شیوع بالای مسمومیتهای دارویی در کشور/داروهای اعصاب و روان در رأس موارد مسمومیتزا
تاریخ انتشار: ۵ آبان ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۹۷۶۰۲۲۷
رئیس گروه تجویز و مصرف منطقی و اطلاعرسانی فرآوردههای سلامت سازمان غذا و دارو ضمن ارائه آمار و ارقام مربوط به مرگهای ناشی از مسمومیت با دارو در کشور، چگونگی پیشگیری از این مسمومیتها را نیز تشریح کرد.
به گزارش ایمنا، دکتر یسنا بهمنش، با بیان اینکه داروها یکی از خطرناکترین عوامل مسمومیتزا در منازل هستند، گفت: عدم توجه به میزان مصرف دارو، مصرف داروها در تاریکی و همراه با خواب آلودگی و مصرف خودسرانه داروها، همگی میتوانند به مسمومیتهای دارویی منجر شوند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
وی تاکید کرد: بنابراین باید از مصرف خودسرانه داروها، اجتناب کنیم و همچنین بدانیم که مقادیر بالای برخی از داروهای به ظاهر کم خطر، میتوانند برای فرد خصوصاً کودکان و افراد مسن کشنده باشند. در عین حال باید توجه کرد که شایعترین علت بروز مسمومیت در جهان، مصرف داروها بیش از مقادیر درمانی است. در کشور ما نیز شیوع بالای مسمومیتهای دارویی بر اساس آمار مسمومین مراجعه کننده به بیمارستانهای کشور تأیید شده است. این درحالی است که به دلیل تبحر گروه پزشکی، بسیاری از این مسمومیتها با مراجعه به بیمارستان درمان میشود و فرد مسموم از خطر مرگ نجات داده میشود، اما اهمیت مسمومیت دارویی در این نکته است که گاهی ممکن است کبد و کلیه فرد مسموم در اثر مسمومیت دچار صدمه دائمی شود و کیفیت زندگی فرد تا آخر عمر با مشکل مواجه شود.
افزایش موارد مرگ ناشی از مسمومیت دارویی طی ۸ سال اخیربهمنش ادامه داد: با توجه به آمار منتشر شده از سوی سازمان پزشکی قانونی کشور در خصوص مرگ ومیر ناشی از مسمومیت با داروها، شاهدیم که طی هشت سال اخیر رفته رفته تعداد موارد مرگ ناشی از مسمومیتهای دارویی در حال افزایش بوده است. بر اساس اعلام سازمان پزشکی قانونی کشور، متأسفانه متادون که یک داروی مُسَکن مخدر است و در درمان اعتیاد به مواد مخدر تجویز میشود، به دلیل اقبالی که افراد معتاد به مصرف آن دارند، قاچاق شده و در نتیجه مصرف بدون تجویز پزشک و یا مصرف بیش از حد درمانی و یا مصرف اتفاقی شربت آن توسط کودکان، به تنهایی دلیل مسمومیت و مرگ ۱۶۰۱ نفر در سال ۱۳۹۸ و ۷۳۰ نفر در پنج ماه نخست سال ۱۳۹۹ بوده است.
وی افزود: ترامادول نیز جزو داروهای مسکن مخدر محسوب شده و برای کنترل دردهای شدید استفاده میشود که متأسفانه این دارو هم مورد سوءمصرف قرار میگیرد و بر اساس آمار سازمان پزشک قانونی سوءمصرف ترامادول، منجر به مرگ ۲۶۹ نفر در سال ۱۳۹۸ و ۸۹ نفر در پنج ماه اول سال ۱۳۹۹ شده است. مسمومیت با بقیه داروها علت مرگ ۵۰۶ نفر در سال ۱۳۹۸ و مرگ ۲۴۳ نفر در پنج ماه اول سال ۱۳۹۹ بوده است.
رئیس گروه تجویز و مصرف منطقی و اطلاع رسانی فرآوردههای سلامت سازمان غذا و دارو گفت: به طور کلی مسمومیتهای دارویی، اعم از مسمومیت با متادون، ترامادول و بقیه داروها از دیگر دستههای درمانی، در سال گذشته، منجر به مرگ ۲۳۷۶ نفر شده و در پنج ماه نخست سال جاری، منجر به مرگ ۱۰۶۲ نفر شده است. مرگ ناشی از مسمومیت دارویی در کشور ما، بعد از مرگ ناشی از مسمومیت و سو مصرف مواد و با در اختیار داشتن ۲۸ تا ۳۱ درصد از کل موارد مرگ و میر در این حوزه در رتبه دوم قرار دارد.
چگونه از بروز مسمومیت دارویی پیشگیری کنیم؟بهمنش با بیان اینکه هر چقدر آگاهی جامعه نسبت به عوارض ناخواسته داروها خصوصاً در مقادیر بیش از حد درمانی افزایش یابد، شاهد کاهش مرگ و میر ناشی از مسمومیت دارویی خواهیم بود، گفت: از دیگر اقدامات پیشگیرانه در حوزه مسمومیت با دارو، حذف دسترسی کودکان به داروها و نظارت دقیق بر مصرف داروی سالمندان و بیماران مبتلا به مشکلات اعصاب و روان است. در عین حال در هنگام مراجعه به پزشک و یا داروساز باید داروهای مصرفی خود را نام ببریم تا پزشک با اطلاع از داروهای مصرفی، اقدام به تجویز داروهای جدید کند. این موضوع باعث میشود، مقدار داروی دریافتی بیمار از حد درمانی بیشتر نشود و از بروز مسمومیت جلوگیری شود.
مسمومیت دارویی اولین علت مراجعه به بخش مسمومیت بیمارستانهاوی با بیان اینکه اولین علت مراجعه به بخش مسمومیتهای بیمارستانهای کشور در سال ۱۳۹۷، با شیوع ۴۰ تا ۶۰ درصدی در شهرهای مختلف بر اثر مسمومیت دارویی بوده است، گفت: همچنین در سال ۱۳۹۸ تعداد مراجعات مربوط به مسمومیت دارویی در بیمارستانهای مرجع مسمومیت در سطح کشور بالغ بر ۶۴۷۰۶ هزار نفر بوده است.
شهرهایی که بیشترین آمار مراجعه در زمینه مسمومیت دارویی را داشتهاندبهمنش با بیان اینکه شیوع مسمومیت دارویی در شهرهای ایران متفاوت است، اظهار کرد: بر این اساس در بیمارستانهای شهرهای مازندران، گیلان، گلستان و اسفراین مراجعات مسمومیتهای دارویی، درصد بالاتری را نسبت به دیگر مسمومیتها به خود اختصاص داده است و بین ۵۰ تا ۷۷ درصد از کل مراجعات مسمومیت را به خود اختصاص میدهند. این در حالی است که بیشترین تعداد مراجعه مسمومیتهای دارویی در بیمارستانهای لقمان حکیم که زیر نظر دانشگاه شهید بهشتی تهران است، با ۶۹۴۰ مراجعه مسمومیت دارویی و سپس مشهد، گیلان، مازندران، آذربایجان غربی، به ترتیب بین ۵۳۳۴ تا ۴۱۳۹ مراجعه مسمومیت دارویی در سال ۱۳۹۸ بوده است.
۸۰ درصد مسمومیتهای دارویی تعمدی استوی تاکید کرد: گرچه تنها ۴۸ درصد از کل مسمومیتهای مراجعه شده به بیمارستانها در سال گذشته، علت تعمدی دارد، اما در مورد مسمومیتهای دارویی نزدیک به ۸۰ درصد از موارد تعمدی و با هدف خودکشی اتفاق میافتد. این در حالی است که مسمومیتهای دارویی در کودکان با شیوع کمتر از چهار درصد و اغلب به صورت اتفاقی و در اثر کنجکاوی کودک و یا اشتباه والدین رخ میدهد.
داروهای اعصاب و روان در رأس داروهایی که منجر به مسمومیت میشوندبهمنش درباره داروهایی که بیشتر منجر به مسمومیت میشوند، گفت: در رأس داروهایی که اغلب منجر به بروز مسمومیت میشوند، در بزرگسالان داروهای مؤثر در بیماریهای اعصاب و روان خصوصاً داروهای آرامبخش، ضد افسردگی و ضد جنون و سپس مسکنهای غیر مخدر، عهده دار نزدیک به ۷۰ درصد از موارد مسمومیت دارویی هستند. در کودکان مسمومیت با مسکنهای غیر مخدر مانند استامینوفن نسبت به بزرگسالان شایعتر است.
چند راهکار برای پیشگیری از مسمومیت داروییبهمنش با بیان اینکه به طور کلی با توجه به اهمیت بالای پیشگیری از مسمومیت، از طریق روشهایی میتوان از بروز مسمومیتهای دارویی پیشگیری کرد، گفت: بر این اساس بهتر است داروهای بیمار افسرده و یا بیمارانی که تعادل رفتاری ندارند و یا افرادی که سابقه اقدام به خودکشی دارند، دور از دسترس شأن قرار گیرد و مراقبت دقیقی در خصوص میزان داروی مصرفی این افراد انجام شود. همچنین در سالمندان مسمومیت دارویی بسیار شایع و البته خطرناک است. تشابه ظاهری شکل داروها، ابتلاء به فراموشی، عدم اطلاع از نام داروها، بی سوادی یا کم سوادی و یا خوانا نبودن مقادیر مصرفی دارو مندرج روی جعبه دارویی ممکن است منجر شود تا سالمندان داروی خود را به اشتباه یا به صورت تکراری مصرف کنند. بنابراین نظارت دقیق دیگر افراد هم خانه با سالمندان در پیشگیری از مسمومیت اهمیت ویژهای دارد.
وی با بیان اینکه بهترین روش برای پیشگیری از خوردن دوز تکراری دارو، یادداشت کردن دفعات مصرف دارو و یا قرار دادن قرصها در داخل جعبههای مخصوص تقسیم بندی شده موجود در داروخانهها است، گفت: در عین حال باید داروها در بسته بندی اولیه آنها نگهداری شوند تا در صورت مصرف اشتباهی، خانواده بتواند اطلاعات لازم را در اختیار پزشکان قرار دهد.
بهمنش ادامه داد: باید توجه کرد که مصرف مقادیر بالای بسیاری از داروها در اقدام به خودکشی، ممکن است در ابتدا علامت و نشانه خاصی نداشته باشد، اما وضعیت فرد مسموم به طور ناگهانی وخیم شود و یا در آینده منجر به صدمات دائمی کبد و کلیه در فرد مسموم شود. به عنوان مثال مصرف خودسرانه داروی استامینوفن جهت درمان درد و تب بیش از مقادیر درمانی، منجر به صدمات کبدی خواهد شد. بنابراین ارجاع فرد مسموم به بیمارستان بسیار حیاتی است. در عین حال به طور کلی ایجاد استفراغ در مسمومیتهای دارویی توصیه نمیشود مگر آنکه به توصیه پزشک باشد. چرا که این عمل در برخی از مسمومیتهای دارویی سبب وخامت اوضاع بیمار خواهد شد.
رئیس گروه تجویز و مصرف منطقی و اطلاع رسانی فرآوردههای سلامت با بیان اینکه در برخورد با فرد مسموم غیر هوشیاری که در کنارش بستههای داروی خورده شده وجود دارد، ضمن حفظ خونسردی و عدم القا استفراغ در این فرد، باید بستههای دارویی همراه بیمار به بیمارستان برده و با شماره ۱۹۰ و ۱۱۵ تماس گرفته شود، گفت: در مسمومیتهای تعمدی با دارو، بهتر است در صورت هوشیاری فرد مسموم، نام دارو یا داروهای مصرفی و تعداد هر یک از آنها را از وی بپرسید و به کادر درمانی اطلاع دهید.
نحوه پیشگیری از مسمومیت دارویی در کودکانبهمنش تاکید کرد: برای پیشگیری از بروز مسمومیت دارویی در کودکان نیز اگر در خانه کودک زیر پنج سال زندگی میکند، داروها حتماً در کمدهای بالا، دور از دسترس و مجهز به قفل قرار داده شود. همچنین مراقب باشید تا در هنگام بیماری کودک، دوز تکراری و یا داروی بیشتر از حد تجویز شده به کودک داده نشود. به عنوان مثال برای کاهش تب در کودکان، داروی استامینوفن را بر اساس وزن و سن کودک و با مشورت پزشک و داروساز به کودک بدهید. مقادیر بیش از حد درمانی استامینوفن میتواند ایجاد مسمومیت کند.
وی افزود: داروهای مصرفی افراد خانواده را دور از دسترس کودکان نگهدارید. از قرار دادن دارو در کیف دستی پرهیز کنید تا مانع خورده شدن دارو توسط کودکان شود. داروهای خود را در مقابل چشم کودکان نخورید، چرا که کودکان از رفتار بزرگسالان تقلید میکنند و ممکن است دور از چشم والدین داروها را به دهان ببرند. اگر به کودک خود دارو میدهید به او تفهیم کنید که این دارو است و از کلماتی مثل آبنبات، شکلات و یا خوراکی استفاده نکنید. داروها خصوصاً داروهای خوش طعم مخصوص کودکان را از دسترس شأن دور نگه دارید؛ چراکه ممکن است با استفاده از غفلت شما، کودک اقدام به مصرف دارو کند. باید توجه کرد که کودکان کنجکاوند و ممکن است زمانی که افراد سالمند فامیل در حال مصرف داروهای خود هستند، کودکان اقدام به چشیدن و یا بلعیدن دارو کنند. بنابراین برای پیشگیری از مسمومیت دارویی در کودک، از افراد سالمند خانواده بخواهید داروهای مصرفی خود را دور از دسترس آنها نگهداری کنند.
رئیس گروه تجویز و مصرف منطقی و اطلاع رسانی فرآوردههای سلامت تاکید کرد: اگر فردی در خانواده در حال درمان ترک اعتیاد است، از دسترسی کودکان به داروهای درمان کننده اعتیاد مانند قرص یا شربت متادون جداً خودداری کنید. مرگ بسیاری از کودکان و حتی بزرگسالان به دلیل نگهداری شربت متادون در یخچال مخصوصاً به دلیل تعویض بطری دارو با بطری داروهای دیگر و یا نوشیدنیها خوراکی و مصرف اتفاقی آنها صورت گرفته است. داروی متادون به تنهایی در طی سال ۱۳۹۸ منجر به مسمومیت منجر به مرگ ۱۶۰۱ نفر در کشور شده است.
بهمنش به ایسنا گفت: اگر مسمومیت با متادون در کودکی منجر به مرگ شود، تنها علت آن سهل انگاری والدین و بستگان کودک خواهد بود. عدم نگهداری شربت متادون در ظرفهای مقاوم و مجهز به قفل کودک و جابجایی دارو و نگهداری آن در بطریهای دیگر داروها و یا نوشیدنیها، منجر به مصرف دارو توسط کودکان و در نتیجه مرگ کودک خواهد شد که البته به راحتی توسط خانوادهها قابل پیشگیری است.
کد خبر 451737منبع: ایمنا
کلیدواژه: سازمان غذا و دارو مسموميت مسمومیت دارویی عوامل مسمومیت زا مسمومیت کودکان شهر شهروند کلانشهر مدیریت شهری کلانشهرهای جهان حقوق شهروندی نشاط اجتماعی فرهنگ شهروندی توسعه پایدار حکمرانی خوب اداره ارزان شهر شهرداری شهر خلاق مسمومیت های دارویی مرگ ناشی از مسمومیت پیشگیری از مسمومیت مسمومیت دارویی مسمومیت دارویی بروز مسمومیت برای پیشگیری دارویی در کودک داروهای مصرفی بیمارستان ها حد درمانی دور از دسترس اعصاب و روان منجر به مرگ سال ۱۳۹۸ مسمومیت ها پنج ماه عین حال مصرف دارو فرد مسموم بر اساس
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.imna.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایمنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۹۷۶۰۲۲۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
مواظب مصرف داروهای خواب آور باشید
به گزارش صدای ایران از ایرنا،دکتر حبیبالله خزایی روز شنبه با بیان اینکه عموم مردم بعد از چند شب بیخوابی سراغ مصرف داروهای خواب آور میروند به ایرنا توضیح داد که مصرف خودسرانه داروهای خواب آور میتواند عواقب، پیامدها و عوارضی را برای شخص مصرف کننده در پی داشته باشد.
این فوق تخصص طب خواب با اشاره به اینکه بیخوابی باید حداقل سه ماه و هفتهای سه شب ادامه داشته باشد افزود: اگر شخصی در این مدت بی خوابی را تجربه کرد، نیاز به پیگیری و دریافت خدمات تخصصی و در صورت نیاز و تشخیص پزشک، نیاز به مصرف دارو خواهد داشت.
دکتر خزایی با تاکید بر اینکه بی خوابیهای زودگذر عموما بدون نیاز به مصرف دارو خود به خود از بین میروند گفت: کسانی که تجربه کوتاه مدتی از بی خوابی دارند نباید خودسرانه به مصرف دارو روی بیاورند چراکه این داروهای غیرنسخه ای، خطر وابستگی شدید را در فرد ایجاد میکند.
وی ضمن هشدار نسبت به مصرف داروهای خواب آور گفت: اغلب بی خوابیهای اتفاق افتاده برای افراد نیاز به مصرف هیچ دارویی ندارند و بعد از مدتی این مشکل حل خواهد شد.
یکی از مهمترین مباحث مطرح شده در حوزه سلامت جسم و روان انسان ها، خواب نرمال و طبیعی است چراکه بروز اختلال در روند آن، میتواند سلامت انسانها را مورد تهدید قرار دهد و براساس آخرین اطلاعات از انجمن علمی روان پزشکان ایران، یک سوم مردم ایران از بی خوابی به عنوان شایعترین اختلال خواب رنج میبرند.
در سال ۲۰۱۰ یک مطالعه توسط محققان دانشگاه 'وارویک' نشان داد: افرادی که هر شب کمتر از ۶ ساعت میخوابند در قیاس با افرادی که در شب ۶ تا ۸ ساعت توصیه شده میخوابند، ۱۲ درصد بیشتر احتمال دارد که دچار مرگ زودهنگام (پیش از ۶۵ سال) شوند.
از سوی دیگر مطالعات نشان داده اند که خوابیدن بازیابی قطعاتی از اطلاعات را که ممکن است در گوشهای از مغز ما فراموش شده باشند، آسانتر میکند و همچنین مطالعه دیگری از محققان دانشگاه اکستر نشان داد که در دو موقعیت که افراد اطلاعات را در طول دوره ۱۲ ساعته بیداری فراموش میکنند، احتمال بیاد آوردن این اطلاعات بعد از یک شب خوابیدن، حدود ۲ برابر میشود.