به نقل از «اتاق خبر»

بلاتکلیفی از هرچیزی بدتر است

تاریخ انتشار: ۱۱ مرداد ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۸۸۱۷۳۲۳

در دوران ریاست علینقی عالیخانی بر وزارت اقتصاد که تا اواخر دهه 1340 ادامه داشت فعالیت‌های صنعتی و فعالیت‌های تجارت خارجی در این وزارتخانه ادغام شدند...

 نه تنها هیچ اتفاق ناخوشایندی نیفتاد، بلکه تولیدات صنعتی حتی شتاب گرفت. پس از آنکه درآمد ایران از درآمد حاصل از صادرات نفت خام به‌طور چشمگیری رشد را تجربه کرد این دو‌ اداره کل هرکدام به یک وزارتخانه با تعداد قابل اعتنایی سازمان و شرکت و دستگاه و زیرمجموعه تبدیل شدند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

به این ترتیب در شروع فعالیت دولت موقت مرحوم مهندس بازرگان در اولین روزهای پس از 22 بهمن 1357، دولت ایران صاحب دو وزارتخانه بازرگانی و صنایع و معادن شد. اما دعواهای سیاسی دو جناح در آن ایام، زمینه را برای تبدیل وزارتخانه صنایع ومعادن به سه وزارتخانه جدید هموار کرد. در قانون برنامه سوم وسپس در برنامه بعدی توسعه ابتدا وزارتخانه صنایع ومعادن و نیز وزارت بازرگانی تاسیس و ادغام شدند. تحولات گسترده در دیوان‌سالاری دولتی ایران نشان می‌دهد، بیش از آنکه هر رخداد و تصمیم برای اعمال تغییرات و سازماندهی تشکیلات دولت برپایه کارشناسی باشد، بر مبنای سلیقه‌های سیاسی استوار است. حال و در ماه‌های اخیر، رییس دولت به این نتیجه رسیده است که باید وزارت صنعت، معدن و تجارت از هم جدا شده و دووزارتخانه تخصصی تاسیس شود. با توجه به اینکه نمی‌توان نیت خوانی کرد و هدف و انگیزه جداسازی را در بوته نقد قراردارد که آیا این خواست دولت یک اراده سیاسی است یا براساس بررسی‌های کارشناسانه، ب‌اید به نکات دیگر توجه کرد: عمده فعالان صنعتی و برخی از کارشناسان نهاد دولت باور دارند با توجه به اینکه از عمر دوره قانونی دولت مستقر چیزی باقی نمانده است و با توجه به مجموعه شرایط اقتصاد کلان و کوچک‌تر شدن حجم و اندازه اقتصاد ایران و کاهش حجم تجارت خارجی ونیز با توجه به مسائل سیاسی که یکی از آنها به تعامل دولت و‌مجلس بر می‌گردد، جداسازی دو وزارتخانه مزیتی به همراه ندارد، بلکه به نابسامانی‌ها دامن می‌زند. 

به این ترتیب توصیه‌های کارشناسان و فعالان اقتصادی و نیز خواست و اراده طیف‌های گوناگون سیاسی این است که دولت به جای اصرار بر جداسازی که به هدر دادن زمان و رشد اختلاف‌ها منجر می‌شود، بهتر و شایسته‌تر است با تقویت مدیریت ارشد این وزارتخانه و نیز کمک به هر فردی که نهایتا برای منصب وزارت معرفی می‌شود، زمینه و شرایط را برای افزایش کارآمدی این وزارتخانه هموار کند.

یک نظرسنجی کارشناسانه از تشکل‌های بزرگ و نهاد اتاق بازرگانی درباره کارنامه چند ماهه سرپرست فعلی و بررسی نتایج نظر خواهی می‌تواند به رییس دولت کمک کند که ایشان همچنان در این منصب باقی بمانند و پس از رای اعتماد مجلس با قدرت بیشتر و البته استفاده از نیروهای ورزیده در صنعت و بازرگانی به کارش ادامه دهد. البته اگر نتایج نظر سنجی این بود که بهتر است فردی با اعتبار و کارنامه و سابقه بیشتر در اداره این وزارتخانه که از یک‌سو تولید صنعتی را بشناسد و از سوی دیگر با تجارت خارجی آشنا باشد و نیز در میان بازرگانان و صنعتگران و معدن کاران مقبول و پذیرفته باشد و بتواند مردان و زنان کارآزموده و مدیران شایسته را به کارگیرد، به مجلس معرفی شود، باید هرچه زودتر این اتفاق بیفتد. صنعت، معدن و تجارت باید در این وضعیت سخت و در سالی که به عنوان «جهش تولید» نام‌گذاری شده از بلاتکلیفی مدیریتی خارج شود.

نایب‌رییس اتاق بازرگانی، صنایع ‌ومعادن و کشاورزی ایران

 

 

منبع: اتاق خبر

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.otaghnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «اتاق خبر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۸۸۱۷۳۲۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

رئالیسم سیاسی چیست؟

  عصر ایران - رئالیسم سیاسی (political realism) احتمالا قدیمی‌ترین نظریه دربارۀ سیاست بین‌الملل است. پیشینۀ این نظریه را می‌توان در شرح توکیدیدس (thuchydides) دربارۀ جنگ‌های پلوپونزی و نوشتۀ کلاسیک شون تسه (sun tzu) متفکر چین باستان مشاهده کرد.

  جنگ‌های پلوپونزی به مجموعه جنگ‌هایی گفته می‌شود که از 431 تا 403 پیش از میلاد بین اسپارت و آتن وجود داشت. نوشتۀ کلاسیک شون تسه نیز "هنر جنگ" نام دارد که دربارۀ راهبردها یا استراتژی‌های جنگی است. این کتاب تقریبا همزمان با شرح توکیدیدس دربارۀ جنگ‌های پلوپونزی (یا پلوپونز) نوشته شده است.

  از دیگر چهره‌های برجسته در سنت رئالیسم سیاسی می‌توان به ماکیاولی و توماس هابز اشاره کرد. با این حال رئالیسم فقط در قرن بیستم، با انگیزه‌های برآمده از دو جنگ جهانی، به صورت چشم‌انداز مسلط سیاست بین‌الملل درآمد.

  در حالی که ایده‌آلیسم تاکید دارد که "اخلاق" باید راهنمای روابط بین‌الملل باشد، رئالیسم بر پایۀ تاکید بر "سیاست قدرت" و پیگیری "منافع ملی" بنا نهاده شده است. فرض بنیادی رئالیسم این است که "دولت" بازیگر اصلی صحنۀ بین‌المللی یا جهانی است، و چون حکمران است، می‌تواند به صورت واحدی خودمختار عمل کند.

  افزون بر این، پیدایش ناسیونالیسم و ظهور دولت-ملت جدید، دولت را به اجتماع سیاسی همبسته‌ای تبدیل می‌کند که در آن سایر وفاداری‌ها و بستگی‌ها تابع وفاداری به ملت است.

  اندیشمندان رئالیست، مانند تی.اچ.کار و هانس مورگنتا، دربارۀ باور ایده‌آلیستی به "اینترناسیونالیسم" و هماهنگی طبیعی به "جامعۀ جهانی"، موضعی انتقادی داشته‌اند. تی.اچ.کار معتقد بود که ایمان ساده‌لوحانه به "حقوق بین‌الملل" و "امنیت جمعی" در دورۀ میان دو جنگ جهانی، سیاستمداران اروپایی و آمریکایی را از شناخت توسعه‌طلبی آلمان و اقدام برای جلوگیری از آن بازداشت.

  در مقابل، رئالیست‌ها بر این موضوع تاکید دارند که چون اقتداری بالاتر از دولت حکمران وجود ندارد، سیاست بین‌الملل در شرایط "وضع طبیعی" عمل می‌کند و به همین علت دستخوش آنارشی است نه هماهنگی.

  از این منظر، دولت‌ها در جهان مثل "افراد" هستند در جامعه‌ای فاقد دولت. در چنین جامعه‌ای، هیچ منبع اقتدار مشروعی وجود ندارد که بتواند افراد را از تعرض احتمالی به حقوق یکدیگر بازدارد. در جهان واقع نیز عملا چنین منبع اقتداری وجود ندارد.

 اگرچه تشکیل سازمان ملل اقدامی در راستای نقض این توصیف رئالیستی از سیاست بین‌الملل بوده، ولی ناکارآمدی این سازمان در جلوگیری از نقض حقوق بین‌الملل از سوی یک دولت، دال بر این است که توصیف رئالیست‌ها از وجود نوعی آنارشیسم در عرصۀ روابط بین‌الملل کاملا هم بیراه نیست.

  با این حال می‌توان مواردی را هم مثال زد که شورای امنیت سازمان ملل موفق شده به عنوان یک منبع مشروع اقتدار، مانع نقض حقوق یک دولت از سوی دولتی دیگر شود؛ و یا دولتی را از نقض حقوق ملت تحت حکمرانی‌اش بازدارد. بیرون راندن ارتش عراق از کویت در جنگ اول خلیج فارس و نیز ساقط کردن حکومت معمر قذافی برای ممانعت از کشتار مردم لیبی، هر دو با مجوز شورای امنیت سازمان ملل صورت گرفت.

  بنابراین در چنین مواردی، شورای امنیت سازمان ملل مظهر "اقتداری بالاتر از دولت حکمران" است و مانع از پیدایش تام و تمام "وضع طبیعی" در عرصۀ روابط بین‌الملل می‌شود.

  در مجموع به نظر می‌رسد سازمان ملل متحد، وضعیتی مابین توصیفات و انتظارات رئالیست‌ها و ایده‌آلیست‌ها از روابط بین‌الملل ایجاد کرده است. یعنی مانع تحقق کامل توصیفات رئالیست‌ها بوده، ولی انتظارات رئالیست‌ها را چنانکه باید برآورده نکرده است.

  به هر حال مطابق نگرش رئالیسم سیاسی، نظام بین‌المللیِ آنارشیک، نظامی است که در آن هر دولتی مجبور است به خود کمک کند و به منافع ملی خود، که اساسا موجب بقای دولت و دفاع از سرزمین تعریف می‌شود، ارجحیت دهد.

  به همین دلیل است که رئالیست‌ها بر نقش قدرت در مسائل بین‌المللی چنین تاکید شدیدی دارند و می‌خواهند قدرت را بر اساس آمادگی نظامی یا نیروی نظامی‌اش بشناسند.

  البته آنارشی بین‌المللی به معنای درگیری بی‌امان و جنگ بی‌پایان نیست. رئالیست‌ها تاکید دارند که الگوی "درگیری و همکاری" عمدتا با نیازمندی‌های "توازن قوا" هماهنگ است.

این دیدگاه که در پی ایجاد امنیت ملی است، اذعان می‌کند که دولت‌ها وارد اتحادهایی می‌شوند که اگر در برابر یکدیگر به حالت توازن درآیند، ممکن است در بلندمدت صلح و ثبات بین‌المللی را تضمین کنند. اما اگر توازن قدرت به هم ریزد، نتیجۀ احتمالی جنگ است.  

دربارۀ نسبت رئالیسم با "وضع طبیعی" باید این نکتۀ را متذکر شد که رئالیست‌ها معتقدند "نظم بین‌المللی" همان "وضع طبیعی" کلاسیک نیست، زیرا قدرت و ثروت و سایر منابع در میان دولت‌ها به طور برابر توزیع نشده است.

  در واقع بازیگران اصلی به طور سنتی با موقعیت "قدرت‌های بزرگ" هماهنگ شده‌اند. سلسله‌مراتب برآمده از دولت‌ها، که حاصل این وضع است، تا حدی نظمی را به نظام بین‌المللی تحمیل می‌کند، و کنترلی را نشان می‌دهد که قدرت‌های بزرگ از راه بلوک‌های تجاری، "مناطق نفوذ" و مستعمره کردن، آشکارا بر "دولت‌های تابع" اعمال می‌کنند.

  این وضع در دورۀ جنگ سرد به ایجاد نظم جهانی دوقطبی‌ای انجامید که در آن رقابت بین بلوک قدرت ایالات متحدۀ آمریکا و بلوک قدرت شوروی به بیشتر بخش‌های جهان گسترش یافت.

  رئالیست‌ها معتقدند که دوقطبی بودن جهان به حفظ صلح کمک می‌کرد زیرا هزینه‌های نظامی فزاینده منجر به به ایجاد سیستم بازدارندۀ فعالیت هسته‌ای می‌شد؛ بویژه زمانی که در دهۀ 1960 احتمال نابودی حتمی متقابل تشخیص داده شده بود.

  از این رو سلسله‌مراتبی باثبات بر پایۀ مقررات پذیرفته شده و فرایندهای شناخته شده جلوی آنارشی را گرفت و رئالیست‌ها را تشویق کرد تا اندیشۀ تعدیل‌شده‌ای را بپذیرند که آن را "جامعۀ آنارشیستی" نامیدند.  

  رئالیسم سیاسی بر "جدایی سیاست از اخلاق" تاکید دارد. همین تفکیک، مبنای مهم‌ترین انتقادها به این نگرش سیاسی بوده است. منتقدان می‌گویند رئالیسم سیاسی مایۀ مشروعیت رقابت نظامی و جاه‌طلبی قدرت‌های بزرگ و کوچک است. از نظر منتقدان، "سیاست قدرت" جهان را در آستانۀ "فاجعۀ هسته‌ای" قرار داده و در تامین صلح هم چندان موفق نبوده.

  انتقاد دیگر را نظریه‌پردازان فمینیست مطرح کرده‌اند که معتقدند رفتار قدرت‌جویانه و پرداختن به امنیت ملی و قدرت نظامی، همگی بازتاب سلطۀ مردان بر عالم سیاست است که ترجیحاتشان اساسا تجاوزگرایانه و رقابت‌جویانه است.  

کانال عصر ایران در تلگرام بیشتر بخوانید: «ایده‌آلیسم» در سیاست جهانی یعنی چه؟ «وضع طبیعی» ؛ عرصۀ خشونت یا آزادی؟ «سیاست واقعی» چیست؟