به نقل از «تسنیم»

خوزستانِ ۴ فصل در قاب مستند سرزمین مهربان/ حیف است جنوب ایران را نبینیم! + عکس

تاریخ انتشار: ۳۰ مهر ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۹۷۱۱۴۹۵

کارگردان مستند «سرزمین مهربان» می‌گوید سراغ روستاهایی رفته که هیچ دوربینی تاکنون واردش نشده است؛ مناطق بکری که در عین حفظ اصالت نیازمند توجه مسئولین است. - اخبار فرهنگی -

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، مستند «سرزمین مهربان» مجموعه جدید شبکه مستند سیما در ژانر مستندهای طبیعی است که هر هفته یکشنبه‌ها ساعت 20 روی آنتن می‌رود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

اولین قسمت از این مجموعه 13 قسمتی، این هفته روی آنتن رفت و قرار است پخش آن ادامه داشته باشد. 

محمدرضا شهبازی، تهیه‌کننده و کارگردان این مستند در گفت‌وگو با تسنیم درباره سوژه اصلی این مجموعه تلویزیونی گفت: در مجموعه مستند سرزمین مهربان سراغ آداب و رسوم، فرهنگ، ایران‌شناسی و جاذبه‌های طبیعی کشورمان رفته‌ایم و تمرکز اصلی خود را بر 2 موضوع مهم یعنی فرهنگ بومی مردم مناطق مختلف کشورمان و ایران‌شناسی قرار داده‌ایم. در فصل اول این مستند به شرق استان خوزستان و غرب کهگیلویه و بویراحمد سفر کردیم که ماحصل آن را این‌ شب‌ها روی آنتن شبکه مستند می‌بینید. در ادامه ساخت این مجموعه و در فصل دوم به استان فارس سفر کرده‌ایم که تصویربرداری آن به اتمام رسیده است. همچنین در فصل سوم به استان بوشهر سفر خواهیم کرد. 

وی با اشاره به سوژه‌ای که در این فیلم مستند به نمایش درآمده است، گفت: در این مستند با افراد و مناطقی آشنا می‌شویم که شاید مخاطب تا به امروز اسم‌شان را نشنیده باشد و از این منظر بکر‌ند. برای مثال همه فکر می‌کنند که خوزستان استان گرمسیری است که در اکثر روزهای سال نمی‌توان به آن سفر کرد اما جالب است بدانید که مناطقی در این استان وجود دارد که در شهریورماه در آن برف می‌بارد و محصولات کشاورزی نظیر گردو، انار، گیلاس و انجیر در آن رشد می‌کند. 

شهبازی از تمرکز اصلی بر مناطق جنوبی کشور خبر داد و گفت: بیشتر دوست داریم به مناطق جنوبی کشورمان بپردازیم چرا که عمده مستندهای طبیعی که تاکنون ساخته شده است به جاذبه‌های طبیعی و گردشگری شمال ایران پرداخته است. متأسفانه مستندهایی که درباره استان‌های غربی و جنوبی ساخته شده است، عمدتاً تک‌قسمتی بوده و سریالی نیست. این موضوع در حالی است که داشته‌های فرهنگی و طبیعی‌مان در جنوب ایران بسیار بکر، دیده‌نشده و دست‌نخورده است. به نظرم حیف است که این فرهنگ از بین برود و سند تصویری از آن نداشته باشیم. 

این تهیه‌کننده و مستندساز با اشاره به تصاویری که در این مجموعه به نمایش درآمده است، گفت: در بخشی از سرزمین مهربان سراغ روستاها، افراد و مناطقی رفتیم که کمتر یا شاید اصلاً دیده نشده‌اند. برای مثال 7 ساعت در کوه پیاده‌روی کردیم تا به روستایی برسیم که فرهنگ و جاذبه‌های طبیعی آن بکر و دیده نشده است. 

او در مورد تفاوت این مجموعه مستند با دیگر کارهایی که با محوریت جاذبه‌های طبیعی ایران به نمایش درمی‌آید، گفت: سعی کردیم روند مستند با سوژه محوری جلو برود. در حقیقت سعی می‌کنیم سوژه‌های کمتر دیده شده که برای مردم دارای جذابیت است را انتخاب کنیم و در زیر متن این فیلم به فرهنگ بومی مردم آن منطقه بپردازیم. برای مثال در بعضی از فیلم‌های مستند می‌بینم که دوربین روی جنگل، طبیعت منطقه و ... رفته و همین‌ها را نشان داده است. این تصاویر جذاب‌ است اما تنها چند دقیقه؛ مخاطب دوست دارد در کنار این تصاویر با مردم منطقه، فرهنگ آنان و جاذبه‌های طبیعی منطقه نیز آشنا شود. به همین دلیل سوژه محور جلو رفتیم. 

وی خاطرنشان کرد: یکی از موضوعات جالبی که در ساخت این فیلم مستند با آن روبه‌رو شدیم وجود افرادی‌ است که بافت قدیمی روستاها‌‌ را تخریب می‌کردند،  در حالی که این بافت قدیمی می‌تواند برایشان درآمدزا باشد. برای مثال در جایی دیدیم که می‌خواستند جاده سنگ‌فرشی قدیمی را تخریب کنند و جاده آسفالتی بسازند در حالی که گردشگر برای تماشای همان جاده بومیِ بکر به این منطقه سفر می‌کند. در این مستند سعی می‌کنیم به مردم این مناطق هشدار بدهیم که پتانسیل بسیار خوبی در اختیار دارند که می‌تواند به جذب توریست در منطقه‌شان کمک کند. نباید این ظرفیت را نابود کرد. به یاد دارم در یکی از روستاها که می‌خواستیم تصویربرداری کنیم‌، اهالی آن خجالت می‌کشیدند و می‌گفتند از این خانه‌های روستایی فیلم نگیرید چرا که زشت‌اند، در حالی که توریست علاقه‌مند به همین خانه بکر قدیمی است. بنابراین معتقدم ظرفیت‌های زیادی در مناطق روستایی وجود دارد که می‌توان به بهترین نحو از آن استفاده و از مهاجرت جوانان آن منطقه جلوگیری کرد.

کارگردان مستند سرزمین مهربان با اشاره به روند ساخت فصل اول این مجموعه گفت: نزدیک به 3-4 ماه، پیش تولید و یک ماه تصویربرداری داشتیم. اکنون مشغول تدوین فصل دوم این مجموعه‌ایم که در فارس تصویربرداری شده است و از نیمه دوم دی‌ماه تا نیمه اول اسفند برای تصویربرداری فصل سوم به بوشهر می‌رویم چرا که در مابقی ایام سال این منطقه هوای شرجی بسیار سنگینی دارد. 

شهبازی در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه عده‌ای معتقدند معرفی مناطق بکر سبب تخریب آن به دلیل افزایش سفرها می‌شود، گفت: بگذارید جواب این سؤال را با سؤال بدهم؛ آیا خوب است با این دیدگاه مردمانی که بعضا درگیر فقرند را فدا کنیم؟ بهتر نیست با معرفی آن و فرهنگسازی صحیح، چند گردشگر به آنجا فرستاده تا منبع درآمدی برای مردم آن باشد؟ علاوه بر این بعضی از مناطق از محرومیت زیادی رنج می‌برد که با نمایش آن در رسانه ملی شاید باعث شود مسئولین به فکر حل مشکلات آن بیفتند. در این مستند مناطقی را نشان دادیم که شاید استاندار آن هم تاکنون به آنجا نرفته باشد. به نظرم نشان دادن این مناطق هم ثبت فرهنگی است و هم از مهاجرت جوانان منطقه جلوگیری می‌کند. 

مستند «چشمه‌ای در میانچال» درباره مسجدی متفاوت در شهر کاشان عرضه اینترنتی شدمستند پرتره‌ چهره‌های برجسته هنری کشور روی آنتن می‌رود

انتهای پیام/

منبع: تسنیم

کلیدواژه: سینمای ایران طبیعت تلویزیون شبکه مستند مستند سینمای ایران طبیعت تلویزیون شبکه مستند مستند جاذبه های طبیعی سرزمین مهربان برای مثال روی آنتن

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۹۷۱۱۴۹۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

شکست مرز‌ها در مناطق چهارگانه محیط‌زیست

به گزارش گروه پژوهش خبرگزاری علم و فناوری آنا، مناطق چهارگانه محیط زیست قسمت‌هایی از کره زمین هستند که دست‌نخورده باقی مانده‌اند و هرکدام شرایط ویژه به خود را دارند.

نرگس آذری (دکتری جامعه‌شناسی سیاسی) در مقاله‌ای با عنوان «در باب ضرورت یک انقلاب شناختی در جامعه‌شناسی ایرانی» به این موضوع اشاره می‌کند که تصویب قانون حفاظت و تشکیل کانون شکار ایران در سال 1335، اولین اقدام تالیف شده در راستای حفظ جمعیت و تنوع حیوانات در ایران است.

* مالکیت مناطق چهارگانه

آذری در این مقاله می‌نویسد: وظیفه اصلی کانون شکار به عنوان یک نهاد مستقل، حفظ نسل حیوانات قابل شکار و نظارت بر اجرای مقررات آن بود و نخستین تجربه‌های حاصل از قانون یاد شده روشن ساخت که حفظ جانوران وحشی تنها از راه حفاظت از زیست‌گاه‌های آنها میسر است.

آذری ادامه می‌دهد؛ مرز‌هایی که در پهنه‌های چهارگانه تعریف شد در هفتاد سال گذشته با تغییرات و دست‌اندازی‌های زیادی مواجه بوده است که بخشی از آنها به ماهیت نااستوار خود مرز‌ها باز می‌گردد. یکی از مهمترین مسائل بنیادین آن‌ها مسألە مالکیت است. پهنه‌هایی که به عنوان یکی از مناطق چهارگانه تعیین می‌شد به لحاظ مالکیت در زمره مالکیت‌های عمومی مالکیت‌های اموال غیرمنقول دولتی و یا مالکیت‌های خصوصی و یا ترکیبی از آنها قرار می‌گرفت و تا پیش از تعیین آنها به عنوان مناطق چهارگانه، کاربری‌های متفاوتی داشت؛ برای مثال به عنوان مرتع، زمین کشاورزی و یا حتی بخشی از روستا مورد استفاده بود.

در این پژوهش آمده است که پس از تعیین محدوده‌ها کاربری‌ آنها در حالی ادامه می‌یافت که از نظر مالکیت اکنون در اختیار دولت بوده و هرگونه بهره‌برداری از آن مجرمانه تلقی می‌شد. از سوی دیگر وضعیت مالکیت‌ها نیز با ابهامات فراوانی روبه‌رو می‌شد.

* حکم ملک خصوصی در محدوده مناطق چهارگانه

از دیدگاه نویسنده این پژوهش اگرچه اصل ۴ قانون اساسی، برخی از مهمترین منابع طبیعی را به عنوان انفال و مشترکات و ثروت عمومی قلم‌داد نموده است، اما مسألە مالکیت خصوصی برخی از این عرصه‌ها، موجب پیچیده شدن مختصات حقوقی آن شده است چنآن چه برخی حقوقدان‌ها معتقدند این که مایملک افراد می‌تواند در محدوده مناطق چهارگانه قرارگیرد یا نه هم دارای ابهام است و با استناد به مواد قانونی نمی‌توان حکم قطعی برای آن بازشناخت.

اگرثابت شود ملک افراد در محدوده مناطق چهارگانه قرار دارد، این امر به معنای از میان رفتن یا نفی حق بهره‌برداری و مالکیت افراد نیست

این پژوهش بیان می‌کند که حتی اگرثابت شود ملک افراد در محدوده هریک از این مناطق قرار دارد هم این امر به معنای از میان رفتن یا نفی حق بهره‌برداری و مالکیت افراد نیست.  در قوانین اسلامی جاری بر کشور، تنها مالکیت است که می‌تواند در مقابل مالکیت ادعای حق نماید و این نیز در حالی است که به دلیل برخی پیچیدگی‌های حقوقی، منابع طبیعی کشور دارای سند مالکیت به نام دولت یا نماینده آن یعنی سازمان محیط‌زیست نیستند و همین امر باعث می‌شود که در دادگاه‌های موردی، امکان طرح دعوی نیز پیدا نکنند.

* معنای مستثنیات در اصطلاح حقوقی

به زعم این پژوهشگر وجود ابهامات حقوقی در مورد زمین‌های واقع در مناطق چهارگانه به تولد مفهوم و معنای مهمی به نام مستثنیات منجر شد. مستثنیات جمع استثنا به معنای جدا شده یا تفکیک شده است و در اصطلاح حقوقی به معنای جدا کردن یا تفکیک چیزی است از اصل است و در فرهنگ عمومی به معنای پیروز شدن در دعوای مالکیت خصوصی و مالکیت عمومی است که سازمان منابع طبیعی آن را نمایندگی می‌کند، این پیروزی با جداکردن زمین مورد نظر از قوانین حفاظتی اتفاق می‌افتد.

مستثنیات جمع استثنا به معنای جدا شده یا تفکیک شده است و در اصطلاح حقوقی به معنای جدا کردن یا تفکیک چیزی است از اصل است

آذری توضیح می‌دهد که بدین‌ترتیب زمین مورد دعوی استثنا شده، دیگر در زمره منابع طبیعی نیست و مالکیت خصوصی می‌یابد. این مفهوم حقوقی که جزء اولین معانی حقوقی است که شهروندان روستایی در ایران می‌آموزند، دال بر وجود جدالی است که بر سر مالکیت و بهره‌برداری از منابع طبیعی با وجود ممنوعیت‌های ایجاد شده در مناطق چهارگانه وجود دارد.

* نقش دولت در حفظ هرچه بیشتر محیط‌زیست

این پژوهشگر می‌نویسد: مسألە دیگری که این مرز‌ها را بحرانی می‌سازد، بهره‌برداری از سوی دولت‌ها است. دولت‌ها برای تأمین مالی کشور و تأمین مواد اولیۀ ارزان برای تولید و توسعه به منابع طبیعی وابسته هستند و این واقعیت باعث می‌شود که بزرگترین دست‌اندازی‌ها به منابع طبیعی از سوی خود دولت صورت گیرد.

آذری ادامه می‌دهد؛ طرح‌های توسعه‌ای و عمرانی و نیز اعطای مجوز‌های بهره‌بردای از منابع طبیعی برای مصارف صنایع و معادن در حجمی گسترده، مرز‌های حفاظت را به صورت قانونی زیر پا می‌گذارد و این امر در پیش روی چشمان جامعه‌ای روی می‌دهد که برای هرگونه بهره‌برداری از زمین‌ها به غیرقانونی بودن متهم می‌شوند.

* تعارضات در استفاده از مناطق حفاظت‌شده

این پژوهش به این مهم اشاره می‌کند که فهمِ سیاسی بودن مرز‌هایی که از بالا و به صورت یک‌جانبه میان طبیعت محافظت‌شده و ساکنان و بهره‌وران پیرامونش در جامعه‌ روستایی کشیده شد برای مردم به وضوح روشن بود. از آنجا که تعارضات بین استفاده سنتی مردم با موجودیت مناطق، هیچ‌گاه به‌طور ریشه‌ا‌ی حل نشد و همواره بر پایە توان نیروی اجرایی خاتمه داده می‌شد، به محض شکستن حصار حفاظتی مردم تعارض خود را با موجودیت این مناطق از طریق تخریب آنها تسویه حساب می‌کنند.

آذری می‌نویسد این وضعیت هم چنان نیز بر عرصه‌های منابع طبیعی کشور حاکم است و این تنها انتظار زمان و امکان تعرض هم نیست و هر خلاء قانونی یا مربوط به وضعیت حقوقی و جغرافیایی زمین را نیز شامل می‌شود. بدین‌ترتیب، مسألە مالکیت زمین و امکان بهره‌برداری از آن موجب شد تا موضوع محیط‌زیست در بدوِ پیدایش به دوگانۀ بهره‌برداری و محافظت از حیثِ منافع شخصی و گروهی گره بخورد.

این نویسنده در جمع‌بندی نهایی این پژوهش به این موضوع اشاره می‌کند که مرز‌ها قادر نبوده و نیستند که محیط‌زیست را از اقتصاد، سیاست و جامعە انسانی جدا ساخته و در ساحتی محافظت‌شده  حتی برای منافع جمعی قرار دهند. آن‌چه در پس مفهوم مستثنیات نهفته است، سازوکاری اجتماعی و سیاسی است که مرز‌ها را کمرنگ ساخته یا نادیده می‌گیرد.

در پایان باید گفت در این سازوکار، جنگی درکار است که منابع طبیعی را تبدیل به عرصۀ قدرت و مقاومت می‌کند و در این میان محیط‌زیست را به صورت فرایند‌های تخریب می‌کند.  

انتهای پیام/