عربستان در بن بست/از سقوط بهای نفت و تعلیق مراسم حج تا جنگ یمن
تاریخ انتشار: ۲۱ خرداد ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۸۲۳۷۵۶۰
«عربستان» در حالی وارد دوره‌ای از مواجهه با چالش‌های حیاتی شده که روزنه‌های امید سعودیها به تغییر شرایط این کشور یکی پس از دیگری رو به خاموشی می‌رود.
عربستان سعودی در چند ماه اخیر شاهد شرایط دشوار و بی سابقه‌ای بوده که حوزه‌های مختلف را در بر می‌گیرد.
این کشور که در پی به قدرت رسیدن «محمد بن سلمان»، خیز جاه طلبانه‌ای به سمت تحولات عمده در عرصه‌های داخلی و خارجی برداشته بود، اکنون در بن بستی گرفتار شده که کارت‌های برنده اش مانند نفت و روابط نزدیک با آمریکا نیز قادر به فروریختن آن نیستند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
مهم‌ترین چالش‌های پیش روی عربستان
- نخستین چالشی که عربستان با آن مواجه است، شکست در جنگ بهای نفت است.
عربستان که پیشتر در سال‌های ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۶ جنگ بهای نفتی را باخته بود، در اواخر سال ۲۰۱۹ با همان هدف ورشکست کردن صنعت شیل آمریکا و سیطره بر بازار نفت جهان، با روسیه وارد جنگ بهای نفت شد.
اما نتیجه بومرنگی این جنگ به سمت پیکره صنعت نفت و اقتصاد متزلزل عربستان بازگشت و سبب شد تا «واشنگتن» به محاسبه مجدد روابط با ریاض بپردازد؛ در تشریح پیامد‌های این جنگ ناکام می‌توان از بالا رفتن مقاومت صنعت شیل آمریکا در برابر کاهش قیمت، افزایش تنش در روابط با آمریکا و کاهش درآمد کشور‌های تولیدکننده نفت یاد کرد.
واشنگتن نیز با در نظر داشتن این خیانت عربستان به بازنگری در روابط ۷۵ ساله خود با ریاض پرداخت؛ نتیجه این بازنگری نیز این بود که آمریکا دریافت معامله امنیت فیزیکی با امنیت سوختی دیگر برای این کشور به صرفه نیست؛ اشتباهات دیگر محمد بن سلمان مانند جنگ یمن، درگیری با روسیه در اوپک پلاس، ربودن سعد الحریری، نخست وزیر لبنان و استعفای اجباری وی و قتل جمال خاشقجی، روزنامه نگار منتقد سعودی نیز در این مسیر موثر بوده اند.
- سرد شدن روابط گرم هفت دهه‌ای واشنگتن و ریاض، چالش بزرگ دیگر عربستان است؛ همانطور که گفته شد سیاست‌های نادرست و منجر به شکست محمد بن سلمان نقش موثر و تعیین کننده‌ای در به چالش خوردن روابط دو کشور داشت؛ این اشتباهات تا حدی اهمیت داشت که سبب تضعیف موقعیت «دونالد ترامپ»، رییس جمهور آمریکا و البته تلاش سناتور‌های آمریکایی برای تعیین مجازات‌هایی برای عربستان شد.
- بحران مالی و مشکلات اقتصادی چند بُعدی عربستان نیز حائز اهمیت هستند؛ کاهش درآمدهای نفتی برای کشوری که عمده منابع مالی اش از این کالای استراتژیک به دست می‌آید، فاجعه بار است، اما آنچه بر وخامت اوضاع اقتصادی عربستان افزود، شیوع بیماری «کرونا» بود که از جهات مختلفی اقتصاد این کشور را تحت فشار قرار داد.
نخست، تاثیر این بحران بهداشتی بر مراسم حج در دو شکل تمتع و عمره است؛ شیوع کرونا برگزاری مراسم حج عمره را در عربستان متوقف کرد و برگزاری حج عمره را نیز در سایه‌ای از ابهام فرو برد؛ سیر صعودی شمار مبتلایان به کرونا در عربستان در روز‌های اخیر سبب شده تا برگزاری مراسم حج در آستانه فرا رسیدن موسم آن همچنان مبهم باشد.
آخرین خبرها در این مورد حاکی از آن است که عربستان قصد دارد این مراسم را با شمار محدودتری یعنی ۲۰ درصد سهمیه هر کشور به شرط عدم حضور سالمندان و بیماران برگزار کند.
این در حالی است که شماری از کشور‌ها مانند مالزی و اندونزی و سنگاپور اعلام کردند سفر حج شهروندان خود را در سال جاری لغو می‌کنند.
این مراسم که سالانه ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر را به عربستان می‌آورد، درآمدی معادل ۱۲ میلیارد دلار برای این کشور به ارمغان می‌آورد؛ ناگفته نماند که ارزآوری این مراسم برای عربستان به حدی مهم است که در برنامه‌های محمدبن سلمان، جایگاه ویژه‌ای برای افزایش ظرفیت برگزاری آن در نظر گرفته شده بود؛ در چشم انداز ۲۰۳۰ بن سلمان، شمار زائران دو حج عمره و تمتع به ۳۰ میلیون می‌رسیده و درآمد حاصل از آن نیز به رقمی بالای ۱۳ میلیارد دلار افزایش می‌یابد.
البته بحران بهداشتی کرونا تاکنون ضربات مهلکی بر ساختار اقتصادی این کشور زده و سبب توقف پروژه‌های عمده، افزایش مالیات بر ارزش افزوده، کاهش ذخایر مالی خارجی و البته قطع یارانه دولتی شده است.
- جنگ علیه یمن که از اوایل سال ۲۰۱۵ به بهانه بازگرداندن رییس جمهور مستعفی این کشور به «صنعا» آغاز شد نه تنها به اهداف سیاسی و نظامی خود دست نیافته بلکه حجم عظیمی از درآمدهای نفتی عربستان را نیز بلعیده است؛ این جنگ همچنین سبب شد تا انتقادات حقوق بشری به این کشور به دلیل رقم زدن بزرگترین فاجعه بشردوستانه جهان افزایش یابد.
- بحران بهداشتی شیوع کرونا در عربستان که در روز‌های اخیر به شدت نگران کننده شده، سبب شده تا این کشور بحرانی‌ترین کشور عربی حاشیه خلیج فارس لقب بگیرد؛ این کشور تاکنون ۷۴۶ مورد مرگ و میر و بیش از ۱۰۵ هزار مورد ابتلا را گزارش داده است.
- از دست رفتن وجهه و موقعیت منطقه‌ای متعاقب سیاست‌های شکست خورده دیگر چالش مهمی است که ریاض با آن مواجه شده است؛ شکست این کشور در سیاست‌های منطقه‌ای اعم از محاصره قطر، جنگ یمن، رویکرد جنگ سوریه و ... سبب شده تا متحدانش با تردید به همراهی با این کشور بنگرند یا در مواردی در میانه راه مسیر خود را از این کشور جدا کنند؛ تبعات سیاست‌ها و رویکرد‌های شکست خورده ریاض را می‌توان در موقعیت عربستان و وضعیت بلوک‌ها و سازمان‌های منطقه‌ای نیز مشاهده کرد.
- ناآرامی‌ها داخلی نیز از دیگر چالش‌های پیش روی عربستان هستند؛ بن سلمان که در مسیر تثبیت قدرت خود ابایی از قلع و قمع اعضای خانواده سلطنتی ندارد، تلاش دارد تا تمامی صد‌اهای مخالف را خفه کرده و مانع آشکار شدن چهره واقعی عربستان در عرصه بین المللی شود؛ این امر به دستگیری گسترده مخالفان و مرگ آن‌ها منجر شده و ناآرامی‌ها و اعتراض‌ها را دامن زده است.
منبع: پارسینه
کلیدواژه: عربستان محمد بن سلمان پارسی خبر جنگ یمن
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.parsine.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «پارسینه» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۸۲۳۷۵۶۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
سهم ۱۹ درصدی آموزش عالی از کل بودجه عربستان/ دولت به دانشگاه‌ها آزادی عمل می‌دهد
به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز، نظام آموزش عالی عربستان یکی از سریع‌ترین نظام‌ها از نظر رشد در خاورمیانه بوده و دارای دانشگاه‌هایی در کلاس جهانی است. ۷ دانشگاه این کشور در رتبه‌بندی کیو اِس (QS) در زمره برترین دانشــگاه‌های جهان قرار گرفته است.
بیشتر بخوانید: جای خالی دانشگاهیان در تدوین اسناد بالادستی آموزش عالیعربستان ۲۰ درصد از ذخایر نفتی جهان را دارد. به همین دلیل، درآمدهای نفتی اصلی‌ترین منبع مالی تامین آموزش عالی در این کشور هستند. برنامه گسترش آموزش عالی در عربستان با هدف رهایی از وابستگی تاریخی به درآمد نفت و حرکت به سمت اقتصاد دانش بنیان از برنامه‌های جدی دولت است. برای این منظور، دولت ۵۰ میلیارد دلار، معادل با ۱۹ درصد بودجه ۲۵۴ میلیارد دلاری خود را خرج آموزش می‌کند.
نقش دولت در آموزش عالی عربستانمؤسســات آموزش عالی در عربستان به دو شکل دولتی و خصوصی اداره می‌شوند. تحصیل در مقطع کارشناسی در دانشــگاه‌های دولتی این کشور نه تنها رایگان بوده، بلکه دولت به همه دانشجویان عادی و دانشجویان بورسیه تحصیلی خارجی حقوق ماهانه پرداخت می‌کند.
در حال حاضر ۴۲ دانشگاه در عربستان فعال هستند که از این تعداد ۱۲ دانشگاه خصوصی و ۳۰ دانشگاه دولتی فعالیت دارند. در کنار این دانشگاه‌ها، ۷ کالج نظامی و ۱۳ کالج خصوصی و دولتی را نیز می‌توان در زمره دانشگاه‌هایی دانست که رشته‌های خاصی را ارائه می‌دهند.
حمایت دولــت از آموزش عالــی در عربســتان دو جنبه مالی و قانون‌گــذاری دارد. آموزش عالی عربســتان به ناچار در بخش قابل توجهی از بودجه و زیرساخت‌های خود به دولت متکی بوده است. با این حال، در ســالهای اخیر، بخش تجاری خصوصی در عربســتان ســعودی نیز مقادیر قابل توجهی پول و منابع را برای حمایت از رشد ظرفیت تحقیقاتی در دانشگاه‌های دولتی، ازجمله تأمین مالی کامل برای پروژه‌های تحقیقاتی در رشته‌های مختلف اختصاص داده اســت. البته موقوفات و کمکهای بشردوســتانه مختلف یک پدیده جدید در آموزش عالی عربســتان اســت که می‌توان گفت به نوعی از اعمال مذهبی تأثیر می‌پذیرد و بنابراین، حداقل تا حدی، یک پیشــرفت طبیعی در تکامل آموزش عالی دولتی نیز به شمار می‌آیند.
بودجه دانشگاه‌های دولتی عربستان از سوی دولت تامین می‌شود و دانشجویان هیچ شــهریه‌ای پرداخت نمی‌کنند. بودجه هنگفــت دولت برای آموزش عالی در برنامه ۱۰ ساله توسعه ملی، در رایگان بودند تحصیلات دانشگاهی این کشور تاثیر بسزایی دارد. البته این حمایت مالی زیاد، به کنترل قوی دولت عربستان بر دانشگاه‌ها منجر شده است.
افزایش هزینه‌های آموزش عالی در عربستان به ۴۲ میلیارد دلارافزایش ۸ میلیونی جمعیت عربستان در یک دهه گذشته، به تغییر آرمان‌ها و نیازهای آموزشی این کشور منجر شده است. همچنین تمایل آشکاری در دولت و جامعه برای افزایش نرخ مشــارکت در آموزش عالی، به ویژه در میان فارغ‌التحصیلان دبیرستان وجود دارد. چرا که اقتصاد دانش بنیان نیاز به نیروی کار با تحصیلات عالی در عربستان را افزایش داده است. در این راستا، تعداد تخمینی دانشجویان در نظام آموزش عالی این کشور به طور قابل توجهی رشد کرده است و به تقریبا ۸۰۰،۰۰۰ نفر در سال ۲۰۱۱ رســید. پذیرش این تعداد دانشجو برای دولت عربستان پرهزینه بود و پیشبینی میشد تا سال ۲۰۱۵ به مبلغ ۴۲ میلیارد و ۴۰۵ میلیون دلار برســد. افزایش سریع هزینه‌ها، همراه با بی‌ثباتی قیمتهــای نفت، عامل اصلی بــود که دولت عربستان را بر آن داشت تا به فکر منابع جایگزین برای تأمین مالی آموزش عالی باشد.
نظام جدید آموزش عالی عربســتان به دانشــگاه‌ها این آزادی را می‌دهد که به دنبال منابع مالی برای افزایش منابع خود باشند. همچنین به آن‌ها نوعی استقلال دانشگاهی می‌دهد تا بتوانند تخصص‌های جدیدی را متناسب با الزامات بازار کار ایجاد کنند.
دولت عربستان با هزینه‌کرد متوسط ۸ درصد از تولید ناخالص داخلی در پنج سال گذشته در بخش آموزش، یکی از بزرگترین نرخ‌های رشــد بودجه آموزش عالی را در جهان داشته است. در ســال ۲۰۲۰ دولت ۵۱/۵ میلیارد دلار یا ۱۹ درصد از کل بودجه را به آموزش اختصاص داد، درحالیکه در سال ۲۰۱۹ معادل با ۱۷/۵ درصد بود. این حمایت مالی دولت به معنای رشد چشمگیر نظام آموزشی این کشور در ادوار اخیر بوده است. بودجه آموزش عالی حدود ۹ درصد کل، معادل ۲۵ میلیارد دلار است.
انتهای پیام/
جزئیات جدید از دزدیده شدن دختر ۴ ساله کلالهای؛ کارگر ۳۵ ساله قصد فروش یسنا را داشت