یک پژوهشگر : خبرنگار، عامل تشدید بحران نشود
تاریخ انتشار: ۲۳ مرداد ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۸۹۵۱۷۶۵
خبرگزاری آریا - شهر: یک پژوهشگر رسانه پیشنهاد داد که شهرداری تهران چند خبرنگار بحران آموزش دیده را داشته باشد تا در مواقع وقوع بحران بتواند فضای رسانه‌ای را مدیریت کند.
به گزارش خبرنگار شهر، حمید حیدرپناه، پژوهشگر رسانه در چهل و سومین نشست «تهران امید دارد» که چهارشنبه شب -22 مرداد- به طور مجازی با موضوع رسانه و خبرنگاری بحران برگزار شد، بیان کرد: واژه بحران در چند سال اخیر به دلایل مختلف در کشور ما پررنگ تر شده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
او افزود: اکنون که در عصر رسانه هستیم و گسترش فضای مجازی سبب شده هر فرد خود یک رسانه باشد، با وقوع بحران و میزان رجوع مردم به شبکه‌های اطلاع‌رسانی نشان می‌دهد که اهمیت خبرنگاری در بحران مهم‌تر شده و شاید از سوی دیگر بتوان گفت برجسته‌ترین بخش بحران همین اطلاع‌رسانی باشد. از همین رو در حوزه پیش از بحران رسانه باید نقش آموزش داشته باشد و همچنین خبرنگار بحران هم باید یک خبرنگار آماده و آموزش دیده‌ای باشد که بداند در زمان وقوع بحران باید چه کارهایی انجام دهد.
شهروندان هشدار را جدی نمی گیرند
حیدرپناه درباره افکار عمومی مردم در مواجه با بحران و همچنین آموزش‌های پیش از آن بیان کرد: در حالت عادی آنچه با آن مواجه هستیم نشان می‌دهد داد هشدار به مردم به عنوان مثال درباره بحران‌هایی نظیر زلزله چندان توجه مردم را برنمی‌انگیزد و از سوی افکار عمومی جدی گرفته نمی‌شود اما زمانی که یک زلزله حتی با قدرت اندک رخ دهد تازه مردم به خودشان آمده و ضرورت کسب اطلاعات و افزایش آگاهی درباره مسائل مرتبط با بحران را احساس می‌کنند. این اتفاق درباره بحران کرونا هم تکرار شد که برخی از مردم تا زمانی یکی از نزدیکانشان با بیماری درگیر نشدند، آنطور که باید بحران را جدی نگرفتند. به نظر می‌رسد ریشه این نوع برخورد را باید در نوع نگاه فرهنگی و ذهنی مردم جست و جو کرد که همین موضوع هم هست که کار را برای بحران سخت می‌کند. بخشی زیادی از آمادگی ذهنی مربوط به این موضوع است که مردم بحران را جدی بگیرند و این مساله نیاز به آموزش‌های دقیق‌تر دارد. از همین رو حضور رسانه‌ها و خبرنگاران قبل از بحران می‌تواند نقش هشداردهنده و آموزش داشته باشد اما باید توجه کرد که جامعه هم باید آماده پذیرش هشدار و آموزش باشد.
حیدرپناه افزود: بحران‌های زندگی امروز مردم را به نوعی بیخیالی می‌رساند که البته نوعی واکنش دفاعی در برابر بحران هم تلقی می‌شود و در واقع حالتی دو سویه دارد چرا که اگر افکار عمومی بیش از حد درگیر بحران باشد دچار استرس شده که خود یک نوع بحران است، بنابراین ذهن مردم نه باید آنقدر درگیر بحران شود که استرس زا باشد و نه آنقدر بیخیال که هیچ بحرانی را جدی نگیرد. این میان رسانه می‌تواند نقش مهمی داشته و با آموزش های پیش از بحران این حالت را تعادل ببخشد. در دوره فعلی نمی‌توان رسانه را حذف کرد، حضور رسانه ظرافت‌ها و حساسیت‌های خاص خود را داشته و می‌تواند هم مثبت و هم منفی باشد به این معنی که هم می‌تواند در شرایط بحران مردم را به سمت اقدامات مثبت سوق دهد و هم باعث ایجاد ترس شود یا به عبارت دیگر هم بحران‌زا باشد و هم بحران‌زدا.
خبرنگار بحران، گاه عامل تشدید بحران می‌شود
این پژوهشگر رسانه با تاکید بر نقش آموزش از سوی رسانه‌ها به توانایی خبرنگاران در مواقع بحرانی اشاره و بیان کرد: در شرایط بحرانی گاهی دیده می‌شود که خبرنگار خود به عامل بحران تبدیل شده و مانع کار امداد و نجات می‌شود بنابراین توجه به این موضوع ضرورت آموزش به خبرنگاران را بیش از پیش نشان می‌دهد. خبرنگار حوزه بحران باید بداند که در محیط بحران‌زده چگونه حاضر باشد و اخبار را به چه صورتی مخابره کند حتی امیددهی نابه جا در بحران از سوی رسانه هم می‌تواند غم را بعد از وقوع حادثه افزایش دهد مانند آنچه در حادثه نفت‌کش سانچی تجربه شد. بنابراین خبرنگار بحران باید پروتکل‌های عکاسی و مصاحبه در بحران را بشناسد، کمبودها را شناسایی و مخابره کند و در محیط بحران‌زده اقدام به دادن وعده و وعید نکند. از همین رو شهرداری تهران می‌تواند چند خبرنگار بحران آموزش دیده را همراه خود داشته باشد تا در مواقع وقوع بحران بتواند فضای رسانه‌ای را مدیریت کند.
او در پایان بیان کرد: در نهایت اینکه مخاطب میان رسانه‌های رسمی و غیررسمی انتخاب می‌کند پس اگر رسانه‌های رسمی در بحران سرعت نداشته باشند مخاطب به سمت رسانه‌های غیررسمی سوق پیدا می‌کند و همین موضوع است که کار رسانه را حساس و تخصصی می‌کند چرا که در بحران، مدیران رسانه و همچنین خبرنگاران باید در لحظه بهترین تصمیم را بگیرند. رسانه‌های غیررسمی مانند شبکه‌های اجتماعی هم باید توجه داشته باشند که فضای بحرانی دستاویزی برای جذب مخاطب نیست و افزایش مخاطب و اطلاع‌رسانی درست را از یکدیگر تفکیک کنند.
در این نشست غلامحسین محمدی مشاور شهردار و رییس مرکز ارتباطات و امور بین‌الملل شهرداری تهران نیز حضور داشت. در این هم‌اندیشی به نقش خبرنگار در آموزش پیش از بحران و مطرح کردن برخی موضوعات به عنوان مسائل بحران‌ساز آینده پرداخته شد و همچنین جایگاه رسانه رسمی و شبکه‌های اجتماعی به عنوان رسانه‌های نوین در عصر حاضر مورد بررسی قرار گرفت.
خبرنگار: ریحانه جاویدی
منبع: خبرگزاری آریا
کلیدواژه: خبرنگار بحران پیش از بحران وقوع بحران همین رو بحران ها رسانه ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.aryanews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری آریا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۸۹۵۱۷۶۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
رسانه ملی و لزوم توجه به تکنیک‌های خبری رسانه‌های معاند
خبرگزاری مهر _ گروه فرهنگ و ادب: فائزه فرهودی عضو هیأت علمی و استادیار دانشکده علوم اجتماعی، ارتباطات و رسانه دانشگاه ادیان و مذاهب پس از انجام عملیات وعده صادق و تنبیه رژیم صهیونیستی، یادداشتی با عنوان «مهندسی پیام در رسانه ملی در عملیات وعده صادق» نوشته که برای انتشار در اختیار مهر قرار گرفته است.
در این یادداشت می‌خوانیم؛
رسانه‌ها در چند دهه اخیر آنچنان به رشد و تأثیرگذاری رسیده‌اند که به یخش جدایی ناپذیری از زندگی بشر مبدل شده‌اند. رسانه ملی در هر کشوری نماینده مواضع دولت آن کشور است و به این جهت مورد توجه عموم قرار دارد و از این منظر حساسیت خبری در رسانه ملی نسبت به سایر رسانه‌ها بیشتر است.
همچنین دفاع در برابر هجوم رسانه‌ای معاندین یکی از کار ویژه‌های مهم مهندسی پیام در رسانه شمرده می‌شود لذا باید مجموعه‌ای از برنامه‌ریزی‌ها، طراحی‌ها و اقداماتی که باعث کاهش آسیب پذیری فکری نیروی انسانی (مخاطبان) شود با اتخاذ راهبردهای مناسبی مورد توجه مدیران بحران که در این بخش همان مدیران اطلاع رسانی شمرده می‌شوند قرار گیرد.
مهندسی پیام یعنی تشخیص ضرورت‌های اطلاع رسانی و در نظر گرفتن قالب‌های مناسب جهت پیام رسانی با توجه به موقعیت مخاطبان و نوع پیام که در حوزه رسانه مخصوصاً خبر رسانه مسئله بسیار مهمی است. چنانچه انتشار خبر فوری و مهمی در دستور شبکه خبری قرار بگیرد اهمیت مهندسی پیام دوچندان خواهد شد. مثلاً در عملیات وعده صادق و اطلاع رسانی درباره آن با توجه به اهمیت و گستردگی ابعاد آن بحث مهندسی پیام بسیار مهم بود.
در واقع با توجه به مهم و بی سابقه بودن عملیات وعده صادق انتظارات از رسانه ملی بیشتر بود. اما از سوی دیگر رسانه‌های صهیونیستی سعی در کوچک نمایی و بی اهمیت جلوه دادن حادثه داشتند که در این زمینه انتظار بود رسانه ملی به نحو بهتری خبر حادثه را پوشش دهد. تبیین تمام جوانب و ابعاد واقعه به شکل صحیح و روایت درست و دقیق از این حادثه نکته دیگری است که از رسانه ملی انتظار می‌رود در پوشش دهی اخبار مهم و فوری مورد توجه قرار دهد. علت و چرایی انجام این اقدام از سوی ایران مساله مهمی است که باید به درستی تبیین شود تا بهانه دست معاندین و یا افراد بی اطلاع و کم اطلاع داده نشود.
همچنین مساله حمله رژیم صهیونیستی به کنسولگری ایران، چرایی آن و نحوه انجام آن و انگیزه‌های اسرائیل از این اقدام باید به دقت تبیین شود تا عملیات وعده صادق که در پاسخ به این اقدام متجاوزانه رژیم صهیونیستی صورت گرفت به درستی و با دقت مورد تحلیل کارشناسان و عموم مردم قرار گیرد.
به دلیل اینکه بسیاری از رسانه‌های معاند قصد ایجاد اسلام هراسی و ایران هراسی دارند لذا وظیفه اطلاع رسانی دقیق از سوی رسانه ملی بیشتر باید اهمیت داده شود و جوانب و ابعاد و چرایی وقوع این حادثه بهتر است به خوبی تبیین شود. علاوه بر اطلاع رسانی به عموم مردم، جهت دهی تحلیل‌های مردم هم از اهمیت زیادی برخوردار است تا ارزیابی‌های آنها به درستی و دقیق صورت بگیرد. ایجاد آرامش و امنیت روانی در بین مردم هم از نکات بسیار مهمی است که باید رسانه ملی به آن توجه داشته باشد. حتی در موضوعات و اتفاقات کم اهمیت تر معمولاً اطلاع رسانی‌هایی از قبل انجام می‌شود اما در خصوص عملیات وعده صادق که پاسخ تنبیهی ایران به اسرائیل است که در تاریخ بی نظیر بود و مانند آن را شاهد نبوده‌ایم متأسفانه از قبل هیچ اطلاع رسانی صورت نگرفت.
تأخیر در اطلاع رسانی‌ها، از دست دادن روایت اول در انعکاس اخبار فوری (آن هم خبری تا این حد حساس و مهم)، سپردن میدان رسانه به دست رسانه‌های بیگانه، و عدم استفاده از انواع تکنیک‌های پوشش رسانه‌ای باعث می‌شود فرصت‌های رسانه‌ای از دست برود و بهره‌مندی از شرایط به دست آمده کاهش یابد و این مهم اعتماد و اقبال عمومی را نسبت به رسانه ملی تقلیل خواهد داد.
یکی دیگر از جنبه‌های مهندسی پیام در زمان وقوع بحران است که با در نظر گرفتن مؤلفه‌های مهندسی پیام انتظار است که مدیریت بحران در سه سطح درون کشوری (داخلی)، برون کشوری (خارجی) و محیط عملیات برون کشوری صورت پذیرد. در قضیه عملیات وعده صادق رسانه ملی در این سه سطح وظیفه خطیری به عهده داشت و دارد. چنانچه در مدیریت بحران داخلی به خوبی عمل نکند به دلیل سو برداشت‌ها و عدم اطلاع از جوانب مختلف عملیات وعده صادق ممکن است در ذهن بسیاری از مردم سوالات مختلفی شکل بگیرد که بدون پاسخ باقی می‌ماند و چون از جانب رسانه ملی تغذیه خبری صحیح و اقناع کننده اتفاق نمی‌افتد مردم به سراغ رسانه‌های بیگانه می‌روند و اخبار مربوط به عملیات را از طریق آن رسانه‌ها پیگیری می‌کنند که این خود مصداق بارز بحران داخلی است.
در سطح مدیریت بحران خارجی انتظار است که رسانه ملی به تکنیک‌های خبری رسانه‌های خارجی و بعضاً معاند توجه داشته باشد و از آنها غافل نماند تا قضیه عملیات وعده صادق را وارونه جلوه ندهند که همین امر باعث می‌شود بعد بین‌المللی خبر خدشه دار شود و تحلیل و ارزیابی سایر کشورها در این موضوع به درستی شکل نگیرد. در سطح مدیریت بحران محیط عملیات برون کشوری رسانه ملی باید به تأثیر مخرب رسانه‌های رقیب و معاند بر اذهان عمومی کشور دقت داشته باشد و راهکارها و استراتژی‌های مناسب جهت مواجهه با این نوع بحران‌ها نیز تبیین شود.
به طور کلی مهندسی پیام در رسانه ملی در زمینه عملیات وعده صادق بیش از پیش احساس می‌شود و باید رویکرد مهندسی پیام رسانه ملی با بهره‌گیری از خرد اندیشمندان و متخصصان رسانه به درستی تبیین شود تا رسانه ملی بتواند در مواقع بحرانی و شرایط حساس کشور نقش خود را به درستی و با دقت انجام دهد.
کد خبر 6088863
تصادف مرگبار در محور دره شهر-بدره ۴ کشته برجای گذاشت