به نقل از «پارسینه»

گروسی توافق ایران و آژانس را لحظه درخشان دیپلماسی توصیف کرد

تاریخ انتشار: ۱۶ مهر ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۹۵۶۴۰۹۲

مدیرکل آرژانتینی آژانس بین المللی انرژی اتمی در گفت‌وگو با روزنامه سوئیسی «نویه زوریخر سایتونگ» در پاسخ به این سوال که از زمانی که در دسامبر گذشته مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی شدید ، کدام کشور بیشترین دردسر را برای شما ایجاد کرده است؟ گفت: کلمه "دردسر"مفهوم منفی دارد اما مطمئناً به کشورهایی توجه می‌کنم که مأموریت‌های مهمی در آنها داریم.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

اکنون ایران در مرکز فعالیت ما قرار دارد اما مشکلات دیگری نیز وجود دارد. منع گسترش سلاح‌های هسته ای یک چالش همیشگی است، شما هرگز نمی توانید در این مورد آرام باشید. چراغ های قرمز مرتبا روی میز ما چشمک می زنند.

ایران کشوری مستقل است که درباره آن اقدامات پادمانی انجام می‌شود
گروسی درباره موضوع بازرسی از دو مرکز در ایران گفت: چهار هفته بعد از روی کار آمدن من، خواستار دسترسی به دو تاسیسات شدیم که ایران اجازه نداد و ما در شرایط سختی قرار گرفتیم.

مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی در پاسخ به این سوال که طول کشیدن بیش از یکسال بازرسی آژانس از دو مرکز در ایران، نشانه ضعف آژانس است، پاسخ داد: ایران مانند عراق بعد از سال ۲۰۰۳ کشور اشغالی نیست؛جایی که بازرسان خارجی با حمایت سازمان ملل بتوانند آزادانه جابجا شوند و از آشپزخانه تا انبار وارد شوند. ایران کشوری مستقل است. این اقدامات در دو زمینه انجام می گیرد؛اقدامات نظارتی (پادمانی) و پروتکل الحاقی. ممکن است کمی خسته کننده به نظر برسد اما پروتکل الحاقی گزینه های بیشتری برای بازرسی به ما می دهد.

گروسی در پاسخ به سوال خبرنگار سوئیسی که مدعی شد این مجموعه قوانین که به عنوان استاندارد طلایی ارائه شده، ابزارهای مفیدی نیستند، گفت: پروتکل الحاقی در دهه ۱۹۹۰ براساس تجربه با عراق و کره شمالی ایجاد شد. این پروتکل یک پیشرفت چشمگیر به وجود آورد. اگر چه محدودیت هایی وجود دارد اما این پروتکل می‌گوید که یک کشور باید بدون تأخیر بازرسی مورد نظر را انجام دهد.

مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی سپس تصریح کرد پس از رایزنی ها، ایران اجازه بازرسی از دو مرکز را داد و این "یک لحظه درخشان در دیپلماسی" است.

موضوع نمایش عمومی نیست / اطلاعات بدون بررسی را نمی پذیریم
خبرنگار رسانه سوئیسی با تکرار ادعاهای آمریکا و اسرائیل علیه برنامه هسته ای ایران، مدعی پاکسازی مراکز و بی فایده بودن بازرسی شد که گروسی با دفاع از نهاد تحت ریاست خود پاسخ داد: مدرن ترین فن آوری ها را برای تشخیص وجود برخی از ایزوتوپ ها و برخی مواد هسته ای ، با دقت بسیار زیاد بر اساس نمونه های محیطی داریم. آژانس بین المللی انرژی اتمی آزمایشگاه بسیار خوبی در خارج از وین دارد؛ جایی که اکنون درحال تجزیه و تحلیل این نمونه ها هستیم.

خبرنگار سوئیسی خواستار اعلام نتیجه بازرسی ها شد که با پاسخ منفی مدیر کل آژانس مواجه شد که افزود: تجزیه و تحلیل ها هنوز ادامه دارد. موضوع یک نمایش عمومی نیست، اگر هر چیز قابل توجهی را کشف می کردیم ، ابتدا آن را با ایران در میان می گذاشتیم و پاسخ می خواستیم.

گروسی در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه آیا آژانس در صورت دریافت اطلاعات از سرویس های مخفی طرف مخالفی که از آن به عنوان تبلیغات سوء استفاده می کند، در وضعیت دشواری قرار نمی گیرد؟ گفت: اغلب اوقات این اتفاق می افتد. هر کشوری حق مشارکت در اطلاع رسانی را دارد اما ما هرگز این اطلاعات را بدون بررسی نمی پذیریم. اغلب اینگونه است که دلیلی برای اقدام نمی بینیم. مطمئناً ، این یک مساله کاملا سیاسی است. اما ما همیشه بیطرف هستیم.

سعودی‌ها می دانند به محض پر کردن راکتور تحقیقاتی با سوخت هسته ای نظارت بیشتر می‌شود
مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه چقدر نگران هستید که عربستان سعودی به دنبال بمب اتمی برود با توجه به اینکه ولیعهد سعودی به صراحت اعلام کرده کشورش تمایل دارد فناوری هسته ای را به همان میزانی که ایران در اختیار دارد، داشته باشد، گفت: اینها شعارهای سیاسی است؛ ما آنها را یادداشت می کنیم اما بر اساس توانایی‌های هسته ای واقعی یک کشور کار می‌کنیم. اکنون این مراکز در عربستان سعودی بسیار کوچک هستند. این پادشاهی دارای چند مرکز تحقیقاتی و اخیراً یک راکتور تحقیقاتی کوچک است که هنوز عملیاتی در آن انجام نشده است. بر این اساس، اقدامات نظارتی ما در این کشور هنوز محدود است. اما سعودی ها می دانند به محض پر کردن این راکتور تحقیقاتی با سوخت هسته ای ، مجبور به پذیرفتن نظارت بیشتر می شوند. عربستانی ها از نیروگاه های هسته ای آینده و موارد دیگر صحبت می کنند. اما از حرف تا عمل سالها طول می کشد.

گروسی در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه به طور متناقضی در مورد منطقه خلیج فارس زیاد صحبت می شود اما در مورد کره شمالی بسیار کم؛ کشوری که اکنون در حال ساخت بمب های اتمی است و بازرسان آژانس انرژی هسته ای آژانس انرژی هسته ای را اخراج کرده است، گفت: این موردی است که بحران منع گسترش سلاح های هسته ای منجر به نتیجه اشتباه شده است. این داستان غم انگیز به دهه ۱۹۹۰ برمی گردد که در معاهدات نقض هایی وجود داشت. همه اینها با عبور کره شمالی در سال ۲۰۰۶ از مرز (با اولین آزمایش بمب اتمی) با صدای بلند پایان یافت و اکنون این کشور یک زرادخانه هسته ای دارد. من به شدت نگران این موضوع هستم.

مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی ادامه‌ داد: نکته اصلی این است که اجازه ندهید چنین بحران هایی برای مدت طولانی ادامه یابد. وقتی شواهد واضحی وجود دارد که نشان می دهد تحولات در یک کشور به سمت اشتباهی پیش می رود و یک برنامه هسته ای نیت بدی دارد ، اقدامات قاطع سریع لازم است. قابل قبول نیست که کشوری از کنترل هسته ای طفره رود، قوانین بین المللی را نقض کند و بمب اتمی داشته باشد. ما حق بی‌تفاوتی نداریم. زیرا در نهایت موضوع بقای بشریت مطرح است.

منبع: پارسینه

کلیدواژه: رافائل گروسی آژانس بین المللی انرژی اتمی پارسی خبر مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی پاسخ به سوال هسته ای

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.parsine.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «پارسینه» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۹۵۶۴۰۹۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

بازرسان آژانس در ایران؛ از «البرادعی» تا «گروسی»

به گزارش قدس آنلاین، محمد اسلامی روز چهارشنبه (۱۲ اردیبهشت) درباره همکاری با آژانس برای رفع لغو انتصاب تعدادی از بازرسان آژانس تصریح کرد: ما ورود هیچ بازرسی را ممنوع نکردیم. ۱۳۰ بازرس آژانس مجاز به حضور در ایران هستند و بازدید آنها در حال انجام است. استفاده از حق تعیین بازرسان از حقوق مسلم و طبیعی هر عضو آژانس است و این مساله سیاسی نیست و ما در فرایندهای همکاری با آژانس این موضوع را مکرر اثبات کرده و آنها هم به آن اذعان دارند.

مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز شنبه ۲۵ شهریور ۱۴۰۲ خبر داد که ایران مجوز فعالیت شماری از «بازرسان مجرب» این نهاد بین‌المللی برای راستی‌آزمایی برنامه هسته‌ای ایران را لغو کرده است.»

رافائل گروسی با صدور بیانیه‌ای این اقدام را «به‌ شدت» محکوم و تصریح کرد: این بازرسان از «مجرب‌ترین» کارشناسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با دانش منحصربه‌فرد در زمینۀ فناوری غنی‌سازی هستند و تا پیش از این، در تاسیسات غنی‌سازی ایران که تحت پادمان‌های آژانس هستند به «امر ضروری راستی‌آزمایی» مشغول بودند.

ساعتی پس از انتشار این بیانیه، سخنگوی وزارت خارجه ایران در واکنش به اظهارات گروسی، علت اخراج بازرسان آژانس را تلاش آمریکا و سه کشور اروپایی عضو برجام برای «سوءاستفاده» از فضای شورای حکام برای «مقاصد سیاسی خود» عنوان کرد.

محمد اسلامی رئیس سازمان انرژی اتمی اسفندماه ۱۴۰۲ در واکنش به مواضع آژانس درباره اخراج چند بازرس از لیست بازرسان ایران اعلام کرد که «بازرسان تبعه سه کشور اروپایی که مرتب رفتار سیاسی تند علیه جمهوری اسلامی دارند را از لیست حذف کردیم.»

وی گفته بود که سه یا چهار نفر از بازرسان حذف شده از این لیست، چندین سال است به ایران نیامده‌اند.

اسلامی در آن مقطع اعلام کرده بود که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ۱۲۷ بازرس تأیید شده در ایران دارد و این چند نفر، نسبت به کل بازرسانی که به ایران رفت و آمد می‌کنند، عددی نیست.

در این میان واکنش رافائل گروسی در نشست شورای حکام در آذرماه ۱۴۰۲ و در اظهاراتی دیگر بسیار «عجیب» و شدیدتر از آن چه انتظار می رفت بود تا جایی که برخی درباره موضوع لغو انتصاب بازرسان گفت: من همچنان برکناری ‌یک‌باره چندین بازرس خبره آژانس از سوی ایران را محکوم می‌کنم. موضع ایران بی‌سابقه و مغایر با همکاری لازم و مورد انتظار برای تسهیل اجرای موثر تعهدات پادمانی آن و روحیه همکاری توافق شده در بیانیه مشترک چهار مارس است.

بر اساس توافق جامع پادمانی، کشورهای عضو حق دارند از پذیرش یک یا گروهی از بازرس‌ها که آنها را فاقد صلاحیت تشخیص دهند، خودداری کنند یا ماموریت‌شان را کان لم یکن فرض و یا نیمه تمام بگذارند و اعمال این حق هیچ نیازی به حصول یا وجود شرایط خاصی ندارد و کشورها در این امر به طور کامل اختیار دارند.

بر اساس بند یک ماده ۹ توافقنامه جامع پادمانی، آژانس باید رضایت ایران را برای انتصاب بازرسان پیشنهادی خود دریافت کند. همچنین بر اساس بند ۲ ماده ۹، چنانچه ایران چه در زمان پیشنهاد بازرس یا هر زمان دیگری پس از انتخاب یک بازرس، با آن مخالف باشد، آژانس باید بازرس یا بازرسان دیگری را به دولت ایران پیشنهاد کند. بر اساس بند ۳ ماده ۹ اگر در اثر خودداری مکرر یک دولت از پذیرش بازرس یا بازرسان، اجرای بازرسی بر طبق موافقت‌نامه دچار وقفه شود، این مخالفت باید از طرف مدیرکل آژانس به شورای حکام ارجاع داده شود. بنا بر این با توجه به متن صریح موافقت‌نامه جامع پادمانی ایران می‌تواند بدون هرگونه توضیحی و در هر زمانی که بازرس یا بازرسانی را فاقد صلاحیت تشخیص داد، از پذیرش آنها اجتناب کند و آژانس باید بازرس یا بازرسان دیگری را جایگزین کند. موافقت‌نامه شرطی را برای آن کشور قائل نشده و در عوض آژانس را موظف کرده است بازرسان دیگری را با رضایت طرف مقابل تعیین کند.

اما شاهد هستیم که در مورد لغو انتصاب تعدادی از بازرسان (در مجموع هشت نفر) مدیرکل بدون این که به وظیفه‌اش بر اساس موافقت‌نامه مبنی بر معرفی اشخاص دیگری عمل کند، موضوع را رسانه‌ای و سیاسی کرد و هم‌چنان هم بر این موضع خود پافشاری دارد.

گروسی در بخشی از اظهارات خود در این رابطه اعلام کرد که «اقدام ایران به گونه‌ای اعمال شده که به طور «مستقیم» و «شدید» بر توانایی آژانس برای انجام مؤثر بازرسی‌هایش در ایران تأثیر می‌گذارد.» این در حالی است که طبق قانون مدیرکل باید بلافاصله پس از اعلام تصمیم ایران با مسئولان ایران برای جایگزینی نفرات خط خورده از لیست بازرسان وارد مذاکره و تعامل می‌شد.

مدیرکل آژانس در بخشی دیگر از اظهاراتش در موضوع بازرسان اقدام ایران را «یکجانبه» تلقی و آن را محکوم کرد. این رفتار و موضع گروسی به طور کامل در مغایرت با حقوق کشورها و فاقد مبنای حقوقی، یعنی موافقت‌نامه جامع پادمان است که کشورها را ملزم نکرده است که مخالفت خود را با آژانس یا هر نهاد دیگری هماهنگ کنند یا پیشاپیش به آنها اطلاع دهد. 

گروسی در حالی این اقدام ایران را موثر بر توانایی آژانس در انجام وظایفش قلمداد و معرفی می‌کند که بر اساس گزارش‌های منتشر شده در سایت آژانس، بخش پادمان برای انجام وظایف پادمانی خود در چارچوب‌های مختلف پادمانی از خدمات حدود ۴۰۰ بازرس از ۸۰ ملیت مختلف از کشورهای عضو بهره می‌برد. به گفته مقامات سازمان انرژی اتمی از این تعداد حدود ۱۲۰ بازرس برای انجام بازرسی و راستی‌آزمایی فعالیت های هسته‌ای در چارچوب تعهدات پادمانی ذیل موافقت نامه جامع پادمانی ایران منصوب شده‌اند. یعنی چیزی حدود یک سوم کل تعداد بازرس‌های آژانس.

محمد اسلامی رئیس سازمان انرژی اتمی، ۱۲ اردیبهشت در جمع خبرنگاران اعلام کرد که ۱۳۰ بازرس آژانس برای انجام نظارت‌های پادمانی در ایران منصوب شده‌اند. 

بنا بر اطلاع خبرنگار ایسنا، پس از لغو انتصاب هشت بازرس از سوی ایران، ایران ۱۴ بازرس معرفی شده جدید از سوی آژانس را مورد پذیرش قرار داده است. از این رو آژانس از لحاظ تعداد بازرسان دچار ضعف نیست و ایران فراتر از آنچه قوانین و مقررات برای آن تعیین کرده با آژانس همکاری کرده است.

مدیرکل آژانس در بخشی از اظهاراتش بر مهارت ویژه و انحصاری هشت نفر بازرس مورد اشاره دست گذاشته است و گفته است که این افراد تاثیرگذاری بزرگی در انجام وظایف پادمانی آژانس داشته‌اند. باید گفت این اظهارات در واقعیت خدمات و مهارت حدود ۴۰۰ بازرس آژانس را زیر سوال می‌برند. تاکید گروسی به این معنی است که فعالیت بازرسی آژانس در حساس‌ترین بخش چرخه سوخت یا حداقل یکی از حساس‌ترین بخش‌های چرخه سوخت، وابسته به تخصص و تبحر حدود یک پنجاهم از بازرسان است! با چنین استدلالی چگونه می‌توان به گزارش‌های آژانس در اجرای تعهدات عدم اشاعه‌ای و صحت و سقم اطلاعات آژانس درباره بخش قابل توجهی از وظایف آژانس برای نظارت موثر بر تعداد زیادی از تاسیسات و مواد هسته‌ای که در گزارش‌های سالیانه به آنها اشاره می‌شود، اعتماد کرد؟

به گزارش ایسنا، این برای اولین بار نیست که ایران اقدام به لغو انتصاب بازرسان آژانس در دو دهه اخیر کرده است. در بهمن ۱۳۸۵ (۲۰۰۷) ایران از پذیرش ۳۸ بازرس در واکنش به صدور قطعنامه ۱۷۳۷ خودداری کرد، اما برخورد آژانس و مدیرکل وقت (محمد البرادعی) با این مساله بسیار متفاوت بود. دو طرف در آن مقطع برای ادامه همکاری توافق کردند و آژانس نیز در انجام وظایفش با مشکلی مواجه نشد.

در بیانیه‌ای که بر روی وب سایت آژانس در آن مقطع قرار گرفت، اعلام شد که «آژانس به تعداد کافی بازرس منصوب شده برای ایران دارد و قادر است فعالیت‌های بازرسی‌اش را تحت توافقنامه‌ جامع پادمان‌ها در ایران انجام دهد.»

بنابراین رویکرد و مواضع اخیر مدیرکل آژانس را می‌توان هم ناشی از ناتوانی فنی آژانس در خوشبینانه‌ترین حالت در تامین نیروی انسانی متبحر دانست و هم ناشی از ضعف در انجام مذاکرات و تعامل با کشور عضو. اگر بازرس ماهری از کشورهای دیگری غیر از چند کشور غربی در زمینه‌های خاص از جمله در غنی سازی وجود ندارد، مشکل کشورهای عضو نیست و نمی‌توان به خاطر این مسائل کشورها را از اعمال حق حاکمیتی‌شان منع کرد.

مدیرکل آژانس بدون توجه به حقوق ذاتی کشورهای عضو و بی‌توجهی به وظایفی که بر عهده آژانس برای انجام موثر اقدامات پادمانی است و نیز بهره‌گیری از تجربیات قبلی در تعاملات با کشورهای عضو، موضوعی را که جزء حقوق کشور عضو است، مبنایی برای فرار از پاسخگویی مناسب و البته سیاسی کاری به نفع گروهی از کشورهای عضو شورای حکام قرار داده است. متاسفانه با وجود اعتراض متعدد ایران به این رفتار این رویکرد ادامه یافت و آقای گروسی به جای حل دائمی مشکل، بر رویکردها و راه‌حل‌های غیرفنی و بعضا سیاسی تاکید دارد. با وجود اینکه ایران بعد از لغو انتصاب هشت بازرس، ۱۴ بازرس را پذیرفته است اما باز هم آژانس بر موضع قبلی خود تاکید دارد که این رفتار حاکی از زیاده خواهی این نهاد فنی بین المللی است. رویکرد فعلی آژانس در رابطه با بازرسی‌ها از ایران موجب تقویت مواضع سیاسی آنها در قبال ایران می‌شود. مدیرکل آژانس باید از انجام اقداماتی که نشان دهنده عدم توجه آن به موافقت‌نامه جامع پادمان است خودداری کند؛ چرا که به کاهش اعتبار فنی آژانس منجر می‌شود. تنها راه‌حل، بازگشت به متن موافقت‌نامه و تطبیق اقدامات با سازوکارهای پیش بینی شده در آن است.

منبع: خبرگزاری ایسنا