از مکتب خانه تا دانشگاه در آذربایجان/ معروفترین مدارس تاریخ آذربایجان
تاریخ انتشار: ۲۵ آبان ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۹۹۷۶۲۴۴
خبرگزاری فارس- لیلا حسینزاده: مدارس به شیوه جدید در ایران سابقه چندانی ندارد و فقط در یکی دو قرن اخیر فعالیت خود را آغاز کردهاند. در قدیم فقط مدارس طلبگی بود که به شیوهای منظم و کلاسیک عمل میکرد.
در این مدارس دروس مختلف دینی و اعتقادی توسط علمای اهل فن جهت تربیت روحانیون جوان تدریس میشد و این مربوط میشود به دوران بعد از ورود اسلام به ایران؛ در حالی که قبل از آن در دورههای مختلف پادشاهی خواندن و نوشتن مخصوص قشر محدود و مشخص و در اغلب آنها تبعیض آشکار و بارز بود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
زمانی بود که آن عده معدودی از دانشمندان که بهطور انفرادی دست به اختراعات و کشفیات میزدند هیچ ارتباطی با همکاران خود در شهرهای دیگر نداشتند و کسی هم نبود که با آنها در رقابت باشد. به تدریج که دانشمندان برای انتقال یافتههای خود شاگردانی را در کلاسهای خود پذیرفتند، عملا پایههای آموزش عمومی و همهگیر قوت گرفت و مدارس به عنوان کلاسیکترین مکانها چه به عنوان پرورشی و چه به لحاظ رشد همگون و تدریجی آموزشی علوم معرفی شدند.
در این میان تبریز به عنوان کهنترین شهر ایران، از قدیمالایام یک شهر فرهنگی با سابقه تاریخ و تمدن بالا بوده و بیشتر از سایر شهرهای ایران کباده مدنیت، علم و پیشرفت را میکشید و اگر قرار بود مدرسهای به شکل مدرن و امروزی آن دوران درجایی احداث شود، قطعا تبریز بیشترین شانس میزبانی این مدرسه را داشت.
مدارس تبریز از حمله مغول تا استیلای صفویه
اگر بخواهیم نگاهی به تاریخ احداث مدارس بعد از حمله مغول داشته باشیم، باید از مدرسهای یاد کنیم که عمادالدین ابونصر محمدبن ملک صدرالدین تبریزی در آن دفن شد. این مدرسه با نام مدرسه صدریه پیش از سال 668 موجود بوده است.
مجدالدین اسعد رومی که مدتی حاکم شیراز بود در تبریز مدرسهای تاسیس کرد و ابن بطوطه در سفر به تبریز از مدرسه زیبایی که بر مراز غازانخان با زاویهای بنا شده بود، یاد میکند. نزدیک مسجد جامعی که علی شاه گیلانی وزیر بنا کرده بود نیز مدرسهای مفروش با سنگ مرمر و دیوارهای مزین به کاشی وجود داشت.
مجدالدین ابوسعید محمدبن ابیالمفاخر مدرسهای زیبا نزدیک مسجد جامع تبریز احداث کرد و دربهایی به جامع گشود و آن را وقف اصحاب امام شافعی کرد. این مدرسه قبل از سال 723 برپا بوده است. احتمال دارد این مدرسه همان مدرسهای باشد که ابن بطوطه از آن یاد میکند و پیش از این به آن اشاره شد.
مدرسه واقع در بازار نزدیک میدان صاحبآباد تبریز را متعلق به اوزون آق قویونلو که مدتی در تبریز سلطنت کرده دانستهاند. اوزون حسن را پس از مرگ در همین مدرسه دفن کردند. خواند میر درباره منصب تدریس یکی از مدرسان مدرسه چنین میگوید: قاضی شیخم فاضلی است عالم و به حسب و نسب از جمله اشراف و اعاظم و حالا منصب تدریس تولیت مدرسه شریفه متعلق بدانجناب میدارد و بر وفق شرط واقف به لوازم آن مهم قیام و اقدام مینماید.
مدارس تبریز از دوره صفویه تا تاسیس دارالفنون
در دوره صفویه مدرسه طالبیه در بازار تبریز با صحن وسیعی بنا گردید. نام بانی و تاریخ ساختمان مدرسه بهدرستی معلوم نیست. نادر میرزا در تاریخ و جغرافی دارالسلطنه تبریز میگوید: « مدرسه مشهور و آباد تحت مسجد جامع سه طرف حجره است تحتانی و فوقانی، آنجا طلاب بسیار بودند... اکنون از آن اعتبار هیچ نمانده، گویند بانی آن میرزا طالب وزیر آذربایجان بود من ندانم او کیست و به چه تاریخ بوده.»
در تاریخ تبریز تالیف دکتر محمد جواد مشکور آمده است که احتمالا میرزا ابوطالب وزیر از بزرگان عهد صفویه بوده است در هر صورت بنای مدرسه مذکور متعلق به قبل از صفویه در تعمیر آن کوشیدهاند. این مدرسه در سالهای 1327 و 1328 به همت یکی از تجار تبریز مرمت شد.
میرزا صادقخان اهل اشتهارد نیز مدرسه صادقیه را در انتهای شمالی راسته کوچه معروف به بازار صادقیه بنا کرد. وی در زمان شاهعباس دوم و شاه سلیمان از مستوفیان کشور بود.
به گفته نادرمیرزا، نایب السلطنه عباسمیرزا بازار صادقیه را که رو به ویرانی نهاده بود از متولیان به سالی سیصد تومان اجاره و آن را تعمیر کرد و وجه قابلی هر سال به صلاب میرساند تا آنکه پس از انقضای مدت اجاره، متولیان به ادامه آن رضایت ندادند و آنگاه دیوانیان مالیاتی گزاف بر آن بستند و آن را به وراث تحویل دادند. در اثر این اقدام، دیگر مبالغی برای طلاب باقی نمانده و مدرسه از رونق افتاد. بعدها در اوایل قرن چهاردهم شمسی مدرسه تعمیر و دایر گردید.
در تاریخ تبریز، ظهیرالدین میرزا محمد ابراهیم از بزرگان صفویه بانی مدرسهای موسوم به صفویه معرفی شده است. مسجد و مدرسه حاج صفرعلی به همت بازرگانی موسوم به حاج صفر علی در نیمه اول قرن سیزدهم هجری در میان بازار تاسیس شد. این مدرسه و مسجد در زمان نادرمیرزا آباد و پررونق بود.
حاج علیاصغر خواجه مازندرانی مدرسه و مسجدی در کوی حرمخانه نزدیک سرای خود عمارت نمود. در نیمه دوم قرن سیزدهم شکستی در بنا پدید آمد که به هزینه اقلیمیا خانم دختر نایبالسلطنه عباس میرزا مرمت شد.
مترجم کنسولگری روس در ایران میرزا علیاکبر خان مدرسهای در سال 1266 احداث و موقوفاتی برای آن تعیین کرد. صنیعالدوله در مرآت البلدان از مدارس طالبیه، صادقیه، حاج صفرعلی و خواجه علیاصغر یاد و اظهار میکند که مدارس دیگری هم در تبریز وجود داشت.
ایجاد مدارس جدید در تبریز پس از تاسیس دارالفنون
پس از تاسیس دارالفنون در سال 1275 هجری مدرسهای به سبک و شیوه دارالفنون که بیشتر جنبه نظامی آن غلبه داشت در تبریز تاسیس شد. ریاست این مدرسه به محمدصادق خان سرهنگ از فارغالتحصیلان طراز اول دارالفنون داده شد و همان رشته علومی که در دارالفنون تدریس میشد برنامه تحصیل این مدرسه نیز در نظر گرفته شد.
به غیر از مدرسه تبریز، مدرسه مشیریه، مدرسه همایونی اصفهانی در سال 1300 هجری و مدارس آمریکایی و سنلوئی در تهران و مدارس دخترانه خواهران سن و نسان دوپول فرانسوی در ارومیه، سلماس، تبریز و اصفهان و مدرسه معروف رشدیه در تبریز و تهران بوجود آمدند.
همچنین مدرسه کمال به مدیریت میرزا حسینخان طبیب زاده در سال 1316 هجری قمری، مدرسه لقمانیه به مدیریت لقمان الممالک به سال 1317 هجری قمری تاسیس شدند.
اولین مدرسه به سبک نوین ایران در سال 1305 قمری توسط میرزا حسن رشدیه در محله ششگلان تبریز احداث شده است.
معروفترین مدارس جدید تبریز پس از تاسیس دارالفنون
دبیرستان نجات در 1287 ه.ش به مدیریت یوسف نجات افتتاح شد. در سال 1294 مدرسه روسی با مدرسه نجات متحد شد که در این موقع محل مدرسه در جنب بازار صفی در حیاطهای انجمن بود و منظور از این اتحاد تدریس زبان فارسی به شاگردان مدرسه روسی بود.
وجه تسمیه این دبیرستان آنست که چون طبقه آزادیخواه و ترقیخواه کشور خواهان بسط فرهنگ و توسعه علم و دانش و نجات مردم از جهل و بیسوادی بودند موسس آن با تصویب مرحوم حاج میرزاعلی رشدیه و برادر شادروان حاج میرزا حسن رشدیه، مدرسه «نجات» نامگذاری شد.
در سال 1291 شمسی آقای رضاقلی رشدیه مدرسه فرانکو پرسان را به روش مدرسه سن و نسان فرانسویان در تبریز که خود تحصیلکرده آن مدرسه بود تاسیس کرد و نام آن را دبیرستان رشدیه نهاد.
در سال 1320 موقع اشغال تبریز از طرف ارتش شوروی مدتی ساختمان دبیرستان محل اقامت ارتش خارجی بود، پس از تخلیه آن دبیرستان دوباره دایر شد و آقای حسین کاوه کفالت و نظامت دبیرستان را عهدهدار بود. از سال 1321 آقای رشدیه دوباره شخصا اداره مدرسه را به عهده گرفت.
اما دبیرستان فردوسی(محمدیه) جزو بهترین و معروفترین دبیرستانهای تبریز است که هم اکنون نیز در سطح کشوری چندین دانشآموز با استعداد و ممتاز برای شرکت در المپیادهای جهانی شرکت داده است.
مدرسه محمدیه در 26 آذر 1295 خورشیدی با کوششهای دکتر عباسی لقمان ادهم (اعم الملک) اولین موسس فرهنگ آذربایجان بعد از مشروطیت تاسیس شده است. دکتر اعلمالملک قبلا و در 1291 برای کمک به امور فرهنگی، مدرسه فیوضات را دولتی کرده بود. در سال 1313 بود که این مدرسه متوسطه به دبیرستان فردوسی تغییر نام داد که در این زمان به غیر از سه کلاس دوره اول دارای 6 کلاس دوره دوم بود. کتابخانه دبیرستان در سال 1299 به سعی و تلاش آقای امیرخیزی تشکیل یافت.
در سال 1301 شمسی به دستور و تشویق مرحوم محمدعلی تربیت رئیس فرهنگ وقت، رسول عطایی اقدام به تاسیس مدرسهای بهنام «همت» کرد که دارای چهار کلاس ابتدایی بود. در سال 1306 دوره اول دبیرستان نیز بدان افزوده شد. بعدها به حکم شفاهی آقای حکمت فرهنگ وقت دوره دوم نیز تشکیل شد. در بهمن 1304 به دستور فرهنگ ایالتی اسم مدرسه بهنام شاعر معروف «سعدی» نامیده شد.
دبستان حکمت نیز در 10 آبان ماه 1287 توسط میرزا باقر حکمت تاسیس شد. این دبیرستان تا سه ماه از تاسیس دارای سه کلاس و پس از چند ماه شامل پنج کلاس بوده و به تدریج به یازده کلاس رسید که در بعضی سالها بیش از هزار نفر دانشآموز را پذیرا بود.
بعد از تاسیس مدرسه محمدیه (فردوسی) کلاسهای متوسطه این مدرسه به آنجا انتقال یافت. آقای حکمت در جهت بالا بردن سطح فرهنگ و شناخت ماهیت تحصیل و مدرسه نقش بارزی داشت.
وضعیت موجود برخی از مدرسههای تبریز در دوره ناصرالدین شاه قاجار
تاسیس اولین مدرسه کر و لالها
مدرسه کر و لالها را جبار باغچهبان در سال ۱۳۰۳ با وجود مخالفتهای زیاد از جمله رئیس فرهنگ وقت دکتر محسنی در تبریز دایر کرد. این کلاس جنب باغچه اطفال باغچه بان در کوچه انجمن در ساختمان معروف به عمارت انجمن تأسیس شد. باغچهبان طی سالها تعلیم و تربیت به کودکان به روشی دست یافت که امروز آن را روش ترکیبی میگویند.
شهر دانشگاهی عظیم ربع رشیدی تبریز
در قرن هشتم هجری قمری، خواجه رشیدالدین فضلالله همدانی شهر دانشگاهی ربع رشیدی را بهعنوان بزرگترین مجموعه موقوفی، علمی، آموزشی و مذهبی عصر در شرق تبریز بنا نهاد. این مجموعه با جذب دانشمندان، اطبای ممتاز، هنرمندان ماهر، عارفان و صوفیان از اقصی نقاط کشور و جهان به یک شهر دانشگاهی عظیم و بینظیر در نوع خود مبدل شد.
سازمان فضایی ربع رشیدی و دستاوردهای معماری و شهرسازی آن حاصل قرنها استمرار و تعالی الگوهای شهرسازی و معماری ایران باستان و تلفیق و اتحاد آنها با اندیشه و جهانبینی عمیق و ناب اسلامی بود که نشانههای آن را در شواهد مرتبط با این شهر میتوان یافت، از این رو پس از گذشت حدود هفت قرن هنوز میتوان این شهر را به عنوان یک ایده قوی مورد توجه قرار داد.
وضعیت سواد و آموزش و پرورش معاصر در آذربایجان
طبق سرشماری مهرماه 1365 از سه میلیون و 264 هزار و 710 نفر جمعیت 6 سال به بالا در آذربایجانشرقی 52.2 درصد باسواد بودهاند. نسبت باسوادی در گروه سنی 6 تا 14 ساله 75.5 درصد و در گروه سنی 15 سال به بالا 41 درصد بوده است. در بین افراد لازمالتعلیم (6 تا 14 سال) نسبت باسوادی در نقاط شهری 88.5 درصد و در نقاط روستایی 65.2 درصد بوده است.
بعد از انقلاب آموزش و پرورش آذربایجانشرقی در سطوح مختلفی مانند آموزش ابتدایی، راهنمایی، دبیرستان، هنرستان فنی، خدمات بهداشتی، کودکان استثنائی، کودکستان، مهد کودک و شبانه فعالیت دارد. در مهرماه 1365 ش. از جمعیت 6 تا 24 ساله استان آذربایجان شرقی 48.4 درصد در حال تحصیل بودهاند. این نسبت در نقاط شهری 58.5 درصد و در نقاط روستایی 39.3 درصد بوده است.
در این استان 72.2 درصد از کودکان، 64.7 درصد از نوجوانان و 19.8 درصد از جوانان به تحصیل اشتغال داشتهاند. این نسبت در بین گروههای مختلف سنی جوانان یکسان نیست و از 32.2 درصد در بین جوانان 15 تا 18 ساله به 8.1 درصد در بین جوانان 19 تا 24 ساله میرسد.
بر اساس نتایج تفصیلی سرشماری مهرماه 1365 ش. در نقاط شهری و روستایی آذربایجانشرقی 24 هزار و 328 نفر آموزگار دوره ابتدایی و 12 هزار و 210 نفر دبیر دوره متوسطه و راهنمایی وجود داشته است.
وضعیت آموزش عالی معاصر در آذربایجان
دانشگاه تبریز در آبان 1326 شمسی طبق تصویبنامه هیات دولت با دو دانشکده ادبیات و پزشکی آغاز بهکار کرد و قانون تاسیس آن در سوم خرداد 1328 ش. با یک ماده و هفت تبصره در مجلس شورای ملی سابق به تصویب رسید. دانشگاه تبریز ابتدا با کمترین وسایل و چند مدرس در تعدادی اتاق اجارهای در داخل شهر آغاز به کار کرد؛ ولی امروز در پهنهای بیش از 300 هکتار در مدخل شرقی شهر بهنام شهر دانشگاهی واقع است. دانشکدهها، کتابخانه و رستوران ویژهای دارد. بهعلاوه در دانشگاه یک کتابخانه مرکزی نیز وجود دارد که هزاران جلد کتاب در مخازن آن موجود است.
در سال 1366 ش. تعداد 26 طرح توسط استادان این دانشگاه به اجرا درآمد و در همین سال 12 عنوان کتاب و نشریه از سوی این دانشگاه به چاپ رسید. تعداد دانشجویان ورودی در سال 1366 ش. دو هزار و 611 نفر بوده که از این تعداد 357 نفر در مقطع کاردانی، دو هزار و 206 نفر در مقطع کارشناسی و 48 نفر در مقطع کارشناسی ارشد به تحصیل مشغول شدند.
همچنین جمعا یکهزار و 44 دانشجو از تحصیل فراغت پیدا کردهاند که 249 نفر از این عده در مقطع کاردانی، 754 نفر در مقطع کارشناسی و 41 نفر در مقطع کارشناسی ارشد بودهاند. در سال مذکور تعداد سه هزار و 660 نفر از دانشجویان از امکانات 21 خوابگاه دانشجوی بهرهبرداری کردهاند.
دانشگاه آزاد اسلامی نیز در آذربایجانشرقی تاسیس شده و واحدهای آن در تبریز، اردبیل، آذرشهر، سراب، شبستر، مراغه و مرند دایر است. رشتههای تحصیلی این دانشگاه در آذربایجانشرقی عبارتند از پزشکی، پرستاری، مامایی، علوم آزمایشگاهی، دامپزشکی، زبان انگلیسی، زبان و ادبیات فارسی، زبان و ادبیات عرب، فرهنگ و معارف اسلامی، کشاورزی، علوم اقتصادی، حقوق قضایی، حسابداری، دبیری ریاضی، مهندسی، برق و عمران، مدیریت صنعتی.
وضعیت کنونی آموزش و پرورش در آذربایجانشرقی
بر اساس نتایج سرشماریهای عمومی نفوس و مسکن سالهای 1365، 1375، 1385، 1390 و 1395 میزان باسوادی استان بهترتیب برابر 53.8، 75.4، 81.6، 82.1 و 84.7 درصد بوده است.
همچنین در طی سالهای فوق درصد باسوادی برای مردان بهترتیب برابر 65.3، 82.4، 87.3 و 89.3 درصد و میزان باسوادی زنان در طی سالهای فوق نیز به ترتیب برابر 41.6، 68.2، 76.7 و 79.9 درصد بوده است.
در سال تحصیلی 1395-96 تعداد 697 هزار و 389 نفر دانشآموز در کلیه ردههای آموزشی استان مشغول به تحصیل بوده که از این تعداد سه هزار و 609 نفر در دوره استثنائی، 59 هزار و 406 نفر پیشدبستانی، 360 هزار و 879 نفر ابتدایی، 152 هزار و 289 نفر متوسطه دوره اول، 106 هزار و 181 نفر متوسطه دوره دوم و بقیه در دورههای تکمیلی عمومی و تکمیلی بزرگسال مشغول به تحصیل بوده است.
از تعداد کل دانشآموزان استان، سهم دختران برابر با 47.58 درصد (331 هزار و 881 نفر) و پسران 52.42 درصد (365 هزار و 508 نفر) بوده است.
نهضت سوادآموزی
در سال 1395 تعداد 24 هزار و 830 نفر در دورههای نهضت سوادآموزی استان (دوره سوادآموزی، دوره انتقال و دوره تحکیم) شرکت نمودهاند که از این تعداد 13 هزار و 939 نفر مربوط به نقاط شهری (56.1 درصد) و 10 هزار و 891 نفر مربوط به نقاط روستایی (43.9 درصد) استان بوده است. سهم مردان از این تعداد 22.9 درصد و زنان 77.1 درصد بوده است.
وضعیت کنونی آموزش عالی در آذربایجانشرقی
در سال تحصیلی 96-1395 تعداد ثبتنام شدگان در دورههای مختلف تحصیلی موسسات آموزش عالی استان 50 هزار و 178 نفر میباشد که 29 هزار و 777 نفر را مردان (59.3 درصد) و 20 هزار و 401 نفر را زنان (40.7 درصد) تشکیل میدهد؛ که از این تعداد سهم مقاطع کاردانی، کارشناسی، کارشناسی ارشد، دکترای حرفهای و دکترای تخصصی به ترتیب 19.5، 46.6، 29.1، 1.5 و 3.3 درصد است.
بیشترین تعداد ثبتنام شدگان مربوط به رشتههای گروه انسانی به تعداد 21 هزار و 862 نفر و کمترین به رشتههای گروه علوم پزشکی با 2 هزار و 455 نفر بوده است. در سال تحصیلی 96-1395 بیشترین تعداد ثبتنامی مربوط به دانشگاه آزاد اسلامی با 19 هزار و 124 نفر (38.1 درصد) میباشد.
در سال تحصیلی 96-1395 تعداد دانشجویان استان در دورههای مختلف تحصیلی موسسات آموزش عالی در رشته و گروههای مختلف 187 هزار و 230 نفر بوده مه نسبت به سال تحصیلی ماقبل 9.98 درصد کاهش نشان میدهد. همچنین در سال تحصیلی 96-1395 تعداد فارغالتحصیلان دورههای مختلف تحصیلی استان 40 هزار و 709 نفر بوده که بیشترین آن مربوط به دوره کارشناسی با 23 هزار و 815 نفر (58.5 درصد) بوده است.
در سال 1395 تعداد 37 هزار و 483 نفر در دورههای آموزشی سازمان فنی و حرفهای استان شرکت نمودهاند که نسبت به سال قبل 6.3 درصد افزایش داشته است همچنین در این سال 165 نفر مربی در 23 مرکز آموزشی مشغول بهکار بوده است.
**منابع و مواخذ:
-نیکنام لاله، ایوب؛ ذوقی، فریبرز (1374). تبریز در گذر تاریخ- نگاهی به تاریخ آذربایجان (چاپ اول). انتشارات یاران.
-کینژاد، محمدعلی؛ بلالی اسکویی، آزیتا (1390). بازآفرینی ربع رشیدی بر اساس متون تاریخی (چاپ اول). موسسه تالیف، ترجمه و نشر آثار هنری متن.
-افشار سیستانی، ایرج (1369). نگاهی به آذربایجانشرقی، انتشارات موسسه تحقیقاتی و پژوهشی رایزن
-فصل آموزش (1395). سالنامه آماری استان آذربایجانشرقی، انتشارات سازمان مدیریت و برنامهریزی آذربایجانشرقی.
انتهای پیام/60026/س
منبع: فارس
کلیدواژه: وزارت راه و شهرسازی وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی مدرسه تبریز آذربایجان ایران خبرگزاری فارس فارس تبریز موسسه دانشگاه تبریز دارالفنون مدیریت و برنامه ریزی دبیرستان سعدی رشدیه نجات مهندسی دکتر کارشناسی ارشد کاردانی کتابخانه ادبیات ربع رشیدی معماری خواجه رشیدالدین فضل الله همدانی شهر دانشگاهی جبار باغچه بان صادقیه ناصرالدین شاه قاجار مدرسه همت مدرسه نجات مشروطیت دبیرستان فردوسی میرزا حسن رشدیه آمریکا تهران طالبیه میدان صاحب آباد تبریز صفویه شیراز مغول اختراع وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی نفر در مقطع کارشناسی سال تحصیلی 96 1395 آذربایجان شرقی تاسیس دارالفنون دوره های مختلف درصد بوده شهر دانشگاهی آموزش عالی ربع رشیدی نقاط شهری مدرسه ای نفر بوده تاسیس شد سال ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۹۹۷۶۲۴۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
ده نکته کلیدی برای معلمان دینی و استادان معارف در مدارس و دانشگاهها
به گزارش «مبلغ» حجت الاسلام ذوعلم، پیشتر در گفت وگوی مشروحی با خبرگزاری مهر، «چالشهای آموزش دینی در مدرسه» را تشریح کرده بود. مهمترین پرسش گفت وگو این بود که: « چرا خروجی چندین سال تحصیلی برخی از دانش آموزان، منجر به دیندارتر شدن آنها نمیشود.»
سایت «مُبلغ»، گزیده ای از ۱۰ نکته کلیدی مهم از این گفت وگوی مفصل را در متن زیر مرور کرده است:
۱- در حال حاضر یک معلم دینی با یک کتاب دینی در آموزش و پرورش به تنهایی نمیتواند موجب دین دار تر شدن دانش آموزان شود.
۲- تربیت دینی فراتر از آموزش دین است و کاملاً با هم متفاوت است اما برای اینکه بتوانیم تربیت دینی به معنای جامع را در نوجوانان و جوانان ایجاد کنیم باید از بسترهای تعاملی استفاده کنیم.
۳- در خارج از کلاس و مشارکت جوانان و نوجوانان را در اندیشههای دین را توسعه بدهیم و بتوانیم.
۴- بر اساس نیازها و شبهات، پاسخهای فکری محتوا را بازتولید کنیم.
۵- مدیر مدرسه، مدیر آموزش و پرورش، رئیس دانشکده و دانشگاهها خودشان به یک سطح قابل قبولی از تربیت دینی دست پیدا کرده باشند و در فرایند مدیریت خودشان آن را بروز دهند.
۶- مدیران مدارس و رئیس دانشگاه ها، با دانش آموزان و دانشجویان از آغاز باید وارد یک رابطه دوستانه و فکری شده تا بتواند دغدغهها و پیشنهادها و انتقادات و نیازهای دانشجویان را پاسخ بدهد
۷- دانشجویان از هر گروهی و از هر عقیدهای احساس کنند که دیده و شنیده میشوند. دانش آموز باید احساس کند که مدیر و معلمان تعاملاتشان با دانشآموزان، مبتنی بر تکریم است. ما به یک تقویت، تربیت مدیریت و کنش گری در جامعه و مدارس و دانشگاهها نیاز داریم.
۸- باید تأملاتی برانگیخته شود که فطرت این دانش آموز را برانگیزد و موانع را برای او برطرف کند که بتواند به نقطه مطلوب دست پیدا کند. نظام درسی کنونی ما که درس را باید دانش آموز حفظ کند تفاوتهای زیادی با نیازها و اولویتهای دانش آموزان دارد و یک احساس اجبار برای دانش آموز القا میکنیم پس قطعاً این محتوا را نمیتوان به دانش آموز رساند.
۹- مردمی کردن امر تربیت بخصوص در آموزشهای مدرسههای دوره ابتدایی لازم است یعنی بتوانیم از توانمندیهایی که در جامعه وجود دارد از مساجد، از دارالقرآن ها، از مردم از والدین از این توانمندیها استفاده کنیم و بتوانیم این توانمندیها را به مدارس وصل کنیم. این امر نیاز به اینکه در ساختار اداری ما یک نوع انبساط و تدابیر تحولی اتخاذ شود تا بتوان این کار را انجام داد.
۱۰- بعضی از مدارس غیر دولتی ما حتی تأکیدهای خیلی زیادی برای حجاب برتر و اجباری کردن چادر در مدرسه دارند ولی این یک امر ظاهری و ویترینی است و از آنجایی که کار فکری و درونی برای صورت نگرفته باعث موضع گیری ها و مقاومت منفی هم میشود.
باید حجاب کامل اسلامی و پوشش هنجار مند را به عنوان یک مقررات و ضابطه قرار دهیم و نسبت به آن قانون هم باید دانش آموزان و خانواده را توجیه کنیم چرا که محیطهای بیرونی و خانواده با هم تفاوت دارند.