کرونا محکی برای سنجش مسوولیت‌پذیری جامعه
تاریخ انتشار: ۱۷ تیر ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۸۵۴۹۶۵۱
عضو هیات علمی دانشگاه کردستان گفت: کرونا محکی برای سنجش مسوولیت‌پذیری جامعه بود اکنون می‌بینیم رفتارهای قشری نامسوول در پی اوج‌گیری کرونا، ناجوانمردانه برتن زخمی جامعه تازیانه می‌زند
کرونا محکی برای سنجش مسئولیت پذیری جامعه/ رفتارهای قشری نامسئول، در پی اوج‌گیری کرونا، ناجوانمردانه برتن زخمی جامعه تازیانه می‌زند
عضو هیئت علمی دانشگاه کردستان گفت: با توجه به بحران کرونا عده‌ای شهروند نامسوول با رفتارهای ضدانسانی نه تنها بر تن زخمی و خسته جامعه امروز ما تازیانه می‌زنند، بلکه اندک خلقیات
مبتنی بر عرف و اعتقاد را که نزد اقشاری از جامعه که دارای قداست بوده و سالیان زیادی به دور از چشم قانون ستون‌های اخلاقیات این جامعه را نگاه داشته است، به چالش می‌کشند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
به گزارش خبرگزاری فارس از سنندج، کرونا به ما یاد داد سلامتی و زنده ماندن ما و عزیزانمان در گِرو سلامتی غریبه‌هاست، وادارمان کرد حواسمان به سلامتی دیگران هم باشد تا خودمان بیمار نشویم، چه تفکر قشنگى، کاش همه چیز واگیر داشت تا حواسمان به همدیگر باشد، شاید خوشبختى هم اپیدمى می‌شد لذا استنباط ما از این مطالب چه بسا چیزی غیر از مسوولیت‌پذیری اجتماعی نیست.
قوانین و مقررات حکومت‌داری در ساختارهای سیاسی مبتنی بر دموکراسی، به موازات اینکه مسوولیت‌هایی برای ساختار نهاد دولت تعریف کرده، تکالیفی را هم برای ملت، جامعه و مردمان آن مشخص نموده است بنابراین چنانچه حکومت، دولت یا نهاد سیاسی در رسیدگی به نیازهای مردم مسوول و پاسخگو است و هر فرد هم در
مواجهه با شهروندان دیگر دارای وظایف و تکالیفی است، هرگونه منش و رفتاری که موجب به خطر انداختن شرایط و موقعیت سلامتی روحی و روانی دیگر افراد جامعه شود، به انواع مختلف به معنای شانه خالی کردن از زیر بار مسوولیت اجتماعی و مدنی است و بایستی از طرف دولت در وهله اول و همچنین از طرف مردم و نهادهای مردم نهاد با آن مقابله شود.
رعایت این موازین مسوولیت اجتماعی علی‌الخصوص در ایام بروز بحران‌های اجتماعی اعم از بحران‌های طبیعی، زیست محیطی، اقتصادی و غیره که همگی بر موقعیت زیست روانی و فیزیولوژیکی بشر تاثیر می گذارند، باید به دقت و حساسیت بیشتر انجام پذیرد.
کرونا و الزامات مسوولیت‌پذیری اجتماعی
جمال سلیمی عضو هیئت علمی دانشگاه کردستان با اشاره به مقوله مسوولیت‌پذیری اجتماعی در ایام کرونایی اظهار کرد: بروز و شیوع بیماری کرونا در جهان و به تبع گسترش آن در کشور ما یکی از این بزنگاه‌های تاریخی در زمان اکنون است.
وی خاطرنشان کرد: از اولین روزهای شیوع بیماری کرونا تاکنون شاهد بودیم که حکومت با روش‌های مختلف اعم از روش‌های اطلاع‌رسانی و همچنین انجام اقدامات عملی ممنوعیت رفت و آمدها و غیره تلاش می‌کند تا مردم را متقاعد کنند که در خانه بمانند تا بتوان زنجیره و چرخه انسانی این ویروس قطع شود اما با وجود تلاش‌های بسیار، هنوز هستند مردمانی که از این هشدارها متنبه نشده و با اقدامات محدود کننده مواجه هستند.
فراموشی بخشی از مسوولیت‌پذیری اجتماعی در اپیدمی کرونا
این عضو هیئت علمی دانشگاه کردستان گفت: این افراد به هشدارها بی‌توجه هستند و سلامتی خود و دیگران را با مشکل مواجه ساخته‌اند اگرچه در خصوص دلایل این کار می‌توان بحث‌هایی ارائه کرد و با انجام کارهای جامعه شناختی دقیق، در ریشه‌یابی این مسئله کنکاش نمود اما دراین میان، آن بخش از مسوولیت‌پذیری اجتماعی که به تنظیم روابط ما با دیگران کمک می‌کند، به دست فراموشی سپرده شده است و مردم از پذیرش آن سرباز می‌زنند.
سنجش سازه‌های اخلاقی و رویارویی با چالشی سخت
سلیمی تصریح کرد: مسوولیت‌پذیری اجتماعی در آزمونی سخت در ایام بحران کرونا بسیاری از سازه‌های اخلاقی جامعه ما را به چالش کشیده شده است، خیابان‌های پرترافیک و صفوف ممتد مردم در مراکز تهیه مواد غذایی، نانوایی‌ها، جاده‌های پرترافیک در برخی از مناطق کشور، ازدحام مردم در برخی از مکان‌های عمومی، رفت و آمدها و دید و بازدیدهایی که هنوز برخی بر مداومت آن تاکید دارند، رعایت نکردن بهداشت فردی و اجتماعی و همچنین عدم استفاده از مواد و وسایل ایمنی و بهداشتی اعم از گونه‌های مواد شوینده، دستکش، ماسک و صرف‌نظر از کمبود و یا نبود برخی اقلام و یا عدم توانایی برخی اقشار برای خرید آن نمونه‌هایی از این رفتارهای خلاف مسوولیت اجتماعی است.
رفتارهای غیرمسوولانه بر تن زخمی جامعه تازیانه می‌زند
وی افزود: اما بعد دیگر قضیه که نه تنها نمایانگر افول و یا سقوط اخلاقی جامعه است و غیر از آنکه با مسوولیت اجتماعی افراد در تضاد است، اعتماد و سرمایه اندک اجتماعی ما را به تاراج برده است.
به گفته این استاد دانشگاه، رفتارهای قشری محتکر اقلام غذایی، بهداشتی، کم‌فروشی و گران‌فروشی عده‌ای شهروند نامسوول با رفتارهای ضدانسانی و بشری است که نه تنها بر تن زخمی و خسته جامعه امروز ما تازیانه می‌زند، بلکه اندک خلقیات مبتنی بر عرف و اعتقاد را که نزد اقشاری از جامعه دارای قداست بوده و سالیان زیادی به دور از چشم قانون، ناظر و در نبود حکم انتظامی و قضایی ستون‌های اخلاقیات این جامعه را نگاه داشته است، به چالش می‌کشد و از هم می‌پاشد.
سلیمی یادآورشد: این رفتارها باز برخی از تئوری‌های مربوط به ساختار اجتماعی و خلقیات فردی و جمعی ما را به چالش می‌کشد به گونه‌ای که از منظر جامعه شناختی باعث بروز این سوال می‌شود که آیا خلقیات ما ایرانیان همین است که در دوران‌های بحران شاهدش هستیم و آیا این گزاره‌ها را می‌توان به عنوان خلقیات ایرانی، تعمیم داد و در تحلیل‌ها به آنها استناد کرد؟ هر چه که هست در این ایام بحران بسیاری از سازه‌های اخلاقی جامعه ما به چالش کشیده شده است و به نوعی زیرسوال است.
بی‌توجهی به موازین بهداشتی ریشه در ناآگاهی دارد
این عضو هیئت علمی دانشگاه کردستان خاطرنشان کرد: بعد از اعلام رسمی مشاهده ویروس کرونا در ایران و از ابتدای این بحران رسانه‌های رسمی و غیررسمی، مسوولان در سطوح مختلف کشور در قالب نظر و عمل، مردم را به پرهیز از انجام رفتارهای خطرآفرین بر اثر عدم رعایت اصول بهداشتی و نکات ایمنی دعوت کردند اقدامات در ابتدا جنبه آگاهی‌بخشی، توصیه و گاهی خواهش بود و هم اکنون وارد فاز‌های جدی‌تری همچون فاصله‌گذاری اجتماعی و انجام اقدامات قانونی علیه ناقضان قوانین و مقررات شده است اما در این میان افرادی هستند که کاملا به این اقدامات بی‌توجه بوده و موارد را نادیده می‌گیرند.
سلیمی ادامه داد: این امر ممکن است ریشه در ناآگاهی برخی از این جمع، بی‌اعتمادی نسبت به خیلی از اخبار، گفته‌ها و گزارشات رسمی و همچنین عدم رعایت اصول به دلیل ضعف وابستگی و همبستگی اجتماعی باشد تا جایی که این موضوع به دانش و آگاهی سطحی افراد مرتبط است می‌توان با روش‌های مختلف و بهره‌گیری از قدرت رسانه‌های دیداری و شنیداری و کاربست ظرفیت‌های دنیای مجازی، این دسته از افراد را از خطرات احتمالی و همچنین راه‌های محافظت از خود و اجتماع آگاه ساخت.
این عضو هیئت علمی دانشگاه کردستان گفت: برای رفع بی اعتمادی اجتماعی و کاسته شدن از ظرفیت‌های سرمایه اجتماعی، باید دولت تلاش کند تا این اعتماد را برگرداند و زمینه اعتمادسازی اجتماعی را فراهم سازد.
وی اذعان داشت: در این زمینه بایستی دولتمردان از ارائه گزارشات ضد و نقیض خودداری کنند و با شفافیت و روشنی با مردم سخن بگویند چراکه ارائه آمارهای غیرواقعی و تلاش برای کوچک انگاشتن قضیه هر چند می‌تواند در آرامش روانی جامعه اثرگذار باشد اما ممکن است باعث ساده‌انگاری موضوع و بی‌توجهی به عواقب خطرناک بحران باشد.
قشر آسیب‌پذیر جامعه پاشنه‌آشیل طرح فاصله‌گذاری اجتماعی
به گفته سلیمی، پاشنه‌آشیل طرح فاصله‌گذاری اجتماعی و قرنطینه خانگی، اقشاری از جامعه است که، به لحاظ اقتصادی و معیشتی،
به شدت از این وضعیت بحرانی آسیب‌پذیر هستند، اقشاری که خارج از صنوف معمول و تنها از راه حضور در عرصه خیابان و معابر قادر به امرار معاش هستند در این جا مسوولیت دولت و حاکمیت بسیار سنگین و تصمیمات آنها حیاتی و تاثیرگذار است.
این دانشیار دانشگاه کردستان بیان کرد: دانشگاه‌ها با استفاده از پتانسیل بسیار ارزشمند نیروی انسانی که از آن برخوردار هستند می‌توانند پژوهش‌های خود را بر این موضوع متمرکز ساخته و با زبانی ساده‌تر با مردم راجع به ابعاد بحران صحبت کنند و یا اقدام عملی برای در اختیار گذاشتن اقلام و مواد الزام جهت مقابله با این ویروس را در برنامه‌های خود بگنجانند.
وی افزود: بهره‌گیری از ظرفیت کنشگران و فعالان بخش هنر، ورزش و غیره برای برقراری ارتباط بهتر با گروه‌ها و جوامع هدف، می‌تواند راهکار بسیار مفید در این زمینه باشد.
ضرورت ایجاد پویش قدردانی از تلاشگران بهداشت و درمان
این عضو هیئت علمی دانشگاه کردستان گفت: جدای از کادر درمان، بهداشت و پزشک و پرستاران که سنگربانان راستین مواجهه با این بحران هستند و بایستی پویش اجتماعی و همه گیر برای قدردانی از این ناجیان و تلاشگران عرصه خدمت ایجاد شود، باید الگوهای مفید اجتماعی را که باتمام وجود در خدمت بازگرداندن سلامت و امنیت به اجتماع هستند را هم به جامعه معرفی کرد.
سلیمی تاکید کرد: پویش‌های معرفی بیماری و راه‌های مقابله با آن، پویش‌های آنلاین برای ماندن مردم در خانه، داوطلبان حضور در کادر درمانی، سلبریتی‌ها و چهره‌های سیاسی و اقتصادی که برای جمع‌آوری هزینه اقلام مورد نیاز بهداشتی پیش قدم شدند نمونه‌ای از رفتار مسئولانه مردم هستند.
بحران کرونا نقطه شروع توسعه همبستگی اجتماعی است
این دانشیار دانشگاه کردستان گفت: فراموش نکنیم که این بحران، هرچند که در کوتاه مدت می‌تواند بر ساختارهای جسمی، روحی، اقتصادی، اجتماعی جامعه و فرد اثرات منفی داشته باشد اما می‌تواند نقطه شروع مناسبی برای توسعه همبستگی اجتماعی، بازگرداندن بی اعتمادی به برخی از ساختارها و ایجاد پل همدلی و وحدت بین مردم و دولت‌ها باشد.
وی افزود: مردم و دولت در آزمون سختی جهت ایفای مسئولیت‌پذیری خود هستند و این بحران می‌تواند ظرفیت‌های جامعه را به چالش بکشد لذا می‌توان از دل این بحران راهی برای بازسازی وحدت اجتماعی و تمرینی برای آزمون میزان مهارت‌های شهروندی خود بسازیم.
انتهای پیام/2330/77
منبع: فارس
کلیدواژه: جامعه کردستان دانشگاه کرونا عضو هیئت علمی دانشگاه کردستان مسوولیت پذیری اجتماعی مسوولیت اجتماعی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۸۵۴۹۶۵۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
آمارهای عجیب برای بالا بردن شبکه سه/ برمودا و شریفی مقدم ۳۰۰ میلیون بار دیده شدند شما چطور آقای فروغی
حسین قره: حتماً این روزها به نظرسنجی‌ها و یا نظراتی که بر اساس داده‌های این نظرسنجی‌ها گفته شده، برخورده‌اید. یکی از نهادهایی که این روزها و بعد از تعطیلات نوروز سوار بر موج نظرسنجی‌ها به دنبال مقاصدی است که جبران مافات و گذشته کند، سازمان صداوسیما است.برنامه‌های نوروزی این سازمان اگرچه خالی از ایراد نبود، اما چون از مواضع تندوتیز دوساله گذشته برگشته و به بعضی از هنرمندان و مجریان و برنامه‌سازان فرصت داد تا باری دیگر از قاب تلویزیون با مردم ارتباط بگیرند، نسبت به سقوطی که در ماه‌های سال قبل داشت و از زیر بار برنامه‌هایی با ۷ و ۱۰ درصد مخاطب خلاص شد و بالا آمد، سریعاً مدیران این سازمان در تمامی نشست‌ها از موفقیت برنامه تحول خود سخن گفتند که از جمله آنان رئیس این سازمان، پیمان جبلی بود.
در میان تمام نظرسنجی‌های انجام شده، آخرین آن «سنجش نگرش مردم در خصوص برنامه‌های صداوسیما» با تعداد نمونه‌ی ۱۷۱۵ نفر از شهروندان ۱۵ سال به بالای سراسر کشور در «هفته آخر فروردین‌ماه» سال جاری بود که جای تحلیل و بررسی دارد. چراکه نتایج و داده‌ها با آنچه در کوچه و خیابان و جای بروز افکار مردم وجود دارد، متمایز است.
نظرسنجی و مردم، مردم و شبکه‌های اجتماعییکی از شیوه‌های مدرن فهم شرایط جامعه، نظرسنجی و پایش افکار عمومی است که به مدیران بالادست و فرمان می‌دهد که مدیریتشآنچه میزان با خواست و اراده ملتی که از آنان رأی گرفته برکرسی قدرت (در هر سطحی) تکیه زده‌اند، مطابقت دارد. مردم چه می‌خواهند و بر اساس داده‌ها برای آینده جامعه برنامه‌ریزی کرده و هم‌افزایی جامعه و ارکان حاکمیت افزایش یابد.
اگرچه نظرسنجی‌ها تقریبی است و تحلیل داده‌ها از اصول علوم اجتماعی تبعیت می‌کند؛ اما تشکیک‌ها در داده و اطلاعات و برآمده از آنان می‌تواند به فهم بهتر موضوعات مورد نظرسنجی کمک کرده یا آنان را اصلاح کند.
یکی از مراکز نظرسنجی مستقر در ایران مرکز افکار سنجی دانشجویان ایران (ایسپا) است. این مرکز در آخرین نظرسنجی خود درباره صداوسیما و میزان مخاطب به آمارها و داده‌هایی رسیده است که قابل تشکیک است و می‌توان درباره آن حرف زد.
این نظرسنجی با عنوان «سنجش نگرش مردم در خصوص برنامه‌های صداوسیما» با تعداد نمونه‌ی ۱۷۱۵ نفر از شهروندان ۱۵ سال به بالای سراسر کشور در «هفته آخر فروردین‌ماه» سال جاری، به شیوه مصاحبه تلفنی انجام شده است. بنا بر گزارش این مرکز مهم‌ترین یافته‌های این نظرسنجی ازاین‌قرار است که ۲/۶۲ درصد ایرانیان، تلویزیون می‌بینند و به ترتیب شبکه ۳، آی فیلم و شبکه یک، پربازدیدترین شبکه‌های تلویزیونی هستند.
آیا این نتیجه قابل تشکیک است و از آن مهم‌تر آیا از این آمار می‌توان عملکرد این سال‌های تلویزیون که زیر نگین آقایان پیمان جبلی و وحید جلیلی اراده می‌شده است را توجیه کرد. آیا به این داده‌ها می‌توان تأکید کرد که عمل کرده آقایان و آنچه ساخته‌اند با نظر مردم مطابقت دارد.
اراده مردم در بسترهای مختلفشاید تا یک دهه پیش بسترها برای بروز عقاید مردم اندک بود، رسانه‌های مکتوب و تصویری و رسانه‌های جریان اصلی می‌توانستند با اتکا به میزان مخاطب مدعی باشند که دو دستور کار دارند، بیان خواسته مردم و جهت‌دهی (چه مثبت و چه منفی) به افکارشان و هدایت جامعه به آنچه مطلوب است و اصلاح بعضی از باورها و... اما از دهه‌ای پیش‌تر مردم در تمام سطوح خود زبان ابراز پیدا کرده‌اند، گسترش فضای مجازی بر بستر وب و ساخت شبکه‌های اجتماعی این بستر را به وجود آورد تا کم‌کم مردم در شکل عام شبکه اجتماعی را تسخیر کرده و به بیان عقاید خود بپردازند. با این اتفاق اختیار دیگر تام و تمام در اختیار کسی نیست و شبکه‌هایی شناور و توده‌ای و ابری شکل می‌گیرد که نشان می‌دهد مردم چه چیزی را دوست دارند و چه چیزی را نمی‌پسندند، چه امری را تأیید می‌کنند و چه امری را پس می‌زنند و...
شبکه‌های اجتماعی خود یک خط و میزان برای صحت سنجی و برابر نهادن و قیاس با مراکز نظرسنجی شده‌اند. این را هم باید تأکید کرد که منابع نظرسنجی‌ها گاهی می‌تواند در شکل‌دهی نظرسنجی و... متغیرهایی را ایجاد کند.
اگر قرار باشد با این ملک که امروز مردم بیشترین حضور را در شبکه‌های اجتماعی دارند، سراغ نظرسنجی‌هایی که این روزها صداوسیما و حالا ایسپا آنها را تهیه کرده‌اند، رفت، می‌توان به این آمارها تشکیک کرد و از تهیه‌کنندگان و نویسندگان صورت نظرسنجی پرسید، چطور است که بعضی از سریال‌های مورد اشاره در این نظرسنجی مثل زیرخاکی در شبکه‌های اجتماعی بازتاب داشته و به اصلاح امروز وایرال می‌شود، اما تقریباً در شبکه‌های اجتماعی خبری از هفت‌سر اژدها یا رستگاری نیست. اگر این ملاک واکنش مردم باشد، دست‌به‌دست شدن بخش‌هایی که مردم دوست داشته‌اند خود یک واکنش مثبت است. اگر سه سریال با هم قیاس شوند، در فضای مجازی اختلاف دو سریال با سریال اول فرقی فاحش دارد و قابل‌مقایسه نیست. این واکنش‌ها می‌تواند نحوه پرسشنامه را دقیق‌تر کند و یا اصلاحی در آن ایجاد کند.
نکته دیگر این است که در این نظرسنجی دیده نشده قیاس و محبوبیت آثار است و یا صرفاً به دیدن یا ندیدن اکتفا کرده و اگر ملاک محبوبیت در پرسشنامه بود در خروجی این اطلاعات و داده ارائه نشده است.
نکته دیگر که می‌تواند ملاک در کنار شبکه‌های اجتماعی باشد، رسانه‌های داخلی است، در خصوص این سه سریال مطرح شده در نظرسنجی تقریباً نقد و نظر یا واکنشی گسترده‌ای نبوده است، واکنش و نقد منفی را در حدودی می‌توان دید؛ اما اخبار مرتبط با دو سریال هفت‌سر اژدها و رستگاری به‌جز رسانه‌های صداوسیما و وابسته جریانی و سیاسی بسیار کم است.
در بین برنامه‌های تولید شده که با هم قیاس شده‌اند نکته جالب اینجاست که برنامه‌های تلویزیونی، ازجمله مهمونی ساخته ایرج طهماسب با عروسک‌های که جذابی همچون آقای همساده و...، یا برنامه گفتگو محور برمودا کار کامران نجف زاده که با حواشی بسیاری همراه بود و گفتگو او با مهمان‌هایش بیشترین بازخورد را در شبکه‌های اجتماعی داشته و بخشی‌های بسیاری از آن وایرال شده است و به‌سرعت دست‌به‌دست می‌شود در این نظرسنجی در پایین‌ترین رتبه‌ها قرارگرفته‌اند. در عوض برنامه‌های شبکه سه سیما ازجمله فوتبال برتر که کمترین چرخش در شبکه‌های اجتماعی را دارد، در بالای جدول است. این نمودار را حتی می‌توان با قبل این برنامه هم مقایسه کرد. تعداد مخاطبانی که با این برنامه تماس می‌گیرند نسبت به دوره‌ای که عادل فردوسی پور آن را اجرا می‌کرد هم می‌تواند دامنه نظرسنجی را حد و حدود دهد.
اگرچه نظرسنجی ایسپا نشان می‌دهد که تولیدات شبکه سه بالاتر از همه تولیدات ایستاده است؛ اما برنامه‌هایی همچون برمودا و المیرا شریفی مقدم بیشتر از ۳۰۰ میلیون بار در شبکه‌های اجتماعی دیده شدند و این درحالی است که این برنامه‌ها بخشی از تولیدات این شبکه نیستند. داده‌ها و آمارهایی که از شبکه های اجتماعی به دست می آید می‌تواند نقیضی برابر نظرسنجی باشد.
جامعه آماری، مبنای انتخاب و خروجی دادههابرگزارکنندگان نظرسنجی قطعاً نقشی در تغییر نظر جامعه آماری خود نداشتند، اما انتخاب جامعه آماری یعنی همان یک هزار و هفتصد نفری که به پرسشنامه پاسخ داده‌اند و نحوه پرسش می‌تواند محل بحث باشد. مبنای انتخاب تصادفی شماره‌های تماس هم می‌تواند ما را به نتایجی برساند. فرض بگیرید اگر شما در آخرین روزهای تعطیلات فروردین از مردم بپرسید تلویزیون دیده‌اید، به دلیل تعطیلات احتمال دیدن برنامه‌های تلویزیونی وجود دارد؛ اما می‌توان سایه این ماه با بیشترین برنامه‌ها را به کل سال و یک‌نهاد تعمیم داد و تیتر زد که ۶۲ درصد ایرانیان تلویزیون می‌بینند.
آنچه مسلم است آمار ۶۲ درصد مخاطبان تلویزیون با توجه به شرایط اجتماعی و ریزش سرمایه اجتماعی این نهاد آن‌قدر بالاست که جای بحث دارد و جامعه شناسان می‌توانند با ورود به این مسئله آن را مورد نقد و بررسی قرار دهند.
اگر این نظرسنجی‌ها کنار هم گذاشته شود می‌تواند مدیران را به خطاهای راهبردی و استراتژیک بکشاند. از جمله آن می‌توان به صحبت‌های چند روز پیش پیمان جبلی رئیس صداوسیما اشاره کرد. او گفته بود: شیوه‌های علمی نظرسنجی مرکز تحقیقات صداوسیما، سابقه‌ای بیش از ۵۰ سال دارد. امسال در انتخابات پیش‌بینی مشارکت ۴۱.۷ درصدی را مرکز تحقیقات پیش‌بینی کرده بود که ۴۱ درصد محقق شد. ذائقه مصرف رسانه‌ای جامعه به‌ویژه در نسل‌های جدید تغییر کرده است. امسال بنابراین قرار گرفته که الگوها و مدل‌های نظرسنجی به‌روزرسانی شود. بخش عمده‌ای از مخاطبان صداوسیما در شهرستان‌ها و روستاها هستند، لذا صداوسیما بیش از ۸۰ درصد در روستاها و شهرهای کوچک مخاطب دارد.
آقای جبلی ۸۰ درصد از کجا آمده استجمله آخر آقای جبلی آن‌قدر گنگ و نامفهوم است که می‌تواند چند پرسش را به همراه داشته باشد. این عدد ۸۰ درصد از کجا آمده است، ۸۰ درصد از چه جمعیت آماری، تقسیمات کشوری چیز دیگری می‌گوید، اصلاً ۸۰ درصد جمعیت ایران که در شهرهای کوچک و روستاها زندگی نمی‌کنند که بخواهند مخاطبان تلویزیون آقای جبلی باشند. شهرهای کوچک چه مقیاسی دارند، مثلاً شهرهای زیر ۱۰ هزار نفر جمعیت کوچک به‌حساب می‌آید یا شهرهای زیر ۱۰۰ هزار نفر یا ۳۰۰ هزار نفر، آن‌وقت باید از آقای جبلی پرسید اگر تعداد شهرهای کوچک و روستاهای ایران را جمع بزنیم چطور به عدد ۸۰ درصد جمعیت خواهیم رسید.
اگر این‌گونه است سهم شهرهای بزرگ از صداوسیما چه می‌شود. اصلاً مقیاس برای شناسایی یک شهر به بزرگی و کوچکی مگر اندازه و مساحت شهر است، شهر بزرگ به لحاظ وسعت بدون جمعیت معنا ندارد، به عبارتی بیابان یا جنگل یا هر چیزی است به‌غیراز شهر، شهر بزرگ تعریف دارد، میزان جمعیت به‌علاوه رشد صنایع و اقتصاد و ملاک‌های اجتماعی و زیستی، خب اگر در شهری ۱۴ میلیون از ۹۰ میلیون جمیعت ایران زندگی می‌کنند و تلویزیون هیچ برنامه‌ای برای آنان ندارد، تکلیف این ۱۴ میلیون چیست و اگر در ایران به ترتیب شهرهای بزرگ را با جمعیتشان جمع بزنیم و به عددی حدود ۶۰ درصد جمیعت کشور برسیم، آن‌وقت آن ۸۰ درصد آقای جبلی کجای معادل قرار می‌گیرد.
خطر تفسیر به رأی یک نظرسنجی و یا ترکیب عناصری در پرسشنامه‌ها می‌تواند یک فاجعه را رقم بزند، نمی‌توان با ابزار علم جدید به جنگ آن رفت و آن را از محتوا و معنا خارج کرد. مراکز نظرسنجی که سال‌ها در حال تولید علمی داده هستند باید کماکان مستقل باقی بمانند و نباید از کارشناسان این حرفه خالی شوند. مهم است که اگر نظرسنجی‌ها به نفع ما نبود، صادقانه بپذیریم و مهم‌تر است که داده‌ها را تفسیر به رأی نکنیم چون راه به بی‌راهه هم نمی‌برد.
۵۷۵۷
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1899120
تصادف مرگبار در محور دره شهر-بدره ۴ کشته برجای گذاشت