خودداری سیستم بانکی در پرداخت تسهیلات به بنگاههای اقتصادی!| سرمایه بانک ها به بازارهای پرسود هدایت می شود
تاریخ انتشار: ۱۹ دی ۱۳۹۹ | کد خبر: ۳۰۶۰۹۵۶۴
ساعت 24-کارشناسان می گویند؛ بانک ها به دلیل ترس از رکود اقتصادی و احتمال معوق شدن تسهیلات خیلی راغب به پرداخت وام به متقاضیان مراکز تولیدی نیستند تا جایی که برخی حتی با داشتن مصوبه تامین نیاز مالی سرمایه در گردش بنگاههای اقتصادی در گرفتن وام به در بسته می خورند.
هر چند سیستم بانکی کشور در شرایط تحریم و فشارهای اقتصادی طی ۴ دهه اخیر توانسته است حمایت های لازم مالی خود را در قالب پرداخت وام و تسهیلات به مراکز تولید و بنگاههای اقتصادی انجام دهند اما برخی مواقع به دلیل حساسیت های خاص و یا سایر مشکلات همچنین توجه به کسب سودآوری بالا، پرداخت تسهیلات دهی با وسواس انجام می شود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
به طور مثال مدتی است که بانکها تمایل چندانی به پرداخت تسهیلات دهی ندارند و یا وام دهی های خُرد را بسیار محدود کرده اند. این رویکرد بانک ها نشان می دهد سیستم بانکی مسیری را می پیماید که در پرداخت تسهیلات ذینفع شود.
منفعتی که از راههای مختلف حاصل از ورود به سرمایه گذاری های سود آور کسب می شود. به گفته کارشناسان در چنین شرایطی بانک ها از اهداف خود که همانا خدمات رسانی در قالب تامین نیاز مالی مردم و شرکتهاست دور شده و سمت و سوی بنگاهداری و سرمایه گذاریهای سودآور را در پیش می گیرند.
کم اهمیتی سیستم بانکی به پرداخت وام و تسهیلات توسط بانک ها به مردم و فعالان اقتصادی تا جایی است که برخی شرکت های بزرگ و صاحب نام صنعتی با وجود داشتن مصوبه تامین مالی سرمایه در گردش و شرایط مناسب شرکت، اما متاسفانه بانک ها در پرداخت تسهیلات به آنها خودداری کرده اند
کم اهمیتی سیستم بانکی به پرداخت وام و تسهیلات توسط بانک ها به مردم و فعالان اقتصادی تا جایی است که برخی شرکت های بزرگ و صاحب نام صنعتی با وجود داشتن مصوبه تامین مالی سرمایه در گردش و شرایط مناسب شرکت، اما متاسفانه بانک ها در پرداخت تسهیلات به آنها خودداری کرده اند. حال بماند اینکه متقاضیان وام های خرد به دلیل موانع بسیار زیاد و بروکراسی پیچیده ای که بانک ها پیش پای آنها می گذارند هیچ وقت به آن نمی رسند.
سود آوری بالا اولویت نخست بانکها
اسماعیل صابری رئیس سابق هئیت مدیره بانک قرض الحسنه مهر ایران در گفتگو یا خبرگزاری «بازار» درباره علت بی میلی بانک ها در پرداخت وام و تسهیلات به مردم و فعالان اقتصادی گفت: از آنجایی که حیات اقتصادی بانک ها در گرو کسب سود از محل پرداخت وام و تسهیلات همچنین اخذ کارمزد خدمات است، بنابراین بانک ها معمولا در صورت برخورداری از منابع لازم بعید به نظر می رسد که متقاضیان وام و تسهیلات را تامین نکنند مگر اینکه منابع آنها بسمت بازارهای پر سود دیگری که منافع بیشتری دارد رفته باشد.
عدم اعطای تسهیلات از سوی سیستم بانکی می تواند به دلیل پایین بودن قدرت اعتبار دهی آنها در پی کوچ منابع به سمت بازارهای موازی پربازده و در نتیجه کاهش سطح منابع آنها به دلیل اعمال سیاست های انقباضی سوی بانک مرکزی با هدف مهار نرخ تورم در کشور باشد
صابری با بیان اینکه فعالیت بانک ها باید در مسیر خدمت به مردم و اقتصاد کشور باشند، گفت: عدم اعطای تسهیلات از سوی سیستم بانکی می تواند به دلیل پایین بودن قدرت اعتباردهی آنها در پی کوچ منابع به سمت بازارهای موازی پربازده و در نتیجه کاهش سطح منابع آنها به دلیل اعمال سیاست های انقباضی توسط بانک مرکزی با هدف مهار نرخ تورم در کشور باشد.
توجه به اعتبار سنجی متقاضیان وام برای جلوگیری از بدهی های معوق
این کارشناس بانکی خاطر نشان کرد: البته خیلی از بانک ها شاید منایع و یا شرایط مناسب برای پرداخت تسهیلات به متقاضیان را داشته باشند اما در بررسی های بانکی مشخص شود متقاضی وام در اعتبارسنجی های به عمل آمده فاقد اهلیت اعتباری مثبت باشد و شرایط قانونی دریافت تسهیلات بانکی را نداشته باشد. با این وجود بانک طبق قانون و مقررات متقاضی وام را به دلیل احتمال بازنگشتن اقساط و یا احتمال بدهی معوق همراهی نکند.
صابری معتقد است: قدرت تسهیلات دهی بانک ها معمولا به میزان جذب سپردهای مردمی و بنیه بانک بستگی دارد. در چنین شرایطی هر چه قدرت اعطای اعتبار دهی بانک بالا برود بی تردید آن بانک از بنیه مالی قابل توجهی برخوردار است. از طرفی برخی بانک ها توان جذب سپرده چندانی ندارند و یا میزان منابع مالی که داشته اند صرف سرمایه گذاریهای سودآور کرده اند با این وجود اگر فردی درخواست وام کند و نیاز آن از سوی بانک برآورده نشود بی تردید یا بانک از قدرت تسهیلات دهی خاصی برخوردار نیست و یا اینکه تسهیلات گیرنده دارای مشکل اعتبار سنجی دریافت وام است.
خرید اوراق بدهی دولت برای جلوگیری از استقراض
همچنین امیراحمد ذوالفقاری، کارشناس بانکی در گفتگو با خبرگزاری «بازار» راجع به فعالیت بانک ها و سطح رضایتمندی مردم و فعالان اقتصادی از عملکرد آنها گفت: بانک ها شریان حیات بخش بنگاههای اقتصادی و مراکز تولید هستند. حال با توجه به بانک محور بودن اقتصاد کشور، بانک ها هستند که باید با عملکردی درست نیاز متقاضیان به منابع مالی را تامین کنند.
وی در پاسخ به این سئوال که چرا برخی بانک ها مدتی است نیاز متقاضیان به وام و تسهیلات را به سختی برآورده می کنند، گفت: بانک ها اصولا با رویکرد خرید اوراق بدهی دولت، در راستای تامین ضروریات کشور گام بر می دارند تا دولت برای برآورده کردن نیازهای اداره امور کشور دست به استقراض نزند.
وجود تورم بالای ۴۰ درصدی در کشور موجب می شود تا بانک ها پرداخت تسهیلات را در اولویت قرار ندهند چرا که آنها به دلیل بنیه قوی مالی که دارند می توانند منابع خود را به جای وام دهی در بازارهای پرسود سرمایه گذاری کنند و از این طریق به سودآوری های قابل توجهی برسند
ذوالفقاری با بیان اینکه بانک ها به دلیل ترس از تداوم رکود اقتصادی در کشور سعی می کنند سرمایه ها و منابع خود را به جای پرداخت تسهیلات به بازارهای پرسود ببرند، افزود: وجود تورم بالای ۴۰ درصدی در کشور موجب می شود تا بانک ها پرداخت تسهیلات را در اولویت قرار ندهند چرا که آنها به دلیل بنیه قوی مالی که دارند می توانند منابع خود را به جای وام دهی در بازارهای پرسود سرمایه گذاری کنند و از این طریق به سودآوری های قابل توجهی برسند.
وی اضافه کرد: هر چند بانک ها باید رسالت کاری خود را انجام دهند و به سراغ بنگاهداری، سفته بازی و سرمایه گذاری های سودآور نروند اما در شرایط کنونی اقتصاد کشور معمولا برخی بانک ها به جای پرداخت تسهیلات، منابع خود را در بازارهای سودده ای می برند که این رویکرد اشتباه است.
همراهی بانک ها در تسهیلات دهی به بخش تولید
بنا به این گزارش، بانک ها البته در پرداخت تسهیلات در نیمه نخست سال جاری عملکرد خوبی داشته اند. طبق گزارش بانک مرکزی، تسهیلات پرداختی بانکها طی شش ماهه ابتدای سالجاری به بخش‌های اقتصادی مبلغ ۶۹۶۷.۲ هزار میلیارد ریال است که در مقایسه با دوره مشابه سال قبل مبلغ ۳۱۴۵.۸ هزار میلیارد ریال (معادل ۸۲.۳ درصد) افزایش داشته است.
در این گزارش سهم تسهیلات پرداختی در قالب سرمایه در گردش در کلیه بخش‌های اقتصادی طی این مدت مبلغ ۴۲۲۶ هزار میلیارد ریال معادل ۶۰.۷ درصد کل تسهیلات پرداختی است که در مقایسه با دوره مشابه سال قبل مبلغ ۲۱۱۴.۳ هزار میلیارد ریال معادل ۱۰۰.۱ درصد افزایش داشته است.
همچنین سهم تسهیلات پرداختی بابت تأمین سرمایه در گردش بخش صنعت و معدن طی شش ماه نخست سال جاری معادل ۱۶۱۳.۴ هزار میلیارد ریال بوده که حاکی از تخصیص ۳۸.۲ درصد از منابع تخصیص یافته به سرمایه درگردش تمام بخش‌های اقتصادی (مبلغ ۴۲۲۶ هزار میلیارد ریال) است.
مطالبه مردم از بانک مرکزی در تامین نیازهای مالی از سوی بانک ها هم خیلی نتیجه بخش نیست چرا که بانک مرکزی نظارت دقیقی بر عملکرد بانک ها ندارد
گفتنی است؛ مطالبه مردم از بانک مرکزی در تامین نیازهای مالی از سوی بانک ها هم خیلی نتیجه بخش نیست چرا که بانک مرکزی نظارت دقیقی بر عملکرد بانک ها ندارد به طور مثال رئیس کل بانک مرکزی درباره اینکه چرا بانکها سخت تسهیلات پرداخت می کنند؟ گفت: تسهیلات دهی بانک ها متناسب با منابعی که دارند تا کنون خوب بوده است و اینطور نیست که تمام وام ها را دانه درشت ها گرفته باشند. بلکه خیلی از وام ها (در سال گذشته) به صورت قرض الحسنه نیز پرداخت شده است. همتی در پاسخ به اینکه چرا مردم به خوبی تسهیلات بانک ها را دریافت نکرده اند؟ گفت: مخلص مردم هم هستیم و ما هم میدانیم مردم تحت فشار هستند؛ بانک ها هم مشکل و تخلف دارند ولی ۹۰ درصد تامین مالی اقتصاد که الان جلوی امریکا و تحریم ایستاده است، را بانک ها انجام داده اند.
بنا به این گزارش، با توجه به کم توجهی بانک مرکزی به نظارت بر فعالیت بانک ها و تعریف از عملکرد آنها شکی نیست که سیستم بانکی همچنان در پرداخت تسهیلات، خود مختار بوده و چنانچه ایرادی بابت عدم همراهی بانک ها با متقاضیان وام گرفته شود بانک ها در پاسخ کمبود منابع به دلیل خرید اوراق بدهی دولت را بهانه عدم پرداخت وام دهی ها می دانند.
بازار
منبع: ساعت24
کلیدواژه: مردم و فعالان اقتصادی پرداخت وام و تسهیلات پرداخت تسهیلات پرداخت تسهیلات هزار میلیارد ریال بنگاههای اقتصادی تسهیلات پرداختی تسهیلات پرداخت سرمایه در گردش سرمایه گذاری متقاضیان وام آنها به دلیل منابع خود سیستم بانکی تسهیلات دهی تامین نیاز بانک مرکزی بانک ها بانک ها سوی بانک وام دهی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.saat24.news دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ساعت24» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۰۶۰۹۵۶۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
بانک ها هیچ دلیل و علاقه ای برای پرداخت وام به مردم ندارند!
تین نیوز
بانک ها آنقدر بنگاه و زیر مجموعه دارند که حتی منابع بانک ها کفاف بنگاه های زیرمجموعه خودشان را هم نمی دهد، چه برسد که بخواهند بقیه را هم برای وام دهی در نظر داشته باشند. حقیقت این است که هر شخصی که نسبت به اقتصاد مسلط باشد و در جایگاه مدیران بانک ها قرار گیرد با نگاهی عقلانی به نرخ تورم و نرخ سود تسهیلات، احتمالا تصمیم مشابهی می گیرد. فرض کنید که کودک شما مریض است و کودک همسایه هم بیمار و گرسنه است، اما شما مواد غذایی محدودی دارید، طبیعیست که عقلانیت حکم می کند که این غذا را به فرزند خودتان بدهید نه فرزند همسایه.
به گزارش تین نیوز به نقل از فرارو، جلال محمودزاده، نماینده مجلس شورای اسلامی درباره وضعیت اعطای وام و تسهیلات بانکی در کشور گفت: «در بحث پرداخت وام ازدواج و فرزندآوری، سردرگمی وجود دارد، البته افزایش آن تصویب شد، اما معمولا در ابتدای سال، بانک ها اعتبارات لازم برای پرداخت آن را دریافت نکرده اند و در نتیجه از پرداخت تسهیلات قرض الحسنه ازدواج استنکاف می ورزند.»
وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به اینکه وام ندادن شامل انواع دیگر تسهیلات بانکی هم می شود و به کلی پرداخت وام در کشور تعطیل شده، گفت: «برای بخش تولید، نرخ سود تسهیلات با ۵درصد افزایش از ۱۸ به ۲۳درصد رسید. از سوی دیگر مردم برای تامین هزینه های اولیه زندگی مانند رهن منزل استیجاری نیاز به حمایت و دریافت وام دارند که در حال حاضر بانک ها حاضر به همکاری نیستند و باید هرچه زودتر برای این وضعیت چاره اندیشی شود.»
جدیدترین آمار رسمی و منتشر شده از عملکرد نظام بانکی کشور نشان می دهد در طرح نهضت ملی مسکن تا ۳۱ فروردین ۱۴۰۳، ۱۸ بانک کشور حتی یک ریال تسهیلات پرداخت نکرده اند. عملکرد بانک های اقتصاد نوین، ایران زمین، گردشگری، مؤسسه ملل، کارآفرین، شهر، سینا، سامان، پست ایران، پاسارگاد، پارسیان، آینده، رفاه کارگران، توسعه تعاون، دی، کشاورزی، خاورمیانه و سرمایه در مشارکت نهضت ملی مسکن به روایت تازه ترین آمار بانک مرکزی صفر بوده است. جمع تسهیلات مسکن شهری پرداخت شده توسط ۲۶ بانک ۱.۰۹۸.۹۷۰ میلیارد ریال بوده و نکته قابل توجه این که در این بخش هم، عملکرد ۵ بانک صفر است. بر اساس همین آمارها، در ۴ سال گذشته، میانگین سهم سالانه بخش مسکن از کل وام های بانکی، ۷ درصد بوده و این در حالیست که این سهم در حالت نرمال و با هدف رونق غیرتورمی مسکن باید حداقل ۲۰ درصد باشد.
همچنین، بر اساس آمار های منتشر شده از بانک مرکزی، مجموعا حدود ۲۹۰ همت ارزش تسهیلات به اشخاص مرتبط ۲۳ بانک و موسسه اعتباری بوده است. البته نکته قابل توجه در این آمار ها این است که بانک خاورمیانه، مسکن، ایران و ونزوئلا و صنعت و معدن آمار مربوطه موسسات خود را منتشر نکرده اند.
نگاهی به امار ها نشان می دهد که در نظام بانکی کشور، روند اعطای وام به شرکت ها و موسسات خصوصی و مردم بسیار با تاخیر است. با توجه به این شرایط پرسش هایی مطرح است از جمله این که چرا روند وام دهی در کشور ما اینگونه است و وام های کلان بانک ها به چه اشخاص و نهاد هایی تعلق می گیرد؟ فرارو در راستای پاسخ دهی به این پرسش ها با وحید شقاقی، اقتصاددان و استاد دانشگاه گفتگو کرده است:
وام و تسهیلات کلان در اختیار زیرمجموعه بانک هاوحید شقاقی به فرارو گفت: «ریشه اصلی وضعیت وام دهی بانک ها را باید در نرخ بهره حقیقی منفی ببینیم. بانک ها به اندازه کافی بنگاه، زیرمجموعه خود دارند. متاسفانه همه جای دنیا هلدینگ ها صاحب بانک هستند، اما در اقتصاد ایران برعکس است و بانک ها، صاحب هلیدنگ ها و بنگاه ها هستند. این نخستین مسئله و چالشی است که در کشور داریم. بانک های ما مشغول بنگاهداری هستند و به بهانه های مختلف و به تعداد زیاد، بنگاه، زیرمجموعه خود دارند. من اخیرا صورت های مالی یک بانک را مشاهده کردم که اصلا جا خوردم، چرا که دیدم در وبسایت «کدال» که صورت های مالی بانکی ذکر شده است، تعداد بالایی از صورت های مالی بنگاه های زیرمجموعه این بانک وجود دارد. از بنگاهی که برای ساخت و ساز مسکن بود تا دامداری و پتروشیمی و حتی فناوری اطلاعات. درواقع یک بانک که باید به ارائه خدمات مالی، پولی و بانکی مشغول باشد، درگیر بنگاهداری در وسعت بسیار بالا است. این موضوع چه تبعاتی خواهد داشت؟ نرخ بهره حقیقی در اقتصاد ایران منفی است. درواقع، مثلا انتظارات تورمی برای سال ۱۴۰۳ حدود ۴۰ تا ۴۵ درصد است، در حالی که نرخ سودی که بانک ها ارائه می دهند، ۲۳ الی ۲۴ درصد است. این نرخ بهره حقیقی منفی در کنار بنگاهداری بانک ها، موجب می شود بانک ها هیچ علاقه ای به ارائه تسهیلات به مردم و بخش خصوصی نداشته باشند.»
وی افزود: «دلیل عدم علاقه بانک ها به پرداخت تسهیلات نیز مشخص است. بانک ها می گویند نرخ بهره حقیقی حداقل ۲۰ درصد منفی است و در نتیجه بانک چرا باید این ۲۰ درصد را به مردم ارائه دهد، آن هم در حالی که می تواند به بنگاه های زیرمجموعه خود ارائه دهد. اگر یک شخص بتواند از بانک تسهیلات دریافت کند، مبتنی بر تورم ۴۰ الی ۴۵ درصدی سال ۱۴۰۳، حداقل تا ۲۰ درصد سود می کند، چرا که نرخ بهره حقیقی منفی است. بانک ها هم از خود همین سوال را می پرسند که چرا باید به بخش خصوصی چنین لطف و کمکی ارائه کنند و هوای بنگاه های زیرمجموعه خود را نداشته باشند؛ بنابراین بیراه نیست بگوییم در حال حاضر بانک ها رفتار های عقلانی نشان می دهند و تمایلی ندارند به مردم و بخش خصوصی وام دهند و در نتیجه همه وام و تسهیلات کلان را به زیرمجموعه های خود اختصاص می دهند.»
نهایت هنر بانک ها پرداخت تسهیلات تکلیفی استاین استاد دانشگاه گفت: «وقتی بانک مرکزی به این رفتار بانک ها واکنش نشان داده و به آن ها فشار وارد می کند، بانک ها شروع به وام دهی ضربدری به یکدیگر می کنند. یعنی بانک یک به بنگاه های بانک دو وبالعکس وام می دهند و هر زمان فشار بانک مرکزی بر آن ها وارد می شود از این روش استفاده می کنند. آمار ها نشان می دهد که بانک ها به میزان بسیار کلانی، به زیرمجموعه های خود وام داده اند، لذا در چنین ساختاری نه مردم و نه بخش خصوصی جایگاه دریافت وام را ندارند و متاسفانه اقتصاد ایران نیز بانک محور است و بیش از ۹۰ درصد تامین مالی اقتصاد ایران از کانال بانک ها انجام می شود. همین مسئله موجب شده که هم بخش خصوصی و هم مردم در سطح خرد قفل شده اند و به منابع بانک ها دسترسی ندارد.»
وی افزود: «نکته جالب توجه این است که بانک ها آنقدر بنگاه و زیر مجموعه دارند که حتی منابع بانک ها کفاف بنگاه های زیرمجموعه خودشان را هم نمی دهد، چه برسد که بخواهند بقیه را هم برای وام دهی در نظر داشته باشند. حقیقت این است که هر شخصی که نسبت به اقتصاد مسلط باشد و در جایگاه مدیران بانک ها قرار گیرد با نگاهی عقلانی به نرخ تورم و نرخ سود تسهیلات، احتمالا تصمیم مشابهی می گیرد. فرض کنید که کودک شما مریض است و کودک همسایه هم بیمار و گرسنه است، اما شما مواد غذایی محدودی دارید، طبیعیست که عقلانیت حکم می کند که این غذا را به فرزند خودتان بدهید نه فرزند همسایه. در نتیجه همه این مواردی که اشاره کردم، نظام بانکی در برابر ارائه تسهیلات مقاومت می کند. نهایت هنری که بانک ها می توانند به خرج دهند این است که بخشی از تسهیلات تکلیفی دولت را پرداخت کنند.»
این اقتصاددان گفت: «چشم انداز چنین وضعیتی بسیار منفی است، یعنی ۹۰ درصد تامین مالی ایران که توسط بانک ها انجام می شود انحصاریست و فقط به زیرمجموعه های بانک ها ارائه می شود. ایراد اصلی این است که در هیچ کجای دنیا بانک ها بنگاه داری نمی کنند، ولی متاسفانه در ایران ما این کار به شکل بی حد و حصر در بانک ها انجام می شود و ترکیب این موضوع با نرخ بهره حقیقی منفی، همین می شود که می بینیم. اگر همین حالا با نرخ ۲۵ درصد وام میلیاردی بگیریم در همین بدو امر، ۲۰ درصد سود خواهیم کرد. پس بانک ها سود مذکور را به بنگاه های زیرمجموعه خود حواله می دهند. بانک ها تمایلی ندارند که حتی وام های خرد به مردم بدهند، اما دولت تکلیف می کند و بانک ها ناچارند گاهی هم به مردم وام دهند، اما حقیقت این است که هزینه ها تا حدی بالا رفته که مردم توان بازپرداخت اقساط این وام ها را هم ندارند.»
آخرین اخبار حمل و نقل را در پربیننده ترین شبکه خبری این حوزه بخوانید
حقوق کدام یک از ایثارگران در سال ۱۴۰۳ افزایش داشت؟