حسن نراقی؛ جامعه‌شناس کوچه و بازار

نعمت‌الله فاضلی در یادداشتی در اعتماد نوشت: خداوند روح حسن نراقی نویسنده دلسوز و خلاق ایران را رحمت کند. او دوم آذر ۱۳۹۹ از میان ما رفت. نراقی با نوشتن کتاب «جامعه‌شناسی خودمانی» عبارت «جامعه‌شناسی خودمانی» را ابداع کرد و توانست این مفهوم را همگانی کند.

کتاب او تاکنون ۳۳ بار تجدید چاپ شده است. در ایران امروز که کتاب خواندن امر کمیابی است، اگر کتابی ۳۳ بار چاپ شود باید برایش احترام گذاشت.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

«جامعه‌شناسی خودمانی» همچنان خوانده می‌شود و خواهد شد. کم چیزی نیست که بتوانیم حرفی را بزنیم و سخنی را روایت کنیم که بماند. جامعه‌شناسی خودمانی و نراقی می‌مانند.

نراقی نقش مهمی در همگانی‌سازی واژه جامعه‌شناسی در ایران داشت. او جامعه‌شناس نبود و تحصیلات دانشگاهی در علوم اجتماعی هم نداشت. نراقی نویسنده‌ای مردم‌پسند بود که از راه نوشته‌های تاریخی و تحلیلی‌اش مردم مدار شد و نه از راه سکس‌نگاری یا سرگرمی‌سازی. او با به چالش کشیدن خلق و خوی خوانندگانش، مردمی شد و هوادار پیدا کرد.

او برای مردم کوچه و بازار ترانه‌های غم‌انگیزی از زشتی‌ها و پلشتی‌های مردم می‌سرود و نام ترانه‌هایش را «جامعه‌شناسی خودمانی» می‌گذاشت. او می‌خواست ساده و بی‌پرده از روحیه پرده‌پوشی، ریاکاری و استبدادزدگی و تنبلی و بی‌دقتی و بسیاری از نبودن و نداشتن‌های مردم پرده بردارد.

برای او جامعه‌شناسی همانی نبود که در دانشگاه از آن سخن می‌رود، او روایت خودش را از جامعه‌شناسی ارایه می‌کرد، روایتی خودمانی. درباره «جامعه‌شناسی خودمانی» بسیار نقد و نظر مطرح شد و همین نشانه اهمیت آن بود. ایرانی‌ها نراقی را فراموش نخواهند کرد حتی آن‌ها که با نوشته‌هایش موافق نیستند. نراقی کار خود را نقد فرهنگی و نقد اجتماعی می‌دانست. او می‌خواست ما را به تأمل وا دارد. او ادامه روشنگران دوره مشروطه کسانی مانند میرزاحبیب اصفهانی و محمدعلی جمالزاده بود.

بی‌مهابا بر «خلقیات ما ایرانیان» می‌تاخت. از استبدادزدگی، خوی زرنگی و رندی، از سیطره فرصت‌طلبی، روحیه نقدناپذیری و بسیار ویژگی‌های بد دیگر خلقیات ما ایرانیان سخن می‌گفت. نوشته‌های نراقی چه خوب باشد یا بد، عالمانه یا غیرعالمانه، توجه مخاطبان و خوانندگان ایرانی را جلب کرد. نراقی غمخوار و دلسوز بود.

او القاب استاد و دکتر را نداشت و نان دانشگاه و علم را نمی‌خورد، اما همچون انسان اندیشمند و خلاقی بود که برای مردم و از مردم می‌نوشت. اکنون نراقی از میان ما رفت.

چقدر خوب است که این انسان‌های فرهیخته را گرامی بداریم. روح ستایشگر ایرانی همواره فرهیختگان را می‌ستاید، هر چند در غیبت و فراق آنها. بسیاری از دانشجویانم را دیده‌ام که علوم اجتماعی را یا از طریق علی شریعتی شناخته‌اند یا از طریق حسن نراقی. سهم نراقی از فرهنگ امروز ما را دستکم نگیریم. من با رویکرد و شیوه تحلیل او موافقم نیستم، اما حق باید داد که نراقی انسانی محترم و فرهیخته و نویسنده خلاق و اثرگذار بود.

نوشته‌هایش مناقشه‌انگیز و گاه بیش از حد بی‌پروا بود. نراقی جسارت داشت و در نوشته‌هایش تلاش می‌کرد مواجهه‌ای فعال و انتقادی با نیمه خالی جامعه و فرهنگ ایرانی داشته باشد. او بسیاری از انسان‌ها را به تامل وا داشت. تا جایی که می‌دانم و از نوشته‌های نراقی پیداست، او به حزب و گروه سیاسی وابسته نبود. این افراد بسیار مظلوم و غریب می‌مانند زیرا هیچ دسته و گروهی از آن‌ها حمایت نمی‌کند.

یاد و نام این انسان‌های دلسوز و دغدغه‌مند را همیشه گرامی بداریم. اگرچه میل زیادی نداریم برای پاسداشت این انسان‌ها در دوره حیات آنها، اما همین که با رفتن‌شان به دیگران و جامعه بگوییم که حواس‌مان به انسان‌های دغدغه‌مند و علاقه‌مندان ایران هست و نشان دهیم که نراقی‌ها برای ما مهم هستند، باز غنیمت است. پیامی است برای آن‌ها که زنده‌اند و بی‌ریا می‌نویسند و می‌کوشند، پیامی از روی فرهیختگی و صداقت و عشق به ایران و ایرانی. یاد و نام حسن نراقی گرامی باد و روحش شاد. آمین

منبع: فرارو

کلیدواژه: ویروس کرونا حسن نراقی جامعه شناس جامعه شناسی خودمانی جامعه شناسی خودمانی حسن نراقی انسان ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت fararu.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فرارو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۰۰۷۱۵۱۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

جمعیت هلال احمر نماد خدمت به جامعه است

به گزارش خبرگزاری مهر، در همایش بزرگ روز جهانی صلیب سرخ و هلال احمر که با شعار محوری «با مشارکت شما؛ سربلندیم» برگزار شد، حجت‌الاسلام والمسلمین معزی نماینده ولی فقیه در جمعیت هلال احمر به تشریح و تبیین اهمیت خدمت به دیگری پرداخت و از احسان و نیکوکاری به عنوان یک عبادت ارزشمند یاد کرد.

حجت الاسلام‌والمسلمین معزی خدمت‌گذاری به دیگری را یکی از اساسی‌ترین آموزه‌های اسلامی‌برشمرد و افزود: در تعالیم اسلام تاکید شده است که انسان‌ها گره از کار هم بگشایند و به رفاه و آسایش یکدیگر کمک کنند.

وی در تکمیل این بخش از سخنان خود با اشاره به آیات و روایاتی دینی خدمت خالصانه به دیگری را امری ارزشمند دانست که علاوه بر بهبود زندگی اجتماعی با پاداش اخروی نیز به همراه دارد.

نماینده رهبر معظم انقلاب در ادامه با اشاره به انطباق اهداف جمعیت با مفاهیم و ارزش‌های اسلامی تصریح کرد: هلال احمر بر پایه ارزش‌های انسانی شکل گرفته است. ارزش‌هایی که در دین مبین اسلام نیز مورد تاکید قرار گرفته است.

وی به اشاره به آیات قرآن انسان مؤمن را انسان سودمند توصیف کرد و افزود: بر این اساس مؤمنان خدمتگزار یکدیگرند.

تاکید بر اهمیت شفقت و مهربانی، باورمندی و اخلاص در عمل از دیگر موضوعات مورد اشاره نماینده رهبر معظم انقلاب در این بخش بود.

نماینده ولی فقیه در جمعیت هلال احمر در ادامه با اشاره به اهداف چهارگانه جمعیت هلال احمر به حضور تأثیرگذار و به موقع داوطلبان، جوانان و امدادگران هلال احمر در صحنه‌های حوادث چون زلزله، سیل، طوفان و وقایع جاده‌ای اشاره کرد و افزود: «شما با نیت خالصانه و باوری موحدانه با اراده قوی در جهت تسکین آلام‌ها و رنج نیازمندان گام برداشته‌اید که برگرفته از روحیه از خودگذشتگی، ایثار، فداکاری و تاسی از سیره‌ی ائمه اطهار (ع) است.

به گفته نماینده رهبر معظم انقلاب در جمعیت هلال احمر با اشاره به اینکه این جمعیت درصدد حفظ سلامت و صحت افراد جامعه برآمده و در همه ابعاد مختلف فردی و اجتماعی است، خاطر نشان کرد هلال احمر از سویی به دنبال حفظ سلامت و از سوی دیگر به دنبال گسترش صلح، اخوت و دوستی و برادری بیشتر در جامعه است.

حجت‌الاسلام و المسلمین معزی در سخنانی به جایگاه مهم خدمت‌گذاری مردم و ارزش والای فعالیت‌های هلال احمر در دین مبین اسلام پرداخت.

وی با اشاره با آیات قرآنی محبوب‌ترین بندگان خود را نزد پروردگار سودمندترین آنان دانست و بر اهمیت ترویج خدمت به دیگری تاکید کرد.

نماینده ولی فقیه در جمعیت هلال احمر ترویج این مفاهیم ارزشمند و ارتقا فرهنگی دینی در این سازمان مردم نهاد رسالت حوزه نمایندگی ولی فقیه در جمعیت هلال‌احمر توصیف کرد و به نقش این نهاد در این مجموعه اشاره داشت.

حجت الاسلام و المسلمین معزی در پایان با تقدیر از خدمات مجدانه کولیوند بار دیگر از تلاش‌های ارزنده و انسان‌دوستانه مدیران، کارکنان، جوانان، امدادگران و داوطلبان جمعیت هلال‌احمر قدردانی کرد.

کد خبر 6100755