به نقل از «فردا»

همتی در دوراهی نهادگرایی و لیبرالیسم/ آلبرت بغزیان: همتی باید پاسخ دهد چرا نرخ ارز را رها کرد؟/ ندیمی: روش بانک مرکزی تلفیقی و واقع‌گرایانه است

تاریخ انتشار: ۱۶ تیر ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۸۵۴۲۵۱۵

گروه سیاسی فردا: نوسان قیمت ارز و سکه و به تبع آن تحمیل فشارهای فزاینده اقتصادی بر مردم و خصاه اقشار کم‌درآمد یکی از مهم‌ترین مشکلات این روزهای کشور است که حتی رهبر انقلاب هم اخیرا در سخنانشان به مشکلات معیشتی مردم اشاره کردند و مسئولان را برای حل این بحران فراخواندند. اما چه نهادهایی در کنترل نرخ ارز و طلا نقش‌آفرین هستند؟ بی‌گمان یکی از مهم‌ترین و کلیدی‌ترین ارگان‌ها بانک مرکزی است که همواره می‌تواند با اتخاذ سیاست‌های پولی و بانکی و همچنین ارزی از بالارفتن نرخ ارز جلوگیری کند، کمااینکه در اوایل دوره ریاست عبدالناصر همتی بر بانک مرکزی یعنی در سال97 تا حدودی این اتفاق افتاد و نرخ ارز به میزانی کنترل شد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

اکنون که بازهم نرخ ارز و به خصوص دلار افزایش یافته و متعاقبش قدرت خرید مردم کاهش یافته این پرسش به‌وجود می‌آید که اگر همتی به عنوان رئیس بانک مرکزی دوسال پیش توانست این مهم را محقق کند، چرا اکنون نمی‌تواند؟ برخی می‌گویند که همتی در ابتدای کارش با پیروی از مکتب نهادگرایی سعی کرد که با دخالت در تعیین نرخ ارز آن را کنترل کند که نتیجه‌اش هم ثبات قیمت دلار تا مدت قابل توجهی بر حدود 13هزار تومان بود اما ناگهان گویا که این کنترل رها شد

*آلبرت بغزیان: اقتصاددان‌های محدودی وجود دارند که قائل به مکتب اقتصادی خاصی باشند

آلبرت بغزیان، استاد دانشگاه و اقتصاددان درباره نوع عملکرد بانک مرکزی در دوره همتی به «فردا» گفت: «نرخ ارز سرمنشاء همه نابسمانی‌های اخیر در طلا و مسکن است زیرا وقتی مصالح اولیه ساخت مسکن بالا برود طبیعی است که قیمت تمام شده هم بالا می‌رود و مصالح ساختمانی ارتباط زیادی با قیمت ارز دارد. قیمت طلا هم ارتباط مستقیم با نرخ ارز دارد زیرا قیمت طلا بر اساس قیمت جهانی سنجیده می‌شود. نکته دیگر اینکه وقتی ارز بالا می‌رود همه قیمت‌ها هم افزایش می‌‌یابد اما وقتی پایین می‌آید قیمت کالاها به آن نسبت پایین نمی‌آید و ما به چنین شرایطی عدم تقارن می‌گوییم. در ابتدای کار آقای همتی در بانک مرکزی قیمت دلار کاهش یافت و اتفاقا تا مدتی هم قیمت ثابت بود اما دیدیم که قیمت‌ کالاها پایین نیامد زیرا بازار اطمینان نداشت که قیمت دلار بازهم به 16هزار تومان نرسد زیرا 16هزار تومان را تجربه کرده بود و وقتی نرخ ارز از 13هزار تومان رو به افزایش گذاشت، قیمت کالاها هم افزایش یافت. حال اینکه گفته می‌شود در آقای همتی در سال97 به پیروی از نهادگرایی تصمیم می‌گرفت و سپس با سیاست بازار آزاد حرکت کرد چندان صحیح نیست زیرا به جرأت می‌گویم در ایران افراد بسیار محدودی هستند که دارای مکتب اقتصادی باشند؛ یعنی از یک مکتب اقتصادی خاص پیروی کنند و بر آن کار کرده باشند. اگر بروید در آمریکا یا اروپا و اقتصاددانی به شما بگوید که نهادگرا هستم یا به بازار آزاد اعتقاد دارم، یعنی او بر مکتب موردنظر کار کرده است و تحصیلاتش در آن زمینه است. نمی‌شود که روزی گفته شود دولت بر اساس نهادگرایی و کنترل نرخ ارز اداره می‌شود و روز دیگر گفته شود که سیاست دولت عدم دخالت است. ما فقط می‌توانیم بگوییم که بانک مرکزی در سال97 با پایین آوردن نرخ ارز و تثبیت قیمت 13هزار تومان کار خوبی انجام داد اما بعدش که نرخ رها شد، نتیجه بدی به دنبال داشت. آقای همتی باید پاسخ دهد که چرا نرخ ارز را رها کرد و چرا اراده‌اش را در این موضوع از دست داد؟ این پرسشی است که من و امثال من نمی‌توانیم پاسخ دهیم و باید تصمیم‌گیرندگان در دولت و بانک مرکزی پاسخ دهند».

*ابوذر ندیمی: بانک مرکزی نه نرخ ارز را کاملا رها کرده و نه به‌طور گسترده دخالت می‌کند

ابوذر ندیمی، اقتصاددان هم در خصوص همین موضوع به «فردا» گفت: «روش بانک مرکزی در مقطع فعلی واقع‌بینانه است یعنی نه کاملا متکی به عرضه ارز است و نه کاملا به سمت بازار آزاد حرکت می‌کند؛ به بیان دیگر اینگونه نیست که همه ارز‌های موجود در بازار رهاشده باشد یا آنکه دولت با محوریت بانک مرکزی دخالت مستقیم و گسترده داشته باشد».

منبع: فردا

کلیدواژه: عبدالناصر همتی بانک مرکزی دولت ارز دلار طلا بانک مرکزی نرخ ارز

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.fardanews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فردا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۸۵۴۲۵۱۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

مدیریت تمام نوسانات ارزی در اختیار بانک مرکزی نیست

به گزارش خبرنگار مهر یکی از دغدغه‌های این روزها در کشور موضوع تأمین ارز کالاهای اساسی و خدمات است و شاهد نوسانات غیر متعارف در بازار سفته بازی ارز هستیم، رویدادی که با وجود تأمین نیاز ارزی کالای اساسی با نرخ‌های ترجیحی بر روند بازارها اثر گذار بود و منجر به ایجاد رفتارهای هیجانی در قیمت‌ها می‌شود.

جعفر قادری اقتصاددان و نماینده شیراز و زرقان در گفت و گویی با مهر گفت: در حال حاضر بانک مرکزی نیاز ارزی را به صورت شناور مدیریت می‌کند و اگر می‌خواستیم اجازه دهیم نرخ ارز کاملاً آزاد شود شاهد التهابات ارزی قابل توجهی بودیم. طبیعتاً با توجه به وابستگی تولید از نظر مواد اولیه کالاهای واسطه‌ای، ماشین آلات، تجهیزات و دانش فنی به خارج هرگونه افزایش نرخ ارز برای تأمین این موارد می‌توانست مشکلات جدی برای کشور ایجاد کند و تورم بیشتری را در داخل ایجاد می‌کرد.

وی در ادامه گفت: اکنون بانک مرکزی نیازهای ارزی را در چند گروه تقسیم بندی کرده است و متناسب با شرایط نرخ ارز را برای کالاهای اساسی و … تخصیص می‌دهد، بخشی از تقاضا هم که انتقال سرمایه است و قابل کنترل نیست. این اقدام منجر شده تا فضای آرامش در کشور بوجود آمده و از تشدید تورم جلوگیری شود.

قادری در ادامه گفت: البته باید به این موضوع نیز اشاره کرده که مدیریت تمام نوسانات نرخ ارز در اختیار بانک مرکزی نیست و ناترازی های موجود در حوزه‌های مختلف مانند هزینه‌های جاری، صندوق‌های بازنشستگی، بخش انرژی و … به بودجه فشار آورده و فشار این ناترازی های در بازار ارز منعکس می‌شود، بنابراین شاید نیاز باشد تا کارهای جدی در سازمان برنامه بودجه، وزرات اقتصاد و بانک‌ها برای رفع ناترازی ها اجرایی شود.

نماینده مردم شیراز و زرقان گفت: به منظور کمک به بانک مرکزی در مجلس قوانینی وضع شده که این اختیار و فرصت را به بانک مرکزی می‌دهد تا جلوی ناترازی های سیستم بانکی گرفته شود و با بانک‌های متخلف برخورد شود. در بحث صندوق‌ها هم کاری که توسط مجلس شد فضا را تاحدی قابل کنترل کرد و در بخش انرژی هم در تلاشیم با تصویب قوانینی به کاهش ناترازی ها کمک کنیم. تمام این موارد می‌تواند فشار را تاحدی از بازار ارز کم کند تا بانک مرکزی امکان مدیریت شرایط ارزی را به نحو بهتری پیاده سازی کند.

قادری گفت: در بحث مولد سازی دارایی‌ها و افزایش دامنه سیاست‌های اصل ۴۴ نیز باید اهتمام ویژه ای باشدتا ناترازی ها کاهش یابد، البته در این بین چند کار دیگر مانند حذف پیمان سپاری در بعضی حوزه‌ها مانند صنایع دستی برای دستیابی به جایگاه اصلی در این حوزه و رونق بخشی به این بازار نیز الزامی است. همچنین امکان افتتاح سپرده‌های ارزی و امکان توثیق این سپرده‌ها نیز از اقداماتی است که می‌تواند راهگشا باشد تا افرادی که نگران کاهش قدرت خرید خود هستند و می‌خواهند نقدینگی را به ارز و سکه و طلا و مسکن و خودرو تبدیل کنند این امکان را داشته باشند تا منابع را تبدیل به ارز کنند، مشروط بر اینکه بتوانند در سیستم بانکی سپرده کنند و سود منطقی هم به این سپرده تخصیص داده شود و امتیاز دیگری هم مانند امکان وثیقه گذاری این سپرده هم مورد پذیرش باشد. طبیعتاً با اجرای این طرح ارز حاصل از سپرده گذاری ها را که اکنون برای پاسخ دادن به تقاضای سفته بازی در جریان است به کار گرفته می‌شود و در زنجیره ارزش برای تأمین نیازهای ارزی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

این اقتصاددان در پایان گفت: باید به این موضوع توجه داشت که حتماً باید ناترازی ها مدیریت شود تا بتوانیم تورم را کاهش دهیم و در صورت ایجاد ثبات و پایداری در اقتصاد قطعاً انگیزه‌های سفته بازی کاهش پیدا کرده و تقاضا برای خرید ارز و دارایی‌ها حقیقی کاهش پیدا کرده و برای تأمین نیازهای ارزی بخش‌های مولد به کار گرفته می‌شود. اما اگر این اتفاق رخ ندهد هرچقدر هم که ارز به بازار تزریق شود پاسخگوی نیاز سفته بازی نخواهد بود و کل بخش‌ها را فلج می‌کند و نقدینگی در سیستم بانکی برای خلق ارزش نمانده وشاهد یک دور تسلسل خواهیم بود.

کد خبر 6086724 محمدحسین سیف اللهی مقدم