کتابخوان کردن نسل امروز، کاری مشکل و تخصصی است
تاریخ انتشار: ۷ بهمن ۱۳۹۹ | کد خبر: ۳۰۸۰۹۳۷۲
به گزارش روز سه شنبه خبرنگار فرهنگی ایرنا ، این روزها فضای مجازی میزبان نخستین نمایشگاه برخط کتاب است، همهگیری کرونا نفس بسیاری از کسبوکارها را به شماره انداخت و برای آنها به کابوس بدل شد. صنعت چاپ و نشر نیز در امان نماند. حال، در واپسین روزهای سال ۹۹، بههمت معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ نخستین نمایشگاه مجازی کتاب برگزار شد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
در سال ۹۸، «آکادمی هوش مالی» و «نشر قدیانی» با همکاری هم مجموعه داستانهای آموزش سواد مالی را منتشر کردند. دستاورد این همکاری، انتشار ۴۴ جلد کتاب در موضوع آموزش سواد مالی به کودکان و نوجوانان است. این مجموعه برای دو گروه سنی ۶ تا ۹ سال در ۱۷ جلد و ۱۰ تا ۱۲ سال در ۲۷ جلد آماده شده است.
آنچه در ادامه میخوانید، گفتوگویی است با حسین فتاحی نویسنده و مترجم نامآشنای حوزه کودکان و نوجوانان و عضو شورای تألیف انتشارات قدیانی.محور این گفتوگو «داستان کودک و نوجوان» و «آموزش مفاهیم سواد مالی بر اساس داستان» است.
ایرنا: این روزها، اوضاع بازار نشر کتاب کودک و نوجوان چطور است؟
در پایان سال ۹۸، اهالی نشر آماده میشدند تا کتابهایشان را برای نمایشگاه کتاب آماده کنند، اما گرانی کاغذ و همهگیری کرونا بلای جان بازار نشر شد. رفتوآمدها به حداقل رسید و تعطیلی مدارس و دانشگاهها کسبوکار نشر را بسیار منزوی کرد. بازار نشر کتاب کودک و نوجوان نیز از این آسیبها در امان نمانده است. نویسندگان و مترجمان مایلاند بازخوری از کتابهایشان بگیرند؛ ولی وقتی این بازار بیرونق است، علاوه بر مشکلات مالی، میل و رغبت به ادامۀ فعالیت نیز کم میشود.
ایرنا: آخرین اثری که برای کودکان و نوجوانان آماده کردهاید کدام است؟
چندین اثر در این مدت نوشتهام اما کتاب «۳۶۵ روز با پیامبر(ص)» مجموعهای است که زمان زیادی برای تألیف آن صرف شد. این کتاب ۳۶۵ حکایت از زندگی پیامبر(ص) است که زوایای گوناگون زندگی ایشان را به تصویر میکشد. در این کتاب سعی شده علاوه بر آشنایی کودکان و نوجوانان با شخصیت پیامبر مهربانی، الگویی از زندگیشان ارائه شود.
ایرنا: چرا برای کودکان و نوجوانان داستان میگوییم؟ در واقع، اهمیت داستانگویی برای این گروه سنی چیست؟
روانشناسان معتقدند که شخصیت کودکان با بازیها و داستانها شکل میگیرد. ادبیات کودک و نوجوان ابزاری برای سرگرمکردن و در عین حال آموزش است. در افسانهها و حکایتها داستانها روایت میشوند و با ایجاد فضایی جذاب و سرگرمکننده خصلتهای رفتاری خوب را غیرمستقیم به کودکان آموزش میدهند. قهرمانان قصهها با بدیها میجنگند، شجاعاند و برای رسیدن به هدف، پشتکار دارند. با شنیدن و خواندن این قصهها بچهها خودشان را جای قهرمان داستان میگذارند و از او الگو میگیرند. در واقع، داستانها و روایتها بذری در ذهن کودک میکارند که در آینده به ثمر خواهد نشست.
ایرنا: با توجه به اینکه گفتیم داستانها ابزار آموزش و تربیت هستند، چطور میتوانیم کودکان را به کتابخوانی تشویق کنیم؟
در گذشته، رسانهها محدود بودند. کیهان بچهها و سروش نوجوان، مجلاتی بود که در دسترس کودکان و نوجوانان قرار داشت. تلویزیون نیز در طول روز فقط چند ساعت برنامۀ کودک پخش میکرد. آثار تألیفی و ترجمۀ کودک و نوجوان نیز محدود بودند. دسترسی به بچهها آسانتر بود. این روزها رسانهها بسیار متنوعاند. فیلم، انیمیشن، بازی رایانهای و... زمان زیادی کودکان را سرگرم میکنند.
جاذبههای بصری این محصولات از کتابها و مجلهها بیشتر است. این عامل باعث شده است، این روزها، کتابخوان کردن نسل جوان کاری مشکل و تخصصی باشد. برای اینکه بتوانیم بچهها را به کتاب علاقهمند کنیم راه دشواری در پیش داریم.
برای این کار باید دو نکته را رعایت کنیم. نکتۀ اول تولید محتوای جذاب است. داستان، تصویرسازی، جلد و ظاهر کتاب باید گیرا باشد تا بتواند با سرگرمیهای دیگر رقابت کند. البته این نکته را نیز باید در نظر بگیریم که بعضی بچهها دوست دارند داستانها را بشنوند، پس تولید کتاب صوتی برای این مخاطبان مناسبتر است.
نکتۀ دوم همکاری خانواده، مدرسه، رسانه و اهل فرهنگ برای رواج فرهنگ کتابخوانی است. لازم است زیرساختی مناسب فراهم شود که کتابهای خوب در فضایی مناسب در دسترس کودکان باشد. تأسیس کتابخانه و جمعآوری و معرفی کتابهای خوب و جذاب کمک میکند علاقهمندان کتابخوانی تشویق به مطالعه شوند.
ایرنا: کمی دربارۀ مجموعه داستانهای سواد مالی صحبت کنیم. چرا باید سواد مالی را به کودکان و نوجوانان آموزش دهیم؟
یکی از دانشهایی که بچهها به آن نیاز دارند، سواد مالی است. در گذشته، بچهها تابستانها یا بعد از ساعت مدرسه کارهای نیمهوقت انجام میدادند و تا حدودی با مسائلی نظیر کسب درآمد و هماهنگکردن دخلوخرج آشنا بودند. آنها اگر مثلاً میخواستند دوچرخه بخرند، ماهها دستمزدشان را پسانداز میکردند تا به آرزویشان برسند. نسل امروز این فرصت را نداشته است و مدیریت امور مالی کاملاً به عهدۀ والدین است. بنابراین، باید آنها را آموزش داد و برای آینده آماده کرد. آنها باید بدانند زندگی خرج دارد و راههای کسب درآمد را بیاموزند. و نیز بدانند درآمد محدود است؛ پس باید بتوانند آن را بهخوبی مدیریت کنند. علاوه بر آن، باید یاد بگیرند که برای روزهای سخت زندگی پسانداز لازم است. اگر پسانداز کردند، باید سرمایهگذاری کنند که از ارزش آن کم نشود. همۀ این مفاهیم در سواد مالی گنجانده شده است.
ایرنا: چرا انتشارات قدیانی تصمیم گرفت این کتابها را منتشر کند و چطور این کتابها انتخاب شدند؟
آکادمی هوش مالی محتوای این کتابها را آماده کرده بود و به انتشارات قدیانی پیشنهاد داد تا آنها را منتشر کند. موضوع کتابها، یعنی آموزش سواد مالی به کودکان و نوجوانان، بکر بود و اولین بار بود که در بازار نشر ایران چنین کتابهایی چاپ میشد. انتشارات قدیانی تصمیم گرفت این کتابها را منتشر کند. محتوای این کتابها از برترین مجموعههای سواد مالی در جهان انتخاب و ترجمه شده بودند.
در این کتابها سواد مالی به بچهها آموزش داده میشود. خرج و پسانداز، اعتبار و بدهی، کاریابی و کسب درآمد، سرمایهگذاری و مدیریت امور مالی برخی از مطالبی است که در قالب داستان بیان میشود.
ایرنا: چرا این مفاهیم در قالب داستان بیان شده است؟
گفتیم که داستانها ابزاری برای آموزش غیرمستقیم است. بچهها نصیحت را دوست ندارند و همیشه آموزش غیرمستقیم اثر تربیتی بیشتری دارد، مثلاً تأثیر فیلم از سخنرانی بیشتر است. آموزش برخی مفاهیم که در ظاهر سخت یا خستهکننده است با داستان بسیار آسان میشود. مثلاً آموزش تاریخ با داستان، بسیار مؤثرتر است. آموزش سواد مالی نیز اینگونه است. با داستان میتوانیم مفاهیم پیچیدۀ سواد مالی را برای کودکان و نوجوانان سادهتر کنیم. این آموزشها در ذهن بچهها نهادینه میشود و در بزرگسالی به کارشان میآید.
ذکر این نکته هم ضروری است که این کتابها و آموزشها نقطۀ آغاز و تلنگری برای یادگیری مفاهیم دیگر است. وقتی بچهها در سنین کم این مفاهیم را بیاموزند، الگو میگیرند و شاید خودشان راههای جدید بیابند و ایدههای نویی ارائه دهند.
ایرنا: ویژگی خاص این کتابها چیست؟
ویژگی برجستۀ این کتابها نوبودن دانشی است که ارائه میدهند. در ایران، آموزش سواد مالی به کودکان اولین بار است که در این کتابها مطرح میشود. موضوعاتی که در ظاهر مخصوص بزرگسالان است، با داستانهایی جذاب برای کودکان تعریف میشود. شخصیتهای داستانها فانتزی و اغلب از حیوانات هستند. تصویرهای زیبا و جالب نیز به کمک انتقال مفهوم آمدهاند.
اگر بخواهیم کتابهایی در موضوع سواد مالی برای کودکان و نوجوانان تألیف کنیم، چه نکاتی را باید در نظر بگیریم؟
هر چه مثالها و نمونههای مطرحشده در داستانها، به مسائل جامعۀ خودمان نزدیکتر باشد، تأثیرگذارتر خواهند بود. علاوه بر این، باید در نگارش این کتابها این موضوع را در نظر بگیریم مخاطبی که در شهری بزرگ یا روستایی کوچک زندگی میکند این مسائل را درک کند. اینطور بچهها راحتتر الگوسازی میکنند و ارتباط بهتری با داستان برقرار میشود.
البته نوشتن این داستانها کاری تخصصی است زیرا به نویسندگانی نیاز داریم که علاوه بر مهارت داستانپردازی، باید با سواد مالی و مفاهیم آن کاملاً آشنا باشند.
ایرنا: بهتازگی، کتابهای صوتی مجموعۀ ۱۷جلدی در قالب نمایش صوتی به بازار عرضه شده است. نظرتان دربارۀ کتابهای صوتی این مجموعه چیست؟
بچهها سلیقههای مختلفی دارند. بعضی با گوشدادن لذت میبرند، خیالپردازی میکنند و بهتر یاد میگیرند و بعضی دیگر دوست دارند کتاب را در دست بگیرند و ورق بزنند. خوب است که برای آموزش، این تفاوت سلیقهها را در نظر بگیریم. در این مجموعه داستانها هدف آموزش سواد مالی است و با کمک هر دو محمل میتوان به این هدف دست یافت.
ایرنا: و پرسش آخر، نظرتان دربارۀ برگزاری نمایشگاه کتاب بهصورت مجازی چیست؟
در وضعیت پیشآمده، برگزاری این نمایشگاه فرصت خوبی است تا کمی به بازار نشر رونق داده شود. فضای مجازی بستر مناسبی برای برگزاری نمایشگاه است. حتی میتوان این برنامه را ادامه داد و بهصورت فصلی، آن را برگزار کرد. حضور در نمایشگاه مزایا و معایبی داشت. از یک سو در نمایشگاه حضوری مخاطبان و نویسندگان با هم دیدار داشتند و گفتوگو میکردند و از سوی دیگر حضور در فضای نمایشگاه و بحث ترافیک و اتلاف وقت و... نیز از معایب نمایشگاه بود. با برنامهریزی مناسب، میتوان آن مزایا را در این نمایشگاه نیز ایجاد کرد. دیدارها و گفتوگوها میتواند بهصورت برخط در شبکههای مجازی انجام شود. کارشناسان و ناشران نیز میتوانند بهصورت برخط به متقاضیان مشاوره دهند. یکی دیگر از مزایای این نمایشگاه این است که دیگر لازم نیست مخاطبان برای شرکت در نمایشگاه به تهران بیایند.
به گزارش ایرنا، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به دنبال راهی برای حمایت از ناشران و بازار کتاب کشور بود تا آنکه تصمیم گرفت با استفاده از تجربیات حضور در نمایشگاههای مجازی برگزار شده توسط دیگر کشورها نظیر نمایشگاه بزرگ کتاب فرانکفورت، این رویداد فرهنگی را در ایران به شکل مجازی برگزار کند.
«ایوب دهقانکار» مدیر عامل موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران با حکم معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان ریاست برگزاری نخستین نمایشگاه مجازی کتاب معرفی شد. در نخستین نمایشگاه مجازی کتاب تهران، بیش از ۱۰۰۰ ناشر حضور دارند و بالغ بر ۱۰۰ هزار عنوان کتاب برای عرضه در سایت نمایشگاه مجازی کتاب تهران ارائه شد.
همچنین ۱۸۰ ناشر خارجی با ۲۰ هزار عنوان کتاب و ۱۴۲ نهاد فرهنگی و آژانس ادبی در بخش رایتسنتر نیز در این نمایشگاه حضور دارند. هزینه ارسال کتابها نیز از سوی شرکت پست جمهوری اسلامی برای همه مخاطبان رایگان اعلام شده است.
نخستین نمایشگاه مجازی کتاب تهران با توجه به استقبال خوب و چشمگیر ناشران و مخاطبان با دو روز تمدید از سوی موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تا هشتم بهمن ماه جاری میزبان بازدید کنندگان و علاقه مندان این رویداد بزرگ فرهنگی کشور در فضای خواهد بود.
اخبار، گزارش، مطالب و... نمایشگاه مجازی کتاب تهران را علاوه بر رسانه ها می توانید از نشانی خانه کتاب دنبال کنند.
برچسبها نمایشگاه مجازی کتاب تهران وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اختصاصی ایرنا حمید قدیانی اقتصاد فرهنگ کتاب پروندهٔ خبری نخستین نمایشگاه مجازی کتاب ایرانمنبع: ایرنا
کلیدواژه: نمایشگاه مجازی کتاب تهران وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اختصاصی ایرنا نمایشگاه مجازی کتاب تهران وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اختصاصی ایرنا اقتصاد فرهنگ کتاب اخبار کنکور نخستین نمایشگاه مجازی کتاب نمایشگاه مجازی کتاب تهران برای کودکان و نوجوانان فرهنگ و ارشاد اسلامی انتشارات قدیانی آموزش سواد مالی نظر بگیریم کودک و نوجوان سواد مالی وزارت فرهنگ کتاب ها بازار نشر داستان ها پس انداز بچه ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۰۸۰۹۳۷۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
چرا شرکتها مشکل تامین مالی دارند؟
فرهاد نیلی در رویداد رونمایی از سومین گزارش مدیران عامل که به همت «ایلیا» تهیه شده است، یک تصویر بزرگ و جامع از حفرههای اصلی جریان نقدی را در ۶ بلوک اصلی به تصویر کشید. این ۶بلوک اصلی شامل تراز مالی دولت، اقتصاد دلاریزه شده، بخش پولی و اعتباری، اقتصاد سیاسی، موقعیت مالی شرکتها و بخش واقعی اقتصاد است. در زیر پوست هر یک از بلوکها، جریانهایی وجود دارد که در نهایت اثر خود را در جریان نقدی اقتصاد میگذارد.
به گزارش دنیای اقتصاد، وی در این همایش تاکید کرد: «این مشکلی که در گزارش سالانه مدیران عامل بهعنوان چالش جریان نقدی مطرح شده، موضوع مهمی است و ممکن است در سال۱۴۰۳ و ۱۴۰۴ ماندگار شود.»
او افزود: «متاسفانه رفع این مشکل اولویت سیاستگذار نیست؛ بنابراین باید از طریق راهحلهای موضعی آن را برطرف کرد و نباید اجازه داد مسالهای که با تدابیری قابل حل است، با سرایت به بخش واقعی به مساله بلندمدت اقتصاد تبدیل شود.»
فرهاد نیلی، اقتصاددان و مدیرعامل شرکت مشاوره مدیریت رهنمان، در مراسم رونمایی از سومین گزارش سالانه مدیران عامل که توسط شرکت مشاوره مدیریتی ایلیا تهیه شده است و در چهارم اردیبهشتماه برگزار شد، در رابطه با مساله کمبود نقدینگی به سخنرانی پرداخت.
بر اساس گزارش مدیران عامل، کمبود نقدینگی یکی از مهمترین مشکلاتی است که مدیران شرکتکننده در نظرسنجی این گزارش به آن اشاره کردند.
به گفته نیلی، همچنین علاوه بر اهمیت و اولویت، مساله تامین مالی شیوع بالایی داشته، به نحوی که تنها ۱۰ درصد از مدیران عامل اعلام کردند که با مساله کمبود نقدینگی مواجه نیستند؛ بنابراین اگر بخواهیم نگاهی آسیبشناسانه به آنچه مدیران عامل با آن مواجه هستند داشته باشیم، سوال این است که آیا وضعیت اقتصادی کشور این موضوع را تایید میکند؟
نیلی در سخنان خود برای فهم بهتر ریشه مشکل کمبود جریان نقدینگی از یک مثال استفاده کرد.
به گفته او افراد در منزل دمای اتاق را متناسب با راحتی خود تنظیم میکنند. اگر این دما بین ۱۵ تا ۲۵ درجه باشد برای استفاده از دمای کمتر یا بیشتر باید وسایل دیگری را به کار برد. برای مثال برای دمای کمتر از ۱۵ درجه از یخچال و فریزر استفاده میشود و از طرف دیگر برای دماهای بیشتر از سماور و گاز استفاده میکنیم.
این اقتصاددان با تشبیه منابع مالی به مایعات تاکید کرد: هر چقدر ماندگاری یک منبع بیشتر باشد آن منبع منجمدتر بوده و باید در یخچال نگهداری شود و اگر خیلی نقد باشد در سماور قرار دارد؛ بنابراین اگر قصد داریم چای سرو کنیم باید از سماور استفاده کنیم و اگر قصد داریم نوشیدنی سرد سرو کنیم، باید یخچال را شارژ کنیم.
نیلی در همین رابطه ادامه داد: حال اگر ۹۰درصد مهمانهای ما تقاضای چای دارند، اما میبینیم که سماور آب ندارد، داخل منزل هم چیزی نیست و هرچه مایعات داشتیم را درون فریزر گذاشتیم، ما به زمان نیاز داریم که قالبهای یخ درون فریزر آب شود تا نوشیدنی مناسب آماده شود. حال اگر مهمانهای ما خیلی عجله دارند، به نظر میرسد ما اشتباه کردیم که همه مایعات خود را درون فریزر گذاشتیم. این مثال روشن میکند که وضعیت اقتصادی ما تقریبا چنین شکلی دارد.
مکندگی کسری بودجهنیلی در ادامه افزود: هر چند شرکتها به طور عرفی تاکید میکنند که با مشکل «نقدینگی» مواجه هستند، اما از لحاظ فنی «جریان نقدی» یک مشکل شایع در اقتصاد ایران است. به این معنی که شرکتها نیاز به منابع نقد دارند، اما منابع در جایی شبیه فریزر قرار دارند و منجمد هستند و تکنولوژیای که این منابع را از فریزر در بیاورد و گرم کند تراز نیست. به عبارت دیگر، سررسید منابع بلندمدت است و منجمد شده، اما سررسید مصارف کوتاهمدت است. در نتیجه داراییهای ما منجمد است، اما بدهیهای ما لیکوئید و نقد است.
او در رابطه با ریشههای مشکل جریان نقدینگی در اقتصاد ایران گفت: به طور کلی، در منطقهای که دولت باید متناسب با نیازهای خانوار و بخش خصوصی منبع نقد درست کند به دلیل مشکل کسری بودجه خود تبدیل به یک مکنده منابع شده است. در چنین شرایطی که سایر بخشها با کمبود منابع مواجه شده، آن بخشها باید منابع منجمد خود را که برای بلندمدت نگه داشته بودند، کوتاهمدت کرده و از آن استفاده کنند. همین موضوع منجر به ایجاد کسری میشود.
این اقتصاددان با تاکید بر اینکه ناترازی در اقتصاد اولین مرحله از ایجاد این مشکل است، افزود: نکته مهم این است که ریشه این ناترازی در یک لایه زیرتر و به اقتصاد سیاسی مربوط است. به عبارت دیگر، نرخ تنزیلی که دولت به اقتصاد تحمیل میکند، نرخ تنزیل بسیار بالایی است و فردا را دور میکند، زیرا قصد دارد همهچیز را امروز مصرف کند؛ بنابراین یک لایه زیرتر از از ناترازی بودجه، مساله ساختار اقتصاد سیاسی وجود دارد.
اثر تحریمبه گفته نیلی طی ۱۰۰ سال گذشته در جهان هر زمان که به منبع نقد نیاز بوده، بخش مالی یا فایننشال اقتصاد متناسب با این نیاز منابع نقد ایجاد کرده است. اما چون ناترازی دولت به بخش بانکی تحمیل میشود، این ناترازی تبدیل به ناترازی مصارف و منابع بانکها شده و در نهایت در بانک مرکزی با تورم به کل اقتصاد سرایت میکند؛ بنابراین آنچه میشد توسط بازار بدهی کنترل شود وارد بازار مالی شده و به مسالهای برای کل اقتصاد تبدیل میشود. اما اگر درجه حرارت توسط نرخ بهره نشان داده میشد، بقیه بخشها متناسب با درجه حرارت خود را تنظیم میکردند.
نیلی در ادامه صحبتهای خود با اشاره به تحریم به عنوان یک متغیر مهم دیگر در این فرآیند، گفت: یک اثر تحریم این است که درآمد ارزی دولت را کاهش میدهد و دسترسی را به منابع ارزی سخت میکند. در چنین شرایطی اقتصاد به سمت دلاریزه شدن میرود و با کم شدن منابع ارزی، توان نوسانگیری و مداخله ارزی را کاهش میدهد. در نهایت این قدرت به سوداگران منتقل شده و سیگنال بیثباتی و نااطمینانی به کل اقتصاد داده میشود.
او ادامه داد: در چنین شرایطی، چرخه معیوبی در اقتصاد ایجاد میشود که احساس بیثباتی را به وجود میآورد و در نتیجه افراد داراییهای خود را از ریال که ریسک بیثباتی دارد به ارز که ثبات دارد تبدیل کرده و این موضوع منجر به افزایش نرخ ارز میشود. پس از آن چرخه دوم نرخ ارز و فرار سرمایه فعال شده که علاوه بر تحریم منابع را میمکد.
مساله فریز نرخ بهرهمدیرعامل شرکت رهنمان در این نقطه به نقش بانکها اشاره کرد.
به گفته او، اما بانکها که باید این مشکل را حل کنند، مشکل بزرگتری دارند و آن هم فریز شدن نرخ بهره است. این موضوع، پرداخت نرخ بازده متناسب به سپردهگذار توسط بانک را با مشکل مواجه میکند؛ در نتیجه منابع سپردهگذار نقد میشود.
نیلی با تاکید بر اینکه در چنین شرایطی، بانکها و شرکتها در معرض یک انتخاب قرار میگیرند، گفت: آن انتخاب این است که حال که مشکل برای کل اقتصاد قابلحل نیست پس خودشان به سراغ بانک رفته تا مشکلشان را حل کنند. این موضوع باعث میشود مسائل در اقتصاد نه براساس بهرهوری بلکه براساس ارتباطات حل شوند. از طرف دیگر خود انتظارات تورمی، هزینه تامین مالی را افزایش میدهد و این مساله وارد بخش واقعی اقتصاد شده و شرکتهایی که مشکل جریان نقدینگی دارند قادر به سرمایهگذاری نیستند و سرمایهگذاری استهلاک را پوشش نمیدهد که این موضوع در نهایت به کندشدن رشد اقتصادی منجر خواهد شد.
راهحل چیست؟به گفته این اقتصاددان، وقتی این مکندههای اقتصاد را بررسی کنیم و ببینیم هر زمان مکشی اتفاق میافتد از سوی دیگر شارژی صورت میگیرد، یعنی تعادلی در میان آنها وجود دارد. اما اگر مکندهها بیشتر است به نظر میرسد مشکل جریان نقدینگی در اقتصاد ایران یک همهگیری بوده و به بخشهای دیگر سرایت میکند.
او ادامه داد: بنابراین ممکن است در سالهای ۱۴۰۳ و ۱۴۰۴ این مشکل ماندگار شود و شرکتها باید بدانند که این موضوع کلان بوده و برای همه مشکل ایجاد میکند. راهحلهایی هم برای شرکتها وجود دارد، اما از طریق همکاری با نهادهایی که کار اعتباری انجام دهد قابلحل است.
نیلی افزود: نکته مهم این است که به نظر میرسد راهحل کلانی برای رفع این مشکل وجود ندارد، اما راهحلهای موضعی خرد در دسترس است؛ بنابراین ۹۰ درصد از مدیران عامل در گزارش سوم بهدرستی اعلام کردند که مشکل نقدینگی دارند، اما به لحاظ فنی مشکل جریان نقدی است و متاسفانه رفع آن اولویت سیاستگذار نیست؛ بنابراین باید از طریق راهحلهای موضعی آن را حل کرد. نباید اجازه دهیم مسالهای که با تدابیری قابل حل است با سرایت به بخش واقعی به مساله بلندمدت اقتصاد تبدیل شود، زیرا اگر این سیکل فعال شود بهنوعی کشنده بهرهوری در اقتصاد است و در بلندمدت برای رشد اقتصادی کشور مشکل ایجاد خواهد کرد.