کمال‌گرایی چاقویی است که دسته خود را می‌برد

ایسنا/خراسان رضوی یک روانشناس بالینی گفت: خیلی مواقع افراد کمال‌گرا در چنین شرایطی به موفقیت چشمگیری هم دست پیدا نمی‌کنند؛ بنابراین هیچ ارتباطی بین کمال‌گرایی و موفقیت وجود ندارد. افراد می‌توانند بدون کمال‌گرایی موفق باشند. در نتیجه می‌توان اینگونه توضیح داد که کمال‌گرایی چاقویی است که دسته خود را می‌برد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

انسان‌ موجود پیچیده‌ای است و این پیچیدگی می‌تواند باعث ایجاد مشکلات زیادی در ارتباط با خود و دیگران شود و به ناچار باید این مسیر سخت و پیچیده را پشت سر گذاشت. پس باید به دنبال راهی بود که بتوان در طول دوره زندگی خود کمترین آسیب و تنش را در برخورد با مشکلات از جمله ضربه‌های روحی روانی متحمل شد چراکه تجربه چنین ضربه های سنگینی، آسیب‌های جسمی و روحی وارده به آدمی را دوچندان می‌کند؛ به طوری که جبران آن حتی تا پایان عمر کاری سخت و در برخی موارد محال خواهد بود.

در این راستا سازمان دانشجویان جهاد دانشگاهی خراسان رضوی با هدف آموزش ساده و کاربردی روانشناسی و با محوریت آسیب‌های روانی و خودشناسی، هر هفته برنامه‌ای اینستاگرامی را با عنوان سایکولایو برگزار می‌کند که شاید گامی موثر در آشنایی با این مسائل باشد.

دکتر احسان متین‌فر، شامگاه گذشته، ۱۲ شهریور ماه، در این برنامه که با موضوع «کمال‌گرایی؛ می‌خواهم یک ابر انسان باشم»، برگزار شد، اظهار کرد: ردپای کمال‌گرایی در اختلالات روان‌شناختی پیدا می‌شود و افرادی که به عنوان کمال‌گرا شناخته می‌شوند، در واقع دنبال مواردی می‌گردند که با ذات دنیا در تناقض است. در واقع آدمی به دنبال این است که بی‌نقص باشد و اختلالی در او وجود نداشته باشد که این تمایل و خواسته در تضاد با ذات دنیا و انسان است.

وی افزود: کمال‌گرایی دارای سه مولفه است؛ مولفه اول به این بازمی‌گردد که آدمی همیشه در امور و عملکرد مرتبط با خود استانداردها و معیارهای سطح بالا را مدنظر قرار می‌دهد که گاهی اوقات به طور واقع‌نگرانه قابل دستیابی نیست و این استاندارها می‌تواند برای فرد یا دیگری باشد. ویژگی که به عنوان خط مقدم ملاک‌های کمال‌گرایی شناسایی می‌شود، گذاشتن و تعیین معیارها و استانداردهای سطح بالا برای خود و دیگران است که در بسیاری مواقع این معیارها در دنیا قابل دستیابی نیست.

این روانشناس بالینی تصریح کرد: ویژگی دوم افراد کمال‌گرا این است که عزت نفس و ارزشمندی خود را به معیارهای سطح بالا گره می‌زنند و با خود تصور می‌کنند زمانی دوست داشتنی هستم که بتوانم به این موفقیت‌ها دست پیدا کنم و اگر آن انتظارات برآورده نشود، به سرزنش خویش دست می‌زنند. این تجربه احساس ارزشمندی موقتی و ناپایدار است. این موضوع ویژگی سوم کمال‌گرایی است که افراد با وجود بروز برخی آسیب‌ها آن را ادامه می‌دهند.

وی اضافه کرد: بنابراین ویژگی سوم کمال‌گرایی در این است که الگوی رفتاری و فکری فرد زخم برداشته اما مجدد به کار خود ادامه می‌دهد. در این شرایط نیاز است در این زمینه از دیگران، به خصوص افراد روان‌شناس کمک گرفت چراکه کمال‌گرایی صفتی نیست که بتوان به راحتی آن را از خود دور کرد زیرا تا حد بسیار زیادی کمال‌گرایی ناشی از الگوهای فکری و سبک تربیتی انسان‌هاست.

کمال‌گرایی کشنده خلاقیت است

متین‌فر خاطرنشان کرد: بهتر است پیش از اینکه بگوییم با کمال‌گرایی باید چه کنیم، ابتدا مشخص کنیم که کمال‌گرایی چیست و چه وجوهی دارد چون واقعیت این است که ما با افراد کمال‌گرا سروکار داریم اما خودشان نمی‌دانند که از این ویژگی برخوردارند. گام اول در تغییر همیشه از بینش آغاز می‌شود و ما باید آگاهی پیدا کنیم و بعد از اینکه آگاهی پیدا کردیم، سعی می‌کنیم تغییراتی را به وجود آوریم. کمال‌گرایی کشنده خلاقیت است و افراد کمال‌گرا می‌خواهند که بدون آزمون و خطا موفق باشند.

وی اضافه کرد: یکی از ویژگی‌های افراد کمال‌گرا این است که همیشه دنبال ثبت رکوردهای تاریخی از خود هستند. افراد کمال‌گرا به محدودیت‌های انسانی اعتقاد ندارند و در ذهن آن‌ها این موضوع خطور نمی‌کند که دارای زمان و انرژی محدود هستند.

این روانشناس بالینی با بیان اینکه کمال‌گرایی یک اژدهای هفت‌سر گرسنه‌ای است که عزت نفس انسان‌ها را می‌بلعد و آتش وحشت آن باعث می‌شود که آرزوها و استعدادهای او خاکستر شود، گفت: اصولا در کمال‌گرایی یک تناقض نهفته وجود دارد که می‌خواهیم پیشرفت کنیم اما باعث زمین‌گیر شدن فرد می‌شود. هنگامی که می‌خواهیم فعالیتی کاملا بی‌نقص باشد، در جایگاه منتقد قرار می‌گیریم و از آن‌جایی که کمال‌گرایی با ذات انسان و دنیا در تضاد قرار دارد؛ هر چه بیشتر کمال‌گرایی به خرج می‌دهیم، کمتر به خواسته خود می‌رسیم.

محبت کردن باید به گونه‌ای باشد که به فرد آسیب نزند

متین‌فر در خصوص اینکه چگونه باید محبت کنیم بیان کرد: ما معتقد هستیم که اگر موهبت و حمایتی انجام می‌شود، می‌تواند دو منشا داشته باشد. نوع اول محبتی است که می‌تواند از روی عشق، صمیت و تمایل فرد به رشد و پیشرفت باشد و نوع دوم، محبت از روی ترس است که به فرد خدمات می‌دهیم.

وی افزود: در سطح روان‌شناختی این دو نوع محبت کردن وجود دارد. باید به این موضوع دقت داشته باشیم که محبت و خدماتی که ارائه می‌کنیم، از روی این است که انسان بهتری از خود بسازیم یا اینکه به خاطر این است که از موضوعی ترس داریم؛ ترس از اینکه دیگران در مورد ما چه فکر و قضاوتی می‌کنند در ادامه باعث تنهایی فرد می‌شود.

این روانشناس بالینی گفت: اگر محبت کردن ما از روی این است که می‌خواهیم به انسان‌ها کمک کنیم تا زندگی بهتری داشته باشند، این موضوعی است که می‌تواند معنای زندگی را برای ما خلق کند. زمانی که از روی ترس یا انتظارات و توقعاتی که داریم، محبت می‌کنیم باید بایستیم و تمام فرآیند را بررسی کنیم چراکه زمانی با این سبک و سیاق به کسی محبت می‌کنیم، مسلما در آن ترسی وجود دارد که برای جلوگیری از محقق شدن آن ترس چنین خدماتی را ارائه می‌کنیم.

متین‌فر اضافه کرد: در مقابل انتظاراتی از دیگران برای خودمان ایجاد می‌کنیم، اوضاع پیچیده می‌شود چراکه ممکن است دیگران توقعات ما را فراهم نکنند و در این‌جا نسبت به فرد احساس خشم می‌کنیم. در این مواقع لازم است تا حدی به دیگران کمک کنیم که به خودمان آسیبی وارد نشود.

انتهای پیام

منبع: ایسنا

کلیدواژه: استانی اجتماعی روانشناسي روانشناس بالینی افراد کمال گرا کمال گرایی متین فر

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۹۱۷۳۰۹۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

راهبردهای علمی و علمی امام صادق(ع) در مقابله با سطحی نگری فکری و عمل گرایی افراطی

حجت الاسلام حمید احمدی عضو بعثه مقام معظم رهبری و مدیر کمیته فرهنگی آموزشی اربعین در گفت وگو با خبرنگار آنا درباره فعالیت‌های علمی و عملی امام صادق(ع) گفت: امام جعفر بن محمد (۱۴۸- ۸۳ه. ق) در بحرانی‌ترین اوضاع جهان اسلام؛ در شرایط شکل گیری جنبش عباسیان و سقوط دولت امویان، امامت و رهبری شیعیان را برعهده داشت.

وی ادامه داد: شخصیت ممتاز علمی‌ و اخلاقی عصر خود، مرجعیت علمی، فکری و اخلاقی مسلمانان و شیعیان، تکمیل کننده نهضت علمی و فرهنگی امامان پیشین و نیز بنیان‌گذار مکتب جامع حقوقی و فقهی و فکری و فرهنگی شیعه است. شیخ مفید اندیشمند بزرگ اسلامی می‌نویسد: در میان علمای اسلام از کسی به اندازه امام صادق علیه‌السلام حدیث نقل نکرده‌اند. (الاختصاص، ص۱۶۶) از امام صادق علیه‌السلام افزون بر علوم حدیث و فقه، در دیگر مسائل علمی و سیاسی و فرهنگی نیز معارف ارزشمندی به یادگار مانده است.

مدیر کمیته فرهنگی آموزشی اربعین آغاز امامت آن حضرت را آغاز دوران جدیدی در تاریخ شیعه به شمار آورد و ادامه داد: این دوران فرصت مناسب برای بیان قواعد این مذهب و انسجام آن پیش آورد؛ چرا که این دوره، هم از جهت سیاسی و هم از نظر فرهنگی، در خور توجه بود. از نظر سیاسی، این دوره عصر انتقال حکومت از بنی امیه به بنی‌عباس است. در واقع این نزاع مقداری از فشار‌ها وارده بر امام و شیعیان را در مقطعی فروکاست.

وی بیان کرد: با این همه نباید در این دوره از پیچیدگی اوضاع و وقوع بسیاری از حوادث تاریخی، نهضت‌های خشونت آمیز، که نتایج طبیعی فعالیت‌های مختلف ذیل جریان‌ها و تلاش‌های انقلابی و نیز مواضع غیر‌اصولی و سازش‌کارانه اهل حدیث و توجیه‌گران بود، غافل ماند.

جهاد گسترده فکری و فرهنگی امام صادق در مقابل غلات و ملحدان

حجت الاسلام احمدی با تاکید بر جنبه فرهنگی گفت: از حیث فرهنگی، دورانی بود که بیشتر علوم اسلامی از جمله فقه و حدیث تدوین و منتشر شد و علم کلام نیز که بنیان گذاران آن تحت تأثیر علوم یونانی بودند، مجال بروز یافت. امام صادق علیه السلام در چنین موقعیت و فرصتی برای تبیین و ترویج و رشد معارف و علوم مکتب اهل‌بیت علیهم‌السلام و از سویی دیگر در صیانت از آن در برابر سایر فرق همانند غُلات و ملحدان و ظاهرگرایان و عمل‌گرایان افراطی به جهاد گسترده فکری و فرهنگی دست زد.

وی با بیان اینکه هنگامی که جامعه در ساحت فرهنگ و اندیشه دچار چالش و بحران است، عالمان و راهبران جامعه در مقابله با آن نیز ناگزیر به استفاده از سلاح فکر و فرهنگ هستند، اظهار داشت: امام صادق علیه‌السلام، این جهاد بزرگ را هوشمندانه و بر پایه قواعد و با اتخاذ راهبرد‌های عالمانه و کارآ طراحی و به پیش برد. چون که حرکت و تلاشی به بار خواهد نشست که بر قواعدی استوار و بر اندیشه عمیق و درست بنا گردد و آغاز کند.

عضو بعثه مقام معظم رهبری راهبرد اول را تشریح کرد و گفت: حفظ و رسمیت بخشی سرمایه‌های ارزشمند معنوی و انسانی که از مدرسه امامان علیهم‌السلام در اختیار داشت که این سرمایه رهاورد نهضت خونین و الهی حضرت سیدالشهدا علیه السلام و نهضت فکری و فرهنگی امامان قبل از خود بود. راهبرد دیگر امام که بسیار هوشمندانه و با درک درست شرایط و آینده‌نگری خردمندانه اتخاذ و به اجرا گذاشت، قدرت بزرگ ایجاد شده متمرکز را متکثر و در شهر‌های کانونی به صورت شبکه‌ای نظامند و منسجم پراکنده ساخت تا هم هنگام مواجهه با تهدید همه این سرمایه ارزشمند، آسیب نبیند و هم عقبه‌ها و امتداد این قدرت را در عمق جامعه بگسترانند. به بیان جامعه شناسان قدرت پراکنده در صورتی که منسجم شوند و با لبه‌های اجتماع گره بخورند، می‌توانند طوفانی به راه بی‌اندازند و جنبش‌های بزرگ و عمیقی را خلق کنند.

حجت الاسلام احمدی ادامه داد: در راستای همین راهبرد امام عالمانی از شاگردانش به تدوین رساله‌ها و کتب در مسائل مختلف علوم اسلامی روی آوردند. همانند محمد بن نعمان احول که از بلندپایگان و شاگردان امام صادق علیه‌السلام و از اصحاب امام کاظم علیه السلام آسا. وی صاحب چند اثر در بحث امامت است. امام با استناد به حدیث نبوی که فرمودند: " قیدوا العلم " علم و دانش را با نوشتن به بند بکشید، به شاگردان و اصحاب خود توصیه می‌کردند که دانش خویش را مکتوب کنند. امام در بیانی فرمودند: از‌نوشته‌های خود نگهداری کنید، زیرا به زودی به آن نیازمند می‌شوید.

وی با اشاره به راهبرد امام صادق علیه‌السلام در مبارزه با اندیشه‌های سطحی و عمل‌گرایی افراطی گفت: امام در این راهبرد، هم مبارزات‌ایجابی را در پیش گرفت و هم به جهاد سلبی اهتمام ورزید. عشق مفرط در کنار سطحی نگری و جهل، دفاع بد از دین و آیین و فرهنگ دینی، تن دادن به تفاسیر و قرائت‌های دانشمندان بی‌بهره از علوم آل‌الله و موقعیت نشناسی برخی خواص و عالمان در طرح معارف متعالی دینی و نیز عدم درک درست برخی معانی بلند دینی و منزلت امامان معصوم، سبب پیدایش و ظهور عقیده‌های انحرافی مثل غُلُو شد.
عضو بعثه مقام معظم رهبری ادامه داد: پیروان این اندیشه مسلمانانی سطحی نگر بودند که با وجود دوستی و محبت به اهل بیت علیهم‌السلام از گوهر دین بهره‌ای نبرده بودند. اعتقاد به الوهیت امام و نظریه تناسخ و تشبیه و امثال آن رهاورد این نوع دین‌داری بود که در عصر امام صادق علیه‌السلام رو به فزونی بود.

حجت الاسلام احمدی اضافه کرد: امام با تبیین و دفاع منطقی و عقلانی از نظریه امامت و جایگاه امام در جامعه، عموم مردم را از ارتباط با آنان منع کرد و عالمان را به اندیشه ورزی و برخورد‌های عالمانه برای مقابله با آنها فراخواند. دوری از مناسک و عدم تقید به عبادات شرعی، خطر و تهدید جدی برای جامعه شیعیان محسوب می‌شد که مبارزه با آنانی که مدعی محبت سرسختانه به امام بودند، جز از امام با یک تلاش گسترده و عالمانه و درک درست ممکن نبود.

وی ادامه داد: در کنار این دیدگاه افراطی حاصل سطحی نگری، عمل‌گرایان افراطی که عمدتاً از گروه‌های شیعی بودند، نیز جنبش‌هایی را در مبارزه با حکومت و صاحبان قدرت سیاسی به راه انداخت که اساس نظریه‌شان، به کانونی و محوری بودن قیام مسلحانه در راست دینی و خلوص ایمانی تلقی می‌شد. همانند جنبش‌های متعدد علویان که قیام به شمشیر، شرط ایمان شمرده می‌شد.

امام صادق (ع) با رعایت اصل تقیه، مبارزات بی‌ثمر را نفی کردند

حجت الاسلام احمدی با اشاره به اینکه امام با نفی مشروعیت حکومت‌ها با رعایت اصل تقیه، مبارزات بی‌ثمر را نفی کردند و تایید نکردند، اظهار داشت: چنان‌چه در مقابل انتقاد منصور عباسی از امام در بحث جنبش علویان فرمودند: این حرکت مورد حمایت مردم نیست. جنبش‌هایی که گاه آلت فعل دشمن قرار می‌گرفتند و یا باعدم ملاحظه شرایط سیاسی و اجتماعی، باعث هدر رفت سرمایه انسانی شدند. امام به جد با تبیین مواضع مکتب اهل بیت، شیعیان را از فرو افتادن در دام آنان دور نگه داشت. چنان‌چه خود در هنگام قیام نفس زکیه از مدینه خارج شدند و به منطقه فُرع در راه مدینه به مکه رفتند و تا پایان قیام در آن‌جا ماندند.

وی ادامه داد:این راهبرد‌های امام منتج به این شد که باید به عالمان آل محمد و شاگردان معتمد ایشان اقتدا کرد. فرهنگی را بنا نهاد که راه و طریقت مکتب اهل بیت علیهم‌السلام، راه اعتدال و تمسک به سیره و روش و اندیشه امامان، دال مرکزی آن است و این فرهنگ با جهاد علمی و فکری، امام باعث حفظ گوهر معنوی دین و اساس دیانت محمدی شد؛ و این راهبرد به عنوان سنجه و میزان درستی مکتب و هر نوع عمل و اندیشه شیعی، قرار گرفت.

انتهای پیام/