باید ظرفیت‌های اسلامی علوم انسانی حفظ و تقویت شود

وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در نشست مشترک با مدیران حوزه‌های علمیه کشور گفت: در حوزه علوم انسانی ظرفیت فوق‌العاده‌ای متکی بر علوم اسلامی وجود دارد که باید آن را هم حفظ کرد و هم بسط جهانی داد.

به گزارش ایمنا و به نقل پایگاه اطلاع‌رسانی اداره کل روابط عمومی وزارت علوم، منصور غلامی در نشست مشترک با مدیران حوزه‌های علمیه کشور که به مناسبت روز وحدت حوزه و دانشگاه، عصر پنجشنبه ۲۷ آذر در سالن شهدای جهاد علمی کشور برگزار شد، ضمن گرامیداشت یاد و خاطره شهید مفتح و پاسداشت این روز، اظهار کرد: دوره طولانی بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و نام‌گذاری این روز - گذشته از نگاهی که به سیر تحولی که وجود داشته است- همچنین نشان می‌دهد که توفیقات زیادی در این زمینه حاصل شده است، اما همیشه نگاه‌ها ورای آن چیزی است که اتفاق افتاده و آرمان‌ها، دورتر از آن چیزی است که به آن رسیده‌ایم.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

لذا این پیوستگی، حرکت را ایجاب کرده و خوشبختانه به تدریج و در طول سنوات، شاهد اقدامات و تلاش‌های مثمر ثمر برای تحقق اهداف تعریف شده در این موضوع بوده و هستیم.

وی افزود: آنچه که داریم، جای شکرگزاری دارد. در حوزه علوم انسانی با توجه به اتصال به منابع حاصل از منبع وحی و معارفی که از نشر معارف الهی در حوزه‌های مختلف علمی وجود دارد، غنای زیادی را در محتوای متون و منابع داریم. حرکت از آن مجموعه‌هایی که در واقع متولی اصلی محسوب می‌شدند به سمت مراکز آموزش عالی نیز قابل توجه است.

وزیر علوم ادامه داد: در زمینه‌های متعدد و در همراهی علوم مختلف با دیدگاه‌های وحیانی و باورهای اسلامی توفیقات زیادی داشتیم. به لحاظ شکل ظاهری نیز اتفاقات خوبی افتاده است، حضور تعداد زیادی از اساتید حوزوی در محیط‌های دانشگاهی و حرکت فارغ‌التحصیلان دانشگاهی به سمت تحصیل در مدارس حوزوی از نمونه‌هایی است که در این رابطه می‌توان به آن اشاره کرد.

غلامی با بیان اینکه در همین فاصله زمانی حدود ۴۰ سال گذشته، تعداد زیادی از مدارس و مؤسسات دانشگاهی تحت این عنوان ایجاد شده است؛ نمونه آن را دانشگاه امام صادق علیه‌السلام، دانشگاه مفید و مدرسه عالی آیت‌اله شهید مطهری عنوان کرد و گفت: این مراکز ضمن اینکه با ساختار و شکل جدید آموزش عالی اداره می‌شوند، اما محتوا و برنامه‌های آنها منطبق بر دروس معارف اسلامی به معنای عام آن و تخصص‌های حاصل از دانشی است که در حوزه‌های علمیه سال‌های طولانی به آن پرداخته شده است.

وی افزود: اتفاقات خوب و همسویی در این رابطه در محیط‌های دانشگاهی داشتیم. از جمله تشکیل دفاتر نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری که هم متولی دروس معارف بوده‌اند و هم مرکزیتی برای شکل‌گیری مجموعه‌های فرهنگی اسلامی حول نمایندگی این دفتر که قاعدتاً در نگاه به کارنامه توفیق مراکز آموزش عالی در نزدیکی و انطباق با بحث‌های علوم دینی، جایگاه و اثرگذاری این دفاتر را نمی‌شود نادیده گرفت.

وزیر علوم با بیان اینکه امروزه تعداد زیادی از افرادی را داریم که حداقل یک دوره مؤثر را در حوزه‌های علمیه تحصیل کرده‌اند و الان به عنوان اساتید دانشگاهی در مراکز آموزش عالی کار می‌کنند، اظهار کرد: با حضور این افراد در دانشگاه‌ها، تحقیقات و آموزشی که انجام می‌گیرد، خود به خود ذیل این آموخته‌ها و اهداف و برنامه‌ها شکل می‌گیرد.

به گفته غلامی به نظر می‌رسد آنچه که مهم است و باید به آن پرداخته شود، نگاه به آینده دور و داشتن برنامه‌های جدی و راهبردی در این حوزه است.

وی عنوان کرد: ما در حوزه علوم انسانی ظرفیت بسیار بالایی داریم، به خصوص ظرفیت متکی بر دانش حاصل از نگاه اسلام به مباحث مختلف در عالم. این ظرفیت به خصوص در کشور ما که شاید از معدود کشورهای اسلامی هستیم که حوزه‌های علمیه با این قدمت وجود دارد و آثار و داشته‌های علمی خود هم در واقع بر دوش عالمان دینی بوده است. لذا این ظرفیت را برای آینده هم باید حفظ کرد و هم باید بسط داد. شرایط زمانی هم طوری است که این اجازه را می‌دهد در فضای دورتر از مکانی که الان در جغرافیایی کشورمان قرار گرفته، این حرکت و توسعه را داشته باشیم.

وزیر علوم تاکید کرد: در فضای علمی علوم انسانی دنیا باید حضور بیشتری داشته باشیم تا تبلیغ و احیاناً امکان تشکیل مراکز علمی به معنای آموزش گروه‌های خاصی از افراد وجود داشته باشد. این ظرفیت را باید با نشست‌های نزدیک و گفتمان‌های گسترده و هدفمند تعمیق ببخشیم. چرا که این جمعیت عالم در حوزه‌های علمیه یک ثروت عظیم فکری هستند که امید داریم در برنامه‌هایی که انشالله به همت اساتید پیش خواهد رفت، این ظرفیت و سرمایه به فعلیت بیشتری برسد.

غلامی خاطرنشان کرد: در همین سال‌های اخیر بر اساس ارزیابی‌هایی که داشتیم، انتشارات اساتید علوم انسانی، به لحاظ تولیدات علمی نسبت به بقیه گروه‌های علمی که تحت عنوان علوم پایه، علوم کشاورزی و علوم پزشکی است، به لحاظ تعداد بیشتر بوده است و این موضوع نشان می‌دهد که در دانشگاه‌ها به رغم اینکه ما در مباحث مختلف انتظارات اساتید و فعالان این حوزه را آنچنان که باید برآورده نکرده‌ایم، اما این تلاش‌ها به سمتی می‌رود که امیدواری بسیار زیادی در بحث توان حضور در مجامع علمی بین‌المللی فراهم شده است.

وی اضافه کرد: امروزه توانسته‌ایم در قالب استانداردهایی که در دنیا برای طرح موضوعات وجود دارد، برای مجموعه علوم انسانی دانشگاه‌ها شکل می‌دهیم اما حتماً محتوای آن نیاز به یک منبع قوی و گسترده دارد که با پیوند عمیق‌تر و همراهی و همکاری مشترک حوزه و دانشگاه محقق خواهد شد.

کد خبر 462369

منبع: ایمنا

کلیدواژه: شهرهاي ايران علوم انسانی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی حوزه علمیه وزارت علوم تحقیقات و فن آوری دولت تدبیر و امید شهر شهروند کلانشهر مدیریت شهری کلانشهرهای جهان حقوق شهروندی نشاط اجتماعی فرهنگ شهروندی توسعه پایدار حکمرانی خوب اداره ارزان شهر شهرداری شهر خلاق حوزه های علمیه علوم انسانی آموزش عالی وزیر علوم برنامه ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.imna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایمنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۰۳۶۵۷۴۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

اسلامی‌سازی علوم انسانی امری ضروری است

به گزارش خبرنگار مهر، حجت‌الاسلام سیدرسول موسوی صبح یکشنبه در نشست «پیشینه‌شناسی رویکردهای اسلامی به علوم انسانی» اظهار کرد: یکی از مباحثی که در نظام جمهوری اسلامی مهم است، مباحث علوم انسانی است، به این معنا که علوم انسانی باید بومی شود و به تعبیر دقیق‌تر اسلامی‌سازی علوم انسانی یعنی نگاه ما به انسان یک نگاه معنوی و الهی باشد.

وی با بیان اینکه رویکرد کشورهای غربی به علوم انسانی غالباً اومانیستی و انسان‌محوری است. طبیعتاً هنگامی که اختلاف مبنایی حاصل شد، در شاخه‌ها و فروع نیز به طریق اولی اختلافاتی وجود دار.، تصریح کرد: در این زمینه تاکنون کتاب‌های زیادی در زمینه اسلامی ساز علوم انسانی نوشته شده است و دیدگاه‌ها و نظریه‌های زیادی در این زمینه وجود دارد اما در این میان باید مورد توجه باشد، روش شناسی است.

مدیر گروه و عضو هیئت علمی گروه علوم قرآن و حدیث مؤسسه آموزش عالی حوزوی علامه مجلسی (ره) با اشاره به ۲ دیدگاه در رابطه با اسلامی‌سازی علوم انسانی گفت: یک دیدگاه از منظر فلسفی بررسی می‌شود، یعنی از دانش و علم فلسفه به ویژه حکمت متعالیه که ملاصدرا آن را بنیان نهاده، برای اسلامی‌سازی علوم انسانی استفاده شود البته فارابی نیز از فیلسوفانی است که از او به عنوان مؤسس توسعه فلسفه به علوم اجتماعی و انسانی یاد می‌شود.

وی با بیان اینکه از آنجایی در یونان هم دیدگاهی اجتماعی نسبت به علوم انسانی وجود داشت و علوم انسانی دارای جایگاه بود؛ پس پیوندی میان فلسفه و دانسته‌های اجتماعی و علوم انسانی از ابتدا در یونان وجود داشته است، افزود: پس از ورود فلسفه به حوزه اسلامی توسط مسلمانان و فیلسوفانی همچون خواجه نصیرالدین طوسی، بوعلی سینا، فارابی و… نگاه به فلسفه چنین بود که بر علوم انسانی مسلط است.

حجت‌الاسلام موسوی با اشاره به اینکه استفاده از قرآن و سنت، روشی دیگر در رابطه با اسلامی‌سازی علوم انسانی است، اضافه کرد: پیشینه این روش نیز به مفسرینی باز می‌گردد که از نگاه قرآن و حدیث مطالبی را بیان کردند.

وی درخصوص طبقه‌بندی تفسیرهای قرآنی نیز گفت: یکی از این تفاسیر، تفسیرهای اجتماعی، تفاسیری هستند که به مردم، جامعه و نیازهای اجتماعی توجه دارند. تفاسیر عصری (زمانی) هم مسائل روز و مورد نیاز را بیان می‌کنند. دسته سوم نیز شامل تفاسیر موضوعی هستند که نیازهای جامعه را بر مبنای آیات قرآن پاسخ می‌دهند. یعنی موضوع از جامعه استخراج شده و براساس قرآن بررسی می‌شود. کتاب «سنت‌های تاریخ در قرآن» از شهید سید محمد باقر صدر نیز در راستای تفسیر موضوعی است.

مدیر گروه و عضو هیئت علمی گروه علوم قرآن و حدیث مؤسسه آموزش عالی حوزوی علامه مجلسی (ره) اضافه کرد: در بحث اسلامی‌سازی علوم انسانی، چه با روش فلسفی و استفاده از ایده‌های فیلسوفان و چه با روش تفسیری، منابع و پیشینه متعددی وجود دارد.

وی با تقسیم تفسیر موضوعی به دو نوع درون قرآنی و برون قرآنی گفت: منظور از تفسیر موضوعی درون قرآنی آن است که موضوع در قرآن وجود دارد و تفسیر موضوعی برون قرآنی به مسائل روز و دانش‌های بشری اشاره دارد.

حجت‌الاسلام موسوی در خصوص کارکردهای خانواده در زمینه اسلامی سازی علوم انسانی ابراز کرد: پیدایش کارکردهای خانواده در غرب مطرح شد و کتاب‌های متعددی نیز در این رابطه نوشته‌اند. به طور کلی ۲ شاخه و مکتب فکری در تمام عرصه‌ها میان غربیان رواج دارد که مباحث را به دو شاخه ساختارگرایی و کارکردگرایی تقسیم می‌کند.

وی تأکید کرد: ساختارگرایان معتقد بودند در موضوعات علوم انسانی باید به مبادی، ساختارها، اصول و ریشه‌ها نگریست اما به فواید و منافع کمتر توجه داشته اند. کارکردگرایان نیز در پی تحولاتی که در غرب به وجود آمد، منفعت‌گرا شدند و به سمت بیان کارکردها و فواید رفتند.

این پژوهشگر دینی که بر این باور است خانواده از مباحث بین رشته‌ای است، گفت: هم در روان‌شناسی و هم در جامعه‌شناسی این امر مورد بحث قرار می‌گیرد. اما از آنجا که مبحثی اجتماعی به‌شمار می‌رود، پس جامعه‌شناسان بیشتر به آن پرداخته‌اند.

وی اضافه کرد: جامعه‌شناسان کارکردگرا نیز بحثی با عنوان «کارکردهای خانواده» را مطرح کردند. برای مثال بحث تولید مثل و تنظیم و کنترل نسل را از کارکردهای خانواده برشمردند.

کد خبر 6097051