گفت‌وگوهای فرهنگی تمدن‌ساز در جهان اسلام برای احیای گذشته
تاریخ انتشار: ۱۰ آبان ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۹۸۱۰۰۰۰
خبرگزاری مهر _ گروه فرهنگ: طاهره جهان‌پرور نویسنده و پژوهشگر یادداشتی با عنوان «گفت‌وگوهای فرهنگی تمدن‌ساز در جهان اسلام » نوشته و در آن به وجوه و تاثیرات گفتگوی درون‌تمدنی در جهان اسلام پرداخته است. انقلاب اسلامی، تمدن اسلامی، گفتگو و همگرایی مسلمانان از جمله موضوعات و کلیدواژه‌هایی است که در این‌یادداشت به آنها پرداخته شده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
انتشار و مطالعه این‌یادداشت که در مهر منتشر می‌شود، در ایام هفته وحدت و نزدیک بودن به سالروز میلاد نبی اکرم (ص) بی‌لطف نیست.
در ادامه مشروح این‌یادداشت را می‌خوانیم:
مفهوم‌سازی تمدن نوین اسلامی و جایگاه بخشی به آن در نظام بین‌المللی و کسب قدرت جهانی متاثر از ظرفیت‌های تمدنی و فرهنگی کشورهای اسلامی در کانون نظریه‌پردازی حوزه دیپلماسی فرهنگی بین‌المللی کشور در طی چند سال اخیر قرار دارد. تمدن اسلامی با پشتوانه دین اسلام و فرهنگ اسلامی، موجودی زنده، پویا و بالنده است که با وجود فاصله گرفتن از دوران اوج و تحمل رنج بسیار در دوران زوال و انحطاط، به طور دائم در جستجوی احیای ابعاد و جلوه‌های تمدنی خویش بوده است.
رقابت‌های تمدنی بین تمدن‌های بزرگ در عرصه جهانی، در شرایطی که جامعه بشری با بحران‌های سترگ و بنیادی روبه‌روست، جهان اسلام را در مرحله گذار قرار داده است. جهان امروز، جهانی جدید است که در آن جوامع، فرهنگ‌ها، حکومت‌ها و اقتصادها به یکدیگر نزدیک شده‌اند؛ این موضوع همچنان که به قدرت هژمون امکانات خاصی برای اعمال قدرت می‌بخشد، برای آن محدودیت‌های خاصی نیز ایجاد می‌کند؛ اما در این‌جهان چندقطبی مجموعه جهان اسلام از ظرفیت‌های مهمی برخوردار است. جهان اسلام کلیتی است گسترده از ملیت‌های متعدد و با توانایی‌های مختلف که در چارچوب دین اسلام و قالب فرهنگ و تمدن اسلامی تعریف می‌شوند. این مجموعه با توجه به روند تحولات در نیمه دوم قرن بیستم و متأثر از ظرفیت‌های خود از نقش و تأثیرگذاری مهمی برخوردار شده است. ساموئل هانتینگتون نیز معتقد است که «مسلمانان به‌گونه‌ای چشمگیر به‌سوی هدایت اسلامی می‌روند و تأکید دارند اسلام تنها راه‌حل است. احیای تمدن اسلامی تلاشی برای یافتن راه‌حل، نه در ایدئولوژی غربی، بلکه در اسلام مدرن است که فرهنگ غربی را رد می‌کند و تعهد به اسلام را راهنمای زندگی در جهان مدرن می‌داند.»
با پیروزی انقلاب اسلامی ایران و فروپاشی نظام دوقطبی و تقویت منطقه‌گرایی در نظام بین‌الملل، فرصت مناسبی برای کشورهای اسلامی به‌منظور احیای مجدد تمدن اسلامی و مطرح کردن مسلمانان به عنوان یک قطب مهم قدرت در جهان آینده فراهم شده است و تحقق این مهم مستلزم وحدت و همگرایی کشورهای اسلامی به‌عنوان نقش‌آفرینان اصلی احیای تمدن اسلامی است. ایران اسلامی در سیاست خارجی خود، همواره از همگرایی ملل مسلمان حمایت کرده است و در سیاست اعلامی خود برای تحقق آموزه‌های انقلاب جهت رهایی ملل محروم و تحت ستم از سلطه قدرت‌های استکباری، تلاش‌هایی را انجام داده است. انقلاب اسلامی ایران همواره منادی وحدت اسلامی و اتحاد مسلمانان جهان بوده است. هدف آرمانی انقلاب اسلامی، ایجاد دولت بزرگ اسلامی است که بتواند همه سرزمین‌های اسلامی را در خود جای دهد و یک قدرت مستقل ایجاد کند. ما در جهانی زندگی می‌کنیم که رقابت‌ها و فراتر از آن تعارضات میان کشورها و دولت‌ها وجه شاخص آن است. در این برداشت تعارضی اجتناب‌ناپذیر میان استلزامات هویت ملی و نیاز به اجتماع جهان مبتنی بر همبستگی و همزیستی سیاسی فرض گرفته می‌شود که نتیجه آن هویت ملی در برابر هویت اجتماعی جهانی است.
این‌میان، برداشت‌های سازه‌انگاران بسیار راهگشا است. هم نشان می‌دهد که وضع موجود، وضعی تاریخی و برساخته و قابل تغییر است و نیز چگونگی شکل‌گیری گروه‌ها و جوامع اجتماعی جدید بین‌المللی را به نمایش میگذارد. آنچه در این میان می‌تواند به رفع کلیشه‌سازی‌ها، تعصبات و پیشداوری‌ها و بیرون‌گذاری و ... کمک کند، گفت‌وگوست. گفت‌وگوی فرهنگی می‌تواند زمینه تغییر هویت‌ها در نظام بین‌الملل و شکل‌گیری کنشگران اجتماعی را فراهم کند، زیرا با افزایش تماس‌ها و تعاملات، نادرستی برداشت‌های یکپارچه‌انگارانه روشن می‌شود، کلیشه‌ها جای خود را به برداشت‌های واقع‌بینانه‌ای می‌دهند که نشان از تکثر، ناهمگونی و ناهمگنی در طرف مقابل دارند.
گفت‌وگو می‌تواند پیوندهای عاطفی مثبتی بین طرفین برقرار کند که این خود بمعنای مشروعیت و اعتبار دادن همگن خودی به طرف مقابل است و این امر زمانی به سرمنزل حصول میرسد که گفت‌وگو میان کسانی باشد که به فهم جوامع دیگر از مسائل علاقمند باشند. گفت‌وگو شباهت‌های میان خود و دیگری و نیز تفاوت‌های خود و دیگری را نشان می‌دهد که نوعی ارزیابی جامعه خود و دیگری را دربردارد. نتیجه این نوع از گفت‌وگو، تعریف وسیع جوامع طرف گفت‌وگوست. در واقع، گفتگو میان جوامعی است که به نوعی با ارزش‌ها، شناخت و فرهنگ جوامع مقابل آشنا هستند. گفت‌وگوی فرهنگی زمینه‌ساز شکل‌گیری هنجارها، رویکردها و انتظارات مشترک است. از منظر راهبردی، «گفت‌وگوی فرهنگی» شعار یا تعارف سیاسی پیش پا افتاده نیست، بلکه فراخوانی‌ست تا مرزبندی‌های کهن فرهنگی را طی کند و بتواند نه فقط معیارهای سنجش درست و نادرست و جهان‌بینی‌های دیگر را بهتر درک نماید، بلکه با سهم خاص و منحصر به فرد خود در میراث فرهنگی مشترک اسلامی آشنا شود؛ زیرا فرهنگ‌های جوامع اسلامی از یکدیگر تاثیر پذیرفته و به یکدیگر غنا بخشیده‌اند.
گفت‌وگو نشانه‌ای از میزان عقلانیت و پختگی کنشگران اجتماعی و سیاسی است و هر اندازه عقلانی‌تر عمل کنند، گستره و قدرت گفت‌وگو و عقلانیت و پختگی نیز در جامعه اسلامی بیشتر خواهد شد. اما گفت‌وگوی فرهنگی به مفهوم مذاکره با نمایندگان دولت‌ها نیست، بلکه باید در این عرصه به عنوان تمدن عمیق و بسیار گسترده اسلامی، با نمایندگان و متفکران دیگر تمدن‌های جامعه بشری به گفت‌وگو نشست؛ از دید بسیاری از تحلیلگران، مهم‌ترین مراکز فکرساز برای بخش‌های راهبردی و کاربردی در عرصه جهانی‌سازی تمدن نوین اسلامی، مراکز علمی تصمیم‌ساز هستند که حتی الویت‌ها را به دولت‌ها و سیستم‌های سیاسی تحمیل می‌کنند؛ بنابراین یکی از محورهای اساسی همگرایی کشورهای اسلامی، مربوط به نخبگان فکری و صاحب نظران کشورهای اسلامی است؛ زیرا اگر همفکری نخبگان به نتایج ملموسی برسد، امکان و ظرفیت‌های همگرایی ملت‌های مسلمان نیز افزایش می‌یابد. لذا، ضرورت آینده پژوهی و داشتن چشم‌اندازی ایده‌ال و آرمانی از سوی نخبگان امری اجتناب‌ناپذیر است و پر کردن شکاف تمدنی و ایجاد تفاهم بیناذهنی در شناخت کیستی و چیستی اسلام و مسلمانان و در نهایت دستیابی به احیا و بازسازی آرمان تمدن نوین اسلامی نیازمند تعریف روشن و مشخص از دیپلماسی گفت‌وگوست.
گفت‌وگو منشأ تغییر جهت اساسی در توجه به توانمندی‌ها و ظرفیت‌های خاص جوامع اسلامی است و گفت‌وگوی درون تمدن اسلامی برای بررسی راه‌های احیای آن دوران با شکوه می‌تواند بهترین مسیر برای همگرایی جهان اسلام باشد و آثار مثبتی را در حل سایر اختلافات داشته باشد و از آنجا که تمدن اسلامی نیمه میانی جهان را اشغال کرده، هم از نظر جغرافیایی و هم از نظر تجارت تاریخی، می‌تواند گفت‌وگو با تمدن‌های مختلف را به عهده بگیرد.
کد خبر 5060144منبع: مهر
کلیدواژه: تمدن اسلامی احیای تمدن اسلامی انقلاب اسلامی ایران رایزنی فرهنگی تازه های نشر معرفی کتاب ترجمه دفاع مقدس تجدید چاپ کتاب و کتابخوانی کتاب انتشارات سروش کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان ادبیات جهان پیامبر اکرم ص فرانسه موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران گفت وگوی فرهنگی کشورهای اسلامی انقلاب اسلامی تمدن اسلامی جهان اسلام گفت وگو
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۹۸۱۰۰۰۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
نهضت هنر انقلاب در خوزستان شعله‌ورتر از گذشته شد
رئیس حوزه هنری انقلاب اسلامی خوزستان گفت: نهضت هنر انقلاب در استان خوزستان شعله ورتر از گذشته، موثر و جریان ساز شده است. - اخبار استانها -
به گزارش خبرگزاری تسنیم از اهواز، محمد شهباز گهروئی در آیین اختتامیه هفته هنر انقلاب اسلامی خوزستان و معرفی چهره و هسته برتر هنر انقلاب اسلامی خوزستان که امروز هشتم اردیبهشت ماه در تالار مهتاب اهواز برگزار شد، با اشاره به فرمایش معمار کبیر انقلاب اسلامی درباره هنر مورد قبول قرآن اظهار داشت: درود می فرستم بر روان پاک مُجاهدان و شهدای راه حقیقت، از آدم علیه السلام تا به امروز؛ آنانی که هنرمندانِ واقعی عالم هستند همان گونه که آن پیر روشن ضمیر انقلاب اسلامی فرمود: "تنها هنری مورد قبول قرآن است که کوبنده ی اسلامِ رفاه و تجمل، اسلامِ التقاط، اسلامِ سازش و فرومایگی، اسلامِ مُرفهینِ بی درد و در یک کلام، اسلام آمریکایی باشد."
وی افزود: امام خمینی رحمت الله علیه، درباره هنر معتقد بودند که هنر در عرفان اسلامی ترسیمِ روشنی عدالت، شرافت و انصاف و تجسم تلخکامی گرسنگان مغضوب قدرت و پول است. بنیان گذار کبیر انقلاب اسلامی همچنین معتقدند بودند که "هنرمندان ما در جبهه‌های دفاع مقدسمان این‌گونه بودند، تا به ملأ اعلا شتافتند و برای خدا و عزت و سعادت مردمشان جنگیدند و در راه پیروزی اسلام عزیز تمام مدعیان هنر بی‌درد را رسوا کردند."
رئیس حوزه هنری انقلاب اسلامی خوزستان گفت: قطعا این هنر و این هنرمند محدود به جغرافیا نیست که حقیقت و انسانیت مرز نمی شناسد و چقدر اقل و ادل سرود: مرزِ ما عشق است هرجا اوست آنجا خاکِ ماست، سامرا، غزه، حلب، تهران، چه فرقی می‌کند؟
شهبازگهروئی با تاکید بر اینکه نهضت هنر انقلاب در استان خوزستان شعله ورتر از گذشته، موثر و جریان ساز شده است، اظهار کرد: روایت تولیدات و رویدادهای شاخصِ نهضت هنر انقلاب اسلامی در خوزستان در زمان محدود یک ساعت و دوساعت بی شک غیرقابل انجام است اما چه شد که به این نقطه مطلوب رسیدیم و قدردان چه چیز یا چه کسانی باید باشیم تا این مسیر همچنان رو به رُشد و تعالی باشد و آن چه مطلوب و ایده آل امام انقلاب اسلامی است، محقق گردد.
به گفته‌ی شهبازگهروئی مزیت خوزستان در امر هنر انقلاب، وجود و بروز هنرمندان، هسته ها و حلقه های مردمی انقلابی هنر، ادبیات و رسانه است.
رئیس حوزه هنری انقلاب اسلامی خوزستان همچنین گفت: اگر وظیفه ای بر عهده مسئولین نهادهای دولتی است، بی شک تسهیل گری، بستر سازی و زمینه سازی رشد و کنشگری این سلول های بنیادین فرهنگ و هنر است؛ دغدغه مندانی که نظام مسائل انقلاب اسلامی را فهم کردند و برای حل و کاهش این مسائل با همه وجود وارد میدان شده اند و عتاب های دوست و دشمن باعث عقب نشینی آنها از این آرمان بزرگ نشده است.
وی افزود: این هسته‌ها مخاطب هدفشان را انتخاب کرده اند و با قالب ها مختلف هنری، ادبی و رسانه ای سعی در تعمیق و گسترش حقیقت در آحاد جامعه بشری دارند، باشد که بتوانیم خدمتگزاری شایسته برای مجاهدان جنگ نرم، ترکیبی و هیبریدی بینظیر این روزها باشیم.
شهبازگهروئی همچنین با اشاره به انتخاب چهره و هسته برتر هنر انقلاب گفت: انتخاب چهره برتر هنر انقلاب اسلامی خوزستان در بین این همه ستاره درخشان، کار دشواری است قطعا عزیزانی که به این عنوان برتر دست می‌یابند نماینده این خانواده بزرگ هستند.
رئیس حوزه هنری انقلاب اسلامی خوزستان درباره وضع موجود هنر استان خوزستان گفت: موج جریان و رودخانه خروشان نهضت هنر انقلاب رو به جلو در حال حرکت مؤثر است.
وی افزود: قدردان همه ارکان و اجزاء این نهضت هستیم به امید آنروز که راویان آزادی قدس شریف این پاره تن اسلام عزیز باشیم.
انتهای پیام/735/.
خودکشی از رزیدنتها به پزشکان رسیده؛ چرا دکتر سمیرا آلسعیدی خودکشی کرد؟/ «خودکشی پزشکان بهمثابه یک انتحار اجتماعی است»