ساخت تنور محلی پخت نان در خراسان شمالی، میراث گذشتگان تا به امروز
تاریخ انتشار: ۳ آذر ۱۳۹۹ | کد خبر: ۳۰۰۷۵۷۱۰
ایسنا/خراسان شمالی در فرهنگ بومی مردم خراسان شمالی پخت نان از تنوع بسیاری برخوردار بوده به‌طوری‌که بیش از ده‌ها نوع نان سنتی در مناسبت‌های مختلف در شهر و روستاهای این استان طبخ می‌شود که این امر سبب شده است مهارت پخت این نان‌ها و نیز تنورهای محلی که در آن نان را تهیه می‌کردند، در فهرست میراث ناملموس ملی به نام خراسان شمالی به ثبت برسد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
زنان با الهام از استعداد و ذوق و هنر خانگی خود انواع نان‌های محلی و خوش‌طعم را برای مصرف خانواده و یا به مناسبت‌های مختلف ازجمله نوروز، عروسی و عزا در تنورهای محلی ساخته دست خود می‌پختند. در این گزارش، پیشینه و ساخت این تنورها را به‌صورت مختصر می‌خوانیم.
به گزارش ایسنا، با گذشت زمان و ماشینی شدن کارها، هنوز هستند زنان عشایر و روستایی که با دست پرمهر خودشان برای خانواده نان داغ درست می‌کنند. درگذشته‌های دور، نان محلی در خانه‌ها و در تنورهای هیزمی یا ساچ، توسط زنان پخت می‌شد. هرچند تنور محلی نسبت به گذشته در منطقه کم‌رونق شده و تنورهای گازی خانگی سیّار، در بسیاری از موارد، جای تنورهای گِلی را گرفته است اما هنوز هم با قدم زدن در کوچه‌باغ‌های برخی از روستاهای خراسان شمالی عطر و بوی این نان‌ها به مشام می‌رسد چراکه به دلیل شرایط خاص جغرافیایی خراسان شمالی و بافت روستایی و عشایری منطقه همچنان بخشی از نان‌های مصرفی مورداحتیاج به‌صورت سنتی تهیه می‌شود.
نان‌های محلی از منابع اصلی الگوی غذایی روزانه جامعه ایرانی درگذشته‌های بسیار دور بشمار می‌آید. و نان مهم‌ترین ماده غذایی در استان خراسان شمالی بوده و بیش از ده‌ها نوع نان سنتی در مناسبت‌های مختلف در شهر و روستاهای استان خراسان شمالی طبخ می‌شود به‌طوری‌که مهارت پخت تعدادی از آنها به ثبت ملی نیز رسیده است. اهالی به کیفیت نان و استفاده از مواد افزودنی و زیباسازی ظاهر با ایجاد نقوش اهمیت خاص می‌دهند. نان‌های پخت شده در این استان به دلیل ماندگاری، عطروطعم ویژه به‌عنوان سوغات به دیگر مناطق نیز فرستاده می‌شود.
ابتدایی‌ترین شکل نانوایی که هنوز هم در میان روستائیان سراسر کشور رایج است تنور گلی است که در یک گوشه مطبخ تنور ساخته می‌شد و ارتفاع آن از سطح زمین حدود یک متر بود. تنورها با گل مخصوص و به‌وسیله افرادی که در این کار مهارت داشتند به شکل استوانه ساخته‌شده و در پایین سوراخی برای خارج کردن خاکستر وجود دارد و هم‌چنین نقش هواکش را دارد. در دو طرف تنور سکویی نیز ساخته می‌شد. کارکرد اصلی تنورهایی که ساخته می‌شود برای نانوایی‌ها بوده است. برای گرم کردن تنور از هیزم یا چوب خشک درخت تاک یا چوب یا پهن گاو و پوسته بادام و گردو استفاده می‌کردند.
کار پخت به این صورت بوده است که وقتی دیواره‌های تنور خوب داغ شد، خمیر تخت‌شده را به دیواره صاف تنور می‌چسبانند که این کار پیوسته ادامه دارد تا دورتادور داخلی تنور به‌مرور تکمیل شود، نان‌های پخته‌شده از تنور خارج می‌شود و کنار تنور در هوای آزاد آن را خنک می‌کنند.
تنور سازی اغلب توسط دستان هنرمند زنان انجام و بنا به سلیقه کدبانوی خانه در اشکال مختلفی ساخته می‌شود. تنور ازجمله سازه‌های جداناشدنی خانه‌های روستایی است که با گل ساخته می‌شود.
به‌مرور ساخت تنور در روستاها مرسوم شد. ساخت تنور یک کار تخصصی است و هرکسی این توانایی را ندارد. سازه تنور روی زمین ساخته می‌شود به‌گونه‌ای که ارتفاعی تا کمر نانوا از زمین دارد. در بنای خانه قدیمی، جایگاهی را که به پخت نان اختصاص دارد «خَنَ تنور» (خانه‌تنور یا تنورخانه) می‌نامند. در تنورخانه که معمولاً سقفی همراه با جایگاه دودکش بر آن می‌سازند، سازه‌ی اصلی تنور و محوطه‌ای برای کار کردن بر روی آرد و خمیر و گسترانیدن «سفری خمیر» (سفره‌ی خمیر) جای می‌گیرد.
نان یکی از قدیمی‌ترین غذاهایی است که بشر آن را تهیه کرده است، بنابراین قدمت نان‌های موجود در سطح استان به تاریخچه و قدمت قومیت‌های آن بستگی دارد و تهیه و پخت این نان‌ها در طول زمان کامل‌تر شده است.
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: استانی فرهنگی و هنری خراسان شمالي تنور خراسان شمالی ساخته می شود نان ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۰۰۷۵۷۱۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
برای اولین‌بار ساخت سلول زنده در آزمایشگاه/ انسان قادر به انجام کار طبیعت می‌شود؟
به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، رونیت فریمن، محقق در دانشگاه کارولینای شمالی در چپل هیل، به کمک همکارانش مراحلی را برای دستکاری «DNA» و پروتئین‌ها برای ایجاد سلول‌هایی شبیه به سلول‌های طی کردند؛ برای اولین بار است که چنین تلاشی در زمینه پزشکی رخ داده‌است. دستاورد آنها می‌تواند در پزشکی ترمیمی موثر واقع شود و به عنوان ابزاری برای تشخیص دارو استفاده شود.
آزمایشگاه فریمن در دانشگاه کارولینای شمالی واقع شده‌است؛ این محقق می‌گوید:« با کشفی که اتفاق افتاد، حتی می‌توان با کمک علم مهندسی به سمت بافت‌ها حرکت کرد؛ بافت‌هایی که به تغییرات محیطی حساس باشند و به شکل داینامیک رفتار کنند.»
سلول‌ها و بافت‌ها از پروتئین‌هایی ساخته شده‌اند که برای انجام وظایف و شکل‌دهی به ساختارها با یکدیگر پیوند می‌خورند. پروتئین‌ها برای تشکیل چارچوب یک سلول به نام اسکلت سلولی ضروری هستند. بدون آن، سلول‌ها نمی‌توانند کار کنند. اسکلت سلولی به سلول‌ها اجازه می‌دهد که هم از نظر شکل و هم در پاسخ به محیط خود انعطاف پذیر باشند.
برای انجام این کار، این تیم از روش پیتید DNA استفاده کردند؛ از روی DNA و اطلاعات موجود در آن، پلی پپتید (پروتئین) ساخته می‌شود. در این روش پپتیدها، بلوک‌های سازنده پروتئین‌ها و مواد ژنتیکی را هدایت می‌کنند تا با یکدیگر کار کنند و یک اسکلت سلولی را تشکیل دهند.
بنابر گفته فریمن «DNA» به طور معمول در اسکلت سلولی ظاهر نمی‌شود. ما توالی‌هایی از DNA را دوباره برنامه‌ریزی کردیم تا به عنوان یک ماده پیونددهنده پپتیدها عمل کند. زمانی که این ماده برنامه‌ریزی شده در قطره‌ای آب قرار گرفت، ساختار آن شکل گرفت.
توانایی برنامه‌ریزی «DNA» به این روش، به این معنی است که دانشمندان می‌توانند سلول‌هایی ایجاد کنند تا عملکردهای خاصی را انجام دهند و حتی واکنش سلول را به عوامل استرس‌زای خارجی تنظیم کنند. در حالی که سلول‌های زنده پیچیده‌تر از سلول‌های مصنوعی ساخته‌شده توسط آزمایشگاه فریمن هستند، اما غیرقابل پیش‌بینی‌تر هستند و در برابر محیط‌های متخاصم مانند دماهای شدید حساس‌تر هستند.
فریمن می‌گوید: «سلول‌های مصنوعی حتی در دمای ۵۰ درجه سانتی‌گراد پایدار بودند و امکان ساخت سلول‌هایی با قابلیت‌های خارق‌العاده را در محیط‌هایی که معمولاً برای زندگی انسان‌ها نامناسب هستند، باز می‌کند».
فریمن می‌گوید، مواد آنها برای کار ساخته شده‌است. عملکرد خاصی دارد و سپس خود را تغییر می‌دهد تا عملکرد جدیدی داشته باشد. کاربرد آنها را می‌توان با افزودن طرح‌های مختلف پپتید یا «DNA» برای برنامه‌ریزی سلول‌ها در موادی مانند پارچه یا بافت سفارشی کرد. این مواد جدید می‌توانند با سایر فناوری‌های سلول مصنوعی ادغام شوند، همگی با کاربردهای بالقوه‌ای که می‌توانند زمینه‌هایی مانند بیوتکنولوژی و پزشکی را متحول کنند.
فریمن می گوید: «این تحقیق به ما کمک می‌کند بفهمیم چه چیزی زندگی را می‌سازد. این فناوری سلول مصنوعی نه تنها ما را قادر می‌سازد تا آنچه را که طبیعت انجام می‌دهد، بازتولید کنیم، بلکه موادی را نیز می‌سازد که از زیست شناسی پیشی می‌گیرند.»
این گزارش در sciencedaily منتشر شده‌است.
۲۲۷۲۲۷
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1898917
تصادف مرگبار در محور دره شهر-بدره ۴ کشته برجای گذاشت