به نقل از «ایرنا»

تاریخ، شناخت سرزمین و زبان؛ عوامل مهم تعامل ایران و روسیه

تاریخ انتشار: ۲۴ آذر ۱۳۹۹ | کد خبر: ۳۰۳۲۳۱۷۵

آیین رونمایی نقد و بررسی کتاب تاریخ روسیه: از آغاز تا روزگار معاصر، به‌عنوان نخستین جلسه سلسله‌نشست‌های مناسبات فرهنگی‌تمدنی ایران و روسیه، صبح دوشنبه (٢۴ آذر) در هتل اسپیناس تهران برگزار شد و در ابتدای نشست، امیر محمودزاده، مدیرعامل انجمن دوستی ایران و روسیه، نکاتی را درباره لزوم برگزاری سلسله‌نشست‌های مناسبات فرهنگی‌تمدنی ایران و روسیه در راستای تحکیم روابط دو کشور سخن گفت.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در ادامه، بهرام امیراحمدیان، کارشناس ارشد مسائل حوزه روسیه گفت: روابط ما و روسیه تاریخ طولانی دارد اما ادبیات نقش مهمی در شناساندن دو طرف به یکدیگر داشته است. در صدسال اخیر بیش‌ترین آثار خارجی ترجمه‌شده در ایران، کتب ادبیات کلاسیک روسیه بود که به فارسی ترجمه شده است. 

موضوعاتی ما را به هم نزدیک کرده است؛ از جمله چون در ایران، نظام ارباب‌رعیتی حاکم بود و در روسیه هم، چنین بود و این از دست مسائلی است که ما را به هم نزدیک کرده است. همچنین روابط دوستی ما را مناسبات بازرگانی و یپس سیاسی سبب شده است. افزون بر این، واژگان روسی متعددی در کُنه زبان فارسی راه یافته است که ما در گفتارهای روزانه‌مان استفاده می‌کنیم مانند ترمز، زاپاس، استکان و سماور. درنتیجه می‌توانیم مبادلات بسیاری با روس‌ها داشته باشیم هرچند باید زبان روسی را بشناسیم. 

او افزود: تجارت ایران و روسیه از دوره صفویه در ایران و رومانوف‌ها در روسیه آغاز شد و واسطه، ارامنه‌ای بودند که روسی می‌دانستند. در تعامل دوکشور، تاریخ و شناخت سرزمین و زبان عوامل مهمی هستند که می‌توان بر آنها تکیه کرد.
نعمت‌الله ایزدی، آخرین سفیر در شوروی و نخستین سفیر ایران در روسیه، سخنران بعدی بود که به مرور برخی از خاطران دوران سفارت خود گفت.

توسعه ایرانشناسی در دانشگاه‌های روسیه
آخرین سخنران، گودرز رشتیانی، استاد گروه تاریخ دانشگاه تهران و از مترجمان کتاب اظهار کرد: در طول سده‌های اخیر، ایران‌شناسی در روسیه در دانشگاه‌های مسکو و سنت‌پترزبورگ توسعه پیدا کرد و می‌توان از مکتب ایران‌شناسی روسیه نام برد که شامل مسائل عمومی و اختصاصی است. اما روسیه‌شناسی در ایران رشد و بلوغ و توسعه‌ای هم‌سطح با ایران‌شناسی در روسیه نداشته و با پیشینه‌ای که داریم به سطح قابل قبولی نرسیده‌ایم.

وی افزود: در بدو تأسیس دولت روسیه، در قرن نهم میلادی، اولین منابع مکتوب درباره روسیه را ایرانیان به فارسی با عربی نوشتند، به‌ویژه سفرنامه ابن‌فضلان مربوط به سال ٣٠٩ هجری که گزارش عینی از جامعه روسیه ارائه می‌دهد و  این در زمانی است که هنوز روس‌ها الفبا ندارند و بسیار این کتاب برای مردم روسیه اهمیت دارد. کتاب ابن‌رسته هم شناخت بی‌نظیری از جامعه روسیه می‌دهد. در کتاب‌های مسالک و ممالک و حدودالعالم من‌المشرق الی‌المغرب اطلاعات قابل توجهی از روسیه وجود دارد. جالب آنکه همین منابع نشان می دهد نام‌هایی چون دُن و دانوب و کیف ریشه ایرانی دارد. بخش مهمی از جامع‌التواریخ خواجه رشیدالدین فضل‌الله همدانی که به گفته بارتولد، ایران‌شناسی روس، مهم‌ترین متن تاریخی قرون وسطی در همه جهان است، به تاریخ روس‌ها و اسلاوها می‌پردازد. 

در دوره قاجار مرحله دوم روسیه‌شناسی آغاز شد و دستاوردهای شگرفی داشت و  بیشتر از ٢٠٠ متن درباره تاریخ و جغرافیای و وضعیت سیاسی و اجتماعی روسیه توسط دارالترجمه ناصری و مظفری به فارسی  ترجمه شد. از این متون برخی در دهه‌های اخیر تصحیح شده است و این یک انقلاب بود. ضمنا باید اشاره کرد تا مشروطه، بیست‌وشش سفرنامه به روسیه در دست داریم مانند سفرنامه‌های خسرومیرزا، سیف‌الملک و میرزا ابوالحسن ایلچی.

رشتیانی خاطرنشان کرد: هنوز اطلاعات ما از تاریخ و جامعه روسیه متکی بر  ترجمه است. در دوره سوم و حاضر، سفرنامه‌های ارزشمندی هم نوشته شد که شناخت ما را از جامعه روسیه دوچندان کرد. کتاب تاریخ روسیه در چنین فضایی و با این ضرورت می‌گنجد و امیدوارم روسیه‌شناسی در ایران هم‌طراز با ایران‌شناسی در روسیه داشته باشیم.
همچنین در این نشست، گزارش مکتوب آرتیم آندرییف،‌ رئیس مرکز مطالعات ایران در دانشگاه سنت‌پترزبورگ روسیه درباره معرفی این مرکز قرائت شد.
تاریخ روسیه: از آغاز تا روزگار معاصر، به قلم جمعی از استادان دانشگاه دولتی سن‌پترزبورگ روسیه با ترجمه جمعی از مترجمان به سرپرستی گودرز رشتیانی و ناهید عبدالتاجدینی، در ٩٠٠ صفحه، ازسوی انتشارات نگارستان اندیشه منتشر شده است.

برچسب‌ها مسکو روسیه امیر محمود زاده دوره قاجار ایران‌ شناسی دانشگاه تهران

منبع: ایرنا

کلیدواژه: مسکو روسیه دوره قاجار ایران شناسی دانشگاه تهران مسکو روسیه دوره قاجار ایران شناسی دانشگاه تهران اخبار کنکور ایران و روسیه جامعه روسیه ایران شناسی تاریخ روس

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۰۳۲۳۱۷۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

«کلیله و دمنه» در کانون توجه نمایشگاه کتاب ابوظبی

سی و سومین جشنواره بین‌المللی کتاب ابوظبی در حالی آغاز به کار کرده است که بخش ویژه‌ای را به کتاب «کلیله و دمنه» به عنوان یکی از تاثیرگذارترین آثار ادبی جهان اختصاص داده است.

به گزارش ایسنا، سی و سومین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتب ابوظبی از روز گذشته ۲۹ آوریل (۱۰ اردیبهشت) آغاز به کار کرده و تا پنجم می (۱۶ اردیبهشت) در مرکز نمایشگاه ابوظبی ادامه خواهد شد.

از جمله برنامه‌های نوآورانه‌ای که توسط این رویداد ادبی معرفی شده، برنامه «کتاب‌های جهان» است که به معرفی آثار برجسته‌ای می‌پردازد که تمدن بشری را در طول سال‌ها شکل داده و فرهنگ‌ها را به روش‌های منحصر به فردی تحت تأثیر قرار داده است.

امسال «کلیله و دمنه» ترجمه عبدالله ابن مقفع برای این رویداد انتخاب شده و به موازات نمایشگاه کتاب، نمایشگاه هنری جذابی با عنوان «هنر افسانه ها از کلیله و دمنه تا لافونتن» به میزبانی لوور ابوظبی برگزار می شود که تکمیل کننده این کاوش ادبی است.

نمایشگاه بین‌المللی کتاب ابوظبی همچنین از انتخاب «نجیب محفوظ» رمان‌نویس مصری به‌عنوان «شخصیت کانونی» برای این رویداد خبر داده است. محفوظ در سال ۱۹۸۸ با ترجمه آثارش به زبان‌های متعدد، اولین نویسنده عرب نام گرفت که موفق به کسب جایزه نوبل ادبیات شد.

نجیب محفوظ، شخصیت ادبی فقید مصر، به عنوان شخصیت کانونی برای دوره امسال انتخاب شده و میراث ادبی استثنایی او تأثیر عمیقی بر چشم‌انداز ادبی عرب بر جای گذشته است. به عنوان اولین نویسنده عرب برنده نوبل ادبیات، آثار او کمک زیادی به غنی‌سازی میراث ادبی عرب کرده است و ترجمه رمان‌های او به زبان‌های مختلف نقشی اساسی در جلب توجه بین‌المللی به دنیای ادبیات داستانی عربی داشته است.

«نجیب محفوظ» که محبوب‌ترین رمان‌نویس دنیای عرب شناخته می‌شود، متولد ۱۹۱۱ در قاهره، در طول ۷۰ سال فعالیت ادبی خود بیش از ۵۰ رمان‌، پنج نمایشنامه‌، ۳۵۰ داستان کوتاه و ده‌ها فیلمنامه را به نگارش درآورد و بسیاری از کارهای او در مصر و کشورهای دیگر مورد اقتباس تلویزیونی و سینمایی قرار گرفته‌اند. او در سال ۱۹۸۸ توانست عنوان اولین نویسنده عرب برنده جایزه نوبل ادبیات را کسب کند.

«گدا»، «کوچه مدق»، «خواب»، «جنایت»، «در گذر قصر»، «زیر سایبان»، «راه» و «وراجی روی نیل» از جمله کتاب‌هایی هستند که تاکنون از وی به زبان فارسی منتشر شده است.

دکتر «علی بن تمیم» رئیس مرکز زبان ابوظبی که برگزارکننده این نمایشگاه کتاب است گفت: «بر تعهد این مرکز به تجلیل از نمادهای فرهنگی تأثیرگذار جهان عرب در سطح جهانی تأکید می‌کنم. این نمادهای فرهنگی در شکل‌دهی ایده‌ها در میان نسل جدید نقش اساسی داشته و در ارتقای جایگاه زبان عربی نقش اساسی داشته‌اند. نمایشگاه با ابتکارات الهام بخش خود به غنا بخشیدن به چشم انداز فرهنگی جهان عرب ادامه می‌دهد. مصر به طور خاص در کارهای خلاقانه در زمینه های مختلف از جمله ادبی، هنری، فکری و شناختی پیشگام بوده است. نجیب محفوظ ادبیات عرب و جنبه‌های متمایز فرهنگ محلی مصر را بر بستری جهانی قرار داد، او فرهنگ عرب را به سایر مردم و تمدن‌ها معرفی کرد، دامنه آن را گسترش داد».

او درباره انتخاب کتاب «کلیله و دمنه» برای برنامه تازه راه‌اندازی شده «کتاب‌های جهان» در نمایشگاه ابوظبی نیز گفت: «کلیله و دمنه یکی از برجسته‌ترین آثار ادبیات عرب است که به‌عنوان یک کتاب عربی درجه یک از سوی منتقدان عرب شناخته می‌شود و به عنوان بازنمایی عالی از ترکیب فرهنگی بین تمدن‌ها بر اساس منشأ آن که ترکیبی از زبان‌هایی مانند سانسکریت از هند، پهلوی از ایران و عربی است، عمل می‌کند. عناصر این کتاب به دلیل تأثیرگذاری بر سایر فرهنگ‌ها، به ویژه شاعر بزرگ فرانسوی ژان دو لافونتن که در خلق یکی از بهترین افسانه‌هایش از آن الهام گرفت و احمد شوقی شاعر بزرگ عرب زبان که مجموعه مهم خود را بر اساس آن برای کودکان نوشت، مورد تحسین قرار گرفته است».

انتهای پیام