روایت بخش‌هایی از دوران دفاع مقدس مغفول مانده است / 40 سال پس از آغاز جنگ تحمیلی 40 اثر برجسته نداریم
تاریخ انتشار: ۳ مهر ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۹۴۰۶۲۳۹
یک نویسنده عنوان کرد: در این 40 سالی که از آغاز جنگ گذشته اگر بررسی کنیم، 40 اثر برجسته در این حوزه ادبیات کودک و نوجوان با موضوع دفاع مقدس نداریم.
به گزارش خبرنگار حوزه ادبیات و کتاب گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری آنا، در آخرین روز تابستان سال ۱۳۵۹ این مرز و بوم درگیر یکی از طولانی‌ترین جنگ‌های قرن بیستم شد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
گنجینه پرگوهر دفاع مقدس با انبوهی از مصادیق ایثار و از جان گذشتگی و بالاترین مراحل سلوک عرفانی و قرب حق، در سنگرها و خاک‌ریزهای مرزهای غربی و جنوبی ایران در طول هشت سال دفاع مقدس هنوز می‌تواند ریشه آفرینش‌های ادبی باشد.
بسیاری از نوجوانان دوره جنگ در جبهه‌های دفاع مقدس حضور پیدا کردند، نوجوانان امروز با خواندن آثار مستند و داستانی کودک و نوجوان می‌توانند با رزمندگان نوجوانان دوران جنگ آشنا شوند.
ابراهیم حسن‌بیگی، نویسنده در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری آنا، گفت: ضرورت پرداختن به ادبیات دفاع مقدس در حوزه کودک و نوجوان شاید در دهه اولی که ما درگیر جنگ بودیم خیلی احساس نمی‌شد و عمدتاً هم نویسنده‌هایی که در آن دوران کار کردند، در حوزه بزرگسال داستان و رمان خلق کردند. بعد از جنگ، این ضرورت واقعاً احساس می‌شد؛ هر چه زمان بیشتر می‌گذشت، ضرورت روایت دفاع مقدس برای کودکان و نوجوانان بیشتر شد.
وی اضافه کرد: نکته مهم دیگر این است که برادر، خواهر، پدر و مادران این سرزمین دوران پرمشقت هشت سال جنگ را چگونه گذراندند و چه ایثارها و از خودگذشتگی‌هایی داشتند تا اجازه ندادند دشمن یک وجب از خاک کشورمان را اشغال کند. هر جای دنیا اگر این اتفاق می‌افتاد قطعاً به عنوان یک حماسه بزرگ، هم مورد توجه نویسندگان قرار می‌گرفت و هم فیلم‌سازها به آن می‌پرداختند. کمااینکه امروز که 70، 80 سال از جنگ دوم جهانی می‌گذرد، باز عده‌ای می‌نویسند و فیلم‌هایی راجع به آن می‌سازند تا بتوانند بحث دفاع را در کشور خودشان در مقابل تهاجم نازی‌ها برجسته کنند.
این نویسنده با اشاه به اینکه آثار ماندگاری نتوانستیم برای کودکان و نوجوانان خلق کنیم، عنوان کرد: نمی‌توان گفت برای بخش کودک و نوجوان به لحاظ کمّی و کیفی آثار درخشانی خلق کرده‌ایم و حتی مجموعه معدل آثار کودک و نوجوان را در این 40 سالی که از آغاز جنگ گذشته اگر بررسی کنیم، 40 اثر برجسته در این حوزه نداریم.
حسن‌بیگی در تشریح دلایل نبود آثار ماندگار در این حوزه بیان کرد: کم‌کاری و کم‌توجهی در این زمینه وجود دارد که بخششی از آن مربوط به نویسنده‌ها به‌خصوص نویسندگان دفاع مقدس است که دفاع مقدس را درک کرده‌اند و خودشان رزمنده بودند.
وی افزود: ارگان‌ها و نهادهایی که برای حفظ ارزش‌های دفاع مقدس تأسیس شدند و کارشان این است تا آثار و ارزش‌های جنگ تحمیلی حفظ شود هم دچار همین کم‌کاری و بی‌برنامگی و بحث همیشگی نداشتن پول و بودجه شده‌اند، همه این موارد باعث شد که به نظر من خروجی خوبی تا امروز نداشتیم و قطعاً نمی‌توان احساس رضایت کرد و گفت روند مثبت و رو به رشد خوبی داشته‌ایم.
این نویسنده با اشاره به اینکه در خلق آثار مربوط به دفاع مقدس و جنگ که یک اتفاق برای بزرگسالان است، ظرافت‌هایی بین آثار کودک و نوجوان و بزرگسال وجود دارد، گفت: در بحث داستان کودک و نوجوان، باید از مسئله خشونت در جنگ پرهیز کرد. ما این خشونت‌ها و کشتارها و ویرانی‌های وحشتناک آن دوران را نبایست برای کودکان برجسته کنیم. لازمه ادبیات کودک هرگز این نیست که وارد این مباحث شویم اما همه جنگ واقعاً اینها نبود. جنگ در خط مقدم و در جنگ شهرها، بمباران‌ها و موشک‌ها این خشونت‌ها را داشتیم اما در کنار آن لطافت‌هایی وجود داشت، به خصوص در ارتباط با پشت جبهه، آن تعاونی که بین مردم بود، آن نشستن‌های دور هم مادران و دخترانی که می‌آمدند لباس، کلاه، جوراب و ... می‌بافتند و برای رزمنده‌ها می‌فرستادند.
حسن‌بیگی خاطرنشان کرد: بخش بسیار زیبای جنگ که حتی در آثار بزرگسالان هم مغفول مانده، بحث حمایت‌های پشت جنگ و جبهه است. مردم واقعاً در وضعیت اقتصادی که در آن دوران بود؛ ارزاقی که به سختی و با کوپن به دست‌شان می‌رسید، یک بخشی از آن را به جبهه و جنگ اختصاص می‌دادند.
وی ادامه داد: می‌توان برای بچه‌های امروز بخش‌های زیبا و قشنگ ایثارگرانه‌ای که در میان مردم بود را روایت کرد، ضمن اینکه داستان دفاع مقدسی و جنگی است؛ پشت صحنه‌های جنگ را نشان داد و گفت که چرا دارد این کارها صورت می‌گیرد. می‌شود با پرهیز از بخش‌های مضر و جنبه‌های بزرگسالانه جنگ تحمیلی خیلی از نکاتی را که در جنگ داشتیم را نشان داد که هنوز این اتفاق نیفتاده است.
انتهای پیام/4028/
منبع: آنا
کلیدواژه: دفاع مقدس ادبیات داستانی ابراهیم حسن بیگی ادبیات دفاع مقدس ادبیات کودک و نوجوان ادبیات نوجوان کودک و نوجوان دفاع مقدس
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت ana.press دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «آنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۹۴۰۶۲۳۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
چگونه نوجوانان امروز را به خواندن کتابهای ایرانی علاقه‌مند کنیم؟/ ادبیات نوجوان در سایه غلبه ترجمه
به گزارش قدس آنلاین، این موضوعات شامل کلیات،دین، علوم اجتماعی،علوم طبیعی، علوم عملی، زبان و ادبیات می‌شود. در بین موضوعاتی که گفته شد، سه موضوع کودک و نوجوان، ادبیات و کمک درسی بیشترین سهم را به خود اختصاص داده‌اند. ادبیات و کودک و نوجوان همیشه بیشترین تولیدات را در آمار نشر به خودشان اختصاص می‌دهند و گاهی ادبیات در رتبه اول و گاهی هم کودک و نوجوان این رتبه را کسب می‌کند. طبق آمار منتشر شده بخش زیادی از کتابهای کودک و نوجوان مربوط به ترجمه است و آثار ایرانی کم تر مورد توجه قرار می‌گیرد . در گزارش امروز به این موضوع پرداختیم که چگونه می‌توان از بسترهای صدرنشینی کتابهای کودک و نوجوان برای توجه به نویسندگان ایرانی استفاده کرد.
غلبه آثار ترجمه تهدید نیست
هادی خورشاهیان؛ نویسنده ادبیات کودک و نوجوان خورشاهیان، معتقد است در دوره‌ای که زندگی می‌کنیم نباید از کتاب انتظار آموزش داشته باشیم. او افزود: در کشور ما جمعیت قابل توجهی کودک و نوجوان هستند. این قشر از جمعیت سرمایه‌های آینده ما هستند. اگر عناوین کتابهای کودک و نوجوان در صدر چاپ سایر عناوین است به دلیل قشر نوجوان است که باید از این بستر استفاده شود. به گفته این نویسنده خانواده‌ها و مراکز فرهنگی باید به خواندن کودکان و نوجوانان جهت دهند و به آنان کمک کنند که کتابخوانی را منظم انجام دهند و کتاب مناسب سن خود را انتخاب کنند.
خورشاهیان معتقد است: بعضی از موضوعات مانند روانشناسی که متاسفانه در قالب روانشناسی زرد عرضه می‌شوند برای قشر کودک و نوجوان مناسب نیست. بهتر است که موضوعات روانشناسی در قالب و شعر داستان برای کودکان و نوجوانان ارایه شود.
نویسنده «پراگ در تبعید» در پاسخ به این پرسش چرا در میان آثار نویسندگان ایرانی با فقر ژانر مواجهیم، اظهار کرد: شاید در موضوعات جامعه شناسی و علوم اجتماعی با فقر ژانر مواجه باشیم آن هم به این دلیل که نیازی نیست برای کودکان و نوجوانان مدام از آسیب‌های مختلف به صورت مستقیم صحبت کنیم اما من به عنوان کسی که 21 سال در واحد صدور مجوز کتاب کودک و نوجوان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مشغول به کار بودم و هنوز هم هستم معتقدم ما در ادبیات نوجوان و حتی کودک با مقوله فقر ژانر مواجه نیستیم.
خورشاهیان در خصوص غلبه آثار ترجمه در میان کتاب های کودک و نوجوان نسبت به آثار ایرانی و تاثیر این مساله، بیان کرد: غلبه ترجمه زمانی می‌تواند برای صنعت نشر تهدیدکننده باشد که همه ابزارهایی که استفاده می‌کنیم بومی و طبق فرهنگ ایرانی و اسلامی باشد و کودکان ما به کتابهای ترجمه و خارجی بیاورند اما زمانی که تلویزیون تماشا می‌کنیم و بین سریال‌های ایرانیِ تکراری، سریال‌های خارجی نیز دیده می‌شود یا وقتی 90 درصد از اخبار ما مربوط به کشورهایی مانند آمریکا است. پس کودک با این فرهنگ بیگانه نیست و می‌تواند خودی و غیرخودی را تمیز دهد.
این نویسند افزود: اگر کودکان فیلم‌ها و کتابهای خارجی را می‌خوانند به دلیل اشتراک در موضوعات مختلفی است که جغرافیا نمی‌شناسد. در این خصوص نهادها و ارگان‌ها نمی‌توانند دخالت کنند و تصمیم گیرنده باشند و با بخشنامه‌های مختلف جلوی شروع کاری را بگیرند اما می‌توانند در سخنرانی‌ها به پاسداشت زبان فارسی و کتابخوانی اشاره کنند، کتابهای خوب معرفی کنند،مسابقه برگزار کنند. حتی کانون پرورش فکری می‌تواند کتابخانه‌های عمومی محله‌ها و فرهنگسرای مختلف را تقویت کند.
کتابخوانها را تشویق کنیم
حسین فتاحی دیگر نویسنده کودک و نوجوان ترغیب کودکان و نوجوانان به خواندن آثار خارجی را تصویرگری و طراحی جلد درخشان آن آثار دانست. او گفت: بچه‌ها هیچ پدرکشتگی با نویسنده‌ها ندارند آن‌ها فقط به سمت کتاب‌هایی می‌روند که توجهشان راجلب کند. ما در زمینه مطالعه، رقیب‌های بسیار جدی داریم و کودکان بیشتر جذب کتابهای ترجمه می‌شوند؛ زیرا نسبت به کتابهای تالیفی از زیبایی بیشتری برخوردارند. کتابهای ترجمه برای ناشران سهل الوصول‌تر هستند زیرا کار تصویرگری داخلی برای ناشر کار بسیار هزینه‌بری است. اگر برخی ناشران در کنار کارهای ترجمه، تالیف هم انجام می‌دهند به دلیل حفظ آبرو و وجهه فرهنگی آن‌ها است. آن‌ها خودشان را موظف می‌دانند که در زمینه تالیفات فارسی، هم خدمت و ادای دین کنند. با توجه با اینکه چاپ کتابهای تصویری بسیار گران است، اگر احساس نیاز به داشتن این کتاب‌ها می‌کنیم باید مشوق و تسهیلاتی را برای ناشران درنظر بگیریم. کتابی که خانواده تا چند سال پیش با قیمت 30 هزارتومان برای فرزند خود می‌خرید، امروز باید آن را با قیمت 300 هزارتومان بخرد و طبیعی است که از پس مخارج آن برنیاید.
فتاحی یادآور شد: اگر بخواهیم مطالب علمی، ریاضی، تاریخی و... برای کودک و نوجوان تولیدکنیم، باید در قالب داستان طراحی شود. بچه‌ها باید از دل یک داستان به اطلاعات مفید دست یابند و قهرمان خود را انتخاب کنند. لازمه انجام این کار داشتن برنامه، تیم همراه و رشد فرهنگی است. اکثرا کتاب‌هایی که به صورت تیمی طراحی شده، کتابهای ترجمه است و دلیلش هم این است که مترجمان مابین خود مدیریت درست را پذیرفته‌اند. یک داستان خوب کودک باید حدودا ۴۰۰ تا ۵۰۰کلمه باشد زیرا مغز کودکان مانند بزرگسالان قادر به پردازش اطلاعات طولانی و پیچیده نیست. شخصیت‌های داستان‌های کودکانه همچنین باید با سایر شخصیت‌های قابل تشخیص برای کودکان مانند دوستان، خانواده، معلمان، همکلاسی‌ها و دیگران رابطه داشته باشند. درواقع ارتباطات باید نقش پررنگی در قصه‌های کودکانه داشته باشد.
وی در خصوص اینکه برنامه مدونی برای مطالعه از طرف سازمان‌ها و نهادهای فرهنگی نداریم، افزود: زمانی که ناشران کار می‌کنند، نهادها باید کاغذ و سیستم فروششان را تامین کنند. اگر ما به دنبال رشد معقول و منطقی برای پیشرفت مطالعه هستیم باید برنامه ریزی دقیق انجام دهیم. ما نیاز داریم میزان مطالعه، چاپ کتاب و کمبودها در کتاب‌ها از نظر مضمون، موضوع و گروه سنی را بررسی کنیم و به سمع مسئولین برسانیم. همچنین تشویق‌هایی را برای کتابخوانان درنظر بگیریم. اگر این روند را پیش بگیریم تا 10 سال آینده می‌توانیم به نقطه‌ای که ضرورت جامعه هست، برسیم.
تولید کتابهای رنگی را جدی بگیریم
سپیده خلیلی، نویسنده و مترجم در خصوص غلبه آثار ترجمه در ادبیات کودک و نوجوان گفت: مسلما این برتری، خوب نیست اما هر ناشری ترجیح می‌دهد کتابی را در ایران چاپ کند که قبلا امتحانش را پس داده باشد. بسیاری از موارد ترجمه با فرهنگ ما یکسان نیست و تولید کتابهای چهار رنگ توسط نویسندگان در حال از بین رفتن است. ای کاش وزارت ارشاد بودجه‌ای را به تولید کتابهای چهار رنگ تالیفی اختصاص دهد تا نویسندگان بتوانند در موضوعات مختلف نوشته‌های خود را منتشر کنند و کودکان ایرانی با فرهنگ ایرانی بزرگ شوند.
این نویسنده و مترجم کتاب در خصوص مشکلات کتابهای ترجمه در ایران گفت: در بسیاری از موارد یا مترجم متوجه متن اصلی داستان نمی‌شود یا به دلیل محدودیت‌هایی که وجود دارد، مجبور است بعضی از قسمت‌های داستان را حذف کند. در حال حاضر مسابقه بین ناشرانی که چاپ اول کتاب‌هایشان در خارج از کشور معروف شده، برقرار است. ناشران به دلیل اینکه نفر اولی شوند که مجوز چاپ می‌گیرند، هر فصل از کتابشان را به دست مترجم‌های مختلف می‌سپارند. این حرکت ناشران و انتخاب واژه‌های نامناسب توسط مترجمان، بسیار به مقوله ترجمه در ایران آسیب می‌رساند؛ زیرا هر واژه در ترجمه، وزن و معنی خاص خود را دارد و گاها مترجمان معنی نادرست از یک واژه را انتخاب می‌کنند.
او همچنین یادآور شد: در حال حاضر در شرایطی هستیم که مردم کتاب نمی‌خرند و مسلما اگر آن‌ها نخواهند و نتوانند کتاب بخرند، جانشین دیگری برای کتاب پیدا می‌شود. مکان‌های عمومی مانند نهاد کتابخانه‌ها و حتی کانون پرورش فکری می‌توانند به کتابهای تالیفی برای کتاب خوان شدن کودکان و نوجوانان بیشتر بها دهند.
مدیررسانهای پرسپولیس: سپاهان به جای شکایت بیجا، عذرخواهی کند