به نقل از «فارس»

دولت چگونه در حال تامین کسری بودجه از محل پایه پولی است؟

تاریخ انتشار: ۳۰ شهریور ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۹۳۵۹۸۲۸

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، اخیرا محمدباقر نوبخت رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور اعلام کرده که دولت در سال 98 و نیمه اول سال 99 هیچ گونه استقراضی از بانک مرکزی نداشته است. نوبخت در برنامه تلویزیونی «نگاه یک» در تاریخ 28 مردادماه با تاکید بر اینکه استقراض از بانک مرکزی برای دولت ممنوع است، گفت: «نه سال گذشته و نه امسال ریالی استقراض از بانک مرکزی نداشتیم و تلاش هم این است تا پایان امسال استقراضی انجام نشود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

»

این در حالی است که عبدالناصر همتی رییس کل بانک مرکزی در صفحه شخصی خود در اینستاگرام نوشت: «خرید بخشی از منابع ارزی صندوق توسعه ملی جهت تامین کسری بودجه توسط بانک مرکزی که در بودجه ۱۳۹۸ تکلیف شد، تامین کسری بودجه از محل پایه پولی است که این روش در کوتاه‌مدت همان استقراض از بانک مرکزی خواهد بود».

در ادامه این گزارش، توضیحاتی درباره این شیوه­ خطرناک تامین منابع بودجه که مستقیما سبب افزایش پایه پولی می­‌شود، ارائه می دهیم:

*رشد فزاینده پایه پولی از طریق افزایش خالص دارایی‌­های خارجی بانک مرکزی

براساس این گزارش، رشد پایه پولی مهم­ترین عامل زمینه‌ساز رشد نقدینگی است و در نتیجه، برای کنترل نقدینگی و تورم لازم است دولت و بانک مرکزی با سخت­گیری بر منابع پایه پولی، از افزایش شدید آن جلوگیری نمایند.

منابع پایه‌پولی عبارتند از: «خالص دارایی‌­های خارجی بانک مرکزی»، «خالص بدهی دولت به بانک مرکزی»، «بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی» و «خالص سایر دارایی­‌های بانک مرکزی».

خالص دارایی­‌های خارجی بانک مرکزی برابر است با تفاضل دارایی­‌های خارجی و بدهی­های خارجی بانک مرکزی. همچنین دارایی­‌های خارجی بانک مرکزی شامل طلا، دلار، یورو و سایر منابع ارزی بانک مرکزی است و منظور از بدهی­های خارجی نیز همان بدهی­‌های ارزی بانک مرکزی­ است.

آمارهای بانک مرکزی نشان می‌­دهد پایه پولی در سال­های 98 و بهار 99 افزایش چشمگیری داشته و بخش اعظم این افزایش از محل افزایش خالص دارایی­‌های خارجی بانک مرکزی بوده است.

 

 

 

همانطور که در نمودار 1 مشخص است، در دوره یکساله منتهی به پایان خرداد 99، با وجود اینکه همه منابع پایه پولی به جز خالص دارایی‌­های خارجی کاهش یافته‌­اند اما افزایش 136 هزار میلیارد تومانی خالص دارایی‌­های خارجی بانک مرکزی، میزان کل پایه پولی را 109 هزار میلیارد تومان افزایش داده ­است. نکته مهم اینجاست که خرید دلارهای نفتی یا منابع ارزی‌­ای که دولت از منابع صندوق توسعه ملی برداشت می‌­کند، توسط بانک مرکزی، خالص دارایی­‌های خارجی این بانک را افزایش می­دهد.

*دولت عامل اصلی افزایش پایه پولی 

محمدباقر نوبخت رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور در تاریخ 28 مردادماه در برنامه تلویزیونی «نگاه یک» گفت: «در سال ۹۸ از منابع صندوق که نزد بانک مرکزی بود استفاده کردیم. این مبلغ، ۵.۴ میلیارد دلار بود و از سوی بانک مرکزی به نرخ روز ارز در اختیار دولت قرار گرفت که معادل ۷۳ تا ۷۴ هزار میلیارد تومان بود».

در واقع، این اظهارات نوبخت نشان می دهد که مهم­ترین دلیل افزایش خالص دارایی­‌های خارجی بانک مرکزی در پایان سال 98 برداشت دولت از صندوق توسعه ملی و انتقال این ارزها به ترازنامه بانک مرکزی و دریافت پایه پولی از این بانک بوده ­است.

نوبخت در بخش دیگری از این برنامه تلویزیونی به برداشت 1 میلیارد یورویی از صندوق توسعه ملی بخاطر کرونا و دریافت معادل ریالی آن از بانک مرکزی اشاره کرد که با توجه به نرخ 26 هزارتومانی یورو در سامانه نیما، به تنهایی سبب خلق 26 هزار میلیارد تومان پایه پولی جدید در سال 99 خواهد شد.

این اظهارات نوبخت در کنار آمار رسمی بانک مرکزی موید این مطلب است که بخش قابل توجهی از منابع دولت در سال­های 98 و 99 از محل پایه پولی و منابع ریالی بانک مرکزی تامین شده ­است و در نتیجه، عامل اصلی افزایش پایه پولی در این دو سال، دولت بوده ­است.

*شباهت آثار افزایش خالص دارایی‌­های خارجی و استقراض دولت از بانک مرکزی 

برداشت دولت از صندوق توسعه ملی به شیوه‌­ای که در حال حاضر انجام می­شود، اثری همانند استقراض از بانک مرکزی بر پایه پولی، نقدینگی و تورم خواهد داشت. توضیح آنکه برداشت دولت از صندوق توسعه ملی بدین گونه است که دلارهای نفتی انباشت شده در ترازنامه صندوق توسعه ملی به ترازنامه بانک مرکزی منتقل شده و بانک مرکزی به ازای آن، پایه پولی جدید خلق کرده و در اختیار دولت قرار می­دهد. به عبارت دیگر، عملا پولی در صندوق توسعه ملی در شرایط تحریم نیست و افزایش دارایی های خارجی بانک مرکزی عملا یک عملیات شبه حسابداری هست که دولت دلاری که واقعا نیست یا دسترسی به آن وجود ندارد را به ریال تبدیل می کند. به همین دلیل، سرنوشت محتوم این افزایش پایه پولی، در میان­‌مدت و بلندمدت افزایش نقدینگی و ایجاد تورم است. عملا باید گفت تورم­‌زایی افزایش دارایی های خارجی بانک مرکزی تفاوتی با استقراض دولت از بانک مرکزی ندارد و در شرایط تحریمی تفاوت فقط در محاسبه حسابداری ترازنامه بانک مرکزی و صندوق توسعه ملی است.

در مجموع، هر چند رئیس کل بانک مرکزی انتقال ارزهای صندوق توسعه ملی به ترازنامه بانک مرکزی را در کوتاه مدت معادل با استقراض دولت از بانک مرکزی می­داند اما در عمل همراهی کافی را با رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور برای تامین کسری بودجه دولت از محل پایه پولی داشته است.

پیش بینی می شود این حجم عظیم پایه پولی که توسط دولت و با چراغ سبز همتی ایجاد شده ­است در آینده­ای نه چندان دور موجب افزایش افسارگسیخته نقدینگی و جهش­های جدید تورمی شود.

انتهای پیام/

منبع: فارس

کلیدواژه: محمدباقر نوبخت بانک مرکزی کسری بودجه رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور عبدالناصر همتی رئیس کل بانک مرکزی تورم نقدینگی پایه پولی استقراض از بانک مرکزی خارجی بانک مرکزی ترازنامه بانک مرکزی افزایش خالص دارایی صندوق توسعه ملی تامین کسری بودجه افزایش پایه پولی هزار میلیارد

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۹۳۵۹۸۲۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

دولت توانسته بخش قابل توجهی از اهداف خود برای رفع ناترازی‌ها و مشکلات اقتصادی را محقق کند

رئیس جمهور با بیان اینکه در آغاز فعالیت دولت رفع ناترازی‌ها و مشکلات کشور از جمله تنش‌های‌ آبی، ناترازی برق، مشکلات اشتغال و مسکن، تورم، کسری بودجه و بهبود وضعیت اقتصادی زندگی مردم را در محور برنامه‌های خود قرار دادیم، گفت: امروز بخش قابل توجهی از این مشکلات برطرف شده است.

به گزارش خبرگزاری ایمنا و به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی ریاست جمهوری، آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی بعد از ظهر امروز _پنجشنبه ششم اردیبهشت_ در اجتماع مردم مناطق جنوب غربی تهران، در صحن امام‌زاده حسن (ع) با گرامیداشت یاد شهیدان و ادای احترام به خانواده معظم شهدا تصریح کرد: مردم عزیز این مناطق در طول تاریخ انقلاب اسلامی همواره در صف مقدم دفاع از ارزش‌ها و آرمان‌ها و یار انقلاب، امام و رهبری بودند.

رئیس جمهور با بیان اینکه همواره به دنبال فرصتی بودم تا در جمع باصفا و نورانی مردمان سخت‌کوش و متدین این منطقه حضور یابم، افزود: بنای دولت اداره امور بر مبنای عمل به دستورات الهی در همه عرصه‌های زندگی، اجرای عدالت با تکیه بر امکانات داخلی و بر مبنای سند آمایش سرزمینی است. بر همین اساس در آغاز به کار دولت رفع تنش آبی ۱۰ هزار روستا، ناترازی‌های گسترده برق، کاهش بیکاری و رفع مشکل اشتغال و رفع دغدغه مردم درباره مسکن را مبنای کار خود قرار دادیم و امروز بخش قابل توجهی از این مشکلات برطرف شده‌اند.

رئیسی همچنین با بیان اینکه تلاش کرده‌ایم با استفاده از ظرفیت‌های متنوع کشور شرایط اقتصادی زندگی مردم را بهبود بخشیم، اظهار داشت: بنای بنده این نیست که بگویم دولت چه وضعیتی را تحویل گرفت و در گذشته وضعیت چگونه بوده است، اما فقط در یک مورد دولت را با ۴۸۰ هزار میلیارد تومان کسری بودجه تحویل گرفتیم که این کسری بودجه یکی از اصل‌ترین دلایل ایجاد تورم است، اما بدون استقراض از بانک مرکزی یا چاپ پول با تولید و ایجاد منابع و درآمدهای جدید هم این کسری را رفع کردیم و هم توانستیم روند تورم را کاهشی کنیم.

تکمیل می‌شود...

کد خبر 747977