بورس به کدام سو میرود؟
تاریخ انتشار: ۱۹ آذر ۱۳۹۹ | کد خبر: ۳۰۲۶۲۹۰۴
بورس تهران در دو روز گذشته با مسیر کاهشی مواجه شد، اما در ادامه بازگشایی مثبت یکی از نمادهای بزرگ گروه فلزات اساسی سبب شد تا شاخص کل بخشی از افت صبحگاهی خود را جبران کند.
خبرگزاری میزان - روزنامه دنیای اقتصاد نوشت: طی معاملات دو روز گذشته نمادهای بزرگ بازار بودند که روندی کاهشی به شاخص کل این بازار تحمیل و در مقابل کوچکترها در محدوده مثبت قیمتی نوسان کردند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
اما بازار سرمایه به کدامین سو میرود؟ این سوالی است که تقریبا هر فرد دارای کد بورسی در پیچیدهترین بازار کشور با آن درگیر است. افراد چه از لحاظ مالی تحصیل کرده باشند و چه آشنایی آنها با بورس تنها به اطلاعات درست و غلط ارائه شده در فضای مجازی و کانالهای تلگرامی محدود باشد، یک خصیصه مشترک دارند.
انسانها فارغ از همه اشتراکات و تفاوتهایی که با هم دارند در امید به کسب سود با هم شریکاند. طبیعتا اینکه چنین مسالهای دارای چه ریشههای تکاملی و زیستی در انسانهاست موضوع بحث این گزارش نیست، اما آنچه مشخص است، کارکردهای ذهن انسان حالا در عصر بهرهبرداری از پیچیدگیهای فنی و شناختی جوامع امروز، آنچنان که باید با سرعت رشد علم تطبیق نیافته است.
دقیقا به همین دلیل است که ما در مواجهه با بسیاری از موقعیتهای نیازمند به تصمیمگیری، بیش از آنکه چوب تنبلی خود را خورده باشیم از تبعات سادهانگاری رنج میبریم؛ سادهانگاری که بیش از هر چیز از دست کم گرفتن زوایای پنهان موضوع فعالیت و بالطبع عدمقطعیت ناشی میشود.
دقیقا به همین دلیل است که بازار سهام بارها و بارها در طول تاریخ شاهد کژاندیشیهایی بوده که به جز فعالان این بازار دامن سایرین را گرفته و بعضا با شکلگیری حبابهای قیمت به کلیت اقتصاد کشورها نیز آسیب زده است. بررسی تبار شناسی حبابها در بازارهای مالی نشان میدهد که همه آنها در اوج ناباوری و حیرت از عوامل بیرونی شکل گرفتهاند و در اوج خوشبینی نیز خاتمه یافتهاند. در حال حاضر بسیاری از تحلیلگران بازار سرمایه در مورد آنچه در میانه مردادماه روی داد نیز همین نظر را دارند. در آن زمان کمتر کسی از سرمایهگذاران حقیقی بازار سرمایه میتوانست تصور کند که قیمتها مسیری متضاد از روند دو ساله را آغاز کنند و آنچنان بر ریزش خود ادامه دهند که در نهایت فشار سنگین عرضه در بسیاری از نمادها برای روزهای متمادی جریان معاملات را از تقاضای موثر خالی کند.
کوچکترها رنگ عوض میکنند
بررسیها از روند معاملات در هفتههای اخیر به خوبی موید آن است که این رویه در طول این مدت و همزمان با برگشت قیمتها به سطوح بالاتر معکوس شده است. در روزهای اخیر نمادهای کوچک بورسی که در گذشتهای نه چندان دور، در بحبوحه ترس سرمایهگذاران از ریزش بیشتر بدون خریدار مانده بودند، نه تنها از وضعیت قبلی خارج شدهاند که حالا هم از سهام بزرگ بازار که از ابتدای سال تاکنون هم در روزهای رونق و هم در روزهای رکود عملکرد بهتری از خود به نمایش گذاشتند، گوی سبقت را ربودهاند.
با نگاهی دقیقتر به روند قیمتها و تعقیب ورود و خروج نقدینگی حقیقی در بورس تهران میتوان اینطور نتیجه گرفت که فعالان بازار این روزها تمایل بیشتری به خرید سهام در نمادهای کوچکتر دارند. بررسیها حکایت از تغییر وضعیت معاملات نمادهای کم وزن بازار از صفوف سنگین خرید به صفهای فروش دارد. برای مثال نمادهایی مثل «فخاس»، «خکمک» و «غشان» از جمله نمادهایی بودهاند که در ماههای اخیر با صفهای خرید یا صف فروشهای قابلتوجه مواجه بودند و در این میان بارها پیش آمده که هیجان خرید جای خود را به هیجانی در جهت عکس داده است.
در طول این مدت اشباع خرید و فروش در نمادهای یاد شده به حدی بوده که حتی نبود تقاضا یا عرضه سبب شد تا این نمادها حتی درصد اندکی از قیمت پایانی را هم نتوانند پر کنند. توجه بیشتر به نمادهایی از این دست به خوبی نشان میدهد که این بخش از بازار سرمایه تا چه حد در مقابل تغییر جریان نقدینگی آسیبپذیر است. با این حال مشکل وقتی حادتر میشود که دریابیم این رویه در بازار سرمایه امری مسبوق به سابقه است و نه تنها طی سالهای پررونق اخیر بلکه بارها در ایام رکود ادامهدار بازار سهام بین سالهای ۹۲ تا ۹۶ در نمادهای سبک وزن بازار تکرار شده است.
توضیحی بر دور باطل ریسک
دلیل تغییر نگاهها به سمت سهام کوچک بازار چیست؟ چرا فعالان بازار به جز چند برش کوتاه از تاریخ ۵۰ و چند ساله بازار سهام در ایران همواره چشم به نمادهایی داشتهاند که تا این حد تغییر جهت آنها آسان است؟ برای پاسخ به این سوال شاید بهتر باشد بگوییم که فعالان ریسک پذیرتر بازار همواره نیمه پر لیوان را میبینند. آنها اغلب میدانند که سهام سبک وزن، برای پر کردن حجم مبنا و رسیدن به قیمتهای بالاتر راهی به مراتب آسانتر از نمادهای سنگین را پیش رو دارند.
برای مثال نمادی که در یک روز تنها به ۵ میلیارد تومان معامله در صف خرید نیاز دارد تا قیمت پایانی آن به میزان ۵ درصد رشد کند به مراتب نسبت به نمادی که با ۱۵ میلیارد تومان به این هدف میرسد وضعیت بهتری دارد. دقیقا به همین دلیل است که در طول ۲ سال منتهی به سالجاری که ورود نقدینگی به بازار سرمایه روندی صعودی را میپیمود، نمادهای سنگین وزن بازار از رشد کمتری برخوردار بودند و در مقابل کوچکترها با رشد تند و تیز قیمت خود تقریبا بدون وقفه شاخص کل هموزن را بیش از شاخص کل بورس افزایش میدادند.
دقیقا به همین دلیل بود که نماگر اصلی بورس در طول سال ۹۸، ۱۸۷ درصد و شاخص هموزن در حدود ۴۳۷ درصد افزایش یافت. شدت این روند تنها زمانی کاهش یافت که سیل نقدینگی گسیل شده به بازار سهام، در ماههای ابتدایی سالجاری تحتتاثیر کاهش نرخ بهره و رکود مشاغل به سبب شیوع کرونا، به دلیل اشباع تقاضا از ورود به نمادهای کوچکتر بازماند و به ناچار از جریان معاملات نمادهای بزرگ بازار سر برآورد.
خروجی این اشباع نیز چیزی نبود جز رسیدن شاخص کل بازار به ابرکانال ۲ میلیون و ۷۸ هزار واحدی. برای آنکه زنجیره وقایع ذکر شده را تکمیل کنیم باید بدانیم که طی دو هفته اخیر پیشروی بیشتر شاخص کل هموزن نسبت به شاخص بورس به روال سالهای قبل بازگشته و نمادهای این بازار در شرایطی داد و ستد میشوند که در ۱۵ روز اخیر به جز برخی استثناها نماگر هموزن از شاخص بورس بیشتر رشد کرده است.
دقت در آنچه تاکنون شرح داده شد، به خوبی نشان میدهد که در برابر شانس بالایی که نمادهای کوچک برای افزایش سریع قیمت دارند، ریسک زیادی را نیز به سرمایهگذاران خود منتقل میکنند. چرا که اگر این نمادها بتوانند تحتتاثیر افزایش تقاضا در مدتی کوتاه عملکردی سریع به نمایش بگذارند، به این معنا خواهد بود که در مدت زمانی اندک نیز میتوانند راه رفته را بازگردند. حال سوال اینجاست که اگر واقعا ریسک سرمایهگذاری اینچنینی تا این حد بالاست، پس چرا بسیاری از فعالان بازار سهام حتی آنها که تجربه کافی از حضور در این بازار دارند، به پذیرش خطرهای موجود تن میدهند؟ چطور ممکن است شخصی بر ارزنده نبودن دارایی خود واقف باشد و آن را به امید بالاتر رفتن قیمت همچنان نگه دارد؟
بازنده نهایی
مطالعات مالی رفتاری پس از گذشت سالها به خوبی نشان دادهاند که رفتارشناسی حبابها در بازار سهام و نظایر آن اگرچه برخلاف تصور عامه ناشی از کلاهبرداری نیست، اما از بعد عملکرد تا حدودی به ترفند پانزی شباهت دارد. در این روش سود نامتعارفی که به هر سرمایهگذار پرداخت میشود در واقع نه از بازده معمول یک سرمایهگذاری بلکه از جیب شخص جدیدی است که به امید سود به تازگی وارد چرخه سرمایهگذاری شده است. رویه یاد شده تا جایی ادامه پیدا میکند که بعد از آخرین سرمایهگذار، شخص جدیدی وارد این رویه نشود. در این حال معکوس شدن جریان نقدینگی به لو رفتن حقه منجر خواهد شد.
در بازار سهام نیز وضعیت نمادی که با حباب مواجهند اگرچه ناشی از وقوع تقلب یا کلاهبرداری نیست، اما تا حد بسیار زیادی از تغییرات الگوی جریان نقدی پانزی پیروی میکند. در این حالت بسیاری از افراد که ریسک خرید یک دارایی گرانقیمت را پذیرفتهاند، بر این باور هستند که همواره شخص دیگری خواهد بود تا سهام آنها را به امید رشد بیشتر قیمت از آنها بخرد. این وضعیت که در ادبیات مالی از آن با عنوان «سادهدل بزرگتر» یاد میشود، تا جایی تداوم خواهد داشت که سادهدلتر از سرمایهگذار آخر پیدا نشود و نبود تقاضا روند صعودی را به یک باره معکوس کند.
در این حالت طبیعی خواهد بود که افت قیمتها ادامهدار و شدید باشد تا جایی که سهام شرکتها به اشباع کامل فروش برسند یا متغیرهای بنیادی به حمایت از قیمت سهام برآیند؛ وضعیتی که دقیقا طی هفتههای قبل در بسیاری از نمادهای بازار سهام رخ داد. در ماههای اخیر برخی از نمادها، بعضا بیش از ۶۰ درصد از بهای خود را در مدتی اندک از دست دادند.
این مساله در حالی رخ داد که در حال حاضر نیز شواهد حکایت از رونق دوباره نمادهای کوچک و احتمال درگیر شدن افرادی در این فرآیند دارد که احتمالا از سازوکار چرخههای این چنینی و اثر مخربی که دامنه نوسان بر تشدید آنها میگذارد، اطلاع چندانی ندارند. برای دوری از تبعات منفی این احتمال همانطور که در بسیاری از مصاحبهها و گزارشها بر آن تاکید شده بهتر است تا مردم عادی که با اندک سرمایه خود به امید کسب سود به بازاری مانند بورس میآیند با افزایش دانش مالی خود و دوری از حواشی که افراد سودجو در فضای مجازی ایجاد میکنند، با بهرهگیری از تخصص افراد ذیصلاح در این زمینه از به خطر انداختن داراییهای خود بپرهیزند.
نگاهی به بازدهی دو شاخص کل و هموزن از ابتدای شهریورماه نشان میدهد طی ۵/ ۱ ماه ابتدایی این بازه، سهام گروههای بزرگ و عمدتا کامودیتیمحور در رشد قیمت از کوچکترها سبقت گرفته بودند؛ اما ۲۸ مهر شاهد تلاقی این دو نماگر بودیم. در ادامه وضعیت تغییر کرد و این شاخص هموزن بود که از شاخص کل پیشی گرفت. با وجود این، اما دو نماگر مذکور همراستا با یکدیگر حرکت میکردند. از ابتدای آذرماه توجه به گروههای کوچک بازار جدیتر شد تا شاهد واگرایی هر چند محدود دو نماگر یاد شده باشیم که طی دو روز معاملاتی گذشته به اوج خود رسیده است. بهطوریکه در مقابل افت شاخص کل (بهعنوان نماینده سهام با ارزش بازار بالا)، شاخص هموزن (با اثرگذاری یکسان نمادها) روندی صعودی در پیش گرفته است. موضوعی که نشان میدهد توجه به سهام کوچکتر بازار که بهعنوان سهام چابک نیز شناخته میشود، افزایش یافته است.
بیشتر بخوانید: ادامه روند نزولی شاخص| فرابورس رشد کردانتهای پیام/
خبرگزاری میزان: انتشار مطالب و اخبار تحلیلی سایر رسانههای داخلی و خارجی لزوماً به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفاً جهت اطلاع کاربران از فضای رسانهای منتشر میشود.
منبع: خبرگزاری میزان
کلیدواژه: بورس بازار سرمایه اخبار اقتصادی نماد های کوچک بازار سرمایه نشان می دهد بازار سهام نماد ها کوچک تر ها نماد هایی قیمت ها شاخص کل روز ها بار ها دو روز سال ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.mizan.news دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری میزان» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۰۲۶۲۹۰۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
محرک جدید بورس
معاملات روز گذشته بورس تهران با واگرایی نماگرهای سهامی پیگیری شد. در جریان معاملات روز گذشته بازار سهام، شاخصکل افت ۰.۵۸درصدی را ثبت کرد و در پلههای ابتدایی کانال ۲میلیون و ۳۰۰هزارواحدی کار خود را به اتمام رساند. بهرغم افت شاخصکل در معاملات روز سهشنبه، شاخص هموزن با رشد ۰.۱۷درصدی همراه شد.
به گزارش دنیای اقتصاد، از بهمن سالگذشته، نمادهای شاخصساز بیشتر در کانون توجه بازار قرار گرفتهبودند و این موضوع در پیشتازی شاخصکل از شاخص هموزن نیز نمایان شد، اما در چند روز اخیر تقاضا به سمت نمادهای کوچک رفته و در دو روز اخیر نیز شاخص هموزن عملکرد بهتری نسبت به شاخصکل داشتهاست. در فرابورس نیز شاخصکل این بازار با افت ۰.۱۸درصدی همراه شد.
ارزش معاملات خرد بازار سهام که شامل سهام و حقتقدم میشود، در روز گذشته رقم ۴ هزار و ۲۸۵میلیاردتومان را ثبت کرد. همچنین در روز سه شنبه، ۵۳میلیاردتومان پول حقیقی وارد بازار شد.
روند دلار نیماییبه رغم اینکه بورس در ماههای اخیر هنوز به طور جدی به افزایش نرخ ارز در بازار آزاد واکنش نشان ندادهاست و به نوعی دچار نوعی جاماندگی در بورس نسبت به سایر بازارها و نرخ ارز هستیم، باید به این موضوع توجه داشت که بورس همچنان با ابهامات زیادی مواجه است که تا زمان زدوده شدن سایه این ابهامات از بازار، نمیتوان به شکلگیری روند جدی در بازار خوشبین بود.
اختلاف نرخ دلار نیما با بازار آزاد در حال حاضر یکی از مهمترین مسائلی است که اهالی بازار اعتراض جدی به حبس آن در حوالی ۴۰هزارتومان دارند و به نظر بانک مرکزی در هفتههای آتی، اجازه دهد تا نرخ نیمایی از محدودههای کنونی افزایش را تجربه کند که مطمئنا اثرات مثبت این موضوع در جریان معاملات پدیدار خواهد شد.
بررسی روند قیمتی دلار نیمایی نشان میدهد که این نرخ با رشد ۰.۴۲درصدی نسبت بهروز گذشته همراه شده و در آستانه فتح کانال ۴۱هزارتومان قرار گرفتهاست. با شکافی که میان دلار بازار آزاد و دلار نیمایی ایجاد شدهاست، سیاستگذار دیر یا زود باید این شکاف ایجادشده را با افزایش دلار نیمایی پر کند و اثرات مثبت این موضوع در ماههای آتی در بازار نمایان خواهد شد.
در معاملات صندوقها چه گذشت؟در جریان معاملات روز گذشته، صندوقهای طلا یکدست سرخپوش شدند. معاملات اونس طلا در بازار جهانی در روز گذشته با افت ۱.۳۳درصدی نسبت به جلسه معاملاتی قبل پیگیری شد و دلار نیز در لحظه تنظیم این گزارش (ساعت۱۵ روز سه شنبه) با اندکی کاهش نسبت بهروز قبل معامله میشد. برآیند دو عامل فوق سبب شد تا تابلوی معاملات صندوقهای طلا، رنگ قرمز به خود بگیرد.
با افت قیمتی که در روز گذشته در معاملات صندوقهای طلا بهوقوع پیوست، حباب این نوع از صندوقها با کاهش معناداری مواجه شد و حتی برخی از این صندوقها به زیر NAV رسیدند. از سوی دیگر شنیدهها حاکی از آن است که بهزودی صندوق جدیدی در حوزه املاک و مستغلات در بازار پذیرهنویسی خواهد شد. بهنظر میرسد که با افزایش تعداد صندوقهای مختلف و پذیره نویسی صندوقهای جدید در بازار، توجه به سرمایهگذاری غیرمستقیم در بازار همچنان ادامهدار باشد.
صندوقهای اهرمی حاضر در بازار نیز روز گذشته با افت قیمت همراه شدند. نکته قابلتوجه در چند وقت اخیر این است که صندوقهای اهرمی بهنوعی تبدیل به لیدر بازار شدهاند و اهالی بازار بهدقت جریان معاملات این صندوقها را رصد میکنند. نکته قابلتوجه معاملات روز گذشه بورس تهران، رشد قیمت صندوقهای بخشی خودرویی بود. با توجه به رشد سبزپوشی سهام خودرویی در روز گذشته، این صندوقها با اقبال خریداران همراه شدند.
تجدیدارزیابیموضوع تجدیدارزیابی داراییهای شرکتهای بورسی در سالگذشته برای مقاطعی در بازار مطرح و سبب شد تا بازار برای چند روز هم که شده، جانی تازه به خود بگیرد، اما مسکوت ماندن این موضوع و بهورطه عمل نرسیدن آن، بازار را با ابهامات آتی مواجه کرد و بازار نتوانست از این آیتم بهعنوان محرکی برای رشد خود استفاده کند.
بهنظر میرسد که باید اتحادی همگانی در راستای به حقیقت بدلکردن این موضوع در تالار شیشهای شکل بگیرد و رسانههای بورسی و اقتصادی به هر رنگ و رخساری که شده، به این موضوع بپردازند تا گامی بزرگ در جهت به روزرسانی داراییهای شرکتهای بورسی برداشته شود. به هر روی باید منتظر ماند و دید که در سالی که جهش تولید با مشارکت مردم نامگذاری شده، سیاستهای اقتصادی به کدامین سمت و سو خواهد رفت و آیا از بستر بازار سهام برای تامین مالی طرحها و پروژههای بزرگ اقتصادی استفاده خواهد شد، یا خیر؟