عملکرد شناختی مغز در هاله‌ای از مه
تاریخ انتشار: ۲۰ مهر ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۹۵۹۹۵۴۷
احساس گیجی یا فراموشی، ناتوانی در تمرکز کردن، تفکر کُند و غیرواضح، پریشانی و خستگی ذهنی. هر یک از این علائم می‌تواند نشانه مه مغزی باشد. اصطلاح مه مغزی به طور رسمی در حوزه پزشکی یا روانشناسی تعریف نشده است، اما این روز‌ها افراد زیادی از آن استفاده می‌کنند از بیمارانی که دوره شیمی‌درمانی می‌گذرانند تا افرادی که به طور طولانی‌مدت درگیر بیماری کووید-۱۹ بوده‌اند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
مه‌مغزی چیست؟
به گفته کارولین گورویچ، پژوهشگر حوزه سلامت ذهنی زنان و عملکرد شناختی از دانشگاه موناش استرالیا؛ مه مغزی اصطلاحی غیرتخصصی است، تجربه ذهنی که اجازه تفکر واضح را به فرد نمی‌دهد؛ گویی که فضای مغز کمی مه‌آلود است. در این حالت فرد احساس می‌کند که مغزش با توانایی‌های بالقوه شناختی همیشگی و به شکل عادی کار نمی‌کند.
کان ستو، متخصص عصب‌شناسی شناختی از دانشگاه سوئین‌برن در استرالیا می‌گوید؛ یکی دیگر از حالات مه مغزی زمانی است که فرد احساس می‌کند در پردازش اطلاعات بسیار کُند عمل می‌کند.
چه چیزی باعث بروز مه مغزی می‌شود؟
دلایل مختلفی برای بروز مه مغزی وجود دارد. بیماری‌هایی، چون فیبرومیالژیا (سندرم درد اسکلتی-عضلانی مزمن)، تغییرات هورمونی مرتبط به یائسگی، چرخه قاعدگی، استرس، اضطراب، خستگی و تغذیه از دلایل بروز مه مغزی به شمار می‌روند. گزارش‌ها حاکی از آن است که استرس مزمن در افرادی که طی همه‌گیری کرونا تحت قرنطینه شدید قرار داشتند، منجر به مه مغزی شده است.
مه مغزی در افرادی که به ویروس کرونا مبتلا شده بودند حتی ماه‌ها بعد از بهبود عفونت نیز رایج است. دانشمندان هنوز اطلاعات زیادی در خصوص اثر ویروس کرونا بر مغز ندارند. با این حال هنوز مشخص نیست که حالت مه مغزی که افراد تجربه می‌کنند ریشه روانشناختی دارد یا به دلیل تغییرات عملکرد شناختی اتفاق می‌افتد.
منشأ اصلی مه مغزی در هاله‌ای از ابهام
به گفته گورویچ؛ منشأ اصلی مه مغزی هنوز شناسایی نشده است. افراد به دلایل مختلف این حالت را تجربه می‌کنند. ممکن است که تغییری در عملکرد شناختی فرد اتفاق افتاده باشد یا احساس کند که توانایی تفکر واضح را ندارد. کمبود خواب و بی‌خوابی از مهمترین عوامل بروز مه مغزی هستند.
تغذیه نیز نقشی کلیدی در بروز مه مغزی ایفا می‌کند. از سوی دیگر بسیاری از دارو‌ها می‌تواند احتمال وقوع مه مغزی را در فرد بیشتر کند. دانشمندان هنوز اطلاع دقیقی ندارند که این عوامل چگونه بر مه مغزی تأثیر می‌گذارند.
حوزه تحقیقاتی گورویچ متمرکز بر تغییرات شناختی است که در یائسگی و چرخه قاعدگی اتفاق می‌افتد. به گفته وی؛ نسبت قابل‌توجهی از زنان که وارد دوره یائسگی می‌شوند، تغییرات شناختی را نیز تجربه می‌کنند. این امر با افت عملکرد شناختی در این زنان ارتباط مستقیم دارد. کاهش عملکرد شناختی بسیار ناچیز است.
نقش هورمون‌ها در مه مغزی
این افت مانند یک اختلال شناختی خفیف نیست که می‌تواند پیش‌درآمدی بر آلزایمر باشد، اما تأثیر قابل‌توجهی بر زندگی فرد می‌گذارد. گاهی اوقات تغییرات کوچک در نحوه تفکر می‌تواند تأثیرات بزرگی بر کیفیت زندگی انسان داشته باشد.
گورویچ و همکارانش در تلاشند تا دریابند که چه عواملی باعث بروز مه مغزی می‌شود، یکی از آنها نوسانات هورمونی و کاهش ترشح هورمون‌هایی، چون استرادیول (نوعی استروژن که اثرات مثبت بر سلامت مغز دارد) است. ترشح این هورمون در دوره یائسگی کاهش می‌یاید و محققان بر این باورند که این امر می‌تواند تأثیرات منفی بر توانایی تفکر زنان داشته باشد.
چه کار کنیم تا دچار مه مغزی نشویم؟
همانطور که گفته شد یکی از عوامل مؤثر در بروز مه مغزی سبک زندگی است؛ بنابراین بهبود سبک زندگی می‌تواند بروز این حالت مغزی را کاهش دهد. تغذیه سالم، خواب کافی، انجام ورزش به طور منظم و کاهش استرس می‌تواند مانع از بروز مه مغزی شود. برای بهبود عملکرد شناختی و مغز نیز می‌توان عوامل مزاحم را حذف کرد.
برای مثال در هنگام کار کردن گوشی همراه خود را کنار بگذارید تا نوتیفیکیشن‌های شبکه‌های اجتماعی مزاحم کار شما نشوند و بتوانید تمرکز کنید. اگر پروژه بزرگی در دست دارید که باعث استرس شما می‌شود، آن را به بخش‌های کوچک تقسیم کنید تا کنترل بهتری روی اوضاع داشته باشید.
منبع: پارسینه
کلیدواژه: عملکرد شناختی مغز مه مغزی پارسی خبر خواب کافی تغذیه سالم عملکرد شناختی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.parsine.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «پارسینه» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۹۵۹۹۵۴۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
تاثیر باورهای فراشناختی بر میزان سازگاری فردی و اجتماعی
به گزارش گروه پژوهش خبرگزاری علم و فناوری آنا، وقتی می‌گوییم فردی سازگار است که پاسخ‌هایی که او را به تعامل با محیطش قادر می‌کنند آموخته باشد و به نحو قابل قبول اعضای جامعه خود رفتار کند تا احتیاجاتش ارضا شوند. در رابطه با این موضوع پژوهشگران مطالعه‌ای انجام داده‌اند که در آن به بررسی رابطه بین باورهای فراشناختی با میزان سازگاری فردی و اجتماعی کتابداران دانشگاه علوم پزشکی ایران است.
* رابطه بین سازگاری فردی با متغیرهای باورهای مثبت
این پژوهش به این مهم اشاره می‌کند که بین سازگاری فردی با متغیرهای باورهای مثبت در مورد نگرانی، کنترل ناپذیری و خطر، خودآگاهی شناختی رابطه منفی هست. اما با متغیر کنترل افکار، ارتباط مثبت بوده و هیچ ارتباطی با متغیر اطمینان شناختی گزارش نشد.
این پژوهش توضیح می‌دهد که ارتباط بین سازگاری اجتماعی با متغیرهای کنترل ناپذیری و خطر، اطمینانشناختی، کنترل افکار مثبت بوده و هیچ ارتباطی بین سازگاری اجتماعی و باورهای مثبت در مورد نگرانی دیده نشده است. سازگاری اجتماعی با خودآگاهی شناختی ارتباط منفی دارد.
افزایش متغیر باورهای مثبت در مورد نگرانی باعث کاهش سازگاری فردی شده و بر سازگاری اجتماعی بی تاثیر است* راهکارهای سازگاری افراد برای بهبود یافتن زندگی
از دیدگاه نویسندگان این پژوهش؛ امروزه با مشکلاتی که در جوامع وجود دارد مطالعه و پژوهش در زمینه‌های سازگاری افراد برای بهبود یافتن زندگی آنها از اهمیت بالایی برخوردار می‌باشد و بدین جهت یکی از راهکارهای مهم در این زمینه پرداختن به باورهای فراشناختی در آنهاست.
این پژوهش مطرح می‌کند که سازگاری یک فرایند روانشناختی است که بر اساس آن فرد با تمایلات و چالش‌های زندگی روزمره، مقابله می‌کند و یا آنها را درکنترل خود درمی‌آورد، سازگاری این است که فرد با دیگران طوری رفتار کند که هیچگونه مشکل و درگیری با آنان نداشته باشد.
* تعریف سازگاری از دیدگاه باتلر (Battler)
در این پژوهش می‌نویسند باتلر اظهار می‌دارد که در همه دوران زندگی خود در هر روز و هر ساعت سرگرم آن هستیم که خود نشده را با محیط دگرگون شده و دگرگون نشده سازگار کنیم. فعالیت‌های شخصی و شغلی در حقیقت چیزی جز عمل سازگاری با خود و دیگران نیست؛ اساسا شخص سازگار، شخصی است که میان خود ومحیط مادی و اجتماعی‌اش ارتباط سالم و درست برقرار کند.
در ادامه آمده است که سازگاری یک مفهوم عام بوده و به همه راهبرد‌هایی گفته می‌شود که فرد برای اداره کردن موقعیت‌های استرس زای زندگی اعم از تهدید‌های واقعی یا غیرواقعی به کار می‌برد.
* سازگاری در کتابداران کتابخانه‌های دانشگاه علوم پزشکی ایران
بر اساس یافته‌های این پژوهش می‌توان نتیجه گرفت که کتابخانه‌های دانشگاه علوم پزشکی ایران با توجه به تعداد زیاد دارندگان مدارک کارشناسی و کارشناسی ارشد رو به تخصص‌گرایی پیش می‌رود و دانشگاه علوم پزشکی ایران در این زمینه بسیار خوب عمل کرده، و با توجه به اینکه بیش از سه چهارم این کتابداران دارای رشته تحصیلی کتابداری و اطلاع رسانی سابق و علم اطلاعات و دانش شناسی هستند.
اطلاعات کلی مربوط به باورهای فراشناختی و سازگاری و فردی کتابداران
* سازگاری اجتماعی
این پژوهش بیان می‌کند که سازگاری اجتماعی یک عامل متأثر از راهبرد‌های شناختی می‌باشد که می‌توان آن را به دیدگاه‌های شناختی موجود در این زمینه ربط داد. هسته اصلی دیدگاه‌های شناختی درباره اختلالات روانی ناسازگاری چگونگی پردازش اطلاعات در ذهن فرد است.
این پژوهش به این مهم اشاره می‌کند که اگر نظام باورهای فرد کارامد باشد، اطلاعات به گونه‌ای دقیق در ذهن او پردازش می‌شوند که نتیجه آن رفتار مطلوب است، اما اگر در پردازش‌ها و ادراک‌های فرد مشکلی وجود داشته باشد، نتیجه‌ای به‌جز رفتار مخرب نخواهد داشت.
افزایش متغیر کنترل ناپذیری و خطر، منجر به کاهش سازگاری فردی و افزایش سازگاری اجتماعی میشودبه لحاظ کاربردی یافته‌های این پژوهش می‌تواند تأثیرات عملی مهمی بـر تغییر باورهای فراشناختی مرتبط با سازگاری داشته باشد و در پرتو این یافته‌ها، مدیران و مشاوران می‌توانند با برگزاری برنامه‌های آموزشی و تهیه بروشور‌های مربوط با هدف اصلاح و تغییر باورهای فراشناختی ناکارامد، از بروز و تداوم رفتار‌های ناسازگار که آسیب‌های روانی، خانوادگی، اجتماعی و اقتصادی جدی در پی دارد، پیشگیری کنند.
* کاهش سازگاری فردی و افزایش سازگاری اجتماعی
بر اساس یافته‌های این مطالعه، افزایش متغیر باورهای مثبت در مورد نگرانی باعث کاهش سازگاری فردی شده و بر سازگاری اجتماعی بی تاثیر است. افزایش متغیر کنترل ناپذیری و خطر، منجر به کاهش سازگاری فردی و افزایش سازگاری اجتماعی می‌شود. افزایش اطمینانشناختی کتابداران در سازگاری فردی بیتاثیر بوده اما در سازگاری اجتماعی آنها تاثیر مثبت دارد. افزایش کنترل افکار درمیان کتابداران موجب افزایش سازگاری فردی و اجتماعی آنان می‌شود. افزایش خودآگاهی شناختی، منجر به کاهش سازگاری های فردی و اجتماعی کتابداران میگردد.
گفتنی است، این یافته‌ها، به صورت یک مقاله علمی پژوهشی باعنوان «رابطه بین باورهای فراشناختی با میزان سازگاری فردی و اجتماعی کتابداران دانشگاه علوم پزشکی ایران» به کوشش سعيد غفاری (دانشیار گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه پیام نور قم)، شعله زکيانی (کارشناس ارشد علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه پیام نور مشهد) تهیه شده که در دوماهنامه «پیاورد سلامت» منتشر شده است. این نشریه متعلق به دانشگاه علوم پزشکی تهران است.
انتهای پیام/
تصاویر پدر ساواکی مهران غفوریان