به نقل از «دانا»

بررسی تاثیر کوپن بر معیشت مردم در دنیا/ آیا دست دلالان از کالاهای اساسی مردم کوتاه می‌شود؟

تاریخ انتشار: ۱۳ مرداد ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۸۸۴۵۰۸۳

در کشورهای مختلف حتی آمریکا و اروپا، برای کوتاه شدن دست دلالان از کالاهای اساسی و تامین نیازهای اولیه مردم با درآمد کم، کوپن تهیه کالاهای اساسی به مردم تعلق می گیرد و دولت هر ساله رقم بیشتری برای تداوم این کوپن کنار می گذارد.

به گزارش خبرنگار اقتصادی شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ کوپن یا کالابرگ، کاغذهایی است که از دهههای کذشته در کشور ما رواج داشت و مردم برای تامین کالاهای اساسی خود از این کاغذها استفاده می کردند تا هم دست محتکران از احتکار کالاهای اساسی در امان بماند و هم اینکه مردم در تامین مایحتاج خود به مشکل بر نخورند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در دهه 70 تقریبا همه نیاز مردم به کالاهای اساسی از این طریق تامین می شد، مردم ایران تنها مردمی نیستند که سیستم کوپنی را تجربه کرده‌اند. براساس تجربه سایر کشورها کوپن در مقاطع مختلف که تا امروز نیز ادامه دارد، در برخی از کشورها مانند امریکا، روسیه و کشورهای اروپایی اجرا شده است.

 

کشورهایی که کالاهای اساسی را کوپنی کرده‌اند

برنامه کمک به تغذیه مکمل در امریکا موسوم به «SNAP» که از قدیم الایام به‌عنوان برنامه «کالابرگ غذا»در امریکا شناخته می‌شود، کمک‌هایی در اختیار مردم بدون درآمد یا کم درآمد این کشور برای خرید مواد غذایی قرار می‌دهد.

عطا بهرامی کارشناس اقتصادی در همین راستا به خبرنگار اقتصادی شبکه اطلاع رسانی راه دانا می گوید که مردم آمریکا اگرچه فقیر هستند و حتی بیش از 50 نفر از مردم آنها تجربه خیابان گردی و خیابان خوابی دارند اما مشکلی در تامین مواد غذایی خود ندارند چرا که تهیه مواد غذایی برای آنها بسیار ارزان تمام می شود.

وی در ادامه می گوید: مشکلات امروز آمریکا ناشی از بسیاری از تبعیضات اجتماعی است ولی اگرچه بخشی از مردم آمریکا واقعا نیازمند مواد غذایی هستند اما درآمریکا یک کیلو گوشت تنها 5 دلار قیمت دارد که این رقم بسیار کمتر از قیمت گوشت در ایران است و این در حالیست که درآمد سرانه مردم آمریکا از ایران بسیار بالاتر است.

تحادیه اروپا نیز در سال ۲۰۰۴ «برنامه توزیع غذا برای افراد محروم» (MDP) را برای تأمین موادغذایی افراد کم درآمد جامعه تصویب کرد. طبق این برنامه تنها افرادی که شرایط بسیار دشوار مالی و اقتصادی داشتند می‌توانستند بن غذا دریافت کنند. سایر اقشار جامعه نیز باید ۰,۵ تا ۲۰درصد از قیمت یک وعده غذایی را خود پرداخت کنند. در سال ۲۰۱۰، بیش از ۱۸ میلیون نفر در اروپا از بن‌های غذا بهره‌مند شدند.

درحالی که بودجه مربوط به این برنامه در سال ۲۰۱۲ بالغ بر ۱۰,۴ میلیون یورو بود این رقم در سال ۲۰۱۳، به ۱۱۳ میلیون یورو رسید. پس از آن مقرر شد هر کشور عضو، باید برای توزیع مواد غذایی، سازمان تأمین مالی تأسیس کند. آمار منتشر شده در خبرگزاری «بلومبرگ» نشان می‌دهد که اکثریت کالابرگ‌های توزیع شده در بلژیک از سال ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۴، کالابرگ غذا بوده است. بر این اساس در دوره بررسی شده، سهم کالابرگ‌های مواد غذایی در سال ۲۰۱۲ از ۷۵درصد به ۷۷درصد در سال ۲۰۱۴ رسید.

 

عدم تاثیر ارز 4200 تومانی بر قیمت کالاهای اساسی

در سال های گذشته و با تورم های دوره ای که بیشتر انها ناشی از احتکار و یا عدم واردات کالاهای اساسی از سوی واردکنندگان بود، بسیاری از کارشناسان پیشنهاد کوپن الکترونیک را به دولت دادند حتی در چند مرحله جلسات نمایندگان مجلس با نوبخت این مساله بررسی شد اما در نهایت دولت زیر بار کوپن الکترونیک نرفت.

مخالفت با کوپن های الکترونیک و یا کالابرگ در حالی بود که دولت بر اساس قانون بودجه سال 98 حدود 14 میلیارد دلار برای واردات کالاهای اساسی با نرخ دلار 4200 تومانی در نظر گرفته بود؛ رئیس کل پیشین بانک مرکزی هم از تامین 18 میلیارد دلار ارز برای واردات کالای اساسی با نرخ دلار 4200 تومان در سال 97 خبر داده بود.

دلارهای 4200 تومانی در حالی به خاطر کالاهای اساسی مصرف می شد که امروز می توان با قاطعیت اعلام کرد این ارزپاشی هیچ نقشی در تنظیم قیمت ها در بازار کالاهای اساسی نداشته است. کالاهایی که با ارز 4200 تومانی وارد کشور شدند در نهایت یا سر از انبارهای احتکار در آوردند و یا با قیمت آزاد به دست مردم رسیدند.

 

دوفوریتی برای نجات معیشت دهک‌های پایین

روز گذشته جبار کوچکی‌نژاد از ارائه یک طرح دو فوریتی که امضاء بیش از 50 نماینده مجلس را با خود به همراه دارد خبر داد و اظهار داشت: براساس طرحی که تهیه شده ‌دولت باید کالاهای اساسی و مایحتاج ضروری مردم را با استفاده از کالابرگ یا کارت هوشمند در اختیار آنان قرار دهد.

عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس با بیان اینکه طبق این طرح دو فوریتی دولت موظف است که به مدت یک ماه کالاهای اساسی را به شکلی متفاوت‌تر از گذشته در بین مردم توزیع کند افزود: دولت باید با کالابرگ یا کارت هوشمند کالاهای اساسی را که با ارز ترجیهی و یا از منابع داخلی تبصره 14 بودجه کشور تأمین کرده توزیع کند.

کوچکی‌نژاد منابع حاصل از اجرای هدفمندسازی یارانه‌ها را 250 هزار میلیارد تومان اعلام کرد و با تأکید بر اینکه بخشی از منابع لازم برای تأمین کالاهای اساسی از این طریق تأمین می‌شود تصریح کرد: روغن، برنج، گوشت سفید و گوشت قرمز و بسیاری از کالاهای این‌چنینی با تشخیص دولت تهیه و در اختیار قشرهای مختلف قرار می‌گیرد.

 

کالابرگ الکترونیک؛ کم فساد و اثربخش

در همین راستا میثم هاشم‌خانی، یک تحلیلگر اقتصادی یارانه‌ای که فساد در آن کمتر و سهم گروه‌های متوسط و پایین در آن بیشتر است را یارانه سفید توصیف کرد که یکی از انواع آن‌ها یارانه نقدی یا کارت اعتباری است. وی در مقابل، توزیع یارانه در قبال دلار، خودرو، سکه، سیمان و سایر محصولات ارزان قیمت را یارانه سیاه خواند و گفت که در حال حاضر منابع مالی برای افزایش ۱۰ برابری یارانه نقدی، بدون ایجاد تورم وجود دارد و می‌تواند از فشارهای اقتصادی به گروه‌های فقیر و متوسط جلوگیری کند.

این تحلیلگر اقتصادی علت مخالفت برخی از افراد با ارائه یارانه نقدی را در دلایل سیاسی عنوان کرد و گفت: با توجه به آغاز توزیع یارانه نقدی در زمان دولت آقای احمدی نژاد، برخی فکر می‌کنند چون به لحاظ سیاسی با او مشکل دارند منطقی است که یارانه نقدی را هم بکوبند. اما من معتقدم یارانه نقدی کم فسادترین، کم‌بروکراسب‌ترین و موثرترین شیوه برنامه‌های حمایتی کشور در ۵۰ سال اخیر بوده است، هرچند که مقالات من در نقد سیاست‌های این دولت هم در دسترس است. اما به همان دلایل سیاسی این برنامه ادامه پیدا نکرده و با وجود گذشت ۱۰ سال از شروع عرضه یارانه نقدی و ۲۰ برابر شدن نرخ دلار، مبلغ آن افزایش نداشته است.

وی افزود: طرح کوپن یا کارت خرید اعتباری یک پله پایین‌تر از یارانه نقدی قرار می‌گیرد؛ چرا که اگر در قالب سبد کالا عرضه شود، امکان فساد در آن بیشتر وجود دارد؛ چراکه ممکن است تولیدکنندگان و واردکنندگان سعی کنند با اعمال نفوذ در دولت بخواهند محصولات سبد کالا را تامین کنند و قدرت انتخاب هم از مردم گرفته شود، اما اگر طرح کوپن به صورت کارت اعتباری در نظر گرفته شود که مردم بتوانند در فروشگاه‌ها مایحتاج زندگی خود را خریداری کنند، ریسک فساد از بین می‌رود.

 

کوپن الکترونیک؛ مسیری برای بهبود معیشت اقشار کم درآمد

آنچه که در شرایط فعلی اهمیت ویژه ای پیدا کرده است، خالی شدن سبد غذایی دهک های پایین جامعه از لبنیات، گوشت، مرغ و ... است؛ در شرایط تورم دهک های پایین نیازمند حمایت بیشتری هستند و باید این حمایت مستقیما از آنها صورت بگیرد تا مانع به وجود آمدن چرخه های دلالی و گران تر شدن قیمت کالاهای اساسی مردم شود.

این روزها کشور در حال تجربه دو شوک بزرگ کرونا و تحریم است که هر دو به رکود اقتصادی منجر می شوند در همین راستا نیازمندی مردم به یارانه یا سوبسید بر روی کالاهای اساسی بیشتر از هر زمانی احساس می شود.

طرح هایی مانند کوپن الکترونیک می تواند در نهایت کالاهای اساسی را با قیمت کمتری در اختیار مردم قرار بدهند و از طرف دیگر دست دلالان را از بازار کالاهای اساسی کوتاه کند. در چند سال گذشته سهم مردم کم درآمد از ارز 4200 تومانی تقریبا هیچ بوده است اما با این روش می توان اطمینان داشت ارز 4200 تومانی دیگر به جیب دلالان نخواهد رفت.

 

اگرچه بحث کوپن و یا کالابرگ الکترونیک از سال 97 مطرح شده است اما به نظر می رسد این بار عزم مجلس برای تصویب این دوفوریت جدی است اکنون که وزارت صمت اعلام کرده است که کالاهای اساسی به اندازه کافی در کشور وجود دارد می توان این طرح را با خیالت راحت اجرا کرد تا از بهبود معیشت اقشار کم درآمد مطمئن شد.

طبیعتا افزایش نقدینگی در کشور یکی از دغدغه های این روزهای مسئولان بانک مرکزی است اما در صورتی که این کالابرگ تنها به صورت غیر نقدی باشد می توان از تبعات نقدینگی هم جلوگیری کرد؛ نقدینگی در کشور در حال افزایش است ولی تاکنون قشر کم درآمد سهم ناچیزی از آن داشتند و در صورت احیای کوپن می توان انتظار داشت اقشار کم درآمد نیز توانایی برطرف کردن نیازهای اولیه خود را دارند.

 

انتهای پیام/ط

 

منبع: دانا

کلیدواژه: کالاهای اساسی کوپن الکترونیک ارز 4200 تومانی یارانه نقدی مواد غذایی کم درآمد

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.dana.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «دانا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۸۸۴۵۰۸۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

تاثیر فرهنگ ‌بر سلامت خانواده ‌

ایسنا/خوزستان معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز با اشاره به تاثیر پیشرفت‌ها در زمینه بهداشت و اصول پیشگیری از بیماری‌ها در افزایش امید به زندگی، گفت: فرهنگ و پذیرش جوامع، زمینه اجتماعی را برای اصلاح شرایط زندگی و تغییر رفتارهای بهداشتی در خانواده‌ها فراهم می‌کند.

پژمان بختیاری‌نیا در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به برگزاری هفته سلامت و نام‌گذاری پنجمین روز این هفته با عنوان سلامت خانواده و فرهنگ سلامت اظهار کرد: در چند دهه اخیر، به دلیل تغییر و تحولات اساسی و فراگیر در عرصه‌های فرهنگی، اجتماعی، سیاسی- امنیتی، اقتصادی و فناوری در مقیاس منطقه‌ای و جهانی، نقش ممتاز و تعیین‌کننده فرهنگ به ویژه فرهنگ‌های ملی و منطقه‌ای در عرصه‌های ملی، بین‌المللی و جهانی نمایان‌تر شده است.

وی افزود: انقلاب اسلامی ایران، به عنوان نقطه عطف تحولات معنوی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی قرن بیستم از ظرفیت‌ها و توانایی‌های بالفعل و بالقوه عظیمی در این حوزه برخوردار است و پیشرفت و تعالی همه‌جانبه کشور، مستلزم بهره‌گیری مؤثر و هوشمندانه از آن در سطح ملی و مناسبات و تعاملات منطقه‌ای و جهانی است. در حقیقت، فرهنگ به معنای اخص آن، از مختصات ذاتی، مزیت‌های راهبردی، انحصاری و سرنوشت‌ساز کشور و نظام جمهوری اسلامی ایران است که همواره مورد تأکید معمار کبیر انقلاب اسلامی امام (ره) و مقام معظم رهبری بوده است.

معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز گفت: فرهنگ، نظام‌واره و کلیتی واحد و شامل «عقاید و باورهای اساسی، ارزش‌ها، آداب، الگوهای رفتاری ریشه‌دار و دیرپا، نمادها و مصنوعات» در سطح محلی، ملی، عمومی و حرفه‌ای است. فرهنگ به مثابه «روح جامعه» به زندگی فردی و اجتماعی انسان معنا و هویت می‌بخشد و شکل‌دهنده و اثرگذار بر ذهنیت و گرایش‌های افراد و جامعه و تعیین‌کننده رفتار عمومی است.

وی افزود: فرهنگ، جهت‌بخش جامعه و نظام‌های فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی است و نقش و تأثیر قابل توجهی در ارتقای سلامت افراد در سه سطح سیاست‌گذاری و ارائه‌دهندگان خدمات سلامت و مردم به عنوان گیرندگان خدمات سلامت ایفا می‌کند.

بختیاری‌نیا عنوان کرد: فرهنگ، مجموعه‌ای از رهنمودها یا فرمول‌ها برای زندگی در جهان را به ما ارائه می‌دهد و فرهنگ‌های اجتماعی افراد را با اعتقادات، ارزش‌ها و عادت‌های خاصی پرورش می‌دهند. فرهنگ، واسطه‌ای است که مردم به عنوان تسهیلگر روابط اجتماعی برای برقراری ارتباط از آن استفاده می‌کنند.

وی افزود: تأثیر متقابل فرهنگ و سلامتی بسیار پیچیده است و مستلزم در نظر گرفتن مجموعه‌ای از دلایل، تجربه‌ها، تجلیات و روش‌های پیشگیری و درمان برای انبوهی از مشکلات انسانی است با این حال اگرچه تنوع فرهنگی به ویژه در رابطه با سلامتی در ظاهر جذاب و فریبنده است، به همان اندازه می‌تواند تفاوت‌های اقتصادی، سیاسی و اجتماعی بین مردم را نیز پنهان کند.

معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز گفت: ارتقای فرهنگ سلامت در مردم با هدف آگاه‌سازی مردم از حقوق و مسئولیت‌های اجتماعی خود و استفاده از ظرفیت محیط‌های ارائه مراقبت‌های سلامت برای رشد معنویت و اخلاق اسلامی در جامعه، تحقق رویکرد سلامت همه‌جانبه و انسان سالم در همه قوانین، سیاست‌های اجرایی و مقررات با رعایت اولویت پیشگیری بر درمان و...، افزایش آگاهی، مسئولیت‌پذیری، توانمندی و مشارکت ساختارمند و فعالانه فرد، خانواده و جامعه در تأمین، حفظ و ارتقای سلامت با استفاده از ظرفیت نهادها و سازمان‌های فرهنگی، آموزشی و رسانه‌های کشور و...، تربیت انسان‌های سالم، باانگیزه، شاداب، متدین، وطن‌دوست، جمع‌گرا، نظم‌پذیر و قانون‌گرا انجام می‌شود.

وی افزود: همچنین ارتقای فرهنگ سلامت مردم برای ارتقای امید به زندگی، تامین سلامت و تغذیه سالم جمعیت و پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی و...، افزایش آگاهی و میزان سواد سلامت جامعه در راستای افزایش پیش‌گیری، خودمراقبتی فعال و اصلاح سبک زندگی و ارتقای عادلانه سلامت در کشور با استفاده بهینه از مشارکت آگاهانه و مسئولیت مردم و توسعه همکاری‌های بین بخشی انجام می‌شود.

رئیس مرکز بهداشت خوزستان گفت: در طول قرن گذشته علل اصلی مرگ در بسیاری از کشورها به طرز چشمگیری از بیماری‌های عفونی به بیماری‌های مزمن تغییر کرده است. اگرچه نوآوری‌های بیوتکنولوژیک نقش مؤثری در درمان بیماری‌ها داشته‌اند اما پیشرفت‌ها در زمینه بهداشت و اصول پیشگیری از بیماری‌ها نیز نقش انکارناپذیری در افزایش امید به زندگی داشته و منجر به طولانی‌تر شدن متوسط امید به زندگی شده است.

بختیاری‌نیا عنوان کرد: عوامل مختلف شامل بهبود شرایط زندگی، کاهش سوء تغذیه، بهبود وضعیت بهداشتی غذا و آب، اصلاح سیستم‌های دفع فاضلاب و ... با سهم نسبی خود می‌توانند به عنوان مؤلفه‌های بیولوژیک در کنار نوآوری‌های بیوتکنولوژیک بر طول عمر تأثیرگذار باشند. مداخلات پیشگیرانه غالبا در شرایط زندگی و رفتار افراد تأثیرگذار است. در نتیجه فرهنگ و پذیرش جوامع، زمینه اجتماعی را برای اصلاح شرایط زندگی و تغییر رفتارهای بهداشتی در خانواده‌ها فراهم می‌کند.

انتهای پیام