به نقل از «باشگاه خبرنگاران»

روز مباهله چه روزی است؟

تاریخ انتشار: ۲۴ مرداد ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۸۹۵۸۵۳۸

به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان، بیست‌وچهارم ذی‌الحجه روز مباهله نام گرفته است. در این روز که روز نزول آیه «تطهیر» نیز هست، خداوند بر ارزش‌ها و فضیلت‌های اهل بیت (ع) و جایگاه راستین آنان در درک و شناخت اسلام راستین مهر تأییدی دیگر زد. روایات فراوانی در منابع معروف و دست اول اهل سنّت و منابع اهل بیت (ع) آمده است، که با صراحت می‌گوید: آیه مباهله درباره حضرت علی (ع)، حضرت فاطمه (س)، امام حسن (ع) و امام حسین (ع) نازل شده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

رویداد مباهله از رویداد‌های صدر اسلام است. هنگامی که پیامبر اسلام (ص) و اهل بیت (ع) در یک سو و مسیحیان نجران در دیگر سو آمادهٔ مباهله یا نفرین طرف دروغگو شدند.

مسیحیان نجران که به مدینه آمده بودند تا در مورد درستی دعوت پیامبر (ص) پژوهش کنند با او به محاجه (دلیل آوردن) پرداخته، سرانجام بحث شان به جایی کشید که حضرت محمد (ص) خواست تا با آن‌ها مباهله کند.

هر یک از دو طرف با افراد خود به محل مباهله رفتند. مسیحیان وقتی دیدند که پیامبر اکرم (ص) با عزیزترین کسانش یعنی (حضرت علی (ع)، حضرت فاطمه (س)، امام حسن (ع) و امام حسین (ع)) می‌خواهد آن‌ها را به چالش بکشد مطمئن شدند که حضرت محمد (ص) اگر به خودش مطمئن نبود، جان خانواده اش را به خطر نمی‌انداخت. پس از مباهله کناره گرفتند.

بیشتربخوانید

چرا آیه مباهله نازل شد؟

از ام سلمه نقل کرده‌اند که در همان روز رسول خدا (ص) همان چهار نفر همراهان خود را در زیر عبای موئی و مشکین رنگ خود گردآورد و این آیه را تلاوت نمود: «إِنَّما یُرِیدُ اللَّهُ لِیُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَ یُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیراً» این رویداد از سوی مسلمانان به عنوان یکی از برجستگی‌های اهل بیت محسوب شده و به عنوان دلیلی برای اثبات این امر که اصحاب کساء (حضرت محمد (ص)، امیرالمومنین علی (ع)، حضرت فاطمه (س)، امام حسن (ع) و امام حسین (ع)) هستند، استفاده می‌شود.

بیست و چهارم ذی‌الحجه روز مباهله نام دارد و جارالله زمخشری از دانشمندان بزرگ معتزلة، در کتاب تفسیر کشاف به فضیلت اصحاب کسا (کسانی که در روز مباهله همراه پیامبر بودند.) اشاره کرده است.

مباهله در اصل از ماده بَهْل (بر وزن اَهْل) به معنی رها کردن است. این واژه را به معنی هلاکت و لعن و دوری از خدا معنی کرده‌اند آن نیز به خاطر رها کردن و واگذار نمودن بنده به حال خویش و خروج از سایه لطف خداست، اما از نظر مفهوم متداول که در آیه به آن اشاره شده، مباهله به معنی نفرین کردن دو نفر به همدیگر است. به این ترتیب که وقتی استدلالات منطقی سودی نداشت، افرادی که با هم درباره یک مسأله مهمّ دینی گفتگو دارند در یک جا جمع می‌شوند و به درگاه خدا تضرّع می‌کنند و از او می‌خواهند که دروغگو را رسوا سازد و مجازات کند، همان کاری که پیامبر اسلام (ص) در برابر مسیحیان نجران کرد، که در آیه ۶۱ سوره آل عمران به آن اشاره شده است.

در این آیه می‌خوانیم: (فَمَن حاجَّکَ فیهِ مِن بَعدِ ما جائَکَ مِنَ العِلمِ فَقُل تَعالَوا نَدْعُ اَبنائَنا وَ اَبنائَکُمْ وَ نِسائَنا وَ ئِسائَکُمْ وَ اَنْفُسَنا وَ اَنْفُسَکُمْ ثُمَّ نَبتَهِلْ فَنَجْعَلْ لَعنَةَ اللهِ عَلی الکاذِبینَ).

«هر گاه بعد از علم و دانشی که به تو رسیده، (باز) کسانی درباره مسیح با تو به ستیز برخیزند، بگو: "بیایید ما فرزندان خود را دعوت کنیم، شما نیز فرزندان خود را، ما زنان خویش را دعوت نماییم، شما نیز زنان خود را، ما از نفوس خود (و کسی که همچون جان ما است) دعوت کنیم، شما نیز از نفوس خود، آنگاه مباهله (و نفرین) کنیم، و لعنت خدا را بر دروغگویان قرار دهیم"».

این آیه به ضمیمه آیاتی که قبل و بعد از آن نازل شده، نشان می‌دهد که در برابر پافشاری مسیحیان در عقاید باطل خود، از جمله ادعای الوهیت حضرت مسیح (علیه السلام) و عدم کارایی منطق و استدلال در برابر لجاجت آنها، پیامبر (ص) مأمور می‌شود که از طریق مباهله وارد شود، و صدق گفتار خود را از این طریق خاصّ و روحانی به ثبوت برساند، یعنی با آن‌ها مباهله کند تا راستگو از دروغگو شناخته شود!

تفسیر آیه

«هر گاه (مسیحیان) بعد از علم و دانشی که به تو رسیده (درباره نفی الوهیت مسیح (علیه السلام) و تثلیت و انحرافاتی از این قبیل) با تو به بحث و ستیز برخیزند، به آن‌ها بگو: "ما فرزندان خود را دعوت کنیم شما نیز فرزندان خود را (فَمَن حاجَّکَ فیهِ مَن بَعدِ ما جائَکَ مِنَ العِلمِ فَقُل تَعالَوا نَدْعُ اَبنائَنا وَ اَبنائَکُم)، ما زنان خویش را دعوت نماییم و شما نیز زنان خود را، (وَ نِسائَنا وَ نِسائَکُمْ)، ما از نفوس خود (و کسی که همچون جان ما است) دعوت می‌نماییم و شما نیز نفوس خود (وَ اَنفُسَنا وَ اَنفُسَکُمْ).

آنگاه مباهله (نفرین) کنیم و لعنت خدا را بر دروغگویان قرار دهیم: (ثُمَّ نَبْتَهِل فَنَجْعَلْ لَعْنَةَ اللهِ عَلَیَ الکاذِبینَ).

بدون تردید از نظر تاریخی این مسئله واقع شد. یعنی پیامبر (صلی الله علیه وآله) گروهی را انتخاب کرد و همراه خود برای مباهله آورد.

در روایات اسلامی که مفسّران و محدّثان نقل کرده‌اند آمده است «هنگامی که آیه فوق نازل شد پیامبر (ص) به مسیحیان نجران پیشنهاد مباهله داد، بزرگان مسیحی از پیامبر (ص) یک روز مهلت خواستند، تا در این باره به شور بنشینند. اسقف (اعظم) به آن‌ها گفت: "نگاه کنید، اگر فردا محمد با فرزند و خانواده‌اش برای مباهله آمد از مباهله با او بپرهیزید، و اگر اصحاب و یارانش را همراه آورد با او مباهله کنید که او پایه و اساسی ندارد".

فردا که شد که پیامبر (ص) آمد، در حالی که دست حضرت علی (ع) را گرفته بود و امام حسن (ع) و امام حسین (ع) پیش روی او حرکت می‌کردند، و حضرت فاطمه (علی‌ها السلام) پشت سر او مسیحیان و در پیشاپیش آنان" اسقف اعظم آنان بیرون آمدند.

هنگامی که پیامبر (ص) را با همراهان مشاهده کرد، پرسید: این‌ها چه کسانی هستند؟ " گفتند: "این یکی، پسر عمو و داماد او است، و این دختر زاده‌های او هستند، و این بانو، دختر او است که از همه نزد او گرامی‌تر است. " اسقف نگاهی کرد و گفت: "من مردی را می‌بینم که مصمّم و با جرأت در مباهله آمده و می‌ترسم او راستگو باشد، و اگر راستگو باشد بلای عظیمی بر ما وارد خواهد شد. " سپس گفت: "ای ابوالقاسم (محمد (ص)) ما با تو مباهله نخواهیم کرد، بیا با هم صلح کنیم"»!

و در بعضی از روایات آمده که اسقف اعظم گفت: «من صورت‌هایی را می‌نگرم که اگر از خدا بخواهند کوه را از جا برکند چنین خواهد شد! پس مباهله نکنید که هلاک خواهید شد»!

همین مضمون با تفاوت‌هایی که به اصل قضیه ضرر نمی‌زند، در بسیاری از تفاسیر دیگر نیز آمده است، مانند تفسیر فخر رازی (جلد ۸، صفحه ۱۰) و قرطبی (جلد ۲، صفحه ۱۳۴۶) و روح البیان (جلد ۲، صفحه ۴۴) و روح المعانی (جلد ۳، صفحه ۱۸۸) و بحر المحیط (جلد ۲، صفحه ۴۷۲) تفسیر بیضاوی (ذیل آیه مورد بحث) و تفاسیر دیگر.

منبع: ایسنا

انتهای پیام/

منبع: باشگاه خبرنگاران

کلیدواژه: روز مباهله قرآن کریم فرزندان خود مسیحیان نجران امام حسین روز مباهله حضرت فاطمه امام حسن نفوس خود شما نیز اهل بیت نازل شد

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۸۹۵۸۵۳۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

حضرت عبدالعظیم (ع) پرچمدار جهاد تبیین بود

به گزارش خبرنگار گروه فرهنگ و جامعه خبرگزاری علم و فناوری آنا، پانزدهم شوال مصادف با سالروز وفات و یا به روایتی شهادت حضرت عبدالعظیم حسنی (ع) سفیر و راوی حدیث ائمه معصومین (ع) است. این محدث والامقام از نوادگان امام حسن مجتبی (ع) است که از محضر امام جواد (ع) و امام هادی (ع) بهره برده و به عنوان نماینده معتمد حضرت امام هادی (ع) به شهرری مهاجرت کرد.

حضرت عبدالعظیم حسنی (ع) سال‌ها در شهرری که در آن زمان به قطب حضور شیعیان تبدیل شده بود به ترویج معارف اهل بیت پرداخت و سرانجام در پانزدهم شوال سال ۲۵۲ ه. ق در ۷۹ سالگی درگذشت. مرقد این امامزاده واجب‌التعظیم در طول قرون متمادی به محلی برای تجمع دلدادگان اهل بیت (ع) و بزرگان عالم تشیع تبدیل شد و امروز نیز به عنوان قبله تهران شناخته می‌شود.

به همین بهانه، حجت‌الاسلام محسن عرفاتی معاون امور علمی و فرهنگی آستان مقدس حضرت عبدالعظیم حسنی (ع) در گفت‌وگو با آنا عنوان کرد: در برخی اسناد از جمله کتاب «تاریخ طریحی» آمده است که حضرت عبدالعظیم حسنی (ع) به مرگ طبیعی از دنیا نرفته و بلکه به شهادت رسیده است. تعبیری هم که به کاربرده شده این است که کسی که از فرزندان حضرت علی بن ابیطالب (ع) زنده به گور شد حضور حضرت عبدالعظیم (ع) بود.

وی اظهار کرد: این حدیث معروف از امام هادی (ع) که فرموده‌اند: «مَن زارَ عَبدالعَظیمِ الحَسَنی (ع) بِرِی، کَمَن زارَ الحُسَین (ع) بِکَربَلا» (هر کس قبر عبدالعظیم در شهر ری را زیارت کند چنان است که گویی امام حسین (ع) را در کربلا زیارت کرده) می‌تواند این گمان را تقویت کند که حضرت عبدالعظیم هم به شهادت رسیده است، چراکه ثواب زیارت مرقد ایشان را همسنگ حضرت سیدالشهدا درنظر گرفته‌اند. این یک بحث تاریخی است که محققان باید درباره آن پژوهش کنند. اما به هر حال هر دو نقل قول، یعنی رحلت و شهادت در این زمینه وجود دارد.

عرفاتی عنوان کرد: حضرت عبدالعظیم (ع) در کنار مبازره سیاسی با خلفای جور عباسی، یک محدث و عالم بود. مرحوم آیت‌الله ری‌شهری در کتاب «شناخت‌نامه حدیث» عنوان کرده‌اند که حضرت سیدالکریم ۱۲۰ روایت معتبر و مستند را بدون واسطه از سه امام معصوم امام رضا (ع)، امام جواد (ع) و امام هادی (ع) نقل کرده‌اند. حضرت عبدالعظیم سال‌ها پیش از سید رضی که نهج‌البلاغه را تدوین کند، کتاب خطبه‌های حضرت امیرالمومنین علی (ع) را جمع‌آوری کردند. بنابر این ایشان در کنار سیره سیاسی حق‌طلبانه و نسب خانوادگی والای و الهی، از حیث علمی و فقهی هم مقام والایی داشته‌اند.

وی افزود: در منابع معتبر شیعه، به نقل از «ابوحماد رازی» آمده که در سامرا بر امام هادی (ع) وارد شدم و از بعضی مسائل حلال و حرام پرسیدم. چون قصد وداع داشتم حضرت فرمود: چنانچه در امور دینی در تشخیص حلال و حرام، مسئله‌ای بر تو دشوار شد، از عبدالعظیم بن عبدالله حسنی سؤال کن و سلام مرا به او برسان.

عرفاتی اظهار کرد: در زمانی که حضرت عبدالعظیم (ع) به ری می‌آیند این منطقه به محل تجمع و فعالیت شیعیان تبدیل شده بود، از سوی‌دیگر پیروان و مروجان سایر فرق اسلامی و غیر اسلامی هم در این منطقه و فلات مرکزی ایران فعالیت داشتند.

معاون امور فرهنگی آستان مقدس حضرت عبدالعظیم گفت: ایشان به عنوان یک فقیه متبحر ابهامات و پرسش‌های که از سوی بزرگان این فرق مطرح می‌شد پاسخ می‌داد و از کیان مکتب شیعه دفاع می‌‍‌کرد. حضرت امام هادی (ع) مدال اجتهاد و فقاهت را به حضرت عبدالعظیم داده بود و به همین خاطر روایت‌هایی که از ایشان نقل شده از اعتبار بالایی برخوردار است. حضرت عبدالعظیم (ع) در زمانه خودشان پرچمدار جهاد تبیین بودند و نقش ویژه‌ای در ترویج فرهنگ تشیع در ایران ایفا کردند.

وی افزود: در سال‌ها و قرن‌های بعدی هم امامزادگان دیگری که به ایران آمدند این معارف را سینه به سینه نقل کردند. این تلاش‌ها باعث شد خطه ری به یکی از مراکز مهم تشیع تبدیل شود. بعد از آن هم با ایجاد حوزه‌های علمیه عالمان و فقیهان برجسته‌ای از این منطقه به جهان اسلام معرفی شدند که این روند تا به امروز هم ادامه دارد. بسیاری از علمای معاصر تهران مثل آیت‌الله مجتهدی و آقا مجتبی تهرانی از چهره‌هایی بودند که در مدارس و حوزه‌های علمیه مجاور حرم حضرت عبدالعظیم (ع) درس خواندند و به اساتید بزرگ اخلاق و معارف اسلامی تبدیل شدند. امروز هم حرم حضرت عبدالعظیم (ع) به یک قطب فرهنگی تبدیل شده و امسال هم برنامه‌های ویژه‌ای را در سالگرد رحلت حضرت سیدالکریم در آستان مقدس شاهد خواهیم بود.

انتهای پیام/