تولید محصولات پیشرفته درمان زخمهای مزمن توسط جهاددانشگاهی
تاریخ انتشار: ۱۳ آذر ۱۳۹۹ | کد خبر: ۳۰۱۸۹۹۷۷
به گزارش شامگاه چهارشنبه روابط عمومی جهاددانشگاهی، حمیدرضا طیبی در مراسم افتتاحیه هفتمین کنگره ملی و پنجمین کنگره بینالمللی زخم و ترمیم بافت بابیان اینکه انسان سالم توسعهیافته زیرساخت اصلی پیشرفت و توسعه است، گفت: انسان سالم، انسانی است که از سلامت جسمی و روحی مناسب برخوردار باشد و انسان توسعهیافته نیز باید به لحاظ فرهنگی، علمی و فناورانه، سیاسی و اجتماعی براساس شاخصهایی که برای این حوزه تعریف میشود، واجد آن صفات باشد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
وی بابیان اینکه دلیل رعایت نشدن قانون درجایی که به نفع من نیست آن است که توسعهیافته اجتماعی و فرهنگی نیستم ادامه داد: افراد اگر مصلحت و منافع شخصی خود و جناح سیاسی خود را بر مصالح ملی کشور ترجیح دهند حتماً توسعهیافتهی سیاسی نیستند.
رییس جهاددانشگاهی با تاکید بر اینکه من اگر خودباور نیستم و قدرت خلاقیت ندارم که اقتصاد کشورم را با اتکای بر توان علمی و فناورانه خودم بسازم، حتماً توسعهیافته علمی و فناورانه نیستم افزود: توسعه فرهنگی و توسعه علمی و فناورانه نقش اساسی واصلی در پیشرفت جامعه و سلامت انسان ایفا میکنند که این موضوع بهعنوان زمینه اصلی فعالیت این نهاد از ابتدای تأسیس آن در سال ۱۳۵۹ انتخابشدهاند.
طیبی افزود: توسعه علمی و فناورانه در حوزه پزشکی نیز از زمینههای مهم فعالیت این نهاد بوده و نقش غیرقابلانکاری در توسعهی خدمات علوم تولیدمثل و درمان ناباروری، سرطان و بهویژه سرطان پستان، طب بازساختی و ترمیمی و زخمهای مزمن در سطح ملی و بینالمللی داشته است.
وی اظهار کرد: به علت انجام فعالیتهای موفق فناورانه در حوزههای فنی و مهندسی، کشاورزی و علوم انسانی و اجتماعی، جهاددانشگاهی موفق به انجام فعالیتهای بینرشتهای مهمی در حوزههای مختلف و بهویژه کمک به ارتقاء خدمات پزشکی در درمان بیماران شده است.
طیبی با اشاره به اینکه در حوزه زخمهای مزمن، یکی از نیازهای جامعه ما محصولات پیشرفته و نوین در درمان زخمهای مزمن شامل زخم پوشها و پوستهای جایگزین است عنوان کرد: در سالهای اخیر به دلیل تحریمهای ظالمانه شاهد آن بودیم که بسیاری از بیماران ما به دلیل کمبود برخی از این محصولات دچار مشکل شدند، به همین دلیل جهاددانشگاهی در قالب طرحهای فناورانه با محوریت پژوهشکده فناوریهای زخم و ترمیم بافت و همکاری سایر بخشهای فنی و مهندسی، تولید این محصول را از سالهای گذشته در دستور کار قرار داده که مراحل تولید آزمایشگاهی آن به پایان رسیده است و با سپری کردن فاز تایید بالینی و اخذ مجوزهای لازم این محصولات در دسترس مبتلایان به زخمهای مزمن قرار خواهد گرفت.
وی بابیان اینکه کرونا علیرغم همهی مصیبتها و آلامی که بر بشر وارد کرده، استفاده از فضای مجازی را به یک اجبار و فرصت تبدیل کرد افزود: این موضوع برای جامعه علمی کشورمان که انتقال تجارب علمی و فناورانه را یک ضرورت برای بیان توانمندیهای خود و استفاده از تجارب موفق دیگران میداند و تحریمها این فرصت را در ارتباط با حضور و استفاده از دانشمندان خارجی گرفته بود، هم فرصت حضور آنها را فراهم کرده است و هم این فرصت را فراهم کرده که متخصصان بیشتری بتوانند از مزایای این کنفرانسها استفاده کنند.
لزوم توجه به کاهش هزینههای درمان زخمهای مزمن
ایرج حریرچی معاون کل وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در ارتباطی مجازی در مراسم افتتاحیه این کنگره بابیان اینکه در درمان بیماران زخمهای مزمن تخصص گرایی و فوق تخصص گرایی اشتباه فاحشی است، گفت: در مسیر تولید محصولات برای درمان بیماران باید به توان تولید داخلی اتکا کنیم تا هزینههای درمان کاهش پیدا کنند تا بیماران مجبور نشوند به دلیل هزینههای بالا از درمان اجتناب کنند یا درمان مناسب را دریافت نکنند.
وی به شیوع زخمهای مزمن در کشور اشاره و بیان کرد: زخمهای مزمن خصوصاً زخمهای مزمن دیابتی که شیوع قابلتوجهی دارند و زخمهای مزمنی که ناشی از انواع درمانهای مختلف سرطان خصوصاً رادیوتراپی حاصل میشود، میتواند تأثیر به سزایی در کیفیت زندگی افراد مبتلا بگذارد و حتی گاهی از خود سرطان و بیماری دیابت تأثیر بیشتری در فعالیت شغلی یا اجتماعی یا خصوصاً کیفیت زندگی دارد.
معاون کل وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، آموزش و آگاهی بخشی به 2 گروه مرتبط با زخمهای مزمن را ضروری دانست و گفت: مهمترین اقدامی که لازم است در این زمینه انجام دهیم، آگاهی بخشی و آموزش مناسب به دو گروه است، یک گروه بیماران و حمایتکنندگان خانوادگی و فامیلی بیماران هستند، با آموزش به این گروه میتوانیم از شیوع زخمهای مزمن پیشگیری کنیم یا از پیشرفت این زخمها به مراحل بالاتر جلوگیری کنیم. گروه دوم درمانگران ازجمله پزشکان، پرستاران و پیراپزشکان هستند که گاهی حتی ممکن است در تشخیص و اهمیت این زخمها و ضرورت شروع درمان اولیه و انجام درمان مناسب آگاهی لازم را نداشته باشند و آموزش لازم به آنان داده نشده باشد. باید اهمیت این زخمها و راههای پیشگیری را تبیین کرده و آموزش داد که بهترین راه این اقدام از طریق شبکه بهداشتی و درمانی کشور است.
حریرچی با تاکید بر اینکه این اشتباه فاحشی است که گمان کنیم برای درمان هر بیماری باید به متخصص یا فوق تخصص آن بیماری مراجعه شود و بهواسطه این اشتباه بیماران شهرهای کوچک و روستاها را به این افراد ارجاع داده شوند افزود: اگر میخواهیم به مردم خدمت کنیم و موضوع زخم را حل کنیم بهترین راه این است که در شبکهای که در گستره وسیع ایران نفوذ دارد بهصورت مرحلهای به بهورزان، پزشکان عمومی، متخصصین و غیره آموزشهای لازم دهیم تا همین افراد به درمان بیماران بپردازند، پسازآن اگر بیماری شرایط پیچیدهای داشت برای درمان به متخصصان آن حوزه ارجاع داده شوند.
وی تصریح کرد: تخصص گرایی و فوق تخصص گرایی یکی از اشتباه فاحشی است که مراقب باشید در این تله گرفتار نشوید.
معاون کل وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی توجه به هزینههای درمان زخمهای مزمن را ضروری دانست و اظهار کرد: زخمهای مزمن میتوانند هزینه قابلتوجهی را به بیماران تحمیل کنند بنابراین حتماً باید اقدامات لازم را انجام دهیم که این بیماران تحت پوشش بیمه قرار گیرند تا بیماران مجبور نشوند به دلیل هزینههای بالا از درمان اجتناب کنند یا درمان مناسب را دریافت نکنند یا اگر درمان مناسب را دریافت میکنند دچار هزینههای بسیاری شوند.
حریرچی بابیان اینکه پانسمانهای نوین تأثیر بهسزایی در درمان زخمهای مزمن دارند، گفت: باید به توان تولید داخلی اتکا کنیم تا هزینههای درمان کاهش یابند. مطمئن باشید بسیاری از خانوادهها و بیمه گران، توان پرداخت هزینههایی که امروز مطرح است را ندارند و همین مساله باعث اختلاف طبقاتی در دریافت درمان میشود به همین دلیل در این مسیر حتماً به تولید داخل اتکا کنید و پیگیر باشید که بتوانید براساس تولید داخل و نیمنگاهی به بازارهای منطقه که تولید داخل را مقرونبهصرفه میکند اقدام کنید تا به بیمار و کشور هزینه زیادی تحمیل نشود.
حمایت مجلس از بیماران حوزه زخم
حسینعلی شهریاری رییس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی در مراسم افتتاحیه این کنگره بابیان اینکه زخم یکی از مشکلات بیماران است که علل مختلفی دارد عنوان کرد: زخمها با توجه به بالا رفتن سن و بیماریهای مختلف افزایش پیدا میکنند و در جوامعی که مشکلات اقتصادی بیشتری دارند این مشکلات بیشتر دیده میشود.
وی بابیان اینکه بر اساس آمارهای مختلف جمعیتی حدود ۱۰ تا ۱۲ میلیون بیمار دیابتی در کشور داریم گفت: فقط برای زخم دیابتیها سالانه حدود هزار میلیارد تومان هزینه میشود که باید در این رابطه چارهای بی اندیشیم.
رییس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس بابیان اینکه در حوزه درمان زخم در دنیا و کشورمان اقدامات خوبی شروعشده است ادامه داد: بسیاری از بیماران این حوزه از مشکلات اقتصادی نیز رنج میبرند که باید موردحمایت اقتصادی قرار گیرند به همین دلیل امیدواریم در مجلس شورای اسلامی بتوانیم حمایتهای خوبی برای این افراد پیشبینی کنیم.
ارتباط مستقیم پژوهشهای جهاددانشگاهی با نیازهای مردم و تولید فناوری
محمدرضا پورعابدی معاون پژوهش و فناوریهای جهاددانشگاهی نیز در این مراسم بیان کرد: جهاددانشگاهی بهعنوان یکنهاد عمومی غیردولتی همواره از دو عنصر علم و دانش و تلاش جهادی برای حل مشکلات و نیازهای امروز و آینده جامعه بهصورت دانشبنیان بهره برده که این هدف اصلی برای پژوهش در حوزههای مختلف ازجمله پزشکی، پژوهشهای کاربردی و توسعهای است.
وی افزود: هرچند که در این نگاه لبههای دانش همواره مورد رصد پژوهشگران جهاددانشگاهی نیز بوده است. نگاه پژوهشگران و اعضای هیات علمی جهاددانشگاهی مثال قهرمانی است که در لباس دانش و پژوهش برای پاسخ به نیازهای جامعه قدم برداشته است.
معاون پژوهش و فناوری جهاددانشگاهی با تاکید بر اینکه در جهاددانشگاهی پژوهشهای پژوهشگران بهطور مستقیم با نیازهای مردم و تولید فناوری در ارتباط است، تصریح کرد: از نگاه ما، پژوهشگران باید قهرمانان این ملت باشند که با تمام مشکلات و سختیها، دشوارترین مسیرها را برگزیدند تا با استفاده از تمامی پتانسیلهای موجود در بستر جهاددانشگاهی با بسیج تمامی امکانات دانشگاهی و علمی، خدمتی شایسته به مردم ایران ارایه دهند.
پورعابدی گفت: در حوزه پزشکی، زمانی که دانش جدید درمان ناباروری در دسترس مردم نبود جهادگران دانشگاهی و پژوهشگران و اعضای هیات علمی با رصد نیاز مردم با امکانات بسیار محدوده دانش آن را فراگرفتند و با محدودترین منابع موجود از ابزار پژوهش برای خدمت به مردم استفاده کردند. اینک باعث افتخار فراوان است که مراکز درمان ناباروری جهاددانشگاهی یک سرمایه اجتماعی مردمی بسیار ارزشمند برای جهاددانشگاهی و کشور به شمار میآیند.
وی با اشاره به زمان فعالیت اولین پژوهشگران جهاددانشگاهی ادامه داد: جالب است بدانیم که تاریخ فعالیت اولین پژوهشگرانی که در جهاددانشگاهی باهدف استفاده از سلولهای بنیادی دردرمان بیماریهای صعبالعلاج فعالیت خود را آغاز کردند به اواخر دهه هفتاد و اوایل دهه هشتاد شمسی بازمیگردد و اولین گروه پژوهشی سلولهای بنیادی نیز در سال ۱۳۸۲ موفق به اخذ مجوز شد.
پورعابدی با تاکید بر اینکه مرکز تحقیقات علوم سلولی رویان در این سالها همواره جزء بهترینها بوده است، گفت: جدیدترین ثمره این فعالیتهای مستمر و پیگیر راهاندازی مرکز پیشرفته محصولات سلولی (ATMP) و مشارکت درراه اندازی اولین کارخانه تولید فرآوردههای سلولی خاورمیانه، شروع بیش از ۱۰ کارآزمایی بالینی در حوزه سلول درمانی و سلولهای بنیادی را میتوان بهعنوان مدلی موفق از پژوهشهای توسعهای و کاربردی با رویکرد حرکت در مرزهای دانش نام برد.
وی تصریح کرد: اولین محصول حاصل از سلولهای بنیادی برای درمان بیماران مبتلابه کویید ۱۹ نیز از محل این محصولات در کارآزمایی بالینی انجام شد و امیدواریم نتایج مثبت آن بتوانیم نقشی در درمان بیماران مبتلابه کویید ۱۹ برداریم.
معاون پژوهش و فناوری جهاددانشگاهی افزود: توسعه فعالیتهای طب بازساختی مبتنی بر تلفیق مهندسی مواد و مهندسی سلول نهتنها دررویان که در پژوهشگاه ابنسینا برای درمان ضایعات استخوانی و غضروفی و زخمهای مزمن و در سازمان جهاددانشگاهی خراسان رضوی در حوزه ژندرمانی برای بهبود فرآیندهای سلول درمانی را شاهد هستیم.
پورعابدی در رابطه با فعالیت جهاددانشگاهی در حوزه سرطان پستان که شایعترین سرطان بانوان ایرانی است، ادامه داد: پس از سالها موجب افتخار جهاددانشگاهی است که اعلام کنیم پژوهشکده معتمد در قالب ۹ گروه پژوهشی از پژوهشهای بالینی گرفته تا زیستفناوری دارویی و ایمنی درمانی سرطان گامی کوچک ولی بسیار مهم و اساسی برای تشخیص زودرس و درمان مؤثر این بیماران برداشته است.
وی افزود: با توجه به بومشناسی ایران و تنوع گیاهان دارویی در ایران، پژوهشکده گیاهان دارویی جهاددانشگاهی بهعنوان مرکز تحقیقات گیاهان دارویی کشور و منطقه، با بهرهگیری از حضور بیش از ۵۰ عضو هیات علمی و محقق در قالب چهار گروه پژوهشی و پوشش زمینههای تحقیقات کاربردی گیاهان دارویی و داروهای فعالیت دارد. راهاندازی خط تولید دو داروی گیاهی لیورسیل و ملیتروپیک برای درمان بیماریهای متابولیک و کنترل علائم آلزایمر را میتوان از دستاوردهای شاخص اخیر این مرکز نام برد.
معاون پژوهش و فناوری جهاددانشگاهی تصریح کرد: در حوزه زیستفناوری پزشکی علاوه بر حوزه ناباوری، سلول درمانی و طب بازساختی و سرطان، زیستفناوری جانوری یکی دیگر از افتخارات قابلذکر جهاددانشگاهی است. در حوزه زیستفناوری جانوری در پژوهشکده زیستفناوری جانوری رویان و پژوهشگاه ابنسینا شاهد پژوهشهای کاربردی در اصلاح نژاد و تولید نژادهای برتر در انواع دامهای پر محصول هستیم.
دکتر پورعابدی بیان کرد: پژوهشهای متعدد و موفق گروه ایمونولوژی تولید مثل درباره موضوعاتی همچون واکنش سیستم ایمنی بدن نسبت به اسپرم و جنین، آنتی بادیها و سقط مکرر، موجب شکلگیری مرکز تحقیقات آنتیبادی مونوکلونال در سال ۱۳۷۹ و تأسیس مرکز تحقیقات نانوبیوتکنولوژی در سال ۱۳۸۴ در پژوهشگاه ابنسینا شد.
وی با اشاره به اینکه پژوهشکده علوم بهداشتی جهاددانشگاهی در راستای گسترش دانش بومی پیرامون سلامت همگانی در سال ۱۳۷۹ تأسیسشده است، گفت: این پژوهشکده با حضور جمعی از متخصصان علوم بهداشتی فعالیتهای پژوهشی خود را با رسالت ارتقای سطح سلامت افراد جامعه در گروههای پژوهشی سهگانه و اولین مرکز تحقیقات سنجش سلامت به انجام میرساند.
پورعابدی افزود: زمانی که زخمهای مزمن در کشور ما برای بیماران مشکلات زیادی را به وجود آوردند، علاوه بر وجود بهترین و مدرنترین بیمارستانها و نامدارترین متخصصان، اما از جنبههای مختلف، زخمهای مزمن جزء موارد مورد غفلت در نظام سلامت محسوب میشود که در جهاددانشگاهی پس از هدفگذاری بهمنظور پیشگیری و درمان زخمهای مزمن، پژوهشکده فناوریهای نوین زخم و ترمیم بافت تأسیس شد.
معاون پژوهش و فناوری جهاددانشگاهی بیان کرد: اکنون در مجموعه جهاددانشگاهی، پژوهشگران و اعضای هیات علمی در قالب دو پژوهشگاه، ۹ پژوهشکده، ۱۲ مرکز تحقیقات مصوب شورای گسترش وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی، ۳۸ گروه پژوهشی، تنها با یک هدف پژوهش میکنند. پیدا کردن راهی برای پیشگیری و کاهش درد و آلام بیماران، اینیک شعار نیست، بلکه مدلی است که جهاددانشگاهی در این سالها بر پایه منابع مالی محدود و متکیبهخود ارایه کرده است و به لحاظ اثربخشی و اقتصادی بودن مورد ارزیابی قرارگرفته است.
وی ادامه داد: اگرچه دراینبین موارد ناموفقی نیز وجود دارد ولی کارنامه جهاددانشگاهی در حوزه پزشکی، میتواند به شایستگی الگوی مناسبی برای توسعه پژوهشهای کاربردی و توسعهای با رویکرد حرکت در مرز دانش باشد. در جهاددانشگاهی پژوهش و درمان در کنار هم دیدهشده است. ما در صدد هستیم که با پایش این مدل از جنبههای مختلف به بهبود کیفیت فعالیتهای گروهها و پژوهشکدهها در جهاددانشگاهی بپردازیم و امید داریم که همواره پژوهشگران جهاددانشگاهی بهعنوان قهرمانان ملت عزیزمان یاد شوند.
پورعابدی اظهار کرد: یکی از برنامههای مؤثر در توسعه این علوم در کشور و تعامل با جامعه علمی بینالمللی، برگزاری جشنوارههای بینالمللی بوده است، زیرا جهاددانشگاهی معتقد است تولید علم بدون ترجمان آن، کمک چندانی به جامعه بشری نخواهد کرد.
اهمیت درمان زخم و ترمیم بافت در کیفیت زندگی افراد مبتلا
مسعود حبیبی رییس سازمان جهاددانشگاهی علوم پزشکی تهران نیز با اشاره به اینکه امسال اپیدمی کرونا تمام شئونات جامعه را تحت تاثیر قرار داده و همکاران گرانقدر جامعه پزشکی و متولیان سلامت کشور در مقابله با این بیماری تلاشهای وافری انجام دادهاند، گفت: تمام این خدمات و جانفشانیها مرهمی بر زخم و رنج بیماران و مردم عزیز کشورمان بوده است.
وی در رابطه با برگزاری این کنگره بهصورت آنلاین اظهار کرد: با توجه به شرایط امروز کشور امکان برگزاری کنگره و تبادلنظر و تشریکمساعی حضوری در خصوص آخرین دستاوردهای علمی در حوزه زخم و ترمیم بافت میسر نشد، ولی با تلاشهای همکاران امکان برگزاری مجازی و تلویزیونی این کنگره محقق شد.
رییس سازمان جهاددانشگاهی علوم پزشکی تهران با ابراز امیدواری برای ایجاد فرصتی مناسب جهت بهرهمندی از آخرین یافتهها و دستاوردهای علمی در این حوزه، افزود: همچنین تلاش کردیم با تعامل بیشتر و تبادل اطلاعات در حوزه تل مدیسین ظرفیتهای ارایه خدمات و پیگیری بیماران را در شرایط کرونا معرفی و تسهیل کنیم.
حبیبی ادامه داد: ما در پژوهشکده فناوریهای زخم و ترمیم بافت با اتمام تحقیقات بنیادی و کاربردی برای ارتقا و توسعه درمان بیماران فعالیتهای بسیاری انجام دادهایم و از طریق برگزاری کارگاههای علمی و آموزشی همکاران پزشک و پرستار در سراسر کشور و همکاری با مراکز تحقیقاتی و فنآور و بهرهمندی از تجارب و ظرفیتهای علمی بینالمللی شبکهای منسجم و همکار برای درمان زخم و فناوریهای مرتبط به ترمیم بافت ایجاد کردهایم.
وی تصریح کرد: حرکت برای تولید پانسمانهای نوین و ترکیبات دارویی و پیچهای عروقی، ارتقاء درمان و بهرهمندی از سلول درمانی و بیوتراپی از دست آوردهای ایجاد این شبکه و همکاریهای بینرشتهای است که در این مسیر نیز از تمامی محققان و همکاران گروه پژوهشی و علاقهمندان به فعالیتهای بین رشتههای دعوت به همکاری میکنیم.
حبیبی با تاکید بر اینکه درمان زخم و ترمیم بافت نقش بسیار مهمی در کیفیت زندگی افراد مبتلا دارد، گفت: عوارض اجتماعی و بار اقتصادی این بیماری با درمان زودهنگام و پیشگیری از ناتوانیهای ماندگار کاهشیافته و بسیار حایز اهمیت است و ضرورت دارد دولت و متولیان سلامت و سازمانهای بیمهگر در این خصوص توجه و سرمایهگذاری بیشتری انجام دهند.
وی در پایان بیان کرد: ازآنجاییکه بسیاری از مبتلایان زخمهای مزمن را مردمان با درآمد پایین تشکیل میدهند، کمکهای مردم و انسانهای نیکوکار بسیار موردتوجه و مورد استقبال است.
مراسم افتتاحیه هفتمین کنگره ملی و پنجمین کنگره بینالمللی زخم و ترمیم بافت توسط پژوهشکده زخم و ترمیم بافت سازمان جهاددانشگاهی علوم پزشکی تهران صبح امروز (چهارشنبه 12 آذرماه) با سخنرانی مجازی حمیدرضا طیبی رییس جهاددانشگاهی، ایرج حریرچی معاون کل وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، حسینعلی شهریاری رییس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی، محمدرضا پورعابدی، معاون پژوهش وفناوری جهاددانشگاهی، مسعود حبیبی رییس سازمان جهاددانشگاهی علوم پزشکی تهران برگزار شد.
این کنگره طی سه روز از تاریخ 12 لغایت 14 آذرماه بهصورت مجازی برگزار میشود و بهطور برخط از پایگاه اطلاعرسانی سازمان جهاددانشگاهی علوم پزشکی تهران به نشانی tv.jdtums.ir صفحه اینستاگرام این سازمان به نشانی instagram.com/jdtums.ir و آپارات به نشانی aparat.com/jdtums/live قابلمشاهده است.
برچسبها سازمان جهاد دانشگاهی پژوهشگر وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکیمنبع: ایرنا
کلیدواژه: سازمان جهاد دانشگاهی پژوهشگر وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی سازمان جهاد دانشگاهی پژوهشگر وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی اخبار کنکور معاون کل وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی درمان زخم های مزمن زخم و ترمیم بافت سلول های بنیادی هزینه های درمان علمی و فناورانه مراسم افتتاحیه گیاهان دارویی درمان بیماران مرکز تحقیقات زیست فناوری توسعه یافته گروه پژوهشی درمان مناسب سلول درمانی کیفیت زندگی تخصص گرایی برای درمان بین المللی هیات علمی توسعه ای سال ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۰۱۸۹۹۷۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
حـذف کودکان مهاجر از سلامت
حتی وقتی پانزدهم اسفندماه سال گذشته، سخنگوی وزارت بهداشت خبر داد که خدمات درمانی برای کودکان زیر ۷ سال در مراکز درمانی دولتی رایگان شده، باز هم این کودکان مهاجرند که نادیده گرفته و حذف شدند.
به گزارش هممیهن، سل میگیرند، بیماریهای عفونی و پوستی به جانشان میافتد، سرماخوردگی و بیماریهای فصلی همراه همیشگیشان است، دچار سوختگی میشوند و عفونتها رهایشان نمیکند. بیماریهای تالاسمی، هموفیلی و سرطانها هم در میانشان دیده میشود. کودکان مهاجر، افغانستانیهایی فراری از جنگ، طالبان، فقر و تنگدستی، با وسایلشان بغچه شدند و با خانوادههای آشفته و سرگردانشان راهی ایران. گروهی سر از خیابانها درآوردند، گروهی از کارگاههای زیرزمینی و در کشور غریبه، نه در مدارس صندلی دارند، نه در مراکز درمانی، تختی برایشان خالی شده. آنها شهروندان غیرقانونی هستند که حتی به وقت بیماری، اگر پولی نداشته باشند که اغلب هم کارگرند و ندار، چارهای جز رنجوری ندارند.
فعالان حقوق کودک و آنها که در زمینه آموزش و درمان کودکان مهاجر بهویژه افغانستانیها فعالیت میکنند، میگویند که وزارت بهداشت در یک دوره، بخش قابلتوجهی از هزینههای درمان این کودکان و بهطور کلی بیماران افغانستانی و مهاجر را پرداخت میکرد، اما حالا که اوضاع اقتصادی به هم ریخته و بیمارستانها فقیرند، حمایتها هم قطرهچکانی شده و بخش مددکاری بیمارستانها خدمتی برای این گروه ندارد. حتی وقتی پانزدهم اسفندماه سال گذشته، سخنگوی وزارت بهداشت خبر داد که خدمات درمانی برای کودکان زیر ۷ سال در مراکز درمانی دولتی رایگان شده، باز هم این کودکان مهاجرند که نادیده گرفته و حذف شدند.
رایگانشدن خدمات درمانی برای کودکان زیر ۷ سال از مهرماه سال گذشته مطرح شد. آن زمان وزیر بهداشت اعلام کرد، کودکان در این گروه سنی، در بیمارستانهای دولتی خدمات رایگانی دریافت میکنند. بهرام عیناللهی، این کودکان را آیندهسازان کشور خوانده و گفته بود که این طرح، به اجرای بهتر قانون جوانی جمعیت کمک میکند. چراکه به گفته سخنگوی این وزارتخانه در نیمه اسفندماه، موضوع رایگانشدن همه خدمات سرپایی و بستری کودکان زیر ۷ سال در راستای اجرای قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، در هیئتدولت تصویب شده است.
پدرام پاکآیین گفته بود: «با ابلاغ مصوبه خدمات درمانی رایگان کودکان، همه بیمههای پایه، مکلف به پرداخت ۱۰۰ درصد تعرفه دولتی برای همه خدمات درمانی، سرپایی و بستری کودکان زیر ۷ سال هستند.» خدماتی مانند معاینه، آزمایشگاه، تصویربرداری، توانبخشی، همچنین استفاده از کیت غربالگری نوزادان در مراکز دولتی دانشگاهی کشور، تحت پوشش این طرح قرار دارد.
این مسئول در وزارت بهداشت این را هم گفته بود که: «آن بخش از خدماتی که ممکن است تحت پوشش بیمههای پایه نباشد، تا سقف تعهد سازمانهای بیمهگر از محل دیگری تأمین خواهد شد.»
چند روز پیش هم سعید کریمی، معاون درمان وزارت بهداشت تاکید کرد که هرگونه درمان سرپایی و بستری بدون پرداخت هزینه از جیب بیمار انجام میشود. همه بیمارستانها ملزم به رعایت آن هستند و اگر کودکی را پذیرش نکنند، با آنها برخورد میشود. مردم تخلفات را به سامانه ۱۹۰ اطلاع دهند. او این را هم اضافه کرد که دارو، تحت پوشش این برنامه نیست.
این برنامه وزارت بهداشت از اسفندماه سال گذشته کلید خورد، اما آنطور که برخی منابع میگویند، بودجهای برای آن در نظر گرفته نشده و عملاً اجرا نمیشود. اینها را یونس عرب، مدیرعامل انجمن تالاسمی ایران میگوید. به گفته او، از سال ۷۶ تا دو سال پیش، درمان بیماران تالاسمی رایگان بود، اما حالا سالانه نزدیک به ۱۰ میلیون تومان هزینهشان میشود که باید از جیب پرداخت کنند، درمان رایگان بیماران زیر ۷ سال شعار است و در این مدت گزارشی مبنی بر رایگان بودن آن اعلام نشده است.
تاخیر برای دیالیز به دلیل فقرشرط دیگر این طرح، اما پوشش بیمهای است، با همین شرط بسیاری از مهاجران خط میخورند؛ کودکان مهاجری که بهدلیل ورود غیرقانونی به ایران، توانایی استفاده از خدمات درمانی رایگان ندارند و در ادامه روندی که پیشازاین هم وجود داشت، پروسه درمانشان، کامل نمیشود. همه اینها در شرایطی است که بهگفته مدیرعامل انجمن بیماران تالاسمی، بیشتر مبتلایان به تالاسمی در میان مهاجران غیرایرانی کودک هستند؛ از نوزاد تا نهایت ۱۵-۱۴ ساله. آنها برای هربار دیالیز، باید دو میلیون تومان و برای استفاده از داروی خوراکی آهنزدا، دو میلیون تومان دیگر هزینه کنند. ۵۰۰ هزار تومان هم پول ویزیت و داروهای دیگر میشود.
عرب میگوید که گاهی میتوان برای این بیماران از بیمارستانهای دولتی تخفیف گرفت و داروهای اهدایی را در اختیارشان قرار داد. این موضوع شامل بیماران فاقد هویت هم میشود: «ما نمیگذاریم این بیماران اذیت شوند.»
انجمن بیماران تالاسمی به آنها کارت اختصاصی داده و از طریق همین کارت، به عدد ۱۵۰۰ مهاجر افغانستانی مبتلا به تالاسمی رسیدهاند؛ افرادی که اغلب سنشان کم است. درمان آنها در کشور مبدأ نامناسب بوده و این موضوع روی حالشان در ایران تاثیر گذاشته. بیشترشان ساکن تهران، گلستان و سیستان و بلوچستاناند. او میگوید که در بسیاری از موارد این بیماران توانایی مراجعه ندارند، مثلاً باید ۲۰ روز یکبار تزریق انجام دهند، اما گاهی به ۴۰ روز میرسد که فشار زیادی به بیمار وارد میشود.
البته این موضوع هم تنها شامل بیماران غیرایرانی نمیشود، بیماران ایرانی بهویژه در جنوب کشور هم گاهی بهدلیل هزینههای بالا، جلسههای تزریقشان با تاخیر انجام میشود، چون با پول یارانهای که میگیرند، زندگی میکنند. او در ادامه صحبتهایش به کمکهای بینالمللی برای درمان بیماران غیرایرانی در ایران اشاره و انتقاد میکند که این نهادها، صلاحیت شناسایی این بیماران را ندارند: «شورای مهاجرت نروژ ـ سازمان امور پناهندگی نروژی - یا همان انآرسی، بودجه سالانهای از کمیسیون اروپا برای کمک به این بیماران دریافت میکند، اما عملاً این اتفاق نمیافتد. ما با اداره کل مهاجران وزارت کشور، کمیساریای عالی پناهندگان و... صحبت کردهایم که این شورا صلاحیت لازم برای تشخیص موارد حیاتی کمکدرمانی را ندارد و این کار باید از سوی نهادهای مدنی انجام شود، آنها برای این بیماران هزینه چندانی نمیکنند، هرچند تحت نظر وزارت کشور فعالیت میکنند.»
وضعیت شیوع بیماریها در افغانستان نامناسب است، هرچند وقت یکبار خبری از شیوع یک بیماری در این کشور منتشر میشود و از آنجایی که این افراد در رفتوآمد همیشگیاند، خطر انتقال این بیماریها به داخل کشور هم وجود دارد. مثل خبری که سهروز پیش منتشر شد و نشان دادکه سه بیماری از داخل افغانستان وارد کشور شده است؛ آبله مرغان، سرخک و آنفلوآنزا که در سطح مناطق تحت پوشش دانشگاه علومپزشکی مشهد دیده شده است.
مددکاری بیمارستانها جمع شدهعلیاکبر اسماعیلپور، یکی از فعالان مدنی و مدیر یکی از مؤسسههای مردمنهاد در مناطق آسیبدیده است که در زمینه مهاجران افغانستانی و حمایت از کودکانشان فعالیت میکند. او میگوید، تاکنون خبری درباره رایگانشدن درمان کودکان زیر ۷ سال نشنیده، اما بهطور کلی اگر هم چنین اتفاقی بیفتد، قطعاً کودکان افغانستانی را شامل نمیشود: «ما همیشه هزینههای زیادی برای درمان این کودکان پرداخت میکنیم و دراینزمینه انجمن پویش همیاری با کودکان فعالیت زیادی کرده و هزینههای درمان این کودکان را پرداخت میکند.»
به گفته او، بخش مددکاری بیمارستانها جمع شده و کاری برای مهاجران نمیکند وقتی هم بخواهند با آنها حساب کتاب کنند، بهعنوان یک خارجی قیمتها را اعلام میکنند. او درباره اینکه اگر مورد حادی به آنها گزارش شود چه اقدامی انجام میدهند، توضیح میدهد که از ارتباطها و انجیاوهای دیگر کمک میگیرند. بیمارستانها بهندرت تخفیف میدهند.
کمک مالی سازمانهای بینالمللی در دولت قبلپیمان حقیقت طلب، مدیر پژوهش انجمن دیاران است؛ انجمنی که در زمینه پیگیریهای حقوقی مهاجران فعالیت میکند. او میگوید که آنها بهطور مستقیم با این مسائل در ارتباط نیستند، اما در دولت قبلی اقدامی که صورت گرفت این بود که با همکاری وزارت رفاه، وزارت کشور و وزارت بهداشت، بخش زیادی از هزینههای درمان این افراد ازسوی سازمانهای بینالمللی پرداخت میشود؛ هم برای کودکان، هم برای بزرگسالان، اما کودکان در اولویت بودند. حالا، اما مشخص نیست که این هزینهها پرداخت میشود یا خیر: «نمیتوانستند این هزینهها را در بخش آموزش، از این سازمانها بگیرند، اما در بخش درمان میگرفتند. آن سازمانها هم هماهنگ بودند. مثل انآرسی، یو ان و... حالا نمیدانیم این اقدامات انجام میشود یا خیر.»
بااینهمه او تاکید میکند که نباید تفکیکی در گرفتن خدمات درمانی وجود داشته باشد: «در پیماننامه جهانی حقوق کودک و حتی در قوانین داخلی مثل قانون حمایت از کودکان و نوجوانان، تابعیت را بهرسمت نشناختهاند یعنی کودک مهاجر هم حق بهرهمندی از تمام این تسهیلات را دارد: «شرایط بیمارستانها بهدلایل اقتصادی خوب نیست و ضعیفتر از گذشته شدهاند و نمیتوانند از این کودکان حمایت کنند. ازسویدیگر این کودکان مهاجر بهویژه افعانستانیها، از یک شرایط جنگی و از یک کشور فقیر آمدهاند، طبیعتاً بیماریهای زمینهایشان نسبت به کودکان ایرانی بیشتر است؛ مخصوصاً در زمینه تغذیه.»
فقط بیمهشدههابااینهمه، اما محمدمهدی ناصحی، مدیرعامل سازمان بیمه سلامت تاکید میکند که تنها کودکانی که تحتپوشش بیمه هستند، میتوانند از این طرح استفاده کنند. او میگوید: «برای بهرهمندی از این خدمات، مهاجران باید بیمه شوند که شرایط آن هم فراهم شده است. دراینزمینه تفاهمنامهای با سازمان ملی مهاجرت انجام شده که این افراد میتوانند با پرداخت حق بیمه، یکسال بیمه شوند، تعرفهها هم نسبت به هزینه درمان، بالا نیست.» براساس اعلام او، این افراد، در صورت داشتن کد یکتا، به مراکز پیشخوان دولت مراجعه میکنند و خودشان را بیمه میکنند. با آنها هم همکاری خوبی صورت میگیرد.
با اینکه فعالان مدنی حوزه کودک میگویند که بیمارستانها بهدلیل شرایط اقتصادی، معمولاً کمکی به این افراد و خانوادههایشان نمیکنند، اما ناصحی تاکید میکند که همکاری خوبی در بیمارستانها با این افراد صورت میگیرد و حتی گاهی خود بیمارستان هزینه را پرداخت میکند.
کودکان درگیر بیماریهای عفونی، پوستی و تغذیهاییکی از فعالان کودک که نزدیک ۱۰ سال سابقه فعالیت در زمینه درمان کودکان را داشته هم تایید میکند که اغلب هزینههای درمان کودکان مهاجر را خیران پرداخت میکردند. او که نخواست نامش در گزارش بیاید، میگوید که حجم مراجعههای بیمارستانهای دولتی بسیار بالاست و اولین قدمی که برای پرداخت هزینه بیماران نیازمند انجام میشود، مراجعه به بخش مددکاری بیمارستانهاست، اما این بخش هم در سالهای اخیر بهدلیل بالا رفتن میزان مراجعهها، همچنین سیاست وزارت بهداشت در ارتباط با مهاجران، کارایی چندانی ندارد.
وزارت بهداشت به این بیماران در پرداخت هزینههایشان، نه اینکه تخفیف ندهد، بلکه تخفیفها بسیار ناچیز است و اگر هم مورد حادی بوده و پولی جور نشده، کودک بیمار هم از درمان بازمانده است. به گفته او، این موضوع برای کودکان ایرانی بدون شناسنامه هم صادق است: «خانوادههای ایرانی برای دولتی حسابشدن هزینههای درمان خود و فرزندانشان، باید استشهاد محلی جمع کرده و یک فرآیند قانونی طی کنند که باتوجه به شرایط و فقر فرهنگی این خانوادهها، عملاً اینکار انجام نمیشود.»
به گفته این فعال مدنی، نهادهای مردمی همواره کمک میکنند تا هزینههای درمان این کودکان تامین شود: «کودکان در مناطق حاشیهای، با انواع بیماریها ازجمله بیماریهای عفونی مواجهاند، دلیل آن هم فقر و سوءتغذیه آنهاست. آنها درگیر سرماخوردگی، آنفلوآنزا و سویههای مختلف کرونا هستند و بهدلیل شرایط خاصی که دارند، بدن ضعیفتری نسبت به سایر کودکان دارند و مستعد ابتلا به انواع بیماریها هستند. بیماریهای پوستی را هم باید به این دایره اضافه کرد. برخی از این کودکان در زمینهای کشاورزی کار میکنند، گروهی زبالهگرد هستند و بیشازهمه در معرض ابتلا به بیماریهای پوستی قرار دارند.»
مراجعه دیرهنگام درماناو براساس تجربه ۱۰ ساله فعالیت در این حوزه تاکید میکند که درصد تخفیف بیمارستانها پایین است، مثلاً اگر ۱۵-۱۰ میلیون تومان هزینه درمان شود، آنها یک تا دو میلیون تومان تخفیف میدهند و مابقی را خانوادهها باید تامین کنند. وقتی این هزینهها بالا میرود، خانوادهها هم دیرتر مراجعه میکنند و کودک درگیر وضعیت اورژانسیتری میشود: «ما شاهد بودیم در خانوادههای درگیر اعتیاد، زمانیکه کودک دنداندرد میگرفت، روی دندان کمی مواد میگذاشتند تا آرام بگیرد، چون توانایی مراجعه به مرکز درمانی ندارند.»
براساس اعلام او، گاهی ایرانیانی که شناسنامه دارند، بهدلیل اینکه باید سهمی از پرداختیها را داشته باشند، باز هم نمیتوانند برای درمان مراجعه کنند: «بیمه سلامت حتی برای خود ایرانیان هم پوشش وسیعی ندارد. یادم است که ما کودکان مبتلا به سرطان، پیوند مغز و استخوان و درگیر مشکل قلبی داشتیم که خیلی هم بیماریشان حاد بود، آنها توانایی درمان در مراکز درمانی را نداشتند.»
او ادامه میدهد: «ما در دورهای که در قالب یک نهاد رسمی فعالیت میکردیم، بارها با مسئولان جلساتی برگزار کردیم و حتی به تفاهمنامهای رسیده بودیم که یک کُد شناسایی برای این کودکان بدون شناسنامه داده شود تا آنها از طریق همین کُدها بتوانند یکسری موارد درمانی یا درمان اورژانسی داشته باشند. این تفاهمنامه تا جایی پیش رفت، اما بهمحض تغییر دولت، برنامهها متوقف شد.» این فعال مدنی، درباره وضعیت درمان کودکانی که بیماریهای خاصتری مانند سرطان، تالاسمی، هموفیلی و... دارند، توضیح میدهد که این کودکان از سوی برخی نهادهای تخصصی مورد حمایت قرار دارند.
به گفته این فعال مدنی، تعداد ورودی کودکان بیمار به بیمارستانهایی مانند امامخمینی، مرکز طبی کودکان، بیمارستان مفید و... آنقدر بالاست که قشر متوسط ایرانی بهدلیل گرانی درمان، مدتها در صف انتظار باقی میمانند، چون توانایی پرداخت در بیمارستانهای خصوصی را ندارند. میزان مراجعه به بیمارستانهای دولتی، روزانه ۶۰-۵۰ نفر است. حتی وقتی برخی از نهادهای مردمی دراینزمینه اقدامی انجام میدهند، بخش مددکاری بیمارستانها آنقدر سرشان شلوغ است که دیگر حواسشان به معرفی این افراد به نهادهای مربوطه نیست.
ازسویدیگر بهدلیل شرایط اقتصادی، آنها نمیتوانند تخفیفهای زیادی به این بیماران بدهند. البته دراینمیان هم وزارت بهداشت رویکرد انسانمحوری در زمینه درمان ندارد و به این بیماران بهعنوان توریست سلامت نگاه میکند، درحالیکه این کودکان از فقر و بدبختی وارد کشور شدهاند.» او درباره بیماریهایی که بین کودکان مهاجر شایع است هم توضیح میدهد و به یک غربالگری اشاره میکند که ۶-۵ سال پیش انجام شد و نشان داد که در کورههای محمودآباد، میزان ابتلا به سیل در میان کودکان جدی است که احتمالاً بهدلیل کار کردن آنها با آجر و خاک بود که این مسئله را تشدید میکرد.
به اعتقاد او، درمان کودکان، ایرانی و غیرایرانی ندارد. این کودکان در سالهای اول زندگیشان بهسر میبرند، آسیبپذیرترند و نمیتوانند از خود مراقبت کنند. در کنار کودکان، زنان هم نیاز به حمایت دارند؛ چراکه در مناطق حاشیهای و در خانوادههای درگیر اعتیاد، بارِ زندگی بر دوش زنان است و اگر آنها بیمار شوند، کل خانواده آسیب میبیند.
سلامت، ایرانی و خارجی نداردطاهره پژوهش، پیشازاین مدیرعامل انجمن حمایت از حقوق کودکان بود و حالا عضو این انجمن است. او سابقه سالها فعالیت برای حوزه کودکان آسیبدیده دارد و حالا میگوید که از زمان دولت آقای خاتمی، بحث بر سر این بود که همه از طریق سازمان تامین اجتماعی بیمه شوند و دفترچه داشته باشند، تا دولت روحانی هم چندین دفترچه برای این کودکان و خانوادههای مهاجر صادر شد: «یکی از کودکان ما درحالحاضر بهدلیل ابتلا به سندروم گیلنباره ـ که یک بیماری نادر التهاب دستگاه عصبی محیطی است ـ مبتلا شده که هزینه بسیار زیادی دارد و یکی دیگر در پی انفجار نارنجک در چهارشنبهسوری سال گذشته، بستری است. آنقدر هزینه این بیماران بالاست که کارکنان بیمارستان پول جمع کردند تا توانستند هزینههای درمان را پرداخت کنند.»
او درباره خبر اخیر وزارت بهداشت درباره درمان رایگان کودکان زیر ۷ سال تاکید میکند که چنین چیزی را شاهد نبودهاند: «تا جایی که ما با این موضوع درگیر بودهایم، ندیدم که هزینههای درمان برای کودکان زیر ۷ سال رایگان باشد.» او هم میگوید که معمولاً در مواجهه با کودکان مهاجر بیمار، سراغ خیران میروند: «بهدلیل گرانشدن دارو، شرایط این کودکان بسیار سخت است. آنها دچار مشکلات سوءتغذیه، بلوغ زودرس، مشکلات تنفسی، مشکلات دندانپزشکی و... هستند. آنها هم نسبت به درمان آگاهی ندارند، هم امکاناتی در اختیارشان قرار نگرفته. برخی از این بیماریها کهنه میشود و درنتیجه هزینه درمانشان هم بالا میرود.»
او به پیماننامه حقوق کودک که همه کودکان را در بهرهمندی از خدمات، یکسان در نظر گرفته، اشاره میکند: «طبق پیماننامه حقوق کودک، دولت متعهد شده که تمام امکانات پزشکی و بهداشتی را برای این کودکان فراهم کند، در عمل، اما چنین اتفاقی نیفتاده است. ما در جلسهای که با وزارت بهداشت درهمینزمینه داشتیم، با این پرسش نماینده وزارتخانه مواجه شدیم که شما هزینههای درمان را تامین میکنید؟ ما گفتیم که نهادهای مدنی توانایی پرداخت این هزینهها را ندارند.
آنها غیردولتی هستند و هیچ جایی در بودجهشان این هزینهها در نظر گرفته نشده است. وزارت بهداشت میگوید، پول ندارد و حالا که بحث درمان کودکان زیر ۷ سال است، آنها از چه کانالی میخواهند این بودجه را تامین کنند؟» براساس اعلام او، بنابر ماده ۲۸ پیماننامه حقوق کودک، امکانات پزشکی و درمانی باید برای تمام کودکان فراهم شود، این شامل تمام کودکانی میشود که در ایران زندگی میکنند. نمیتوان گفت که با شیوع یک ویروس، تنها کودکان ایرانی واکسینه شوند.
پژوهش میگوید که در دورهای سازمان ملل و سازمان امور پناهندگان، درصدی از هزینههای درمان را پرداخت میکرد؛ حدود ۷۰ درصد. اما باز هم این مسئله برای کودکان دارای کارت انجام میشد. بعد از حکومت طالبان، کودکانی که وارد کشور شدند، با معضلات زیادی مواجه بودند ازجمله بیماریهای درماننشده: «به نظر میسد یک سیاست مهاجرتی درست، میتواند بسیاری از این مشکلات را حل کند، یعنی کودکانی که وارد کشور میشوند در جایی ثبت شوند. وقتی کسی بهعنوان شهروند یا پناهنده در جایی زندگی میکند، باید از امکانات پزشکی هم بهرهمند شود. اگر سیاست مهاجرتی اصلاح شود، مردم هم خیالشان راحت میشود. سلامت، موضوعی نیست که بتوانیم ایرانی و خارجی کنیم. فاکتوری برای کل جامعه است و دولتها متعهد شدهاند، برای منافع کشور فعالیت کنند.»