کتابخانه و موزه ملک، حافظ میراث فرهنگی کشور

کتابخانه و موزه ملی ملک، یکی از موقوفه‌های قدیمی و پویای بارگاه ملکوتی امام رضا(ع) در تهران است که بر اساس نیت حاج حسین آقا ملک، بزرگترین واقف معاصر ایران مبنی بر «ترقی معارف» بنیان نهاده شده است.

به گزارش قدس انلاین وبه نقل از  آستان نیوز، این مجموعه فرهنگی با برخورداری از گنجینه نفیسی از آثار تاریخی و هنری و برگزاری برنامه‌های متنوع در گستره فرهنگ و تمدن اسلامی- ایرانی در سال‌های اخیر، توانسته مخاطبان بسیاری را جذب خود کند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

همچنین این موقوفه روایتگر نقش وقف، نذر و اهدا در این گستره فرهنگی است. کتابخانه و موزه ملی ملک از سال 1376 در باغ ملی پایتخت، پذیرای اهل علم و هنر بوده و حتی شیوع کرونا هم نتوانسته مانع خدمات‌رسانی آن به فرهنگ‌دوستان به‌ویژه محققان داخلی و خارجی شود، چراکه ارائه این خدمات به صورت غیرحضوری و مجازی دنبال شده است.

در ادامه پای سخن سه پژوهشگر برجسته کشور نشستیم تا با نقش فرهنگی این موقوفه در جامعه بیشتر آشنا شویم.

حافظ میراث فرهنگی کشور

عمادالدین شیخ‌الحکمایی، متخصص حوزه اسناد و نسخ خطی و کتیبه‌های دوره اسلامی و پژوهشگر مؤسسه باستان‌شناسی دانشگاه تهران با اشاره به پیشینه نهاد وقف و توجه واقفان به حوزه‌های مختلف وقفی می‌گوید: این سنت ماندگار در جامعه ما همیشه منشا ارائه خدمات گسترده‌ای به‌ویژه در حوزه‌ فرهنگ همچون تأسیس مدرسه و کتابخانه بوده است. کتابخانه و موزه ملی ملک هم یکی از مجموعه‌های فرهنگی ارزشمند کشور به شمار می‌آید که بر پایه سنت وقف بر آستان قدس رضوی شکل گرفته است.

وی ادامه می دهد: حاج حسین آقا ملک، بنیانگذار و واقف این مجموعه توجه ویژه‌ای به موضوع کتاب و نسخ خطی داشته و کتاب‌های ارزشمندی را در زمان خود شناسایی، خریداری و به منابع گنجینه ملک افزوده است. همچنین آثار موزه‌ای مختلف مثل سکه و تمبر را گردآوری کرده است. این آثار در طول سال‌ها فعالیت این موقوفه به درستی نگهداری و مرمت شده است چنان که کتابخانه ملی ملک در کنار چند کتابخانه انگشت‌شمار ایران توانسته از یک سو به خوبی حافظ این آثار باشد و از سویی دیگر، آنها را در اختیار محققان قرار دهد. همچنین این مؤسسه به عنوان یک مجموعه فرهنگی، فعالیت‌های گسترده‌ متنوعی در قالب برگزاری نمایشگاه‌، کارگاه و دوره‌های آموزشی داشته است.

شیخ‌الحکمایی اضافه می‌کند: وقتی موقوفات اساس محکمی داشته باشد، می‌تواند راهگشای مردم جامعه باشد به‌طور نمونه فرهنگ‌دوستان بسیاری با توجه به شناختی که از مؤسسه کتابخانه و موزه ملی ملک در نگهداری صحیح نسخه‌های خطی و اشیای موزه‌ای و همچنین ارائه خدمات عام‌المنفعه فرهنگی آن دارند، آثارشان را چه به صورت موردی و چه مجموعه‌ای، به این موقوفه آستان قدس رضوی اهدا می‌کنند. خدمات این مؤسسه همچنان رو به گسترش است و توانسته الگوی مناسبی در حوزه موزه‌داری و فرهنگ نگهداری از آثار خطی و ارائه آنها ایجاد کند. بی‌شک اعتماد مردم به چنین مجموعه‌های فرهنگی موجب الگوپذیری آنان در حوزه وقف، نذر و اهدا شده تا جایی که آثار با ارزششان را به موقوفه‌های بزرگی همچون ملک می‌سپارند.

توجه به حوزه‌های پژوهش و آموزش

در ادامه دکتر سیدحجت‌الحق حسینی، اخترفیزیکدان و پژوهشگر علوم و فنون در ایران اسلامی، از مؤسسه کتابخانه و موزه ملی ملک به عنوان یکی از بزرگترین مؤسسات موقوفاتی جهان اسلام نام می‌برد و می‌گوید: آثار گرانبهایی که در این موقوفه جمع‌آوری شده، مورد استفاده و بهره‌برداری عموم مخاطبان به‌ویژه محققان قرار گرفته است. در این بین، اقدامات ستودنی در بخش پژوهش و آموزش این مجموعه در سال‌های اخیر انجام شده است که می‌توان از برگزاری برنامه‌های متنوع آموزشی و پژوهشی با محوریت آثار گنجینه ملک به‌ویژه نسخه‌های خطی و گردهم‌آوری پژوهشگران و اندیشمندان به مناسبت‌های گوناگون در موقوفه یاد کرد. برگزاری این دوره‌های آموزشی، نقش مهمی در انتقال مفاهیم داشته و دارد.

او می‌افزاید: بی‌تردید اگر نسخ خطی منحصربه‌فردی که در کتابخانه و موزه ملی ملک نگهداری می‌شود، احیا نشوند و در قالب برگزاری نشست‌ها و دوره‌های آموزشی و پژوهشی به محققان معرفی نشوند، قدر و ارزش آنها دانسته نخواهد شد. به طور مثال راه‌اندازی تالار «علوم در ایران اسلامی» در این موزه، یکی از اقدامات موفقی است که در معرفی حوزه علوم و فنون اسلامی در تمدن ایران اسلامی اثرگذار بود. 

حسینی درباره ارائه خدمات غیرحضوری و مجازی مؤسسه کتابخانه و موزه ملی ملک به مخاطبان در دوران شیوع بیماری کرونا بیان می‌کند: همه‌گیری بیماری کرونا، پنجره‌ای نو به زندگی بشر گشود و فرصت جدیدی را در اختیارش قرار داد که این فرصت در ذات خود دارای آسیب‌ها و ارزش‌های افزوده بود. خوشبختانه این مؤسسه از این فرصت به بهترین شکل استفاده کرد و توانست برنامه‌های آموزشی و پژوهشی خود را در فضای مجازی مثل اینستاگرام برگزار کند. به طور مثال در دهه کرامت، تعدادی از نسخه‌های خطی منحصربه‌فرد گنجینه ملک به علاقه‌مندان معرفی شد. مدرسه زمستانی ملک نیز از دیگر برنامه‌های این مؤسسه به شمار می‌آید که با موضوعات جذاب علمی، آموزشی و پژوهشی در فضای مجازی در حال پیگیری است.

احیای موقوفه‌ای قدیمی

نصرالله حدادی، پژوهشگر تاریخ معاصر و تهران‌شناس نیز با تأکید بر شخصیت والا و یگانه حاج حسین آقا ملک و بعضی از اقدامات خیرخواهانه او در حوزه فرهنگ و درمان می‌گوید: این بزرگمرد کتابخانه و موزه ملی ملک را با هوشمندی و تجربه‌ای که داشت بر سازمان‌یافته‌ترین مکانی که در ایران وجود دارد، یعنی آستان مقدس آقا علی بن  موسی الرضا(ع) وقف کرد.

وی در خصوص اقدامات آستان قدس رضوی در راستای تبدیل خانه تاریخی ملک(مکان پیشین کتابخانه و موزه ملی ملک) به یک مکان فرهنگی در بازار تهران بیان می‌کند: متأسفانه بازار پایتخت، در حال از دست دادن هویت تاریخی، مذهبی و ارزشی خودش است. وقتی خانه تاریخی ملک مطابق با نیت حاج حسین آقا ملک و نظر کارشناسان احیا و معماری زیبای بنای بخش قاجاری آن حفظ شود، همچنین دست‌اندرکاران احیای آن بتوانند توضیحات کافی درباره سابقه و بافت تاریخی بازار تهران به ویژه بازار بین‌الحرمین(فاصله میان مسجد امام و مسجد جامع) و خاندان ملک به ویژه شخصیت حاج حسین آقا ملک به گردشگران ارائه کنند، کمک بزرگی به زنده‌سازی این بخش از بازار خواهند کرد، به ویژه که این خانه قدیمی در نزدیکی حاشیه خیابان 15 خرداد قرار دارد.

منبع: قدس آنلاین

کلیدواژه: موزه آستان قدس رضوی کتابخانه و موزه ملی ملک حاج حسین آقا ملک آموزشی و پژوهشی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۰۸۸۷۲۸۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

از پاسداشت زبان فارسی تا تجلیل از فعالان و کنشگران حوزه میراث‌ فرهنگی

به‌ گزارش گروه فرهنگ و جامعه خبرگزاری علم و فناوری آنا، در این نشست که امروز یکشنبه ۱۶ اردیبهشت ۱۴۰۳، در محل سالن فجر وزارت میراث‌فرهنگی و با حضور مدیران کل ستادی معاونت میراث‌فرهنگی و نیز حضور برخط مدیران کل و معاونان میراث‌فرهنگی استان‌ها برگزار شد، مهمترین برنامه‌های گرامی‌داشت هفته میراث‌فرهنگی تشریح شد.

فاطمه داوری مدیرکل حفظ و احیای بناها، محوطه‌ها و بافت‌های تاریخی در این نشست هماهنگی با بیان این که «میراث‌فرهنگی، مشارکت عمومی و مسئولیت اجتماعی» اصلی‌ترین شعار و رویکرد هفته میراث فرهنگی در سال جاری است، اظهار کرد: ابلاغیه برگزاری هفته میراث‌فرهنگی با امضای قائم مقام وزیر و معاون میراث‌فرهنگی به استان‌ها اعلام شده است.

او افزود: در این دستورالعمل کاملا برنامه‌های هفته میراث‌فرهنگی تشریح شده و بر این اساس مدیران کل استانی در روز‌های ۲۳ و ۲۴ اردیبهشت با برپایی نشست خبری به استقبال هفته میراث‌فرهنگی خواهند رفت و به تشریح مهمترین برنامه‌های گرامی داشت این هفته در استان‌ها خواهند پرداخت.

داوری با اشاره به روز ۲۵ اردیبهشت روز بزرگداشت فردوسی و نکوداشت و پاسداشت زبان فارسی، اضافه کرد: در این رابطه برنامه ملی با محوریت استان خراسان رضوی برگزار می‌شود، اما انتظار می‌رود در سایر استان‌ها نیز برنامه‌های مرتبط با پاسداشت زبان فارسی برگزار شود.

مدیرکل حفظ و احیاء بناها، محوطه‌ها و بافت‌های تاریخی ادامه داد: روز ۲۹ اردیبهشت روز موزه است که برنامه‌های مخصوصی در این روز تدارک دیده شده است. همچنین روز ۳۱ اردیبهشت که مصادف با سالروز تولد امام رضا است به نام روز میراث رضوی و میراث دینی نام‌گذاری شده است. ظرفیت بهره‌گیری از این میراث، در برخی از استان‌ها وجود دارد و انتظار می‌رود که مدیران کل استانی دراین باره برنامه‌ریزی مناسبی داشته باشند.

داوری ادامه داد: روز یکم خرداد با محوریت توجه ویژه به میراث ناملموس برنامه‌هایی اجرا خواهد شد و روز دوم خرداد که به نام روز «میراث‌فرهنگی الفبای زندگی» نام‌گذاری شده، برنامه‌ریزی‌ها باید باعث تقویت ارتباط بین میراث‌فرهنگی و بدنه مردمی شود.

او در ادامه گفت: روز‌های ۳ و ۴ خرداد نیز با توجه به سالروز آزادسازی خرمشهر و نیز روز مقاومت مردم دزفول، با تکیه بر این عنوان برنامه‌های بسیار خوبی را داریم. روز ۵ خرداد نیز به نام روز میراث دفاع مقدس نام‌گذاری شده و با توجه به ظرفیت‌های میراث دفاع مقدس در حوزه میراث‌فرهنگی ملموس و ناملموس برنامه‌های بسیار خوبی در این باره تدارک دیده شده است.

مدیرکل حفظ و احیاء بناها، محوطه‌ها و بافت‌های تاریخی یادآور شد: اهداف رویکردی و برنامه‌هایی که انتظار داریم این است که در درجه اول در برنامه‌ریزی‌ها و اهداف چند کلیدواژه مهم مانند توسعه نقش جوامع محلی، تبیین مسئولیت اجتماعی، تقویت مشارکت‌های مردمی و ... مد نظر قرار گیرد.

او یادآور شد: در سطح ملی ستادی تشکیل شده و در سطح استان نیز ستاد هفته میراث‌فرهنگی تشکیل می‌شود که ریاست آن با مدیرکل استان و دبیری آن بر عهده معاون میراث‌فرهنگی هر استان است. البته حتما در ستاد‌های استانی سایر معاونان و مدیران استانی حضور و مشارکت خواهند داشت.

مدیرکل حفظ و احیاء بناها، محوطه‌ها و بافت‌های تاریخی در ادامه گفت: تهیه فهرستی از برنامه‌های اصلی، برگزاری نشست خبری، تهیه بسته‌های اطلاع‌رسانی، برگزاری نشست با منتخبین مردم در مجلس شورای اسلامی، راه‌اندازی شعب استانی انجمن خیرین، زیرنویس تلویزیونی به مناسبت هفته میراث‌فرهنگی، برنامه‌ریزی برای جلسه با امام جمعه، استفاده از ظرفیت‌های گرافیکی و تبلیغات محیطی، برگزاری جلسه شورای فرهنگ عمومی با موضوع میراث‌فرهنگی، حضور مدیران کل استانی به‌عنوان سخنران پیش از خطبه‌های نماز جمعه، تجلیل از فعالان و کنشگران حوزه میراث‌فرهنگی، تدوین بسته‌های بازدید مسئولان و استادان دانشگاه‌ها و نخبگان، برگزاری جشنواره کودک و میراث‌فرهنگی در تمامی موزه‌ها و اماکن تاریخی و ... از مهمترین سرفصل‌های برنامه‌های هفته میراث‌فرهنگی است.

در این نشست همچنین فرمانده یگان حفاظت میراث‌فرهنگی، مدیرکل امور موزه‌ها، مدیرک امور استان‌ها، مدیرکل پایگاه‌های ملی و جهانی و رئیس کل موزه ملی به تشریح برنامه‌های مرتبط با هفته میراث‌فرهنگی در حوزه سازمان و اداره‌کل متبوع خود پرداختند.


اداره کل روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی

Zohreh Saeedi, [۵/۵/۲۰۲۴، ۱۲:۵۹ PM]گردشگری می‌تواند در ارتقای سطح اقتصاد استان‌ها نقش به‌سزایی داشته باشد/ رویکرد گیلان در مسیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی امیدوار کننده است

نماینده مردم رشت و خمام در مجلس شورای اسلامی با بیان این که گردشگری یکی از مهمترین محرک‌های چرخ تولید و اقتصاد کشور است، گفت: گردشگری می‌تواند در ارتقای سطح اقتصاد استان‌ها نقش به سزایی داشته باشد چرا که بسیاری از استان‌های ایران از جمله گیلان از این ظرفیت برخوردار هستند که بتوانند به قطب اقتصادی و پررونق گردشگری کشور تبدیل شوند.

به گزارش اداره کل روابط عمومی و اطلاع رسانی، محمدرضا احمدی سنگری، نماینده مردم رشت و خمام در مجلس شورای اسلامی با بیان این که در بسیاری از نقاط کشور از جمله گیلان شاهد رونق تولید و اشتغال در حوزه‌های مختلف از جمله گردشگری هستیم، گفت: یکی از نیاز‌هایی که هر استان پر جاذبه برای تبدیل شدن به قطب گردشگری، داراست، برپایی نمایشگاه‌ها و جشنواره‌های مختلف برای برقراری ارتباط با بازار‌های بین المللی است.

او همچنین با اشاره به این که رویکرد استان گیلان در مسیر میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری امیدوار کننده است، افزود: البته که هنوز تا رسیدن به نقطه مطلوب فاصله زیادی باقی مانده، اما استانی همانند گیلان دارای بزرگترین نعمت گردشگری یعنی دریا و فضای سبز است که با برنامه ریزی و انسجام این نعمت‌ها می‌تواند در مسیر توسعه استان قرار بگیرد.

این نماینده مجلس با تاکید بر اینکه ارتقاء وضعیت اقتصادی استان و معیشتی مردم یکی از مهمترین اهداف و اولیت هاست، ادامه داد: حوزه وسیع گردشگری میتواند در ارتقای سطح اقتصاد استان‌ها نقش به سزایی داشته باشد چرا که بسیاری از استان‌های ایران از جمله گیلان از این ظرفیت برخوردار هستند که بتوانند به قطب اقتصادی و پررونق گردشگری کشور تبدیل شوند.

احمدی سنگری همچنین با بیان این که برای چرخش چرخ اقتصاد کشور نباید به خارج از مرز‌ها چشم دوخت، اظهار کرد: برای مثال در استانی همچون گیلان و دیگر شهر‌های شمالی کشور حمایت از بخش کشاورزی بسیار حائز اهمیت است و همچنین با اتکاء به اقتصاد دریامحور و حمل و نقل ریلی این استان‌ها میتوانیم اتفاقات خوبی را در بخش اقتصادی کشور رقم بزنیم.

انتهای پیام/