عرضه دارا سوم در آینده نزدیک/ درآمد ۳۲۰ هزار میلیارد تومانی خصوصی‌سازی در نیمه سال

فرهاد دژپسند وزیر امور اقتصادی و دارایی از توبیخ، جریمه و سلب صلاحیت مدیران متخلف شرکت‌های بورسی خبر داد و گفت: ادامه سهام دولت در سه بانک تجارت، ملت و صادرات با عنوان دارا سوم در آینده نزیک عرضه خواهد شد.

دژپسند در برنامه «نگاه یک» با اشاره به اثرات سوء اقتصادی ناشی از شیوع بیماری کرونا افزود: جامعه پزشکی و پرستاری، حدود ۹ ماه مشغول مراقبت از سلامت مبتلایان این بیماری هستند، کارکنان گمرک، بانک‌ها و سازمان امور مالیاتی هم در معرض ابتلا به این بیماری هستند و بسیاری از این عزیزان را از دست دادیم.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

وی با اشاره به لزوم رعایت محدودیت‌های ویژه کرونایی، ادامه داد: باید هر چه در توان داریم تلاش کنیم تا زنجیره تکثیر این ویروس را قطع کنیم.

دژپسند همچنین به اهمیت اجرای سیاست‌های اقتصاد مقاومتی اشاره و اضافه کرد: از سال ۱۳۹۲ که این سیاست‌ها ابلاغ شد هر قدر زمان می‌گذرد بیشتر به کارساز بودن این سیاست‌ها پی می‌بریم.

او افزود: این سیاست‌ها دامنه کاملی را پوشش می‌دهند و رویکرد‌هایی که در آن وجود دارد از جمله مردم بنیان شدن، عدالت بنیانی، دانش بنیانی، برون گرایی و درون زایی، منظومه کاملی را شکل می‌دهند.

دژپسند با اشاره به اینکه همه بند‌های سیاست‌های اقتصادی مقاومتی اجراء شده است، اضافه کرد: در شرایطی که در مصاف با جنگ تحمیلی اقتصادی هستیم آن بنیان‌ها به گونه‌ای باید شکل پیدا کند که آسیب پذیری، کم شود و تاب آوری افزایش یابد.

وی با بیان اینکه در شرایط جنگ تحمیلی اقتصادی و کرونا هستیم، گفت: کرونا به شدت دنیا را از نظر اقتصادی، متاثر کرده است، اما خوشبختانه توانستیم مانع از تحقق اهداف دشمنان شویم.

دژپسند ادامه داد: دو سال پیش در ۱۳ آبان سال ۱۳۹۷، رئیس جمهور آمریکا اعلام کرد می‌خواهد در مدت سه ماه، نظام ایران را تغییر دهد، اما ۲۴ ماه از این اعلام گذشته و اتفاقی نیفتاده است.

وزیر امور اقتصادی و دارایی گفت: با این جنگ تحمیلی اقتصادی، مشکلاتی بر مردم تحمیل شد و تک تک آحاد جامعه ایران با این مشکلات، دست و پنجه نرم کردند، واردات دارو با مشکلاتی مواجه شد و سختی را بر مردم تحمیل کرد، اما به علت تلفیق مردم بنیانی و دانش بنیانی، دشمن نتوانست به اهداف خود برسد.

وی افزود:اسفند پارسال به واردات ماسک و دیگر تجهیزات مبارزه با کرونا نیاز داشتیم، اما این نیاز برطرف شده است و می‌توانیم صادرات کنیم.

دژپسند اضافه کرد: در ۷ ماه پارسال، ۲۷ هزار میلیارد تومان از منابع تنخواه استفاده کرده بودیم، اما این رقم در مدت مشابه امسال به علت افزایش تاب آوری و مردم بنیانی با کاهش ۱۵ هزار میلیارد تومانی به ۱۲ هزار میلیارد تومان رسید.

وزیر امور اقتصادی و دارایی ادامه داد: بسیاری از مودی‌های مالیاتی، احساس مسئولیت کردند بنابراین مالیات به خوبی محقق شد و هفت دوازدهم امسال صد در صد محقق شد.   *درآمد ۱۱۷ هزار میلیارد تومانی دولت از محل اوراق در ۷ ماهه امسال
دژپسند با بیان اینکه با اصلاح روش‌هایی توانستیم هزینه‌ها را کنترل کنیم، گفت: روش تامین مالی از طریق مراجعه به مردم از جمله فروش اوراق، کمک زیادی به ما کرده است و در ۷ ماه امسال از محل اوراق، ۱۱۷ هزار میلیارد تومان درآمد و تامین مالی داشتیم که از این رقم، ۹۰ هزار میلیارد تومان از طریق فروش اوراق بوده است.

وی، واگذاری اموال دولتی را از دیگر روش‌های تامین مالی دولت، بیان و اضافه کرد: صندوق‌های‌ای تی اف (ETF) و فروش دارایی‌های دولت به آحاد مردم با کارت ملی و به صورت برابر از جمله این روش‌ها بود که حدود ۵ و نیم میلیون نفر در خرید این صندوق‌ها مشارکت کردند و مردم با این روش صاحب سهام و دارایی شدند و توزیع عادلانه ثروت انجام شد.

دژپسند گفت: استفاده از این روش‌ها موجب شد که تا کنون بودجه کشور به گونه‌ای مدیریت شود تا بسیاری از نگرانی‌هایی اقتصاددانان بر طرف شود.   * جلب ۳ میلیارد و ۸۰۰ میلیون دلار سرمایه خارجی   وزیر امور اقتصادی و دارایی گفت:در ۷ ماه امسال توانستیم حدود سه میلیارد و هشتصد میلیون دلار سرمایه گذاری خارجی را جلب کنیم که در مدت یک تا ۲ سال اجرایی می‌شود.

فرهاد دژپسند در ادامه برنامه «نگاه یک» با اشاره به اینکه تورم در اقتصاد کشورمان، علل مختلفی از جمله فشار تقاضا، جهش هزینه‌ها و انتظارات داشته است، افزود: در برخی موارد هر سه این موارد با هم بوده است، اما اکنون علت عمده تورم ناشی از افزایش هزینه هاست.

وی با بیان اینکه حدود ۸۰ تا ۸۷ درصد واردات شامل کالا‌های واسطه ای، مواد اولیه و ماشین آلات بوده است، ادامه داد: زمانی که این کالا‌ها متاثر از نرخ ارز، دچار افزایش و جهش قیمتی می‌شوند این موضوع به فرآیند تولید منتقل می‌شود و هزینه‌های تمام شده تولید را افزایش می‌دهد و در نهایت، قیمت تمام شده کالا بالا می‌رود.

دژپسند اضافه کرد: کوچ نقدینگی به بازار سکه و ارز هم موجب افزایش نرخ‌ها می‌شود.

وی گفت: همه توان دشمن صرف شد تا نتوانیم صادرات نفتی و غیر نفتی را انجام دهیم و در صورت انجام صادرات نتوانیم منابع مالی آن را وارد کشور کنیم.

دژپسند افزود: در کنار این موضوع، متاسفانه در برخی مواقع سوداگران به فضای نا اطمینانی دامن زدند.

وی اضافه کرد: خوشبختانه صادرکنندگان کشورمان در جبهه اقتصادی خارجی ما خوب کار کردند و ارز بسیاری را وارد کشور کردند.

وزیر امور اقتصادی و دارایی با اشاره به اینکه بخش‌های خصوصی در شرایط تحریم کنونی بازیکن اصلی ما هستند، گفت: برخی افراد از موقعیت کنونی سوء استفاده کردند که با آن‌ها برخورد شده است و با بقیه افراد متخلف هم برخورد لازم انجام می‌شود.

دژپسند با اشاره به اینکه مردم در حال تحمل مشکلات ناشی از افزایش قیمت‌ها هستند، اضافه کرد: باید کمک کنیم تا این شرایط مدیریت شود و کندکردن شتاب افزایش قیمت ها، دغدغه اصلی مسئولان است و تا حدی در این زمینه موفق بودیم، اما هنوز رضایت بخش نیست.

وی با اشاره به اینکه بستن پیمان‌های دو جانبه و چند جانبه در دست پیگیری است، گفت: فاصله گرفتن از دلاریزه شدن در گرو توسعه شرکت‌های دانش بنیان و ایفای نقش محوری توسط آن‌ها در اقتصاد است.

دژپسند افزود: درکنار آن‌ها باید از امکانات و دارایی ها، بهینه استفاده کنیم و مبنای رشد را به گونه‌ای سازمان دهیم که به استفاده بهینه از عوامل تولید داخل کشور منتهی شود.

او ادامه داد: البته این به معنای حصار کشیدن دور کشور نیست و باید از انتقال فناوری‌ها به داخل کشور استفاده کنیم.

دژپسند با بیان اینکه برای جهش تولید و اتکا به داخل باید فضای کسب و کار را بهبود ببخشیم، گفت: باید سرمایه گذاری را در تولید، تسهیل کنیم.

وی افزود: در گذشته، ثبت و تاسیس یک شرکت، ۷۳ روز طول می‌کشید، اما اکنون این زمان به ۷۳ ساعت کاهش یافت و حتی موردی داشتیم که در مدت ۲۰ دقیقه شرکت خود را تاسیس کرد.

وزیر امور اقتصادی و دارایی در پاسخ به اینکه چرا کاهش ارزش پول ملی اتفاق افتاده است؟ گفت: بانک مرکزی تلاش بسیاری کرده است تا همه حفره‌های درز و نشت منابع را ببندد و مانع افزایش پایه پولی شود در عین حال الزامات مدیریتی و برخی از محدودیت‌ها وجود داشته است.

دژپسند با تاکید بر اینکه از منابع صندوق برای تامین بودجه و پرداخت حقوق استفاده نشده است، افزود: امسال فقط ۴ درصد از منابع این صندوق را برداشت کردیم.

وی اضافه کرد: برای مبارزه با کرونا حدود یک میلیارد یورو از منابع این صندوق برداشت شده است. * تامین مالی ۳۲۰ هزار میلیارد تومانی اقتصاد از بازار سرمایه در ۶ ماه   وزیر امور اقتصادی و دارایی با بیان اینکه تلاش کردیم بازار سرمایه نقش محوری خود را در تامین مالی اقتصاد، ایفاء کند، گفت: در کل پارسال از بازار سرمایه، ۲۶۴ هزار میلیارد تومان تامین مالی کردیم، اما این رقم فقط در شش ماه نخست امسال، ۳۲۰ هزار میلیارد تومان بوده است.

وی با اشاره به اینکه بازار سرمایه ظرفیت بیش از این را دارد، ادامه داد: اگر اتفاقات ۲ ماه اخیر در این بازار رخ نمی‌داد، حتما بیش از این تامین مالی می‌کردیم.

دژپسند گفت: بسیاری، ابر تورم را پیش بینی می‌کردیم، اما این گونه نشد.

او ادامه داد: از این رشد نقدینگی راضی نیستیم و همه تلاش دولت و بانک مرکزی برای کنترل نقدینگی است.

وزیر اقتصاد: اصلاح قانون مالیات مستقیم از دی ماه ۹۷ شروع شده است.

وزیر امور اقتصادی و دارایی گفت:در طرح اصلاح قانون مالیات مستقیم؛ ساماندهی معافیت ها، مالیات بر مجموع درآمد، مالیات برعایدی سرمایه و هوشمند سازی مالیات دیده شده است.

فرهاد دژپسند در ادامه برنامه نگاه یک افزود: راه‌های فرار مالیاتی را با روش‌های گوناگون می‌بندیم، ولی ۴۰ درصد ارزش افزوده، معاف از مالیات است.

وی تصریح کرد: بخشی از فرار مالیاتی از سیستم‌های مالیاتی ما که بصورت حضوری می‌باشد صورت می‌گیرد.

دژپسند گفت: اگر بتوانیم طرح‌های هوشمند سازی را در عرصه مالیات به سرانجام برسانیم بسیاری از فرار‌های مالیاتی بصورت خود کار مسدود خواهد شد. ولی هوشمندسازی نیازمند زمان است.

وزیر امور اقتصادی و دارایی درباره تامین کسری بودجه دولت افزود: وزارت اقتصاد در سال گذشته جزو اولین دستگاهی بود که پیشنهاد ایجاد تسهیلات در حوزه مالیات را بخاطر کرونا داده است که البته حداکثر تسهیلات را در حد توان اعمال کرده است و طبق مصوبه امروز در ستاد ملی مقابله با کرونا، پرداخت برخی از تسهیلات در یک تا دو ماه آینده تمدید شد.

وی ادامه داد: درآمد مالیاتی که بصورت هفت دوازدهم بوده هم اکنون صد در صد آن محقق شده است، چون مطالبات معوق را پیگیری کردیم که براساس آن از شورای هماهنگی اقتصادی مجوزی را اخذ کردیم تا بتوانیم با بخشودگی قسمتی از جرائم مالیاتی و با ایجاد انگیزه در پرداخت مالیات، مطالبات را دریافت کنیم.

دژپسند افزود: در مرحله بعد به سراغ مودیان بزرگ رفتیم که توان پرداخت مالیات حتی زودتر از موعد را دارند و به کسب و کار کوچک فشار وارد نکردیم.

وی تصریح کرد: در تفاهم نامه امسال با اتاق اصناف تسهیلات بیشتری را قائل شدیم و نرخ‌های مالیات را کمتر کردیم و همچنین از فناوری هم در این زمینه استفاده کردیم.

وزیر امور اقتصادی و دارایی گفت: سرمایه گذاری‌هایی در سال‌های اخیر درجهت مکانیزه کردن نظام مالیاتی انجام شده است و در حال حاضر بخش قابل توجهی از رشد مالیاتی ناشی از سامانه فناوری مالیاتی است.

وزیر اقتصاد افزود: بخش دیگر تامین بودجه از طریق فروش اوراق و دارایی‌ها است.

وی ادامه داد: ما نمی‌توانیم حتی یک ریال اوراق را بدون مجوز قانونی منتشر کنیم.

دژپسند ادامه داد: بخش قابل توجهی از هزینه‌های دولت آثار بلند مدت دارد.

وی تصریح کرد: تاکنون باز پرداخت اوراق خزانه یک روز هم به تاخیر نیفتاده است.

وزیر امور اقتصادی و دارایی درباره واگذاری دارایی‌های دولت هم گفت: در سال گذشته از محل خصوصی سازی ۶ هزار میلیارد تومان درآمد داشته ایم، ولی در ۶ ماه ابتدایی امسال ۳۲۰ هزار میلیارد تومان در آمد از این بخش داشته‌ایم.

وی افزود: درحال حاضر تمام خصوصی سازی‌ها بصورت شفاف در بورس انجام می‌شود.

دژپسند ادامه داد: با فروش واحد‌های صندوق قابل معامله بورسی ETF، به نوعی توزیع ثروت می‌کنیم و همچنین تامین مالی دولت را هم انجام می‌دهیم.

وی افزود: در شرایط اقتصادی ایران، توجه به بازار سرمایه اجتناب ناپذیر است.

وزیر امور اقتصادی و دارایی با اشاره به اینکه بانک‌ها در مقام تامین کننده مالی کوتاه مدت برای سرمایه‌های بنگاه‌های کوچک هستند گفت: در سال گذشته، افرادی که تامین مالی داشتند به بانک‌ها مراجعه می‌کردند در صورتی که موضوعیت ندارد حتی بنگاه‌های بزرگ برای تامین مالی و سرمایه درگردش خود کم کم باید به بازار سرمایه هدایت شوند.

وی تصریح کرد: بازار سرمایه تنها فروش سهام نیست و سعی کردیم نیازمندی‌های قانون را برای گسیل بنگاه‌ها به بازار سرمایه تامین کنیم تا بنگاه‌ها بهترین مکان برای تامین مالی را بورس بدانند.

دژپسند با اشاره به اینکه به بنگاه‌های بزرگ پیشنهاد تامین مالی از طریق بازار سرمایه را می‌دهیم گفت: تامین مالی از طریق شرکت پروژه و تشکیل شرکت‌های بزرگ مقیاس سهامی عام امکان پذیر است.

وی افزود: درحال حاضر یک طرح بزرگ مقیاس داریم که در این طرح ۸۰ هزار میلیارد تومان سرمایه گذاری نیاز است که تامین مالی آن از طریق بازار سرمایه و پذیره نویسی صورت می‌گیرد.

وزیر امور اقتصادی و دارایی با بیان اینکه نباید بازار سرمایه را کوتاه مدت ببینیم، گفت: نگاه به بازار سرمایه باید میان مدت و بلند مدت باشد و همچنین تحلیل بازار سرمایه باید بدون حواشی سیاسی باشد.

وی افزود: بازار سرمایه یعنی بازار مواجهه با فرهنگ نفتی، رغبت و سستی است چرا که در بازار سرمایه محاسبه گری و عقلانیت وجود دارد.

دژپسند با اشاره به اینکه بازار سرمایه دارای دو جزء بازار سهام و بازار بدهی است، گفت: اوراق را در بازار بدهی می‌فروشیم و البته بی نیاز از فروش اوراق بدهی نیستیم و دولت به حمایت از بازار سرمایه همیشه نیاز دارد، مخصوصاً زمانی که به سمت بودجه بودن نفت و اقتصاد فعال پیش می‌رویم بازار سرمایه نقش مهمی دارد.

وی تصریح کرد: رفتار حقوقی‌ها در بازار سرمایه دو بخش دارد اول زمانی که بازار با تقاضا روبرو بوده است حقوقی‌ها باید سهام شان را عرضه می‌کردند و اگر عرضه نمی‌کردند باید با آن‌ها برخورد می‌شد و زمانی که مردم به هر دلیلی اقدام به فروش سهام خود کردند حقوقی‌ها نباید عرضه کنند وبه ریزش بازار سرمایه دامن بزنند.

وزیر امور اقتصادی و دارایی ادامه داد: با مصوبه دولت میزان شناوری را دستگاه‌ها باید به ۲۵ درصد برسانند که این یک مصوبه طلایی از دیدگاه فعالان بازار سرمایه است.   *توبیخ، جریمه و سلب صلاحیت مدیران متخلف شرکت‌های بورسی
دژپسند ادامه داد: بخاطر اینکه فضای بازار سرمایه دچار ناآرامی نشود، خیلی از خبر‌ها را رسانه‌ای نمی‌کنیم، ولی در حال حاضر مدیرانی را توبیخ کردیم، برای مدیرانی جریمه‌های سنگین در نظر گرفتیم و مدیرانی را یک دوره ۶ ماهه سلب صلاحیت کرده‌ایم و ما از همه ابزار خودمان استفاده می‌کنیم و در بعضی مواقع معاملات را باطل کردیم.

وی افزود: صیانت در بازار سرمایه یعنی نهاد گذاری‌ها و ریل گذاری‌ها متناسب با شرایط صورت پذیرد و زمانی که بازار سهام در حال ریزش بود ما اوراق تبعی را مطرح کردیم که یک نوع حمایت قاطع از سهامداران است.

وی تصریح کرد: یکی از کار‌های مدرن که بازار سرمایه نیاز داشت وجود بازار گردان‌ها برای شرکت‌ها بود و در بورس ۳۲۰ شرکت داریم و تعداد بازار گردان‌ها در حال افزایش است.

وزیر امور اقتصادی و دارایی گفت: تعداد شرکت‌های خصوصی که جایگاه بازار سرمایه رادرک کردند و برای تامین مالی از بازار سرمایه اعلام آمادگی کردند افزایش پیدا کرده است که در صورت پایداری مستمر، از جهش‌ها و ریزش‌های هیجانی جلوگیری می‌شود.

وی افزود: شرکت‌هایی که به این واقعیت پی بردند که از طریق بازار سرمایه تامین مالی بکنند در حال حاضر حدود ۲۰۰ شرکت است.

دژپسند ادامه داد: افرادی که وارد بازار سرمایه می‌شوند باید آگاه باشند در محیطی که وارد شدند با محاسبه گری و عقلانیت می‌توانند آینده خود را رقم بزنند و در هر شرایطی که تصمیم گیری می‌کنند بخاطر صحبت‌های وزیر یا دیگران نباشد و همچنین اگر دولت و شورایعالی بورس، ریل گذاری‌ها را انجام دهند حتماً به اهداف می‌رسیم.   *عرضه دارا سوم در آینده نزدیک
وزیر اقتصاد افزود: دارا سوم، ادامه سهام دولت در سه بانک تجارت، ملت و صادرات است که در آینده نزیک عرضه خواهد شد.

دژپسند تصریح کرد: امسال موفق شدیم اولین شرکت دانش بنیان را وارد بورس کنیم.

وزیر اقتصاد افزود: از زمانی که اظهار گمرکی صورت می‌گیرد در محدوده گمرک است و زمان ترخیص از سه ماه در سال ۹۷ به سه روز کاهش پیدا کرده است.

وی ادامه داد: نظارت‌های گمرکی را از نظارت‌های مزاحم به نظارت‌های غیر مزاحم تبدیل کرده ایم و در حال حاضر حدود ۵۰ درصد از کالا‌ها از کانال سبز عبور می‌کنند.

دژپسند ادامه داد: در حال حاضر بازدید‌ها را از افراد می‌گیریم چرا که اصل موضوع گمرک، هوشمند سازی است.

وزیر امور اقتصادی و دارایی گفت: در حال حاضر رئیس گمرک و رئیس اتاق بازرگانی تفاهم نامه انجام داده اند تا دستگاه ایکس ری توسط آن‌ها خریداری و مستقر شود و خدمات را به گمرک بفروشند و همچنین یک شرکت دانش بنیان در این زمینه با ما همکاری دارد که در صورت موفقیت، این کار را افزایش می‌دهیم.

وی درباره خصوصی سازی هم افزود: اگر جایی به بیت المال تعدی شده باشد حتماً جلوی آن را خواهم گرفت.

دژپسند با اشاره به اینکه اهلیت در قانون قبلی، فقط اهلیت مالی بوده است گفت: از سال گذشته اهلیت مدیریتی و فنی هم مطرح شده است.

وی افزود: مرحله بعدی در خصوص سازی، روش قیمت گذاری است.

وی ادامه داد: در حال حاضر بسیاری از مصوبات هیئت واگذاری لغو شده است و البته کار غیر قانونی انجام نشده است.

منبع: پارسینه

کلیدواژه: فرهاد دژپسند وزیر امور اقتصادی و دارایی داراسوم پارسی خبر وزیر اموراقتصادی و دارایی وزیر امور اقتصادی و دارایی گفت وزیر امور اقتصادی و دارایی ۳۲۰ هزار میلیارد تومان هزار میلیارد تومانی دژپسند ادامه بازار سرمایه بازار سرمایه تامین مالی سرمایه گذاری وزیر اقتصاد کنیم دژپسند حال حاضر دانش بنیان برای تامین خصوصی سازی فروش اوراق سال گذشته دارایی ها سیاست ها دارا سوم هزینه ها بنگاه ها گذاری ها شرکت ها روش ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.parsine.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «پارسینه» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۰۰۶۵۸۸۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

رشد اقتصادی پایدار در صنعت نفت با بهینه‌سازی مصرف انرژی

صنعت نفت همواره بیشترین نقش را در تحقق رشد اقتصادی ایران داشته است. بااین‌حال، برای آنکه این رشد بتواند مستمر و پایدار باشد، باید افزون بر افزایش ظرفیت تولید نفت و گاز، طرح‌های بهینه‌سازی مصرف انرژی و بهره‌وری در این صنعت با تکیه بر توان مردمی و بخش خصوصی در اولویت قرار گیرد.

به گزارش شانا، صنعت نفت یکی از گران‌ترین صنایع در جهان به‌ شمار می‌رود و انجام طرح‌های توسعه‌ای در این صنعت پرهزینه است، تا آنجا که اجرای یک طرح متوسط در بالادستی به سرمایه‌گذاری بیش از ۵ میلیارد دلار نیاز دارد. بنابراین اغلب کشورهای نفتی برای اجرای پروژه‌های خود استفاده از سرمایه‌های خارجی یا ظرفیت بخش خصوصی و مردمی را در دستور کار می‌گذارند و با توجه به آنکه بازگشت سرمایه در صنعت نفت مطلوب است، در اغلب موارد نیز موفق می‌شوند.

در ایران نیز با وجود ادامه تحریم‌های نفتی، مزیت صنعت نفت آن‌چنان بالاست که این صنعت توانسته است بیشترین جذب سرمایه‌ خارجی در دولت سیزدهم را به خود اختصاص دهد.

درواقع، وزارت نفت در دولت سیزدهم با فعال‌کردن دیپلماسی انرژی با کشورهای همسو، از شرق آسیا گرفته تا سواحل دریای کارائیب، توانسته است ظرفیت تولید نفت را احیا کند و صادرات و درآمدهای نفتی را توسعه دهد.  

مهدی هاشم‌زاده، کارشناس انرژی، در گفت‌وگو با شانا با اشاره به اینکه در دولت سیزدهم شاهد تحول دیپلماسی انرژی بوده‌ایم، گفت: با فعال‌شدن دیپلماسی انرژی در وزارت نفت، شاهد افزایش سرمایه‌گذاری خارجی، بازارسازی‌های جدید نفتی، مشارکت در اجرای طرح‌های صنعت نفت، جلوگیری از خام‌فروشی و... هستیم.

وی تأکید کرد: افزایش سرمایه‌گذاری خارجی در کشور، افزون بر تأمین مالی اجرای پروژه‌های نفتی، به ورود تکنولوژی نیز کمک خواهد کرد.

این کارشناس انرژی با بیان اینکه به دلیل محدودبودن بودجه دولت، استفاده از سرمایه‌های مردمی نیز در کنار توان بخش خصوصی می‌تواند به‌ کار گرفته شود، افزود: توسعه طرح‌های اقتصادی در کشور بدون تکیه بر بودجه دولتی، مدل موفقی است و این اقدام‌ها نقشی جدی در رشد اقتصادی و جهش تولید کشور خواهد داشت.  

هاشم‌زاده تحقق رشد بخش نفت و گاز در سال گذشته را شامل دو عامل رشد تولید و رشد بهره‌وری دانست و ادامه داد: افزون بر رشد تولید نفت خام، سال گذشته شاهد رشد بهینه‌سازی و بهره‌وری در این صنعت بودیم که به تحقق رشد اقتصادی کمک کرده است. درمجموع، نتیجه این اقدام‌ها خود را در افزایش درآمدهای ارزی و توسعه صادرات نمایان می‌کند.

وی با اشاره به اینکه اکنون ۱.۵ میلیون بشکه ظرفیت برای ساخت پتروپالایشگاه‌ها در کشور وجود دارد، گفت: اگر با بازارسازی‌های بین‌المللی ظرفیت تولید نفت به ۴.۵ میلیون بشکه در روز برسد، با تکمیل طرح ساخت پتروپالایشگاه‌ها، امکان تولید نفت خام و میعانات گازی تا ۶ میلیون بشکه در روز وجود خواهد داشت.

مشروح گفت‌وگو با مهدی هاشم‌زاده، کارشناس انرژی را در ادامه می‌خوانید.   

مهم‌ترین تحول در حوزه انرژی با روی کار آمدن دولت سیزدهم از نگاه شما چه بوده است؟

یکی از مسائل مهم در دولت سیزدهم، تحولات در حوزه انرژی بوده و دیپلماسی انرژی به سمت‌وسویی حرکت کرده است که بازارسازی‌های تازه در صنعت نفت محقق شده و مشارکت‌های خوبی در طرح‌های صنعت نفت جذب شده است.

در این زمینه، توسعه پالایشگاه‌های فراسرزمینی و صادرات خدمات فنی و مهندسی در کشورهای آمریکای جنوبی فعال شده است و نیز توسعه این اقدام‌ها در کشورهای ازبکستان و سوریه در حال پیگیری است تا با ظرفیت‌سازی‌های جدید، فروش و صادرات نفت ایران افزایش یابد. این یک نوع بازارسازی است که ابتکار انجام آن در دولت سیزدهم مورد توجه قرار گرفت.

اگر با بازارسازی‌های بین‌المللی ظرفیت تولید نفت به ۴.۵ میلیون بشکه در روز برسد، با اتمام ساخت پتروپالایشگاه‌ها امکان تولید نفت خام و میعانات گازی تا ۶ میلیون بشکه در روز وجود خواهد داشتاقدام مهم دیگر در حوزه انرژی که در دولت سیزدهم انجام شد، جذب مشارکت بخش خصوصی داخلی و خارجی در توسعه میدان‌های نفت و گاز، انجام پروژه‌های بالادست این صنعت و توسعه زنجیره‌ ارزش است؛ به‌ویژه طرح پتروپالایشگاه شهید سلیمانی و دیگر طرح‌های پالایشی که افزون بر جلوگیری از خام‌فروشی، به تأمین امنیت انرژی و سوخت مورد نیاز کشور کمک خواهد کرد.

دولت سیزدهم در جذب سرمایه‌گذار خارجی نیز پیشگام بوده و در این میان صنعت نفت بخش قابل ملاحظه‌ای از سرمایه خارجی را به خود اختصاص داده است. آیا این دولت در جذب سرمایه‌های داخل کشور نیز موفق عمل کرده است؟

در دولت سیزدهم، در جذب سرمایه‌گذاری خارجی در صنعت نفت ایران، شاهد سرمایه‌گذاری کشورهای همسو به‌ویژه در بخش بالادست بودیم. از جمله آن کشورها می‌توان به چین و روسیه اشاره کرد که در بالادست صنعت نفت ایران ورود کردند. افزون بر تأمین مالی اجرای پروژه‌های نفتی، افزایش سرمایه‌گذاری خارجی در کشور به ورود تکنولوژی نیز کمک خواهد کرد.

نکته مهم آن است که تمرکز در اجرای طرح‌های نفتی، توسعه میدان‌های مشترک نفت و گاز است و جذب این سرمایه‌ها به افزایش تولید نفت و گاز ایران از این میدان‌ها منجر خواهد شد.

با توجه به اهمیت بهره‌برداری از مخازن مشترک نفت و گاز ایران با کشورهای همسایه، به‌طور مشخص در میدان مشترک آزادگان افزون بر سرمایه‌گذاری خارجی، سرمایه‌گذاری داخلی نیز در دستور کار است و از اعتبارات بانک‌های داخلی در قالب یک کنسرسیوم استفاده خواهد شد.

استفاده از سرمایه‌های مردمی نیز در کنار توان بخش خصوصی می‌تواند به‌ کار گرفته شود؛ زیرا بودجه دولت محدود است و توسعه طرح‌های اقتصادی در کشور بدون تکیه بر بودجه دولتی، مدل موفقی است و این اقدام‌ها نقشی جدی در رشد اقتصادی و جهش تولید کشور خواهد داشت.  

رشد بخش نفت در سال گذشته بیشترین تأثیر را بر رشد اقتصادی کشور داشته است. این رشد در کدام بخش‌های صنعت نفت محقق شده است؟

رشد بخش نفت در سال ۱۴۰۲ در دو بخش محقق شده است: در بخش اول رشد تولید را در صنعت نفت داشتیم که به افزایش صادرات نفت و درآمدهای حاصل از آن انجامید. از آن جمله می‌توان به کاهش سوزاندن گازهای همراه، بهبود وضع تولید نفت و گاز در کشور و توسعه میدان‌های مشترک و مستقل اشاره کرد. اکنون ظرفیت روزانه تولید نفت خام به مرز ۳ میلیون و ۵۰۰ هزار بشکه رسیده است. میزان تولید گاز طبیعی نیز یک میلیارد و ۱۰۰ میلیون مترمکعب در روز برآورد می‌شود.

دربخش دوم نیز شاهد رشد بهینه‌سازی و بهره‌وری در این صنعت بودیم که به تحقق رشد اقتصادی کمک کرده است. درمجموع نتیجه این اقدام‌ها در افزایش درآمدهای ارزی و توسعه صادرات نمایان می‌شود.

نکته مهم آن است که افزایش تولید نفت اگر با جذب سرمایه‌گذاری بیشتر باشد، پایدار خواهد بود؛ زیرا از ظرفیت ایجادشده در زمان غیر اوج‌ مصرف می‌توان برای توسعه صادرات و بازارهای صادراتی استفاده کرد و در زمستان برای حل ناترازی انرژی کشور از آن بهره برد.  

از سوی دیگر، بازارسازی‌های انجام‌شده برای صادرات نفت خام نشان می‌دهد ایران می‌تواند تولید خود را تا ۴ میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه در روز افزایش دهد؛ زیرا افزون بر بازارسازی‌های بین‌المللی، با توجه به اجرای طرح‌های جدید پالایشگاهی و پتروپالایشگاهی در کشور، نیاز داخلی به نفت و گاز در حال افزایش است.

با توجه به شرایط فعلی، آیا رشد اقتصادی بخش نفت در سال‌های آینده نیز می‌تواند ادامه‌دار باشد؟

سقف تولید نفت ایران در زمان اجرای برجام ۳ میلیون و ۸۰۰ هزار بشکه در روز بود، اما این ظرفیت در دولت قبل، با خروج آمریکا از برجام به‌شدت کاهش یافت و صادرات نفت خام و میعانات گازی ایران محدود شد.

با هدف بازیابی ظرفیت تولید نفت در کشور، بازارسازی در دولت سیزدهم فراتر از بازارهای سنتی ایران بوده و  بازارسازی‌های جدیدی نیز صورت گرفته است. از آن جمله می‌توان به حضور ایران در پالایشگاه‌های فراسرزمینی مانند پالایشگاه الپالیتو در ونزوئلا و یک پالایشگاه دیگر در این کشور اشاره کرد که ظرفیت ۵ برابری نسبت به پالایشگاه الپالیتو دارد. با احیای این پالایشگاه در کشور ونزوئلا در سال جاری، ایران می‌تواند روزانه تا ۵۰۰ هزار بشکه نفت بیشتری صادر کند که به استمرار رشد تولید نفت خام و درنتیجه رشد اقتصادی این بخش کمک خواهد کرد.

اکنون ظرفیت روزانه تولید نفت خام به مرز ۳ میلیون و ۵۰۰ هزار بشکه رسیده است. مقدار تولید گاز طبیعی نیز یک میلیارد و ۱۰۰ میلیون مترمکعب در روز برآورد می‌شوداکنون امکان تولید نفت به همان اندازه زمان برجام در کشور وجود دارد و اگر بازار لازم برای فروش و صادرات ایجاد شود، به‌سرعت تولید افزایش می‌یابد؛ زیرا جذب سرمایه برای افزایش ظرفیت تولید در حال انجام است، بنابراین پیش‌شرط مهم در تحقق و ادامه رشد اقتصادی بخش نفت و گاز، احیای بازارهای سنتی و بازاریابی‌های جدید است.

شما به موضوع افزایش بهره‌وری در تحقق رشد اقتصادی اشاره کردید. این موضوع چگونه در رشد بخش نفت و گاز ایران اثرگذار است؟

رشد بهره‌وری این امکان را فراهم می‌کند که با وجود ثابت‌ماندن ظرفیت تولید، و از محل صرفه‌جویی در مصرف انرژی، صادرات و درآمدهای ارزی افزایش یابد که اثر مستقیمی بر رشد اقتصادی کشور دارد.

بااین‌حال، در بهره‌وری انرژی در کشور مشکل داریم و امسال تمرکز دولت، به‌ویژه وزارت نفت، در بحث بهره‌وری انرژی باید مشارکت مردم باشد.

همچنین می‌توان از ظرفیت بخش خصوصی به‌ویژه در بهینه‌سازی مصرف انرژی و افزایش بهره‌وری تولید با هدف ازدیاد برداشت، و جلوگیری از هدررفت گاز در خطوط انتقال، جلوگیری از سوزاندن گازهای همراه و... استفاده کرد که همه این موارد می‌تواند به رشد بهره‌وری کمک کند.

با توجه به اهمیت بهینه‌سازی مصرف انرژی، دولت باید محور اصلی برای ادامه‌داربودن رشد اقتصادی نفت و گاز را تقویت و افزایش بهره‌وری قرار دهد تا رشد اقتصادی پارسال در این بخش تکرار شود. البته وزارت نفت دولت سیزدهم اقدام‌های مثبتی برای ایجاد بازار بهینه‌سازی انجام داده است که می‌توان به عرضه گواهی صرفه‌جویی گاز در بورس انرژی اشاره کرد.

نکته مهم آن است که در صورت مشارکت بیشتر مردم درجهت جذب سرمایه‌گذاری و حضور بخش خصوصی، با کاهش هدررفت انرژی، رشد اقتصادی بخش نفت و گاز محقق خواهد شد. درواقع تکرار رشدهای درخشان نفت و گاز در ایران قابل دسترسی است، اما بستگی به سیاست‌گذاری‌ها در این بخش دارد.

برای جلوگیری از خام‌فروشی و تکمیل زنجیره‌ ارزش در این صنعت با هدف افزایش بهره‌وری، کدام اقدام را مؤثر می‌دانید؟

استفاده از ظرفیت مینی‌ریفاینری‌ها (واحدهای کوچک پالایشی) می‌تواند به کاهش خام‌فروشی در کشور کمک کند.

موضوع دیگر، بهره‌برداری از پتروپالایشگاه‌ها در کشور است. قانون احداث پتروپالایشگاه‌ها از سال ۱۳۹۸با قانون تنفس خوراک و با هدف توسعه زنجیره‌ ارزش صنعت نفت وارد مرحله‌ای تازه شد.

البته درعمل تا دولت سیزدهم اقدامی عملی در این زمینه نشد و اکنون نیز احداث این واحدها باید شتاب بیشتری بگیرد. نکته مهم آن است که عمده فناوری پتروپالایشگاه‌ها در اختیار کشور چین است و می‌توانیم با تهاتر نفت با فناوری، توسعه پتروپالایشگاه‌ها را سرعت دهیم؛ زیرا براساس قانون برنامه هفتم توسعه، امکان تهاتر ۱۵۰ هزار بشکه نفت با تجهیزات و فناوری پتروپالایشگاه‌ها وجود دارد.  

اهمیت این موضوع آنجاست که احداث پتروپالایشگاه‌ها مهم‌ترین راهکار برای رسیدن به زنجیره کامل ارزش در صنعت نفت است تا افزون بر تولید فرآورده‌های نفتی، محصولات پتروشیمی را نیز تولید و وارد بازار مصرف کنند و از این راه سود بیشتری به‌ دست آورند.

اکنون سهم محصولات پالایشی و سوختی از نفت خام و میعانات گازی در کشور بسیار بیشتر از محصولات پتروشیمی است و این در حالی است که محصولات شیمیایی و پتروشیمیایی شاخه بزرگ‌تر، جدی‌تر، متنوع‌تر و غیرقابل تحریم‌تری در صنعت نفت هستند و ساخت پتروپالایشگاه می‌تواند در این زمینه اثرگذار باشد.

۱.۵ میلیون بشکه ظرفیت برای ساخت پتروپالایشگاه‌ها در کشور وجود دارد؛ بنابراین اگر با بازارسازی‌های بین‌المللی ظرفیت تولید نفت به ۴.۵ میلیون بشکه در روز برسد، با تکمیل ساخت پتروپالایشگاه‌ها، امکان تولید نفت خام و میعانات گازی تا ۶ میلیون بشکه در روز وجود خواهد داشت.