قدیمی‌ترین گورستان دوران اسلامی اسپانیا کشف شد+عکس
تاریخ انتشار: ۲۷ آذر ۱۳۹۹ | کد خبر: ۳۰۳۶۳۵۸۹
به گزارش جام جم آنلاین به نقل از زومیت، با کشف ۴۳۳ قبر در یک محوطه باستانی در شمال شرقی اسپانیا که قدمت آن به سده‌ی اول حکومت مسلمانان در شبه‌جزیره ایبری برمی‌گردد، باستان‌شناسان عملا موفق شدند به یکی از قدیمی‌ترین گورستان‌های مسلمانان در این کشور دست پیدا کنند. یافته‌های جدید تأیید می‌کند که این منطقه در دوران پرتلاطم قرون وسطی که جنگ مسلمانان و مسیحیان در جریان بود، برای مدت مدیدی تحت سلطه‌ی مسلمانان بوده است؛ ولی بعدا که حاکمان مسیحی منطقه را بازپس گرفتند، تاریخچه‌ی آن به دست فراموشی سپرده شده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
بقایای کشف‌شده در این قبرستان نشان می‌دهد که تمامی مردگان مطابق با آداب و رسوم خاکسپاری مسلمانان تدفین شده‌اند. یافته‌های اخیر حاکی از آن است که با وجود اینکه هیچ اشاره‌ای در تواریخ نشده، این شهر به مدت صدها سال عمدتا مسلمان‌نشین بوده است. به گفته باستان‌شناسان، شمار افرادی که در این گورستان دفن شدند و همچنین مدت حضور مسلمانان در آن، گواه آن است که تاوست در روزگار اسلامی، شهری مهم در منطقه ایبرو بوده است.
آخرین کاوش‌ها در این محوطه توسط «انجمن فرهنگی اِل‌پاتیاز» انجام گرفته است. بودجه این انجمن از سوی مردم تاوست تأمین می‌شود و هدف آن تحقیقات بیشتر درباره تاریخچه شهر است. اولین اکتشافات باستان‌شناسی که در سال ۲۰۱۰ در این قبرستان باستانی ۵ هکتاری انجام گرفت، نشان داد که ممکن است بیش از ۴۵۰۰ نفر در آن دفن شده باشند. اما بودجه محدود انجمن سبب شد در طی ۴ سال، تنها ۴۶ قبر حفاری شوند.
باستان‌شناسان تصور می‌کنند که بیش از ۴۵۰۰ نفر در اینجا مدفون باشند به عقیده باستان‌شناسان آخرین یافته‌ها حاکی از آن است که به احتمال زیاد قبرهای بیشتری در آینده در این محوطه کشف کشف خواهند شد. درواقع باستان‌شناسان اکنون اطلاعاتی دارند که نشان می‌دهد وسعت این قبرستان باستانی از آنچه پیش‌تر تصور می‌شد، بیشتر است.
قدمت این قبرها به زمانی بازمی‌گردد که مسلمانان شمال آفریقا که از متحدان خلافت اموی دمشق بودند، در سال ۷۱۱ م به اسپانیا حمله کردند. مسلمانان قسمت اعظم سرزمین‌های شبه‌جزیره ایبری (اسپانیا و پرتغال امروزی) را فتح کردند. در این میان، تنها نواحی کوهستانی در شمال غربی شبه‌جزیره همچنان در سیطره‌ی مسیحیان ماند. مسلمانان که مسیحیان به آنان «مورو» یا «مور» می‌گفتند، بعدا سعی کردند گل (فرانسه کنونی) را نیز فتح کنند. ولی ابتدا در سال ۷۲۱ و سپس در نبرد تور در سال ۷۳۲ از ارتش کوچک‌تر فرانک‌ها به فرماندهی شارل مارتل شکست سختی خوردند. سواره‌نظام سنگین فرانک‌ها در آن پیروزی نقش تعیین‌کننده‌ای ایفا کرد.
پس از آن، مسلمانان که سرزمین‌های زیادی را از دست داده بودند، حکومت خود را عمدتا در جنوب بارسلون و رشته‌‌کوه پیرنه برقرار کردند؛ اما درّه‌ی ایبرو در اطراف سارگوسا همچنان در دست مسلمانان ماند. منطقه تحت سلطه مسلمانان به «اَندلُس» معروف شد؛ اَندل احتمال از نام وَندال‌ها (قبایل ژرمن) گرفته شده است که مسلمانان توانسته بودند سرزمین‌هایش را اشغال کنند. دوره‌ی اوج فرهنگی مسلمانان اندلس به سده‌ی دهم بازمی‌گردد که پیشرفت‌های شگرفی در ریاضیات، نجوم و پزشکی داشتند.
به نظر مورخان، حکومت‌های مسلمانان در این منطقه نسبتا بی‌خطر بودند. اگر یهودیان یا مسیحیان منطقه نمی‌خواستند به اسلام بگروند، به شرط پرداخت جزیه یا خراج، مجاز بودند دین خود را نگه دارند. البته با پیروان سایر ادیان ابراهیمی همان رفتار نمی‌شد و آنان عمدتا طبقه اجتماعی پائین‌تری از مسلمانان داشتند.
مسلمانان از سده یازدهم رفته‌رفته بخش‌هایی از سرزمین‌های خود را از دست دادند و پادشاهی‌های مسیحی در شمال شبه‌جزیره قدرت بیشتري گرفتند. آخرین امیرنشین گرانادا در جنوب اسپانیا در سال ۱۴۹۲ توسط ارتش کاستیا و طی آخرین نبرد بازپس‌گیری اندلس به دست مسیحیان افتاد. رهبری پادشاهی مسیحی را در این دوران تعیین‌کننده ایزابلای یکم کاستیا و فردیناند دوم آراگون، اولین ملکه و پادشاه اسپانیا برعهده داشتند. پس از شکست مسلمانان، اسلام در منطقه غیر قانونی اعلام شد و مسیحیان که قرن‌ها تحت سلطه‌ی مسلمانان بودند، دست به آزار و اذیت آنان زدند؛ آزار و اذیت گاهی بسیار خشونت‌آمیزی که تا اوایل سده هفدهم ادامه یافت. قبلا مشخص شده بود که مسلمانان در نواحی همجاور نفوذ زیادی داشته‌اند؛ ولی در تواریخ و اسناد اشاره‌ای به استیلای مسلمانان در شهر تاوست نشده بود.
مسلمانان ساکن منطقه تماما مطابق آداب و رسوم اسلامی و فارغ از جایگاه اجتماعی با کفن سفید به خاک سپرده می‌شدند. باستان‌شناسان تصور می‌کنند بیش از ۴۵۰۰ نفر در اینجا مدفون باشند قبلا گورهای باستانی گاه‌به‌گاه در این شهر کشف می‌شدند؛ ولی تصور می‌شد این گورها متعلق به کسانی باشند که بر اثر همه‌گیری وبا جان خود را از دست داده‌اند. شیوع گسترده‌ی وبا در اسپانیا بین سال‌های ۱۸۵۴ و ۱۸۵۵ جان بیش از ربع میلیون نفر را گرفت. قبلا برخی از محققان انجمن ال‌پاتیاز به ریشه‌های اسلامی برج کلیسای قرن یازدهمی در این شهر مشکوک بودند. بعدا این سوءظن تأیید و ثابت شد که این برج درواقع مناره‌ای است که به تأسی از معماری اسلامی بنا شده.
با شروع حفاری‌ها، باستان‌شناسان متوجه شدند کسانی که اجسادشان در این گورستان کشف شده، مطابق آداب و رسوم تدفین اسلامی به خاک سپرده شده‌اند و اصلا خبری از گور دسته جمعی نیست که در برهه‌ی مصیبت بزرگی همچون همه‌گیری وبا قابل انتظار است. در هر قبر به تفکیک بقایای استخوانی تنها یک نفر پیدا شد. این افراد به پهلوی راست خوابانده شده‌اند تا رو به قبله باشند و رویشان را با خاک پوشانده‌اند. ممکن است روی برخی قبرها را با چوب پوشانده باشند که با توجه به تجزیه‌ی چوب، اثری از آن باقی نمانده است.
اجساد فارغ از موقعیت اجتماعی خود تماما در کفن‌های سفید به خاک سپرده شده‌اند. در آداب و رسوم تشییع جنازه مسلمانان مرسوم نیست که به همراه مردگان، کالاهایی دفن شوند. ولی در حفاری‌هایی که در سال ۲۰۱۰ در این محوطه انجام گرفت، قطعات سرامیکی پیدا شد که قدمت آنها بین قرن هشتم تا دوازدهم است؛ یعنی همان دوره‌ای که این منطقه تحت سلطه‌ی مسلمانان بود. در اکتشافات گذشته مشخص شده بود که در این منطقه گورستان اسلامی وجود دارد؛ ولی آنچه باستان‌شناسان نمی‌دانستند، ابعاد و شمار زیاد قبرها بود. کشف این موضوع منتظره و هم‌زمان غیر منتظره بود. آخرین اکتشافات که اخیرا تصادفا طی احداث جاده‌ای در این منطقه انجام شد، به‌خوبی نمایانگر نفوذ مسلمانان طی چند قرن در این شهر است. باستان‌شناسان گمان می‌کنند این قبرستان برای مدت بیش از ۴۰۰ سال به‌طور مداوم مورد استفاده قرار گرفته است. بنابراین قابل تصور است که در اینجا و طی سده‌های هشتم تا دوازدهم، همواره یک گروه ثابت از مسلمانان زندگی می‌کردند.
منبع: جام جم آنلاین
کلیدواژه: اسپانیا قبرستان مسلمان آفریقا اندلس باستان شناسان آداب و رسوم ی مسلمانان شبه جزیره شده اند
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت jamejamonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «جام جم آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۰۳۶۳۵۸۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
عنوان قدیمی‌ترین نماد نهاد‌های علم جهان یونسکو به دانشگاه تهران اعطا شد
به گزارش گروه آموزش و دانشگاه خبرگزاری علم و فناوری آنا، سید محمد مقیمی رئیس دانشگاه تهران در آستانه سالروز شهادت استاد شهید مرتضی مطهری و روز معلم در جمع اساتید و دانشجویان دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران، با اشاره به قرارگیری در آستانه نودمین سالگرد تأسیس دانشگاه تهران، گفت: ویژگی متفاوتی که آئین نود سالگی دانشگاه تهران نسبت به برنامه‌های هفتاد و هشتاد سالگی دارد، این است که تلاش کردیم قدمت نهاد علم در ایران را به سابقه دانشگاه تهران ضمیمه کنیم.
رئیس دانشگاه تهران به سابقه سنت دانشگاهی در ایران از جندی‌شاپور تا دانشگاه تهران اشاره کرد و افزود: این سابقه حتی در بین دانشگاهیان هم مغفول مانده و کمتر به آن توجه می‌کنیم. از این رو در سال ۱۴۰۲ طی مکاتبه‌ای رسمی به شورای عالی انقلاب فرهنگی پیشنهاد شد تا این سابقه به نوعی به تاریخ و قدمت دانشگاه تهران ضمیمه شود. جندی‌شاپور نماد نهاد‌های علم در ایران بوده و در سال ۲۰۱۷ میلادی از سوی یونسکو به‌عنوان قدیمی‌ترین دانشگاه جهان با ۱۷۵۰ سال سابقه معرفی شده است که البته این رکورد پیش از آن متعلق به دانشگاه بولونیا در ایتالیا با نزدیک به ۱۲۰۰ سال قدمت بوده است.
استاد دانشگاه تهران ادامه داد: افتخار بزرگ تعلق گرفتن پایه‌گذاری سنت دانشگاهی به ایران، در حالی مورد اذعان جهانیان است که خودمان کمتر در خصوص این داشته‌ها و هویت ایرانی- اسلامی مطالعه کرده و کمتر بر روی آن تبلیغ و فعالیت‌های ترویجی انجام داده‌ایم و جوانان ما کمتر از این سرمایه‌های ملی شناخت دارند. از دانشگاه تهران انتظار می‌رود که به‌عنوان دانشگاه پیشگام و نوآور بیشتر به این موضوع توجه داشته باشد و به تقویت هویت ایرانی-اسلامی برای دستیابی به تمدن نوین اسلامی از طریق دانشگاه تمدن ساز که در گام دوم انقلاب اسلامی مورد توجه ویژه قرار گرفته است، بپردازد؛ و بدون شک آثار ارزشمند علامه شهید مطهری منبع بسیار ارزشمندی برای حرکت در این مسیر است.
مقیمی با اشاره به تأکید مقام معظم رهبری بر تمدن سازی دانشگاه، فراز‌هایی از کتاب خدمات متقابل اسلام و ایران اثر شهید مطهری درباره نقش تمدن سازی نهاد علم در ایران از جندی‌شاپور و اذعان ویل دورانت که جندی‌شاپور را محور تمدن ایران در دوره ساسانی می‌داند را یادآوری کرد و بیان داشت: اینکه بگوییم دانشگاه تهران با قدمت ۹۰ ساله، نماد آموزش عالی ایران است، با واقعیت خیلی فاصله دارد. درست است که ۹۰ سال از قدمت مجموعه ساختمان‌های فعلی نماد آموزش عالی کشور که در سال ۱۳۱۳ ساخته شده است می‌گذرد؛ ولی وقتی به سیر تکامل و زنجیره چرخه عمر دانشگاه تهران به‌عنوان نماد آموزش عالی ایران را بررسی می‌کنیم، در مرحله قبلی به دارالفنون می‌رسیم و هر چه که به گذشته برمی‌گردیم به نهاد‌های آموزش عالی همچون ربع رشیدی، نظامیه‌ها و در نهایت به جندی‌شاپور می‌رسیم.
وی افزود: بر اساس مصوبه اولین جلسه شورای عالی انقلاب فرهنگی در سال ۱۴۰۳ که با حضور رئیس‌جمهوری برگزار شد، سابقه دانشگاه جندی‌شاپور به دانشگاه تهران منضم شد و شورای عالی انقلاب فرهنگی مأموریتی به دانشگاه تهران سپرد تا برای اینکه دانشگاه‌ها به‌ویژه دانشگاه تهران نقش محوری تمدن سازی را ایفا کنند، طرح جامعی ارائه شود و برای ارتقای فرهنگ و تمدن ایرانی-اسلامی بر محور نهاد علم تلاش شود. اساتید، دانشجویان و پژوهشگران دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران می‌توانند نقش‌آفرینی ویژه‌ای در این زمینه داشته باشند.
رئیس دانشگاه تهران ادامه داد: وقتی به سیره نظری و عملی شهید مطهری نگاه می‌کنیم، ملاحظه می‌شود که ایشان استاد و معلمی در تراز دانشگاه تمدن ساز است و شخصیتی است که نقش تمدن سازی را به اندازه چند نهاد علمی ایفا کرده است؛ لذا انتظار می‌رود اساتید دانشگاه همین نقش را ایفا کنند تا بتوانیم به اهداف تمدن سازی دانشگاه نائل شویم. آثار و نوشته‌های شهید مطهری همان چیزی است که نیاز امروز ما است و هیچ وقت کهنه نمی‌شود. یکی از مهم‌ترین منابع ما در زمینه مطالعه تمدن سازی دانشگاه، آثار شهید مطهری است که باید به سهم خودمان در تقویت این مجموعه تلاش کنیم.
مقیمی در پایان از برگزاری بزرگداشت ۱۷۵۷ سال سنت دانشگاهی در ایران زمین هم‌زمان با نود سالگی دانشگاه تهران خبر داد و گفت: بر اساس آثار شهید مطهری، دانشگاه جندی‌شاپور نقطه عطفی است که وجوه مشترکی را برای تمدن اسلامی و ایرانی ایجاد کرد. امروز اگر می‌خواهیم به تمدن نوین اسلامی ایرانی دست یابیم، دانشگاه باید یکی از مهم‌ترین کانون‌های توجه ما باشد؛ لذا امروز به شدت به آثار شهید مطهری نیاز داریم تا با رویکرد دانشگاه تمدن ساز بتوانیم آثار مورد نیاز درباره قدمت نهاد علم در ایران را استخراج و نقشه راهی بر اساس اندیشه شهید مطهری تنظیم کنیم.
انتهای پیام/
گزارشگر قديمى راديو دار فانى را وداع گفت