به نقل از «دانا»

انتخابات و تکثر احزاب مظهر عدالت سیاسی پس از انقلاب/ قوانین نظام‌مند حزبی بازنگری می‌خواهد

تاریخ انتشار: ۲۲ بهمن ۱۳۹۹ | کد خبر: ۳۰۹۶۶۶۴۱

مرتضی علویان با بیان اینکه ما پس از انقلاب، مسیر مردم سالاری را در حوزه عدالت سیاسی در انتخابات و فعالیت آزادانه احزاب گوناگون به وضوح مشاهده کردیم؛ گفت: هر چند برخی قوانین مربوط به احزاب وجود دارد اما ما قوانین بروز شده‌ای نداریم.

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از بلاغ، از بین انواع مختلف مصادیق عدالت نیز عدالت اجتماعی و عدالت سیاسی و اقتصادی با یکدیگر قرابت بیشتری دارند؛ زیرا عرصه قدرت، دولت و حکومت از گسترده‌ترین عرصه‌های اجتماعی است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

هر چند می‌توان عدالت سیاسی و اقتصادی را در بطن عدالت اجتماعی نیز یافت، امّا به‌دلیل تفاوت‌های ظریفی که با یکدیگر دارند، می‌توان آنها را از یکدیگر متمایز کرد.

  امام خمینی(ره) همواره در سخنان خود یکی از اهداف حکومت اسلامی را تحقق عدالت، آزادی و استقلال و احیای هویت بومی برشمرده است. عدالت از جمله مفاهیم مهمی است که ایشان پیوسته بر آن تأکید داشته است، آن‌گونه که محوری‌ترین جهت‌گیری سیاسی ـ اجتماعی نظام سیاسی از دیدگاه ایشان به‌شمار می‌رود.امام در وصیت‌نامه سیاسی ـ الهی خویش نیز اهمیت عدل را در ‌مورد میزان واقعی‌شدن برای امور و بُعد اجتماعی و سیاسی عدل به‌گونه‌ای مورد توجه قرار داده که حدود، قصاص، تعزیرات و تمام قواعد سیاسی و اجتماعی بر آن ابتنا می‌یابد.

*نقشی بنیادین و تعیین‌کننده عدالت سیاسی

عدالت سیاسی، به حوزه قدرت و سیاست و مشارکت مردم مربوط می‌شود و از همین رو نسبت‌به سایر ابعاد عدالت اجتماعی نقشی بنیادین و تعیین‌کننده دارد. اینکه امور کشور به شایستگی اداره شود و این مسئله که حاکمان، مشروعیت خود را چگونه به‌دست می‌آورند و در نزد مردم مشروعیت دارند یا خیر، می‌تواند با عدالت سیاسی مرتبط باشد.

از دیدگاه مردم، اگر حاکم سیاسی شایستگی احراز این مقام را داشته باشد، حکومت عادلانه است؛ در غیر این صورت، اگر به اجبار قدرت را تصاحب کرده باشد، آن حکومتْ ظالم است و فرمانبرداری از آن جایز نیست. همچنین در مقام اجرا نیز حکومتی عادل است که با رفع محدودیت‌ها امکان مشارکت برابر و آزاد را برای مردم در زمینه‌های سیاسی فراهم کند و قدرت و مناصب سیاسی را برپایه استعداد و شایستگی افراد تقسیم کند.

یکی از شاخصه‌های عدالت سیاسی از دیدگاه امام، مشارکت برابر است. در آثار و نوشته‌های ایشان، لزوم مشارکت مردم، ابتنای حکومت بر آرای ملت، نظارت مردم بر حکومت و مانند آن بسیار مورد توجه است؛ چنان‌که ایشان در نخستین روزهای پس از پیروزی انقلاب، دیدگاه مردم را در‌خصوص نوع نظام سیاسی جویا شد و پس از آن نیز در تشکیل مجلس شورای اسلامی، پذیرش قانون اساسی از سوی مردم، انتخاب اعضای خبرگان رهبری و انتخاب رئیس‌جمهور، نظر مردم را از طریق انتخابات جویا گشت. در واقع از دیدگاه امام، «آگاهی مردم و مشارکت و نظارت همگانی آنها با حکومت منتخب خودشان، خود بزرگ‌ترین ضامن حفظ امنیت در جامعه خواهد بود».

 

*طراحی انقلاب بر پایه عدالت

مرتضی علویان در گفت‌وگو با خبرنگار بلاغ در خصوص واکاوی تحقق عدالت سیاسی طی بیش از 4 دهه از طلوع انقلاب اسلامی، اظهار کرد: یکی از اهداف مهمی که حکومت‌های چه الهی و مادی بدنبال آن هستند، مبحث عدالت است که در تمام نظریه‌های ارائه شده، عدالت به عنوان شعار مشترک تمامی آن‌ها مطرح شده است.

وی افزود: انقلاب اسلامی بر اساس آموزه‌های دینی و اسلامی شکل گرفته است و اتفاقا امامین انقلاب نیز بر همین نکته تاکید دارند که وضعیت و حکومت مطلوب ما نسبت به قبل از انقلاب، مرهون همین اصل است.

عضو هیئت علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه مازندران، خاطرنشان کرد: همه ما می‌دانیم که انقلاب‌ها بدنبال تغییر وضعیت از وضعیت موجود به وضعیت مطلوب هستند و این نکته از مطالب و سخنرانی‌های حضرت امام (ره) بر می‌آید.

دبیر هم اندیشی اساتید و نخبگان دانشگاه‌های مازندران، ادامه داد: آنچه از نگاه‌های معنویت‌گرانه نظریات مسئولان و سخنان امام راحل در سال‌های اول پس از انقلاب استخراج می‌شود، تشکیل یک فضای جدید و طراحی انقلابی بر پایه دین و شریعت است که یکی از مهم‌ترین این آموزه‌ها، عدالت است.

علویان بیان کرد: برقراری عدالت همان چیزی است که مردم برای شکل گیری انقلاب اسلامی پا به میدان می‌گذارند و حتی جان‌شان را در کف دست می‌گیرند تا به عدالتی دست پیدا کنند که در نظام غربی گذشته وجود نداشت.

وی عنوان کرد: از سلسله‌ها و نظام‌های سلطنتی گذشته تا رژیم پهلوی، حکومت‌ها غالبا دیکتاتوری و بدون قانون، عدالت و مجلس مردمی بود و تلاش‌های فراوانی را مردم کشور از دوران مشروطه تا وقوع انقلاب انجام دادند تا ما به عدالت و قانون مداری دست پیدا کنیم.

عضو هیئت علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه مازندران، گفت: قانون مداری زمانی شکل می‌گیرد که عدالت برقرار باشد و بر این اساس می‌بایست سازوکاری شکل بگیرد تا مردم حقوق از دست رفته‌شان خودشان را اعاده کنند.

دبیر هم اندیشی اساتید و نخبگان دانشگاه‌های مازندران، اعلام کرد: لذا نظام مردم سالاری بر این اساس شکل می‌گیرد و اگر بخواهیم شرایط کنونی را با گذشته مقایسه کنیم می‌بینیم که احزاب در گذشته به ویژه در زمان پهلوی دوم که کمی فضای سیاسی کمی بازتر می‌شود، از یک طرف مطرح می‌شود که فضا یک فضای باز سیاسی است و از سویی دیگر، حتی دو حزبی که در ایران از دهه 40 فعال بودند، به یک حزب تبدیل می‌کند و حزب رستاخیز پدید می‌آید.

 

*نقش اصلی انتخابات با خود مردم است

علویان اضافه کرد: رژیم التزام می‌کند که همه در این حزب عضویت پیدا کنند یعنی التزام را در حوزه عدالت سیاسی مشاهده می‌کنیم و بر اساس همین اتفاقات مردم به سمت عدالت سیاسی سوق پیدا می‌کنند و لذا مدلی که برای انقلاب اسلامی تعریف می‌شود، مدل مردم سالاری دینی است.

وی اعلام کرد: این مدل، مدلی است که هر چند شاید مطرح شود که از دموکراسی غربی اتخاذ شده است اما مدلی است که پا در زمین و سر در آسمان دارد؛ یعنی ما مشارکت مردم را بر اساس اندیشه‌های توحیدی و الهی می‌بینیم و اینجا است که بر اساس عدالت سیاسی، ساز و کارهایی را تعریف می‌کنیم که یکی از این سازوکارها، انتخابات است.

عضو هیئت علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه مازندران، تاکید کرد: ما شاید تنها کشوری در منطقه و حتی شاید در دنیا باشیم که به طور میانگین، هر سال یک انتخابات برگزار کردیم و این انتخابات از انتخاب رهبری آغاز و تا انتخابات شورای روستاها ادامه پیدا می‌کند و در همه این انتخابات، نقش اصلی با خود مردم است.

دبیر هم اندیشی اساتید و نخبگان دانشگاه‌های مازندران، متذکر شد: انتخابات مظهر اعمال اراده مردم در امور سیاسی است و این نشان دهنده این است که عدالت سیاسی در کشور در مسیر خود گام برداشته است.

علویان اذعان کرد: ما در طی رسیدن به نقطه مطلوب در حوزه عدالت سیاسی اگر بخواهیم نقدی داشته باشیم باید به نبود احزاب قوی سیاسی و یا به عبارت دیگر نبود قوانین نظام حزبی در کشور اشاره کنیم.

وی افزود: البته طی سالیان گذشته هم دولت و هم مجلس به این موضوع ورود کردند اما در میانه کار، این مهم فراموش شد و کار ابتر ماند.

عضو هیئت علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه مازندران، یادآور شد: در شرایط این چنینی اتفاقی که می‌افتد این است که اگر ما می‌خواهیم یک نظام مردم سالاری دینی را محقق کنیم باید یک نظاماتی را داشته باشیم و باید در این راستا، احزاب شناسنامه داشته باشند، در تمام کشور دفتر داشته باشند، در چارچوب قانون اساسی عمل کنند، بر اساس نظامات پذیرفته شده عمل کنند و هر کسی هم در این مدار، فعالیت‌های خود را داشته باشد اما متاسفانه این اصل، اتفاق نیفتاده است.

دبیر هم اندیشی اساتید و نخبگان دانشگاه‌های مازندران، بیان کرد: هر چند برخی قوانین مربوط به احزاب وجود دارد اما ما قوانین بروز شده‌ای نداریم و اگر احزاب ما قوی شوند هم مجلس ما قوی خواهد شد و در یک گام جلوتر، به نظام پارلمانی و ریاست جمهوری فکر کنیم.

علویان با بیان اینکه اگر عدالت سیاسی کاملا محقق شود، منجر به پدید آمدن احزاب قوی در کشور خواهد شد؛ گفت: این احزاب قوی می‌توانند پلی باشند به سمت نظام پارلمانی و نخست وزیرانی وجود داشته باشند که در مباحث گوناگون به مجلس پاسخگو باشند و در نتیجه کارکرد خوب یا بد نخست وزیران به نظام ما گره نخورد.

 

*نخبه‌پروری با عدالت سیاسی

وی تصریح کرد: ما پس از انقلاب، مسیر مردم سالاری را در حوزه عدالت سیاسی در انتخابات و فعالیت آزادانه احزاب گوناگون به وضوح مشاهده کردیم و شاهد تکثر فراوان احزاب متنوع در کشور طی عمر بیش از 4 دهه‌ای انقلاب اسلامی هستیم که می‌بایست کمی نظام‌مندتر شود.

عضو هیئت علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه مازندران، عنوان کرد: مطمئنا با فضایی که ما در عدالت سیاسی داریم و سازوکارهایی که در این بخش طراحی کردیم، زمینه تعالی و گردش نخبه‌پروری ما را فراهم کرد؛ البته می‌توانیم این عدالت توزیعی را به درجه تکاملش برسانیم.

دبیر هم اندیشی اساتید و نخبگان دانشگاه‌های مازندران، در بخش پایانی این گفت‌وگو در خصوص اینکه مفهوم عدالت سیاسی در انقلاب اسلامی چیست و تاکنون تا چه حدی به آن دست یافته‌ایم؛ پاسخ داد: در تشریح مفهوم عدالت باید بگوییم که یعنی هر کسی بر اساس شرایط و موقعیتی که دارد به خواسته‌های مشروعش دست پیدا کند و به زبان ساده، حق به حق‌دار برسد.

علویان اذعان کرد: حق به حق دار رسیدن یعنی به نوعی تمامی احزاب سیاسی به تناسب موقعیتی که دارند در سرنوشت خودشان تاثیرگذار و تصمیم‌گیر باشند و این یعنی عدالت و از نمادهای این عدالت سیاسی، انتخابات و فعالیت احزاب گوناگون در کشور است که ما هم در انتخابات مختلف حضور مردم را در انتخاب مسئولان مختلف می‌بینیم و هم در تنوع تشکل‌های گوناگون با رنگ و بوی سیاسی شاهد هستیم.

انتهای پیام/

منبع: دانا

کلیدواژه: حوزه عدالت سیاسی عدالت سیاسی انقلاب اسلامی پس از انقلاب مردم سالاری بر اساس

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.dana.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «دانا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۰۹۶۶۶۴۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

سرکوب دانشگاهیان، نشانه سقوط وجهه دموکراتیک غرب است

نماینده ولی فقیه در خراسان رضوی گفت: سال‌هاست غرب ادعای دموکراسی دارد؛ حالا ببینید همین دموکرات‌ها چطور استاد دانشگاه را روی زمین می‌کشانند و مورد ضرب و شتم قرار می‌دهند؛ سرکوب دانشگاهیان، نشانه سقوط وجهه دموکراتیک غرب است. - اخبار استانها -

به گزارش خبرگزاری تسنیم از مشهد، به نقل از پایگاه اطلاع رسانی نماینده ولی فقیه در خراسان رضوی، آیت‌الله سید احمد علم‌الهدی در دیدار با کارکنان عقیدتی سپاه امام رضا(ع) که ظهر امروز به مناسبت فرارسیدن هفته عقیدتی سیاسی سپاه برگزار شد، با اشاره به آیات سوره مبارکه احزاب گفت: خداوند عالم در قرآن کریم می‌فرماید «وَلَمَّا رَأَى الْمُؤْمِنُونَ الْأَحْزَابَ قَالُوا هَٰذَا مَا وَعَدَنَا اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَصَدَقَ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَمَا زَادَهُمْ إِلَّا إِیمَانًا وَتَسْلِیمًا» و این فراز از سوره مبارکه احزاب، حجت بالغه الهی برای همه کسانی است که دوران پیروزی انقلاب اسلامی را درک کرده‌اند زیرا مسلمانان در جنگ احزاب از نظر تجهیزات نظامی و توانمندی‌های مالی در بدترین شرایط ممکن بودند و در مقابل، جریان استکبار نیز از این نظر در بهترین شرایط به سر می‌برد.

وی افزود: در نهایت هم تمام قبایل ضداسلام با هم متحد شدند تا قدرتشان مضاعف شود و به سر مسلمانان ریختند اما قرآن کریم روایت می‌کند که چطور جمعیت غرق در آهن و تسلیحات در مقابل ایمان اقلیتی از مسلمین به زانو درآمدند و نه‌تنها بساط اسلام برچیده نشد بلکه این ارزش‌ها زمینه توسعه مضاعف پیدا کرد.

 آیت‌الله علم‌الهدی تصریح کرد: در اثنای ماجرای احزاب دستاوردهای بی‌شماری نصیب مسلمانان شد، اما شاید شاخص‌ترین دستاورد جنگ را بتوان در نمایان شدن چهره واقعی مومنان و منافقان دانست؛ همانطور که ذات اقدس پروردگار می‌فرماید برخی با مشاهده ساز و برگ دشمن گفتند «صَدَقَ اللَّهُ وَرَسُولُه» و برخی که در قلب‌هایشان مرض بود، گفتند «مَا وَعَدَنَا اللَّهُ وَرَسُولُهُ إِلَّا غُرُورًا» یعنی وعده خدا و رسولش جز دروغ و فریب نبود.

تشابه دقیق انقلاب اسلامی با جنگ احزاب

نماینده ولی فقیه در خراسان رضوی خاطرنشان کرد: تصویر جامعه ما از زمان پیروزی انقلاب اسلامی تاکنون، دقیق‌ترین مصداق تشابه با همان واقعه احزاب است؛ تا جایی که شما در سال‌های اخیر به چشم می‌توانستید ببینید کسانی بودند که شاید حتی سوابق درخشان انقلابی هم داشتند اما در مقابل ساز و برگ اردوگاه دشمن به صرافت افتادند تن به سازش دهند، مذاکره کنند و تسلیم شوند.

وی ادامه داد: در مقابل این افراد، دسته دیگری بودند که ایستادند و در صدر آن‌ها رهبر معظم انقلاب بود. اینها همان کسانی بودند که گفتند «وَ صَدَقَ الله وَ رَسوله» و تا به امروز نیز همه کار نظام و اسلام و انقلاب و کشور را با همین مبنا به پیش برده‌اند. خداوند عالم نیز وعده داده کسانی که مستقیم در صراط حق استوار باشند، هیچ اجری هم اگر کسب نکنند در نهایت «وَ ما بَدَّلوا تَبدیلا» می شوند‌ یعنی ذات اقدس پروردگار از تبدیل و تغییر آنان جلوگیری می‌کند.

وجهه دموکراتیک غرب نابود شد

عضو مجلس خبرگان رهبری با اشاره به تحولات اخیر آمریکا و سرکوب گسترده دانشجویان و اساتید معترض تصریح کرد: استقامت بر این منطق، همان دلیل و علتی بوده که امروزه دیگر نه‌فقط ملت ایران و امت‌های مسلمان بلکه مردمان هر کشوری در دنیا را علیه اشرار عالم منسجم کرده و به میدان آورده است. ده‌ها سال است که هم‌تراز با وحی مُنزل در جامعه اسلامی، فرهنگ غرب به دنبال دموکراسی بوده و شعار مردم‌سالاری دموکراتیک سر داده است. حالا ببینید همین دموکرات‌ها چطور استاد دانشگاه را روی زمین می‌کشانند، مورد ضرب و شتم قرار می‌دهند و داخل ماشین می‌اندازند، در حالی که نه فقط چشم ملت ایران بلکه نگاه همه مردم دنیا به دانشگاه‌هایشان دوخته شده است.

وی با بیان این مطلب که سرکوب دانشگاهیان، نشانه سقوط وجهه دموکراتیک غرب است تأکید کرد: ضربه‌ای که این وقایع اخیر به وجهه دموکراتیک جهان استکبار وارد کرده، حتی در خلال جنگ‌های جهانی و جنایات جنگی و ضدبشری آن‌ها نیز مثل و مانند نداشت. اینها نشانه‌های صادق همان افولی است که از سال‌ها قبل، رهبر معظم انقلاب وعده آن را داده بودند و اکنون نشانه‌های تصدیق این وعده صادق بر همگان آشکار می‌شود.

ضرورت اولویت‌بندی در فرآیند تبلیغ

امام جمعه مشهد خطاب به مدیران و کارکنان عقیدتی سیاسی در رده‌های مختلف سپاه استان گفت: عزیزان من، به نسبت همه مجاهدت‌ها و فداکاری‌هایی که در بدنه سپاه پاسداران صورت می‌گیرد، ابعاد و راهکارهای تبلیغ شما نیز باید توسعه‌یافته و گسترده باشد. باید در جریان تبیین و تبلیغ اولویت بندی‌هایی صورت بگیرد.

وی با اشاره به آیه 214 سوره مبارکه شعرا بیان کرد: اینکه خداوند عالم در قرآن کریم می‌فرماید «وَأَنْذِرْ عَشِیرَتَكَ الْأَقْرَبِین» و به پیامبرش تأکید می‌کند که تبلیغ را اول از نزدیکان آغاز کند، این برای هر فرآیند تبلیغ حجت شرعی می‌شود. در عرصه تبلیغ و تبیین باید ابتدا به سراغ خودی‌ها برویم. برادران سپاه و توده اقشار مختلف بسیج، دو بستر مستعد کار فرهنگی هستند. به خصوص بسیج طلاب و دانشجویی که این عزیزان می‌توانند هم سوژه تعلیم و تبلیغ باشند و هم ابزار آن. مجامع خانوادگی، پاتوق‌های صمیمانه، اینها فرصت‌هایی است که می‌توان خیلی از مسائل فرهنگی و برنامه‌های تربیتی را به کمک خلوص ذاتی این فضا نهادینه کرد. باید قدر این فرصت‌ها را بدانید.

انتهای پیام/282