به نقل از «ایران آنلاین»

نه به بهانه شهرتش، به بهای زحمتش

تاریخ انتشار: ۱۷ تیر ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۸۵۴۶۷۴۵

خودش نوشته بود: «من که در این دنیای بی‌اعتبار، قهراً / قسرا معروف به بیژن الهی‌ام (در شناسنامه) شیرازی بوده‌ام، ‌زاده تهران به شانزدهم تیرماه 1324» او را باید یکی از گوشه‌گیرترین‌هایی دانست که بعد از مرگش آن‌چنان به شهرت رسید و نامش زبان‌به‌زبان چرخید که شاید اگر خودش بود و می‌دید متعجب می‌شد یا حداقل نمی‌خواست چنین باشد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

او می‌دانست شهرت چیزی نیست که او می‌خواهد و می‌دانست شهرت صرفاً و قطعاً معنی‌اش خوانده شدن و مورد خوانش قرار گرفتن نیست. شهرت چیزی‌ است برای سنگ قبر و فروش و سود بالای کتاب‌فروش‌ها و اگر بخت یار نویسنده‌ نباشد که بدتر؛ تقلیل پیدا می‌کند به‌یک گزین‌گویه‌نویس که به درد صفحات مجازی می‌خورد و حرف‌های پر سوز و آب و تاب. با این‌حال بیژن الهی‌ (16تیر ۱۳۲۴ –۹ آذر ۱۳۸۹) در تهران مرد در پرده اما مؤثر؛ ادبیات معاصر امروز ایران چیزی بسیار فراتر از این عکس و نقل‌قول‌ها و شعرهایی بود که بعد از مرگش منتشر شد و من همیشه با خودم می‌گویم چه خودخواهی و تصمیم‌ یک‌تنه‌ای‌ که نویسنده و مترجمی مثل او، انتشار بخش بزرگی از آثارش را به بعد از مرگ خود موکول کند و این بعد از مرگ، به‌ تأخیر انداختن کلماتی‌ است که شاید باید به‌وقت‌تر از امروزها به دست مخاطب خود می‌رسید. دقت کنیم که از «مخاطب» استفاده می‌کنم نه «خواننده» که مخاطب، عصاره‌کش متن است و خواننده صرفاً عابر متن. درباره بیژن الهی بسیاربسیار نوشته و گفته‌اند و بیش از این‌ها شاید آن‌ چیزی که هنوز مغفول مانده متن اوست که اگر چه دست‌به‌دست و صفحه‌به‌صفحه می‌چرخد و تحسین‌کنندگان و مریدان حلقه‌اش تبرک‌ها و تبریک‌ها نثارش می‌کنند اما هنوز مورد نقدی جدی قرار نگرفته است و این نقد جدی صرفاً نمی‌تواند به تعبیر یومیه، منفی باشد. در اهمیت بیژن الهی شکی نیست و آثاری که از او امروز در دست و پیش چشم داریم، آثاری‌ است عموماً در خور و قابل تأمل و حیف به لحاظ همان تقدمی که به تأخر رسید و حالا با چیزهای دیگری آمیخته شده از جمله شهرت بعد از مرگ که بسیاری از نویسندگان را خواه‌ناخواه با خود درگیر کرد. الهی اگر امروز همچنان در خانه خود نشسته بود به نوشتن و ترجمه، پا به هفتاد‌وپنج سالگی می‌گذاشت. او حلقه نزدیک و محدودی از دوستان داشت و انگار می‌خواست زندگی‌اش در هاله‌ای از راز و طریقت‌های خاص خود بماند. تا این‌جا مسلماً مربوط به اوست و انتخابش. وجه دیگر اما تصمیمی است که او برای متن‌ خود می‌گیرد و آنها را می‌سپارد به وقتی که نباشد و این تصمیمی نیست که صرفاً مربوط به او باشد. شاعر و نویسنده نوگرا که مرگ همسر دومش، ژاله کاظمی به قول خودش او را هرچه بیشتر از قبل به عمق «زندان هارون‌الرشید»اش، خانه‌اش، فرو برد وسواس‌هایی داشته عجیب و غریب که شمایلی از آن را می‌توان در نحو و سجاوندی و رسم‌الخط کتاب‌هایش دید. طرزی خاص از نوشتن که می‌شود چه در شعرها و چه در ترجمه‌ها و... به عیان و متمایز دید. ترجمه‌ و شعر الهی، نزدیک به هم است و این گمان که او متن را به نفع زبان خود مصادره می‌کرد نکته‌ای‌ است که شاید باید کسانی معتبرتر از نویسنده این مطلب به آن بپردازند. شعر بیژن الهی مسحورکننده است و حیف دیرخواندن‌ها و ساری و جاری‌ نشدن‌های زودتر از اینش بیش از ترجمه‌هاست و ترجمه‌هایش هم شاید باید به نقدی جدی گذاشته شود اما بی‌شک او آن‌چنان شاعرانی معرفی کرد و قلم زد که احترام به تولد، زندگی و مرگش علیحده باقی می‌گذارد؛ چون او بیژن الهی است نه به بهانه شهرتش، به بهای زحمتش.

منبع: ایران آنلاین

کلیدواژه: بعد از مرگ بیژن الهی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت ion.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۸۵۴۶۷۴۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

نزدیکی نگاه به حجاب در اسلام و مسیحیت

گروه اندیشه: متن حاضر که در کانال دکتر محمدمهدی مجاهدی بازنشر شده است، حکایت از آن دارد که آیات حجاب بسیار نزدیک است به آنچه حدود سال های ۲۳۰ میلادی که در کتابی در باب اخلاق مسیحیت که به آموزه های حواریون مشهور شده آمده است. این متن کوتاه از نظرتان می گذرد:

***

در حدود سال‌های ۲۳۰ میلادی، کشیشی یونانی در شمال سوریه کتابی نوشته است، در اخلاق مسیحیت، که بعدها به نام آموزه‌های حواریون Didascalia apostolorum مشهور شده است. یعنی اندک اندک این باور ریشه دوانده که کتاب شامل احادیث یا تعالیم مستقیم حواریون و شاگردان مسیح است که به سال پنجاه میلادی جمع شده و چنین نیست. متن این رساله در پایان قرن چهارم میلادی بازبینی شده و در مجموعه مکتوبات رسمی کلیسای شرقی جای گرفته است. اصل متن یونانی اینک از دست رفته امّا ترجمهٔ لاتینی و سریانی آن از زمان‌های خیلی دور رایج بوده چنان که هم اینک دست‌نوشته سریانی کهنی از آن به تاریخ ۶۸۳ میلادی، معادل ۶۰ هجری، باقی‌ست. چنان که آمد متن در سوریه عهد پساباستان رایج بوده و از آنجا هم احتمالا نزد مسیحیان شبه جزیره در عهد شکل‌گیری قرآن و اسلام. مجملش گفتیم...

بخش سوم کتاب مربوط است به «اصول اخلاقی زنان مسیحی و این که زن باید تنها رضایت همسر خویش را پیش چشم داشته باشند». سخن با نوعی «الرّجال قوّامون علی النساء» آغاز می‌شود که در اصل هم سخن پولس رسول است در انجیل، رساله به کرنتیان: «باشد که زنان مطیع مردان باشند، چرا که مرد پیشوای زن است و پیشوای مرد دین‌دار مسیح است».
همین بخش قطعه‌ای دارد که به شکل قابل توجّهی، در لفظ و معنی، با آیه سی و یکم سوره نور نزدیک است. ترجمه انگلیسی آن را آوردم و نقاط تقارب را می‌بینیم در همین قطعه کوتاه:
- از زنان می‌خواهد که در بازار خود را بپوشانند (وَ لْیَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنّ...)
- سرمه نکشند، آرایش نکنند و زیبایی خود را آشکار نکنند (وَ لا یُبْدِینَ زِینَتَهُنَّ...)
- این که در بازار نگاه فروگیرند و چشم بر این و آن نداشته باشند (یَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصارِهِنَّ...)
- و این که زیبایی خود را فقط برای همسر خود حفظ کنند... (وَ لا یُبْدِینَ زِینَتَهُنَّ إِلاَّ لِبُعُولَتِهِنَّ...)
- و البته آنچه در ترجمه دیده نمی‌شود آن است که برای کلمهٔ همسر، در متن سریانی هم، «بعل» آمده است، چنان که در قرآن.

چنان که می‌بینیم، این کتاب منعکس کننده «محیط فقهی» و احکام رایج بین «اهل کتاب» در آن عصر است و برخی پژوهشگران، چون دیوید پاورز، ارتباطی دیده‌اند بین آن و آیت حجاب، دست کم از جنس همان اشتراک عقاید و اساطیر و رسوم و احکام مرتبط که بین قرآن و دیگر متون و منابع بایبلی دیده می‌شود.
...
همان بخش در ترجمه قدیمی عربی دیداسکالیا: الدسقولیة او تعالیم الرسل: یجب علی النساء ان یخضعن لازواجهن...

216216

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1899419