تاثیرپذیری ادبای عرب‌زبان و فارسی‌گو از یکدیگر
تاریخ انتشار: ۴ بهمن ۱۳۹۹ | کد خبر: ۳۰۷۷۵۷۲۶
به گزارش خبرنگار فرهنگی ایرنا، نمایشگاه مجازی کتاب تهران در کنار بخش نمایش و فروش، بخشی را نیز به نشست های تخصصی اختصاص داده است. نشست تخصصی «زبان فارسی در کشورهای حوزه عربی» با همکاری موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران و بنیاد سعدی از سلسله نشست‌های تخصصی نخستین نمایشگاه مجازی کتاب تهران (اول تا ششم بهمن) برگزار شد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
دلال عباس مدیر مسئول مجله «الدراسات الأدبیه» دانشگاه بیروت از لبنان در این نشست درباره فعالیت‌های محوری انجام شده گفت: کرسی رسمی آموزش زبان فارسی فقط در دانشگاه‌های دولتی لبنان دایر و فعال است اما در دانشگاه‌های غیر دولتی هم واحدهای درسی زبان فارسی ارائه و تدریس می‌شود.
وی گفت: کرسی زبان و ادبیات فارسی دانشگاه لبنان از حدود ۶۰ سال پیش آغاز به کار کرده و فعالیت‌ها محدود به آموزش نیست. در این دانشگاه، پژوهش‌های علمی زیادی از جمله در بحث و تحقیق بین موضوعات مشترک ادبیات فارسی و عربی نیز جریان داشته و دارد اما یکی از مهمترین فعالیت‌های این دانشگاه، نشریه‌ای به دو زبان فارسی و عربی است که به واسطه وجود کرسی رسمی آموزش زبان فارسی از سال ۱۹۶۰ میلادی انتشار یافت.
وی با بیان اینکه اولین رئیس کرسی زبان فارسی این دانشگاه مرحوم دکتر محمد محمدی بود گفت: بعد از ایشان در سال‌های جنگ داخلی لبنان دکتر احمد لواسانی ریاست آن را بر عهده گرفت. مجله «الدراسات الأدبیه» از ۶۰ سال پیش، از سوی مرکز آموزش زبان و ادبیات فارسی دانشگاه لبنان منتشر شد و در حوزه مطالعات ادبیات مقاومت فارسی و عربی توانست خلاهای موجود در روابط دیرینه میان دو تمدن ایران و عرب را پر کرده و عرصه تازه‌ای را در تحقیق و پژوهش فارسی و عربی احیا کند.
او که استاد ادبیات عربی و ادبیات تطبیقی و تمدن اسلامی در بخش مطالعات تکمیلی دانشگاه بیروت است ادامه داد: انتشار این مجله در طول جنگ داخلی لبنان متوقف شد، از سال ۱۳۹۵ به دلیل شرایط ناخواسته بعد از فوت دکتر لواسانی انتشار مجله متوقف شد. این مجله بار دیگر قرار است منتشر شود تا منبع فکری برای پژوهشگران باشد. تصمیم گرفته شد در شماره نخست این مجله بعد از توقف انتشار، به موضوع تصوف و عرفان در ادبیات فارسی و عربی بپردازیم که در حال حاضر منتظر دریافت مقالات به زبان‌های عربی، فارسی، فرانسه و انگلیسی هستیم.
وی اثرگذاری ادبیات عربی بر ادبیات فارسی و برعکس و همچنین تصوف و عرفان و تاثیر قرآن بر آثار حافظ و سعدی را از مهمترین موضوعاتی دانست که در این نشریه به آن پرداخته می‌شود.
دلال عباس درباره فعالیت‌های خود در حوزه ادبیات فارسی گفت: اولین بار وقتی دانشجوی مقطع لیسانس در رشته ادبیات عربی دانشگاه لبنان بودم دو واحد درس زبان فارسی داشتیم. دکتر احمد لواسانی استاد درس فارسی ما بود و کتابی که تالیف ایشان بود در کلاس تدریس می‌شد. این اولین کتاب در دنیای عرب بود که برای تدریس زبان فارسی تالیف شد.
وی ادامه داد: سال ۱۳۵۶ یعنی قبل از انقلاب اسلامی من به همراه خانواده‌ام به تهران آمدم و یک سال در آنجا زبان فارسی خواندم. دو سال هم در ایران سکونت داشتم که آشنایی گسترده‌ای از ایران به من داد و این آشنایی به ویژه از طریق تلویزیون و رسانه‌ها و صحبت کردن با اساتید، دانشجویان و همچنین همسایگان و ایرانیان بود. در نهایت بعد از انقلاب اسلامی به لبنان برگشتم و با نوشتن رساله‌ای با نام بهاء‌الدین عاملی ادیب، فقیه و عالم در رشته زبان و ادبیات فارسی از دانشگاه لبنان دانشنامه دکتری گرفتم.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه کتاب «موش و گربه» اثر شیخ بهایی نخستین اثری بود که از فارسی به عربی ترجمه کرد گفت: همه ترجمه‌های من از حوزه ادبیات نیست. به دلیل پیوند دیرینه ایرانی‌ها و عرب‌ها و همسایگی این دو کشور برادر، مردم ایران و لبنان باید با زبان همسایه خود آشنایی کافی داشته باشند. کتاب‌هایی هم به زبان عربی نوشته‌ام از جمله کتاب «القرآن و الشعر» که دو بار به فارسی ترجمه شده است.
زن در جامعه ایرانی یکی از موضوعاتی است که در بسیاری از مقالات و آثار دلال عباس به چشم می‌خورد. او درباره دلیل علاقه‌اش به این موضوع گفت: اگر تاریخ حضور زنان را در عرصه‌های مختلف اجتماعی، فرهنگی، علمی و سیاسی جهان ورق بزنیم به جرات می‌توان گفت حضور کنونی زنان ایرانی در عرصه‌های مختلف بسیار پررنگ است. در واقع نه تنها می‌توان به موفقیتشان در برابر تیرگی‌های جهان امروز اشاره کرد بلکه نحوه حضور درخشان زنان ایرانی برای تمام کشورها به یک الگو تبدیل شده است.
وی گفت: این تنها مرهون پدیده قرن معاصر یعنی ظهور و بروز انقلاب اسلامی ایران است. بی‌شک رهنمودهای روشنگرانه امام راحل، جایگاه زن ایرانی را آنچنان ارتقا بخشیده که زنان ایرانی در ردیف صبورترین، متعهدترین و متخصص‌ترین زنان دنیا قرار گرفته‌اند. این‌ها به دلیل جایگاه رفیع و ارزش‌هایی است که در اسلام برای زنان در نظر گرفته شده است.
مترجم کتاب «زن در فکر شهید مطهری» ادامه داد: امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری همواره امتیازات ویژه‌ای برای زنان قائل بوده اند و هستند. امام خمینی (ره) زنان را در انقلاب اسلامی جلوتر از مردان و مشوق آنها خوانده است. اینگونه فرصت‌های علمی، آموزشی، خدمات عمومی و مشارکت انتخاباتی زنان و مردان برابر شد و این‌ها به دلیل توجه به حضور زنان است. بسیاری از موانع موجود برابر زنان در کشورهای عربی، در ایران برداشته شده است.
وی که مقاله‌ای نیز با عنوان «موضوعات انسانی در شعر پروین اعتصامی» نوشته درباره آن توضیح داد: پروین اعتصامی معاصر خانم نصرت امین بود. اعتصامی یکی از معدود شاعران زن فارسی پیش از انقلاب اسلامی است که همپای مردان در صحنه ادبیات فارسی از شهرت بسیاری برخوردار شد. از ویژگی‌های وی می‌توان به قدرت شاعری، سادگی، روانی زبان، دلنشینی معانی و مفاهیم شعری، جهان‌بینی شاعر و پایبندی او به اصول اعتقادی و موازین اخلاقی، فرهنگی و اجتماعی که با عواطف زنانه و مادرانه در هم آمیخته اشاره کرد.
وی گفت: خوانندگان شعر وی با هر زمینه فکری، سیاسی و اعتقادی درک میکنند که اشعار او از دل برخاسته است. این زن شاعر همپای مردان بود و می‌توان شعر او را نه تنها با آثار شعرای ایرانی معاصر بلکه با اشعار شاعران قدیمی عرب و ایرانی مقایسه کرد.
دلال عباس که کتابی به نام «نظامی گنجوی؛ آثار و حیات» تالیف کرده است درباره دلیل تحقیق و نگارش پیرامون آثار نظامی گنجوی توضیح داد: من در مجله «الدراسات الأدبیه» چندین مقاله از سعدی، حافظ، نظامی، مولوی و شاعران معاصر مثل نیما، احمد شاملو و خسرو گلسرخی داشتم و می‌خواهم فرهنگ و ادبیات فارسی را به خوانندگان و دانشجویان عرب معرفی کنم. معتقدم ادبیات جدید و قدیم باید به تدریج به شناسانده شود. زبان عربی هم بر زبان فارسی تاثیر زیادی گذاشته و می‌توان گفت ما دو ملت نیستیم؛ ما یک ملت با دو زبانیم.
این محقق در پاسخ به این سوال که «حافظ، سعدی و مولانا در رشد ادبیات عرب چه تاثیری گذاشتند و چه باب‌هایی را برای اندیشیدن باز کردند؟» چنین توضیح داد: مولوی، سعدی و حافظ شاعرانی هستند که از زبان عربی و شعرای عرب تاثیر گرفته‌اند، نه برعکس. اما در عصر حاضر تاثیر اشعار این شاعران بر ادبیات معاصر عرب‌زبان ظاهر شده است. مولوی هم از شاعران عرب تاثیر پذیرفت اما در حال حاضر می‌توان تاثیر مولوی بر شاعران معاصر عرب را مشاهده کرد. اما باید گفت بیشتر شاعران عرب‌زبان از خیام تاثیر پذیرفته‌اند، زیرا شعر خیام به زبان عربی ترجمه شده و بیشتر مشهور شده؛ نه برای اینکه خیام مهم‌تر از حافظ و سعدی است اما عامه مردم عرب، خیام را بیشتر می‌شنوند و می‌شناسند.
اثرگذاری شعر نیما یوشیج بر شعر «شاکر السیاب» و «عبدالوهاب البیاتی» یکی دیگر از موضوعاتی بود که دلال عباس به آن اشاره کرد و گفت: این موضوع مهمی است که می‌توان در پایان‌نامه‌های مقطع دکترا بدان پرداخت.
وی در پایان گفت: آخرین کتاب من با عنوان «زنان اندلوسی» به فارسی ترجمه شد و تا یک یا دو ماه آینده منتشر می‌شود. زن در اندیشه مطهری، زن در جامعه ایرانی، حقوق زن در اسلام، زن اندلسی، زن در عصر جاهلی و کتاب ماندگارش درباره بانو نصرت امین از جمله آثار دلال عباس هستند.
روایت مراودات ادبای ایرانی با شخصیت‌های سوری
محمد فراس حلماوی از کشور سوریه سخنران دیگر این وبینار بود که درباره پیوندهای فرهنگی و ادبی بین ایران و کشورهای عربی گفت: اگر به تاریخ پیشین ادب و فرهنگ ایران برگردید حضور قوی ادبا و حکما و فلاسفه ایرانی را در حوزه کشور سوریه می‌بینید. مثلا فارابی که معلم ثانی و فیلسوف جهان اسلام بود در زمان سیف الدوله حمدانی به شهر حلب می‌آید و سیف الدوله حمدانی از او استقبال می‌کند. بعدا فارابی به شهر دمشق رفت و به تدریس فلسفه ادامه داد و همانجا رخت از جهان بربست و به خاک سپرده شد. اکنون هم آرامگاه فارابی در منطقه باب الصغیر قرار دارد.
استاد زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه دمشق درباره ناصر خسرو و سفرنامه‌ای که از او به جای مانده نیز گفت: ناصر خسرو در سفرنامه خود، درباره آداب و رسوم و ساخت‌وساز بناهای آن روزگار در سوریه و حتی محصولات کشاورزی آن زمان صحبت می‌کند. همچنین شخصیت‌ها و مساجد و هر آنچه در آن زمانه شنیده و به چشم خود دیده را در سفرنامه گنجانده است. مثلا درباره ابوالعلاء معرّی صحبت می‌کند؛ فردی که شخصیتی چالش برانگیز در جهان عرب بوده ولی ناصرخسرو برخلاف خیلی از دیدگاه‌های فرهنگیان و فرهیختگان درباره ابوالعلا، وی را فردی معرفی می‌کند که زهد پیشه کرده، سرور و حاکم شهر بوده، همه کارگزاران و خدام او، کار مردم را راه می‌انداختند و مال و منال خود را از کسی دریغ نمی‌کرد.
سعدی شیرازی و ارتباطش با دنیای عرب‌زبان موضوع دیگری بود که حلماوی بدان پرداخت و اظهار کرد: سعدی به بلاد شام سوریه و لبنان رفت و در جای جای کتاب گلستان او که به عربی ترجمه شده، حکایت‌هایی از سرزمین شام مطرح شده است. مثلا در شعر معروفش در بوستان می‌گوید «چُنان قحطسالی شد اندر دمشق، که یاران فراموش کردند عشق»؛ شعری که اشاره به قحطسالی خیلی شدید شهر دمشق دارد.
عضو انجمن مترجمان زبان عرب درباره مولوی و شمس تبریزی نیز چنین گفت: برهان‌الدین محقق ترمذی به مولوی می‌گوید اگر می‌خواهی اطلاعات خود را ادامه بدهی بهتر است به بلاد شام، شهر حلب و دمشق رهسپار شوی. گفته می‌شود مولوی حدود هفت سال بین شهر حلب و دمشق اقامت داشت، معلومات خود را تکمیل کرد و سپس به قونیه بازگشت. شمس تبریزی نیز در دمشق بود و وقتی به قونیه آمد و مورد حسادت شاگردان مولوی قرار گرفت، آن دیار را ترک کرد و به دمشق رفت. سپس مولوی پسرش را به دمشق می‌فرستد و از او می‌خواهد به قونیه برگردد.
حلماوی با بیان این که زندگی سهروردی، بنیان‌گذار حکمت اشراق، داستان غم انگیزی دارد که در نهایت به کشته شدن او در شهر حلب انجامید گفت: این روایت‌ها نشان می‌دهد پیوندهای میان ایران و کشورهای عرب‌زبان، ریشه در تاریخ دوانده و نمی‌توان آمیزش فرهنگ‌ها بین ایران و کشورهای عرب به ویژه سوریه را نادیده گرفت.
تاثیرپذیری اعجازانگیز ادیبان ایرانی و عرب‌زبان از یکدیگر
زهرا عامری، میزبان این نشست در ادامه صحبت‌های حلاوی گفت: وقتی از ادبیات ایران صحبت می‌کنیم، ناگزیریم به سراغ ماورا النهر برویم و برعکس. وقتی صحبت از ادبیات عرب صحبت می‌کنیم ناگزیریم به سراغ ادبیات فارسی برویم. تفکر شاعران، ادیبان و نویسندگان این سرزمین‌ها به شکل اعجازانگیزی، متاثر از هم بوده و شواهد تاریخی وجود دارد که با هم معاشرت‌هایی داشتند و به خاطر هم به سرزمینی دیگر سفر کرده‌اند. در نتیجه نمی‌توان نادیده گرفت که پیوندهای عمیق و محکمی میان این ملت‌ها وجود داشته است.
نگاهی به آموزش زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه‌های سوریه
در ادامه محمد فراس حلماوی از کشور سوریه به سراغ موضوع گروه زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه دمشق و وضعیت تدریس فارسی در این کشور رفت و گفت: قبلا زبان فارسی در سوریه فقط در گروه زبان و ادبیات عرب، گروه تاریخ و گروه آثار باستانی دانشگاه‌های دولتی، به عنوان زبان شرقی یا قدیمی به عنوان یک درس اختیاری تدریس می‌شد. در سال ۲۰۰۸ گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه دمشق و دانشگاه البعث حمص به طور همزمان با حمایت رایزنی جمهوری اسلامی ایران و کمی بعد از آن گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه حلب افتتاح شد. در حال حاضر دانشجویان زیادی از رشته زبان و ادبیات فارسی فارغ التحصیل شده‌اند، بسیاری از دانشجویان ممتاز گروه‌ها به ایران سفر کرده و در دانشگاه‌های ایران دوره تحصیلات تکمیلی خود را ادامه می‌دهند.
وی درباره آثار خود در زمینه زبان و ادبیات فارسی گفت: با سازمان سمت برای ترجمه برخی کتاب‌ها از فارسی به عربی همکاری کرده‌ام. کتاب «تجددشناسی و غرب‌شناسی» نوشته حسین کچویان، «اقتصاد سلامت» اثر مجید صباغ کرمانی، «روانشناسی اجتماعی» تالیف جمعی از نویسندگان، کتاب «اسلام و قانون بین‌الملل» اثر جمعی از نویسندگان، کتاب «اقتصاد کار و نیروی انسانی» نوشته دکتر حسن سبحانی و کتاب «فلسفه اشراق» نوشته دکتر حسن معلمی آثاری هستند که از فارسی به عربی ترجمه کرده‌ام. کتابی هم با نام «نقد ادبی و تحلیل نشانه‌شناختی ادبیات» در دوره فوق لیسانس از عربی به فارسی ترجمه کردم که اکنون زیر چاپ است.
وی با بیان اینکه با استاد دلال عباس در تدوین دانشنامه جهان اسلام همکاری داشته و ده‌ها مقاله ترجمه کرده است، درباره دلیل گرایش خود به ترجمه آثار فارسی گفت: احساس می‌کنم ایران یک ذخیره بسیار عالی از ادب و فرهنگ و اندیشه دارد که نیازمند معرفی است.
حلماوی به جنگ‌های داخلی سوریه اشاره کرد و با بیان اینکه در دوره معاصر با همه بحران‌ها، فعالیت‌های ادبی و فرهنگی در سوریه متوقف نشد درباره شخصیت‌های فعال در حوزه ادبیات فارسی گفت: دکتر علی عبّاس زلیخه یکی از شخصیت‌های پرکار سوریه در حوزه ادبیات فارسی هستند که ترجمه عربی ایشان از مثنوی معنوی مولوی، دیوان فرید الدین عطار نیشابوری و منطق‌الطیر عطار منتشر شده و شاهنامه فردوسی هم توسط ایشان در حال ترجمه است.
ترجمه ادبیات معاصر ایرانی؛ چالش‌ها و دغدغه‌ها
وی درباره ضرورت تسلط مترجم ادبی به حوزه ادبیات گفت: مترجم باید به زبان مبدا و مقصد مسلط باشد، زیرا هر زبان اصطلاحات، عبارات و اشارات خاص خود را دارد و مترجم باید با سبک و سیاق متنی که ترجمه می‌کند وارد باشد.
وجود اصطلاحات عامیانه در برخی از رمان‌ها و داستان‌های کوتاه ایرانی، یکی از مشکلاتی بود که حلماوی در زمینه ترجمه به آن اشاره کرد و گفت: ترجمه چنین متونی بسیار سخت است و معنی آن در هیچ دایره‌المعارف رسمی پیدا نمی‌شود. مثلا ترجمه آثار بیژن نجدی، صادق هدایت، غلامحسین ساعدی، بهرام بیضایی و جلال آل احمد از این دسته‌اند و عباراتی دارند که بسیار عامیانه است. البته کتاب «فرهنگ عامیانه» اثر ابوالحسن نجفی در این زمینه برای مترجمان عرب‌زباتن بسیار مفید است زیرا بسیاری از اصطلاحات عامیانه را به همراه شاهد آورده است.
حلماوی درباره ترجمه آثار ادبی فارسی توسط مترجمان عرب‌زبان افزود: اساتیدی که در دانشگاه‌های سوریه هستند و تازه از ایران بازگشته‌اند بیشتر به سراغ آثار ادبی معاصر رفته‌اند. می‌توان گفت کسانی که آثار معاصر را ترجمه میکنند افرادی هستند که چند سالی را در ایران گذرانده‌اند اما شخصیت‌هایی که به سراغ ترجمه آثار کلاسیک می‌روند اغلب از ایران دور بوده‌اند و فارسی را در خارج از ایران فرا گرفته‌اند.
کمبود ترجمه آثار معاصر ایرانی در کشورهای عرب‌زبان
خیریه دماک قاسم از کشور عراق، مدیر پیشین گروه زبان و ادبیات فارسی دانشکده زبان‌های خارجی دانشگاه بغداد که از پایان‌نامه فوق لیسانس خود با عنوان «جنبه‌های اجتماعی در اشعار پروین اعتصامی» دفاع کرده درباره دلایل روی آوردن به ادبیات معاصر ایران گفت: در دوره فوق لیسانس متوجه شدم فقط از شاعران و ادیبان قدیمی ایران نوشته شده و در کلاس‌ها تدریس می‌شود. از خانم‌های شاعر ایرانی هم اطلاعات کمی وجود داشت. در نتیجه تلاش کردم اطلاعاتی از خانم‌های شاعر ایرانی جمع‌آوری کنم. در نتیجه موضوع پایان‌نامه دکترای خود را «زنان شاعر بزرگ ایرانی در نیمه اول قرن بیستم» انتخاب و نقش ۲۰ شاعر ایرانی را در بازتاب موضوعات اجتماعی و سیاسی بررسی کردم.
مترجم کتاب «خمره» اثر هوشنگ مرادی کرمانی افزود: روایت آقای مرادی کرمانی به گونه‌ای است که مخاطب تشویق می‌شود تا پایان داستان با او همراه شود. در حال حاضر نیز مشغول ترجمه کتاب «شما که غریبه نیستید» اثر هوشنگ مرادی کرمانی هستم. وقتی مخاطب، داستانی از آقای مرادی کرمانی را می‌خواند انگار تصاویر و اتفاقات کتاب را می‌تواند به واقع مشاهده کند. تصویرسازی‌های کتاب بسیار قوی است و هنگام ترجمه انگار در حال دیدن سریالی هستم که قرار است ترجمه‌اش کنم. نوشته‌های این نویسنده جذابیت خاصی دارد. البته تمام آثار ادبی ایرانی جایگاه ویژه‌ای دارند. شعر فارسی موسیقی خاصی دارد و آثار فارسی بسیار گرانبها هستند.
مترجم کتاب «انتخاب» اثر سیمین دانشور گفت: به عنوان یک عراقی می‌گویم روابط ملت ایران و عراق، قدیمی است و فقط متعلق به ادبیات و کتاب‌ها نیست. روابط ایران با عراق بسیار خوب است و عراقی‌ها برای علاقمند شدن به ایرانی‌ها نیاز نیست کتاب‌های فارسی بخوانند. عراقی‌ها همیشه روابط خوبی با ایرانی‌ها داشته‌اند و از خواندن آثار ایرانی هم لذت خاصی می‌برند.
دانستنی‌های سفر به ایران به روایت نویسنده تونسی
آمال بن ابراهیم العبادی، عضو انجمن دوستی ایران و تونس نیز در این نشست، با بیان اینکه این انجمن در سپتامبر ۲۰۱۱ میلادی در تونس با هدف نزدیک کردن روابط فرهنگی میان ایران و تونس تاسیس شد گفت: هدف اصلی این انجمن با نام «انجمن برادری و دوستی ایران و تونس» با ۹ عضو، نزدیک کردن مردم دو کشور در موضوعات فرهنگی و اجتماعی است.
مولف کتاب «آنچه باید از سفر به ایران دانست» گفت: جلد این کتاب به یکی از نقاشی‌های کتاب شاهنامه فردوسی مزین شده و یکی از صحنه‌های حماسی شاهنامه فردوسی را نشان می‌دهد. این کتاب در سه بخش تالیف شده؛ در بخش نخست کتاب دلیل تاسیس انجمن دوستی ایران و تونس و اهدافش شرح داده می‌شود. در بخش دوم، بناها و اماکن تاریخی ایران به همراه تصاویری که توسط دوربین شخصی به ثبت رسیده معرفی می‌شوند.
استاد ادبیات عرب و تمدن اسلامی با ادامه داد: در این کتاب سعی کردم هنر نگارش را با تصویرسازی‌هایی از اماکن فرهنگی و زیبای ایرانی درآمیزم و آداب و رسوم زندگی ایرانی را به عنوان یک فرد غیرایرانی معرفی کنم. قسمت سوم کتاب هم به مستندسازی یک سری اطلاعات راجع به ایران اختصاص دارد.
العبادی درباره نقش زبان و ادبیات فارسی در معرفی ایران به مردم تونس توضیح داد: ادبیات فارسی و معرفی آن و شناخت مردم تونس از مشاهیر زبان و ادبیات فارسی ۱۰۰ درصد تاثیرگذار است و یکی از اهداف من برای نگارش کتاب این بوده که دانشجویان تونسی را برای سفر به ایران ترغیب کنم.
فارسی را زبان عشق، محبت و صلح می‌دانم
مونی بعزاوی، نویسنده و شاعر تونسی آخرین میهمان این وبینار بود. وی که هشت کتاب تالیفی با موضوعات فرهنگی، ادبی و علمی و اشعار زیادی هم با موضوع مقاومت و فلسطین دارد کتابی نیز با عنوان ز دارد.
وی با بیان اینکه یکی از مهمترین تالیفاتش کتابی درباره ایران است که بر اساس مشاهداتش در تهران و اصفهان به نگارش درآمده درباره این کتاب توضیح داد: «یک سفر مانند هزار سفر» سفرنامه‌ای است که در سال ۲۰۱۸ به چاپ رسید و در نمایشگاه‌های بین‌المللی تونس و ایران نیز شرکت داده شد. این کتاب که با استدلال و شواهد ملموس همراه است، یک نمونه فرهنگی است که فرهنگ و تمدن ایران را معرفی می‌کند. پنج کتاب درباره فرهنگ و تمدن ایران در تونس چاپ شده که برخی از آنها مربوط به قبل از انقلاب اسلامی و تعدادی بعد از انقلاب است.
او که دانشجوی مقطع دکترا در رشته تمدن اسلامی است درباره ویژگی کتاب «یک سفر مانند هزار سفر» گفت: این کتاب به افشای حقایقی از ایران همراه با استدلال می‌پردازد که در جوامع اسلامی و غیر اسلامی مخفی مانده بود زیرا به نظر من تصویری که از ایران در رسانه‌های تصویری نشان داده می‌شود واقعی نیست.
بعزاوی درباره اثر دیگری که درباره ایران تالیف کرده گفت: کتاب دوم با عنوان «قصیده بلاعنوان» طولانی‌ترین قصیده با محوریت مقاومت و فلسطین و فرهنگ ایران اسلامی است که توسط موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین‌المللی الهدی در ایران منتشر شده است. این قصیده در بیش از ۱۷۴ صفحه در واقع یک شعر بلند است و هدفم از سرودن آن زنده کردن وجدان انسان‌ها درباره فلسطین و محکومیت صهیونیست است.
این نویسنده تونسی سفر به ایران را نقطه مهمی در زندگی خود دانست و اظهار کرد: زبان فارسی دومین زبانی است که دوست دارم و این زبان را زبان عشق، محبت و صلح می‌دانم. در برخی منابع مطالبی درباره ایران خواندم که با آنچه دیدم و تجربه کردم مغایرت دارد. منحصر به فرد بودن مردم ایران و پایبندی به اصول و مبنای و عزم راسخ و در نهایت استقلال ملی و پیروی نکردن از غرب، روحیه مسالمت آمیز و زندگی جمعی مردم این کشور موضوعاتی بود که به آنها پرداختم. ضمن اینکه نقش مهم زنان ایرانی در زمینه‌های مختلف به ویژه نقش آنها در علم، مباحث پزشکی و دانشگاهی، علمی، ادبی و هنری بسیار پررنگ است.
سطح بالای تعاملات انسانی در ماورا النهر و شمال آفریقا
زهرا عامری میزبان این نشست نیز در پایان و در جمع‌بندی مباحث گفت: در ایران نژادهای مختلف در قالب اقوام مختلف در کنار هم زندگی میکنند؛ کردها، فارس‌ها، عرب‌زبان‌ها، لرها و بلوچ‌ها اقوام ایرانی را می‌سازند که در کنار یکدیگر به روش پیشرفته انسانی از نظر علوم انسانی زندگی میکنند و یاری‌بخش هم هستند و زندگی اجتماعی خوبی دارند. نوشتن از این موضوعات درباره ایران اسلامی بسیار مهم است. همین ویژگی درباره سوریه هم صدق می‌کند. در سوریه اقوام مختلف مسلمان، مسیحی، کرد و عرب‌زبان در کنار هم زندگی میکنند. در لبنان، عراق و تونس هم اقوام مختلف را کنار هم می‌بینیم. به نظر می‌رسد مردم در ماورا النهر و شمال آفریقا به این سطح از آگاهی و تعاملات انسانی رسیده‌اند و این وجوه والای زندگی نکته‌ای است که باید در کتاب‌هایمان آن را منعکس کنیم.
وی افزود: نقش زن در جامعه ایرانی باید حتما یکی از موضوعات کلیدی تالیفات و ترجمه‌ها به زبان‌های مختلف باشد تا به عنوان الگویی برای زنان مسلمان در جوامع دیگر مورد استفاده قرار بگیرد. همچنین شاهد این هستیم که نقش بانوان عرب زبان در کشورهای عربی به طور چشمگیری در سطوح مختلف پررنگ شده است.
این وبینار با عنوان «زبان فارسی در کشورهای حوزه عربی» به همت بخش بین‌الملل اولین نمایشگاه مجازی کتاب تهران برگزار شد.
منبع: ایرنا
کلیدواژه: نمایشگاه مجازی کتاب تهران کتاب موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران نمایشگاه مجازی کتاب تهران کتاب موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران اخبار کنکور زبان و ادبیات فارسی دانشگاه نمایشگاه مجازی کتاب تهران گروه زبان و ادبیات فارسی زبان و ادبیات فارسی انقلاب اسلامی ادبیات فارسی دانشگاه لبنان مرادی کرمانی درباره ایران سفر به ایران ایران و تونس فارسی و عربی حوزه ادبیات زنان ایرانی کشورهای عرب حال حاضر ادبیات عرب ترجمه آثار زبان فارسی عربی ترجمه آموزش زبان دلال عباس فارسی گفت فعالیت ها زبان عربی زبان عرب شخصیت ها عرب زبان ترجمه شد شهر حلب کتاب ها زبان ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۰۷۷۵۷۲۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
کودکان با شعر زندگی موفق‌تری خواهند داشت
به گزارش خبرگزاری مهر، امیراسماعیل آذر نویسنده، پژوهشگر و استاد زبان و ادبیات فارسی میهمان کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان بود و با حامد علامتی مدیرعامل کانون برای طراحی و اجرای برنامه‌های ترویج شعرخوانی و مشاعره در بین کودکان و نوجوانان گفتگو کرد.
امیراسماعیل آذر مجری برنامه‌های مشاعره محور صدا و سیما در این نشست به دعوت علامتی برای همکاری در حوزه پرورش استعدادهای ادبی و شعری کودکان و نوجوانان ایرانی و ترویج فرهنگ و زبان فارسی در بین بچه‌ها پاسخ مثبت گفت و برای همکاری در این زمینه اعلام آمادگی کرد.
این شاعر و مترجم دیروز شنبه ۸ اردیبهشت و در جمع مدیران کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان با اشاره به اهمیت شعر و ادبیات در تربیت کودکان گفت: اگر شعر در وجود کودکان متمکن و جایگزین شود و بچه‌ها با این مفاهیم آشنا شوند آنها در زندگی آینده انسان‌های موفق‌تری خواهند شد. نتیجه یک بررسی گذرا نشان داد که این کودکان در زندگی خود انسان‌های آرام و دور از خشونت بودند و آنان محصول شعرها هستند.
اسماعیل آذر ضمن اظهار خوشحالی از حضور در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان به‌عنوان یک مجموعه ریشه‌دار گفت: من یک معلم هستم و در دانشگاه تدریس می‌کنم اما در همه این سال‌ها کانون همیشه یکی از محورهای ذهن من بوده و هر مجموعه‌ای که پشتوانه نداشته باشد محکوم به فناست اما پشتوانه کانون اندیشمندان و شخصیت‌های بزرگی هستند که سبب رشد این مجموعه شده‌اند و اکنون ما زیر سایه آنها نشسته‌ایم و حرف می‌زنیم.
وی با اشاره به تاریخ کهن قصه و قصه‌گویی در ایران گفت: در برخی از دوره‌های تاریخی و از زمان صفویه، قصه‌گویی به یک منصب تبدیل شد و در دوران قاجاریه هم ناصرالدین شاه، «قصه‌گو» یی ویژه داشته و فخرالدوله دختر او این قصه‌ها را می‌شنیده و می‌نوشته است.
این مدرس دانشگاه ادامه داد: آنچه امروز رایج است شعر است که در ایران پشتوانه دارد و در ضمیر ایرانیان نهفته است و همه ما با شعر بزرگ شده‌ایم. در حال حاضر هم با حرکت‌هایی که در حوزه ترویج مشاعره راه انداخته‌ایم خوشبختانه تعداد کودکان و نوجوانان علاقه‌مند به شعر افزایش قابل توجهی داشته است. بچه‌ها دوست دارند شنیده شوند.
اسماعیل آذر گفت: من کانون پرورش فکری را دوست دارم و معتقدم از آموزش و پرورش و صدا و سیما هم می‌تواند مهم‌تر باشد چرا که این مجموعه می‌تواند انسان بسازد در حال حاضر بسیاری از شعرهای بچه‌ها محصول ذوق آن‌هاست نه دانش و تجربه‌های نو آنان، به همین دلیل باید بچه‌ها را با شاعران قدیمی آشنا کنیم.
پیشنهاد این نویسنده و مترجم، راه‌اندازی جریان مشاعره در مراکز کانون سراسر کشور با استفاده از فناوری‌های جدید و فضای مجازی بود و او اعلام آمادگی کرد تا مربیان کانون در زمینه آموزش شعر به بچه‌ها تحت آموزش قرار بگیرند و شعرهای بسیار ساده و قابل فهم برای کودکان جمع‌آوری و منتشر شود.
برای نسل جدید باید از ابزار هنر و ادبیات مانند شعر، داستان و قصه‌گویی استفاده کنیم
در ادامه حامد علامتی مدیرعامل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در سخنانی از اسماعیل آذر به‌عنوان یکی از قله‌های مسلّم ادبیات و شعر نام برد و گفت: ما به دنبال این هستیم که از تجربه‌های ایشان استفاده کنیم و درخواست می‌کنیم در ساخت برنامه‌هایی برای کودکان در حوزه شعر و شعرخوانی به ما کمک کنند.
وی افزود: برنامه ترویج شعرخوانی و مشاعره با سه سیاست محوری سال ۱۴۰۳ یعنی مرکز محوری، مخاطب محوری و نوجوان محوری کاملاً مطابقت دارد.
مدیرعامل کانون پرورش فکری با بیان این که کانون قصد ندارد گرفتار روزمرگی شود، گفت: قصد داریم در این حوزه کارهای ماندگاری را که شمولیت داشته باشد از خود به یادگار بگذاریم. برای نسل جدید باید از ابزار هنر و ادبیات مانند شعر، داستان و قصه‌گویی استفاده کنیم و البته ابزار رسانه که بسیار مهم است.
وی اهمیت ایجاد یک پیوست رسانه‌ای برای تمامی برنامه‌های فرهنگی و هنری را یادآور شد و گفت: کودکان و نوجوانان امروز غرق در گوشی هستند و ما باید از ظرفیت رسانه‌ها به‌ویژه رسانه ملی و فضای مجازی برای ترویج ادبیات استفاده کنیم.
علامتی با تاکید دوباره بر اینکه احیا کانون و بازگرداندن آن به دوران درخشان دهه ۶۰ و ۷۰ شمسی گفت: این امر تصمیمی راهبردی است و قصد داریم هر کار خوبی که انجام شده است ادامه دهیم و تقویت کنیم و اگر می‌بینیم کاری مناسب زمان فعلی نیست، حتماً تغییر خواهیم داد.
اعضا کانون پرورش فکری گنجینه همیشه درخشان عرصه هنر و ادبیات هستند
در ادامه محمدرضا کریمی‌صارمی معاون تولید کانون پرورش فکری گفت: اعضای کانون پرورش فکری به عنوان گنجینه‌ای هستند که همیشه در رویدادهای هنری و ادبی و سینمایی کشور درخشیده‌اند.
در ادامه سمیه‌سادات ابراهیمی مدیرکل حوزه مدیرعامل، روابط عمومی و امور بین‌الملل کانون پرورش فکری گفت: سیاست کانون گسترش زبان و ادبیات فارسی با بهره‌گیری از خلاقیت و نوآوری است و ما در این زمینه از طراحی برنامه‌های ترکیبی برای کشف استعدادهای نوجوانان در قالب‌های مختلف استقبال می‌کنیم.
در ادامه محمدحسین علی‌مددی دستیار رسانه‌ای مدیرعامل کانون پرورش فکری از حضور اسماعیل آذر در کانون استقبال کرد و گفت: با حضور شما و از راه طراحی برنامه‌های تلویزیونی و بهره‌گیری از قالب‌ها و طرح‌های گوناگون و جذاب، نشر کتاب و… می‌توانیم به گسترش زبان و ادبیات فارسی کمک کنیم.
در ادامه مجتبی حاذق مدیر آفرینش‌های ادبی و هنری کانون پرورش فکری گفت: طرح‌های در دست اجرا این مجموعه مانند کارگاه‌های خوانش متن، یا پروژه استعدادیابی نوجوانان در قالب باشگاه ادبی قاف را ظرفیت‌های مناسبی برای اجرای برنامه مشاعره است.
در ادامه عباس محمددینی مدیرکل نظارت بر انتشارات اظهار امیدواری کرد از دیدگاه‌ها و مشورت‌های اسماعیل آذر برای ایجاد بانک ایده انتشارات و نشر کتاب‌هایی جذاب و موردپسند کودکان و نوجوانان در حوزه اساطیر و ادبیات کهن در کانون بتوانیم استفاده کنیم.
در ادامه مجتبی دانشور مدیرکل نظارت بر چاپ و توزیع محصولات کانون از ارائه بیش از یک هزار عنوان کتاب در سی‌وپنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران توسط کانون پرورش فکری خبر داد و گفت: امسال در نمایشگاه ۶ تا ۸ عنوان کتاب شعر نوجوان هم رونمایی می‌شود. سیاست کانون اکنون تجاری‌سازی محصولات و توزیع آن در همه فروشگاه‌ها و کتاب‌فروشی‌های غیر کانون بوده است. مطمئن هستم با حضور آقای آذر انتشار این کتاب‌ها وضعیت بهتری پیدا می‌کند.
در پایان این نشست اسماعیل آذر با همراهی مدیرعامل کانون پرورش فکری از کتاب‌خانه مرجع کانون بازدید کرد و به عضویت افتخاری این کتاب‌خانه درآمد.
کد خبر 6091114
استرداد ۸۵ میلیون ریال به حساب زائران حج تمتع ۱۴۰۲