حفظ ادب اسلامی در عصر انفجار اطلاعات
تاریخ انتشار: ۲۶ بهمن ۱۳۹۹ | کد خبر: ۳۱۰۰۳۵۵۷
روزگاری نه چندان دور، ایرانیان را با اخلاق و منش مثال زدنی‌شان می‌شناخته‌اند. تا همین چند سال پیش مصادیقی همچون حرمت موی سفید بزرگان و احترام به برخی از کسوت‌ها و پیشه‌ها بخشی انکارناپذیر از فرهنگ شهرها و روستاهایمان بود.
اما با ورود و رونق ابزارهای به اصطلاح مدرن و فناوری‌های نوین، بخشی از آداب به یادمانده از گذشتگانمان به محاق و فراموشی سپرده شد؛ به‌گونه‌ای که حالا فضای مجازی به محملی امن و مطمئن! برای بیان ناگفته‌های خلوت کاربران آن تبدیل شده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
چندی پیش صفحه توییتر منتسب به دفتر حفظ و نشر آثار مقام معظم رهبری با گلایه از این وضعیت آشفته به نقل از ایشان نوشت: «حفظ ادب اسلامی در سخن گفتن بسیار مهم است که متأسفانه امروز با گسترش فضای مجازی به‌تدریج این ادب دارد کمرنگ می‌شود. بدزبانی و بدگویی باید از جامعه جمع شود. مکتب ائمه از این چیزها مبرا است. در اظهارات، قول به غیرعلم، غیبت، تهمت، بدگویی و بدزبانی نباید باشد».
تحول گستره ارتباطات با ظهور فضای مجازی
رئیس پژوهشکده ارتباطات پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات در گفت‌وگو با ما ضمن تأکید بر اینکه در جامعه اسلامی با پیشینه قوی فرهنگی و تمدنی نباید چنین ناهنجاری‌هایی در نظام ارتباطی کشور دیده شود، می‌افزاید: در بررسی مفاهیم ارتباطی، نخستین الگوی ارتباطی مربوط به ارسطو است که به ۲ هزار و ۷۰۰ سال پیش برمی‌گردد. زمانی که ارسطو نخستین الگوی ارتباطی را مطرح کرد، فرایند ارتباط، دربرگیرنده دو عنصر فرستنده و گیرنده یعنی سخنران و شنونده بود. اما طی سه هزاره اخیر اتفاقات بسیاری رخ داده و تا آنجا پیش رفته که امروزه دو عنصر فرستنده و گیرنده به پنج عنصر فرستنده، مجرا، گیرنده، تأثیر و بازخورد افزایش پیدا کرده است. الگوی نخستین مربوط به زمانی بوده که فناوری وجود نداشت و صحبت‌ها به صورت شفاهی و سخنرانی بیان می‌شد، اما با ظهور و پیشرفت فناوری چاپ، پیام‌های شفاهی به پیام‌های نوشتاری و مکتوب تبدیل شد و هرچه به زمان حال نزدیک‌تر شده‌ایم پیشرفت فناوری بر ارتباطات نیز تأثیر گذاشته و از روزنامه به رادیو، تلویزیون، ماهواره و اینترنت تبدیل شده و اکنون گستره ارتباطات با ظهور فضای مجازی متحول شده است.
سید وحید عقیلی با بیان اینکه فضای مجازی کیفیت‌ها و ویژگی‌هایی دارد که شکل تازه‌ای از تولید، نشر و فرایند پردازش را در سطح بین‌المللی در فضایی بدون مرز و زمان به‌وجود آورده است، ادامه می‌دهد: در این فضا کوچک‌ترین بی‌دقتی پیامدهای گسترده‌ای به دنبال دارد و این ویژگی تدوین پیام را در مقایسه با گذشته دشوارتر کرده است. به همین دلیل همواره در این فضا شاهد تکذیب و یا حذف اخبار متعدد هستیم زیرا وقتی فرستنده از طریق مجرای مجازی به صورت نوشتاری، صوتی و یا تصویری پیامی را ارسال می‌کند، آن پیام ثبت می‌شود و هنگامی که پیام به گیرنده می‌رسد، گیرنده دربرابر آن بازخورد نشان می‌دهد؛ این بازخورد مانند آینه‌ای است که در برابر فرستنده پیام قرار می‌گیرد و نشان می‌دهد چه چیزی گفته است، از جمله این موارد رعایت اصول انسانی، رعایت حقوق مخاطب و رعایت ادب و اخلاقیات است.
این دانشیار ارتباطات با اشاره به اینکه ایرانیان از سال‌های دور همواره ادب را در گفتار رعایت می‌کردند و در مکتب اهل بیت(ع) نیز همواره بر رعایت اخلاق و ادب در همه شرایط تأکید و از تهمت زدن، بدگویی، بد زبانی و دروغ نهی شده است، ادامه می‌دهد: در جامعه ایرانی و اسلامی که سایه جمهوری اسلامی بر سر نظام ماست، مسئولیت ما بیش از سایر ملت‌ها، اقوام و ملیت‌های دنیاست ضمن آنکه پیشینه فرهنگی و سفارش‌های اسلامی به بیان احسن داشتن، پرهیز از خشم، حجت قوی آوردن، پرهیز از هجو و سرزنش، این مسئولیت را بیشتر می‌کند، در نتیجه بی‌ادبی و بی‌اخلاقی به هیچ عنوان در شأن مردم و ملت ما نیست.
کاربر به جای مخاطب
به گفته این دانشیار ارتباطات، مخاطبان در فضای مجازی با نام کاربر شناخته می‌شوند و این نام‌گذاری اتفاقی نیست که نام «مخاطب» عربی، «شنونده» فارسی و یا «آدینس» انگلیسی به کلمه «یوزر» انگلیسی تبدیل و بعد به کاربر ترجمه شده است؛ چرا که سهم گیرنده از فضای ارتباطی بیشتر شده و می‌تواند بازخورد (اعم از مثبت و منفی) نشان دهد. البته موضوع حفظ ادب اسلامی و رعایت حقوق جامعه و شهروندی و همچنین رعایت شئون انسانی و اسلامی پیش از فضای مجازی هم وجود داشته و مورد تأکید بوده است، اما اکنون به‌واسطه مراحلی که بیان شد از حساسیت بیشتری برخوردار شده به همین دلیل رسالت و مسئولیت سخنرانان و همه کسانی که در مقام ارسال کننده پیام و اطلاعات در این نظام رسانه‌ای فعالیت دارند، افزایش یافته است.
جنبه‌های مثبت و منفی نظام ارتباطی در فضای مجازی
دکتر عقیلی ادامه می‌دهد: با توجه بیشتر به فضای مجازی به عنوان شکل جدیدی از نظام ارتباطی درمی یابیم جنبه‌های مثبت و منفی نظام ارتباطی در این فضا در کنار یکدیگر قرار گرفته‌اند؛ از جعل یا تحریف خبر، ارائه اطلاعات غلط، جعل عکس و فیلم با استفاده از نرم افزارهای مختلف به عنوان جنبه‌های منفی این حوزه و از دسترسی آسان، سریع و همگانی به اخبار و اطلاعات این فضا به عنوان جنبه‌های مثبت آن می‌توان یاد کرد.
وی می‌افزاید: ضرورت دارد سیاستگذاری رسانه‌ای برای فضای مجازی انجام شود تا بتوان بر محتوای اخبار و اطلاعات تولیدی در فضای مجازی -نه به عنوان محدود کردن و فیلترینگ، بلکه به عنوان مجری- نظارت کرد تا شأن و حقوق افرادی که در این فضا به تعامل می‌پردازند رعایت شود.
منبع: قدس آنلاین
کلیدواژه: فضای مجازی ارتباطات نظام ارتباطی فضای مجازی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۱۰۰۳۵۵۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
معرفی متخلفان فضای مجازی در قم به مراجع قضایی
به گزارش خبرنگار مهر، سرهنگ فرزادپور پیش از ظهر پنجشنبه در گفت‌وگو با خبرنگاران اظهارکرد: بیش از ۵۰۰ صفحه از کسب و کارهای خانگی، اصناف و افراد معروف در پیام‌رسان‌های داخلی و خارجی در راستای طرح نور مورد بررسی قرار گرفته‌اند که به ۱۵۰ نفر از آنان تذکر داده شده است.
رییس پلیس فتای استان قم بیان کرد: عناوین عدم رعایت عفت عمومی در بستر فضای مجازی مشتمل بر نداشتن پوشش مناسب، استفاده از کلام و موسیقی‌های مبتذل، بهره‌گیری از نمادهای فِرق و گروه‌های نامناسب و ترویج سبک زندگی غربی می‌باشد.
سرهنگ فرازپور خاطرنشان کرد: متخلفان فضای مجازی در صورت استمرار بر انتشار محتواهای مجرمانه‌شان به مراجع قضایی معرفی می‌شوند.
کد خبر 6088423
ام فهد، زن مشهور عراقی کیست و چرا کشته شد؟