مرثیه بی‌طرف، کارایی لازم را ندارد/جریانهای سیاسی ما اصالت ندارند
تاریخ انتشار: ۱۰ شهریور ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۹۱۳۸۶۹۸
به گزارش خبرنگار مهر، میلاد عرفان‌پور در سنت و جریانی ادبی قرار می‌گیرد که در سال‌های اخیر فعال‌ترین جریانی بوده‌اند که مناسبات اجتماعی و سیاسی روزگار ما را در اشعار آئینی‌شان بازتاب داده‌اند. این جریان در دل سنت ادبی برخاسته از انقلاب اسلامی، همواره بر این اعتقاد دامن زده است که شاعر آئینی که نباید متمایز از اعتقادات انقلابی باشد، ناگزیر باید نسبت به مسائل سیاسی و اجتماعی چه در داخل و چه در سطح بین‌المللی تا آنجا که مرتابط با اصول ارزش‌های انقلاب اسلامی است، عکس‌العمل نشان دهد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
در خصوص شعر عاشورایی حق‌طلبانه که واجد نوعی موضع‌مندی اجتماعی و سیاسی مختص امروز هم باشد، یک چالش وجود دارد؛ از یکسو هم خود فرهنگ عاشورا و هم دستور بزرگان دین این است که شعرها و هیئت‌ها به سمت سکولاریسم و سیاست‌زدایی نروند، اما از سوی دیگر هم ورود شاعران به عرصه اجتماعی سیاسی امروز ممکن است شعر را به دام نوعی سیاست‌زدگی و حتی جناحی‌بازی‌های نامطلوبی بیندازد که نمونه‌های آن را هم کم نداشتیم. در این میانه چه اقتضائات و مولفه‌هایی باید رعایت شود تا این آسیب‌های دوسویه به شکلی برطرف شوند یا به حداقل برسند؟
طبیعتاً بی‌طرفی در مقابل حق و باطل یکی از ویژگی‌هایی است که شاعر آئینی را از مسیر اصلی‌اش که همان مسیر اهل بیت(ع) و آموزه‌های دینی است، دور می‌کند. اما این که چطور می‌توان تشخیص داد موضعی که شاعر می‌گیرد صحیح و به‌حق است، یا نه! طبیعتا این بسته به نگاه شاعر، اعتقادات او و چیزهایی‌ست که در شاعر ایجاد انگیزه کرده است تا شاعر آن موضع را بگیرد.
در حال حاضر ما شاهد وضعیت خوبی در حوزه فعالیت شاعران انقلاب هستیم. مقام معظم رهبری در بیانی می‌فرمایند که موضع بگیرید، اما موضعی که می‌گیرید نزدیک به حقیقت صحیح و با تحقیق و بررسی باشد. شاعر تاثیرگذار است و مهم است که حق را پیدا کند و از حق دفاع کند.
به طور کلی در شعر دو نوع صدق وجود دارد؛ یک صدق اولیه و یک صدق کامل. صدق اولیه آن است که شاعر آن چیزی را بگوید که در دل و باورش است و به آن اعتقاد دارد. اما صدق کامل به این معناست که باور شاعر و حرف دل شاعر همراه با حقیقت باشد و با بررسی و مجاهده به حقیقت دست پیدا کرده باشد، این صدق کامل، ارزشمند است.
درباره روال کنونی اشعاری که در هیئت‌های عزاداری ماه محرم خوانده می‌شود، چه نظری دارد؟ چون به نظر میرسد که در حال حاضر شعرهایی در هیئت‌های عزاداری خوانده می‌شود عمدتاً تاکید بر مدح و مرثیه و جنبه‌ی عاطفی دارند و موضع‌گیری چندانی درباره مسائل اجتماعی و... صورت نمی‌گیرد. نظر شما در این باره چیست؟
بخشی از هیئت‌ها هنوز صرفا بر مدح و مرثیه متمرکز هستند که البته مدح و مرثیه ارزشمند است و اصل بنای هیئت بر مدح و مرثیه است. اما این مدح و مرثیه اگر با دفاع از حق و مقابله با باطل آمیخته نشود، کارایی لازم خود را نخواهد داشت؛ این در حالی است که حرکت امام حسین (ع) یک حرکت سیاسی بوده است و ما در بررسی دقیق جهاد و قیام اما حسین (ع) یک حرکت سیاسی علیه باطل را شاهد هستیم. بر این مبنا، اگر معتقد باشیم که برای سید الشهدا (ع) کار می‌کنیم، اما نباید هیج موضع‌گیری‌ای داشته باشیم، این نشان از عدم دقت نظر ما در فلسفه قیام امام (ع) دارد.
با این وجود، اما بخشی از هیئت‌ها در سال‌های گذشته خصوصا در ده، پانزده سال گذشته به سمت صحیح و به سمت دغدغه‌مندی در کنار کیفیت ادبی و محتوایی حرکت کردند.
برخی شاعران شعر آئینی و شعر هیئت علاقه‌ای به موضع‌گیری در خصوص مسائل اجتماعی و سیاسی روز ندارند، اینگونه استدلال می‌کنند که به طور دقیق نمی‌توان مصادیق عاشورای سال ۶۱ هجری را منطبق با وضعیت کنونی دانست و از آن استفاده کرد و گفت حالا هم باید چنین و چنان باشد. نظر شما در این خصوص چیست؟
موضوع حائز اهمیت این است که در موضع‌گیری‌ها نباید افراط و تفریط اتفاق بیفتد؛ باید گفت این جبهه وجود دارد و همچنان یزیدیان و حسینیان هستند. برای مثال ممکن است که یک انسان معمولی مثل یک کارگر کارخانه از جانب صاحب کارخانه مورد ظلم واقع شود و در مقابل ظلم بایستد و این حرکت، حرکتی حسینی باشد و آن فرد ظالم که در حق کارگر ظلم کرده است، حرکتش، حرکتی یزیدی باشد. این‌ها افراط و تفریط نیست و می‌توان موضع‌گیری کرد. اما برخی از شاعران این‌ها را افراط و تفریط می‌دانند و بر این باورند که هیچ مقایسه‌ای نباید صورت گیرد. برای مثال در جریان جنگ غزه گفته شده بود که «غزه امروز کربلاست» و این تعبیر دور از واقعیتی نیست؛ به این معنا که غزه امروز میدان مواجه حق و باطلی است که حسینی‌ها باید در مقابل یزیدی‌ها بایستند. اما عده‌ای با این موضوع مشکل دارند و علاقه‌مندند که شعر امام حسین (ع) شعر بی‌طرف باشد، شعری باشد که مخاطب شاعر را کم نکند و از بین نبرد، شعری که برای شاعر دشمن نتراشد و به طور کلی شعر بی‌خطر و بی‌طرف باشد و از سویی هم احساس نیاز و وجدان شاعر را ارضا کند؛ البته همین هم مورد عنایت امام حسین (ع) خواهد بود. ولی همانطور که گفتم از نظر من شعر موضع‌مند و حق‌طلبانه و اصالت و کارکرد بالاتری دارد.
صرف نظر از مسائل غزه و فلسطین و کلا جبهه مقاومت در خارج از مرزهای کشور، اگر بخواهیم جناح‌های سیاسی داخل کشور را مد نظر داشته باشیم، تا چه حد شاعر می‌تواند از اصطلاح حسینی‌ها و یزیدی‌ها استفاده کند؟ چقدر این مصداق‌سازی‌ها درباره جریانات و چهره‌های سیاسی داخل کشور موجه است؟
در کشور ما جریانهای سیاسی کلاً اصالت ندارند و ممکن است گاهی جریان اصلاح‌طلب در جریان باطل قرار بگیرد و گاهی جریان اصولگرا. ما نباید در بند این جریان‌ها بمانیم و بنده هم در این پانزده سالی که به طور جدی در جریان شعر هیئت بوده‌ام، مورد قابل توجهی ندیده‌ام که کسی شعر جناحی گفته باشد.
ممکن است هر یک از این احزاب روزی در میدان و جبهه سیدالشهدا (ع) شمشیر بزنند و روزی در میدان یزید. باید اصل حق را پیدا کرد و از اصل حق دفاع کرد.
برای اینکه شاعر بتواند در این زمینه یعنی همین تشخیص اصل موفق عمل کند و مقایسه درستی انجام دهد باید چه مولفه‌هایی را مد نظر قرار دهد؟
شاعر باید اهل تحقیق و مطالعه باشد. شاعری که بخواهد با احساسات و هیجانات خود و اخبار رسیده از شبکه‌های مجازی به موضع برسد یا دیدگاه‌های منفعت‌طلبانه و حتی مالی و اقتصادی داشته باشد، نمی‌تواند موضع دقیقی بگیرد. اما آن شاعری که با وجود همه مشکلات و سختی‌ها مجاهده می‌کند و با درک حقیقت، موضع می‌گیرد و این موضع‌گیری ممکن است برایش ایجاد خطر هم بکند، آن شاعر طبیعتاً در مسیر درست حرکت می‌کند.
کد خبر 5012143منبع: مهر
کلیدواژه: رهبری محرم 99 شعر آئینی محرم 99 ویروس کرونا ترجمه عاشورا ادبیات داستانی تازه های نشر گردشگری حسینیه مهر تجدید چاپ رایزنی فرهنگی ادبیات جهان کتاب و کتابخوانی شعر آئینی ادبیات کودک و نوجوان مدح و مرثیه موضع گیری هیئت ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۹۱۳۸۶۹۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
ویژه‌برنامه‌های سالروز شهادت امام صادق(ع) در حرم شاهچراغ
به‌مناسبت ٢٥ شوال، سالروز شهادت رئیس مکتب تشیع، مراسم سوگواری در سوّمین حرم اهل بیت(ع) برگزار می‌شود. - اخبار استانها -
امیرعباس حقیقی‌نیک مدیر روابط عمومی و امور بین‌الملل آستان مقدس حضرت شاهچراغ(ع) در گفتوگو با خبرنگار تسنیم از شیراز اظهار داشت: به مناسبت سالروز شهادت امام صادق(ع) روزهای پنجشنبه و جمعه، 13 و 14 اردیبهشت‌ماه، بعد از اقامه نماز مغرب و عشاء، حجت الاسلام والمسلمین سیدحسین آقامیری پیرامون فضائل و مناقب این امام همام به ایراد سخن خواهد پرداخت و مهدی سروری، ضمن قرائت دعای کمیل، مرثیه‌سرایی می‌کند.
وی افزود: شنبه 15 اردیبهشت‌ماه نیز، همزمان با سالروز شهادت شیخ الائمه، امام جعفر صادق(ع)، ارادتمندان اهل بیت عصمت و طهارت ساعت 9 صبح، در قالب دسته‌جات عزاداری به سمت این بارگاه منور، حرکت و در ساعت 11 در شبستان امام خمینی(ره) به سوگواری می‌پردازند.
سخنران و مداح این مراسم حجت‌الاسلام محمدحسین حدائق و سیدحسین فتح اللهی هستند.
مدیر روابط عمومی و امور بین‌الملل آستان مقدس حضرت شاهچراغ(ع)گفت: در ظهر شهادت، بعد از اقامه نماز ظهر و عصر، اکبر افخمی و در شام شهادت بعد از اقامه نماز مغرب و عشاء، سیدمحسن رسولی، مرثیه‌سرایی خواهند کرد.
انتهای پیام/424
استرداد ۸۵ میلیون ریال به حساب زائران حج تمتع ۱۴۰۲