به نقل از «مهر»

کتاب ایران و شورای امنیت منتشر شد

تاریخ انتشار: ۵ اسفند ۱۳۹۹ | کد خبر: ۳۱۱۱۲۰۳۹

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از روابط عمومی سازمان سمت، کتاب ایران و شورای امنیت؛ از تخلیۀ آذربایجان تا جنگ ایران و عراق دانشجویان رشتۀ حقوق مبنایی به عنوان منبع کمکی دروس «تاریخ حقوق» و «حقوق بین‌الملل» به ارزش ۲ واحد تدوین شده است، البته علاوه بر جامعه دانشگاهی، سایر علاقه‌مندان نیز می توانند از آن بهره‌مند شوند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

دولتهای متحد پس از پایان جنگ جهانی دوم سازمان بین المللی نوینی را با صلاحیت عام پی ریزی کردند که در آن مسئولیت اولیه تأمین صلح و امنیت بین المللی به عنوان هدف اصلی سازمان به شورای امنیت واگذار شد. رکنی که در آن قدرتهای فاتح جنگ از موقعیتی برتر برخوردارند. تاریخ این گونه رقم زده بود که ایران اولین دولتی باشد که شکایتش در ۱۹۴۶ درخصوص عدم خروج نیروهای شوروی از خاک ایران در شورای امنیت مطرح می شود. پس از آن هفت قضیه دیگر که ایران یکی از طرف های آن بود، در شرای امنیت مورد رسیدگی قرار گرفته است که آخرین آنها، پرونده هسته ای ایران هنوز نزد شورا مفتوح است.

هدف این نوشتار گردآوری رویۀ دولت ایران در قبال موضوعاتی است که در شورای امنیت مطرح شده و یک طرف آن ایران بوده است. بدین منظور نه‌تنها برخی نکات حقوقی مرتبط بلکه نکات تاریخی و موضوعیِ هر قضیه نیز به اختصار بیان شده است، چراکه این مسائل گاه بر عملکرد شورا و یا تحول و توسعۀ اختیارات دبیرکل ملل متحد مؤثر بوده‌اند. در تألیف این نوشتار سعی نگارنده آن بوده است که مطالب عمدتاً مستند به اسناد سازمان ملل متحد بوده و به نحوی بیان شوند که برای خوانندۀ غیرحقوقدان نیز قابل استفاده باشند. این مجلد به شش قضیۀ نخست مطروحه در شورای امنیت اختصاص دارد و مطالعه و بررسی پروندۀ هسته‌ای ایران، که قضیه‌ای مفصل و پیچیده است، به فرصتی دیگر موکول شده است. ابتدا در مبحث کلیات، مواضع ایران در کنفرانس سانفرانسیسکو تا آن حد که به اختیارات شورای امنیت مربوط می‌شود، آنگاه نحوۀ طرح یک اختلاف یا وضعیت در شورای امنیت طبق منشور ملل متحد به اختصار بیان می‌گردد. سپس در بخش اول، آن قضایایی مورد مطالعه قرار خواهند گرفت که به درخواست ایران در شورای امنیت مطرح و رسیدگی شده‌اند. در بخش دوم، قضایایی بررسی خواهند شد که گرچه یک طرف آن ایران بوده، اما به درخواست سایرین، اعم از دبیرکل ملل متحد یا دولت‌های دیگر در شورای امنیت مطرح شده است.

فهرست مطالب

مقدمه

کلیات: ایران و اختیارات شورای امنیت

بخش اول: مراجعۀ ایران به شورای امنیت

فصل اول: تخلیۀ آذربایجان از اشغال قوای بیگانه

فصل دوم: جدایی بخشی از سرزمین ایران: قضیۀ بحرین

بخش دوم: طرح قضایای مربوط به ایران در شورای امنیت از سوی دیگران

فصل اول: قضایای ناشی از اختلافات سرزمینی و مرزی

گفتار اول: قضیۀ جزایر ابوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک

گفتار دوم: قضیۀ برخوردهای مرزی ایران و عراق

گفتار سوم: قضیۀ تجاوز عراق به ایران

فصل دوم: قضایای ناشی از مبارزۀ ایران با سلطۀ بیگانه

گفتار اول: قضیۀ ملی کردن صنعت نفت

گفتار دوم: قضیۀ بازداشت کارکنان دیپلماتیک و کنسولی ایالات متحدۀ امریکا در تهران

سخن پایانی

منابع

در بخشی از مقدمه این اثر آمده است: در پی شکست جامعۀ ملل در تأمین صلح و امنیت بین‌المللی که بروز جنگ جهانی دوم مظهر کامل آن بود، دولت‌های متفق درصدد پی‌ریزی سازمان بین‌المللی نوینی با صلاحیت عام برآمدند که تا حد ممکن عاری از نقایص و ضعف‌های سلف خود باشد. مسئولیت اولیۀ تأمین صلح و امنیت بین‌المللی که هدف اصلی سازمان جدید بود به شورای امنیت واگذار شد که در آن قدرت‌های فاتح جنگ جهانی دوم از موقعیتی برتر برخوردارند. پذیرش این نقش برتر درواقع در ۱۹۴۵ در کنفرانس سانفرانسیسکو بر شرکت‌کنندگان در کنفرانس تحمیل شد و آن‌ها ناچار شدند آیین رأی‌گیری در شورای امنیت را که چرچیل، استالین و روزولت در موردش توافق کرده بودند، بپذیرند. واقعیات بین‌المللی هم نشان داده بود که بدون همکاری قدرت‌های بزرگ چنانچه سازمانی هم تشکیل شود، مانند جامعۀ ملل محکوم به شکست خواهد بود. بدین‌سان، شورای امنیت با ترکیبی از جایگاه ممتاز برای اعضای دائم شورای امنیت و شمار محدودی از اعضای غیردائم، مأمور حفظ صلح و امنیت بین‌المللی از طرف اعضای سازمان ملل متحد گردید.

نویسنده می افزاید: ایران در زمرۀ شرکت‌کنندگان در کنفرانس سانفرانسیسکو و در نتیجه، از اعضای مؤسس این سازمان بود و هیئت نمایندگی آن در روند تدوین منشور ملل متحد و ازجمله در زمینۀ محدود کردن اختیارات شورای امنیت نقش فعالی را ایفا نمود. با وجود این، در طول حیات هفتادوپنج سالۀ سازمان ملل متحد، ایران فقط برای یک دوره (۱۹۵۵‌-۱۹۵۶) عضو غیردائم شورای امنیت بوده و در نوامبر ۱۹۵۵ ریاست آن را برعهده داشته است. در جریان کنفرانس سانفرانسیسکو و سپس تصویب منشور ملل متحد، ایران به عنوان «پل پیروزی» متفقین هنوز در اشغال قوای آن‌ها بود. تاریخ این‌گونه رقم زده بود که ایران اولین دولتی باشد که شکایتش در ۱۹۴۶ درخصوص عدم خروج نیروهای اتحاد جماهیر شوروی از خاک ایران پس از پایان جنگ جهانی دوم، در شورای امنیت مطرح می‌شود. پس از آن هفت قضیۀ دیگر که ایران یکی از طرف‌های آن بوده در شورای امنیت مطرح شده و مورد بحث و رسیدگی قرار گرفته است که آخرین آن‌ها، پروندۀ هسته‌ای ایران، هنوز نزد شورا مفتوح است و در دستور کار آن قرار دارد.

کتاب ایران و شورای امنیت؛ از تخلیۀ آذربایجان تا جنگ ایران و عراق نوشته فریده شایگان به همت سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه ها (سمت) به بهای ۱۷ هزار تومان منتشر شد.

کد خبر 5154364

منبع: مهر

کلیدواژه: سازمان سمت معرفی کتاب شورای امنیت تازه های نشر معرفی کتاب کتاب و کتابخوانی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی ترجمه پژوهشگاه فرهنگ هنر و ارتباطات رضاخان پهلوی انقلاب اسلامی ایران سازمان سمت نقد کتاب انتشارات سروش انتشارات سوره مهر تاریخ معاصر کتاب سال صلح و امنیت بین المللی شورای امنیت مطرح جنگ جهانی دوم ملل متحد

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۱۱۱۲۰۳۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

ایروانی: ادامه حضور غیرقانونی نیروهای آمریکایی منشأ اصلی بی‌ثباتی در سوریه است

سفیر و نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران نزد سازمان ملل متحد در نشست شورای امنیت سازمان ملل متحد پیرامون «وضعیت خاورمیانه؛ (سوریه)» بر خروج فوری تمامی نیروهای نظامی آمریکا از سوریه که بخش‌هاییا ز خاک این کشور را اشغال کرده‌اند، تاکید کرد.

به گزارش ایسنا، متن سخنان امیرسعید ایروانی به شرح زیر است:
 
خانم رئیس،

وضعیت انسانی در سوریه همچنان وخیم است. مردم سوریه از چالش‌های اقتصادی عمیقی رنج می‌برند. بر اساس آخرین گزارش سازمان ملل متحد، 16.7 میلیون نفر، یعنی نزدیک به 70 درصد جمعیت سوریه، به کمک‌های بشردوستانه فوری نیاز دارند. سطح بودجه فعلی تخصیص‌یافته برای رسیدگی به بحران انسانی در سوریه نگران‌کننده است.

گزارش سازمان ملل تاکید می‌کند که برای اجرای کامل طرح واکنش بشردوستانه سوریه در مجموع 4.07 میلیارد دلار نیاز است. این مبلغ جهت برآورده‌سازی نیازهای فوری 10.8 میلیون فرد آسیب‌پذیر از میان این 16.7 میلیون نفر، مورد نیاز است.

خانم رئیس،

ارائه کمک‌های فوری بسیار مهم است، با این حال، این یکراه حل پایدار در دراز مدت نیست. تلاش‌ها باید بر بازسازی زیرساخت‌های حیاتی، ایجاد شرایط برای بازگشت امن پناهندگان و آوارگان داخلی و پیشبرد روند سیاسی متمرکز شود. متأسفانه ایالات متحده و متحدانش تصمیم گرفته‌اند چشمان خود را بر وضعیت انسانی ببندند و به برنامه سیاسیخود در سوریه ادامه دهند. آن‌ها از تحریم‌ها به‌عنوان ابزاریبرای دستیابی به اهدافی استفاده می‌کنند که از طریقمجاری نظامی یا دیپلماتیک نتوانسته‌اند به آن دست یابند.

همچنین، آن‌ها تلاش‌های مذبوحانه‌ای مانند سیاسی کردن کمک‌های بشردوستانه و ممانعت از بازگشت آوارگان انجام دادند.چنین اقدامات غیرقانونی تنها می‌تواند به طولانی‌تر شدن بحران و تشدید رنجی که مردم سوریه متحمل شده‌اند کمک کند.

جمهوری اسلامی ایران خواستار لغو فوری تحریم‌های یکجانبهاست. تداوم چنین اقدامات غیرانسانی حقوق اولیه بشریمردم سوریه را نقض می‌کند، کل جمعیت سوریه را مجازاتمی‌کند و وضعیت اسفبار آسیب‌پذیرترین اقشار جامعه را تشدید می‌کند.

خانم رئیس،

جمهوری اسلامی ایران از دولت سوریه به دلیل همکاری با سازمان ملل متحد و سایر نهادهای بین‌المللی، که تسهیلاتضروری برای امدادرسانی و کمک به مناطق آسیب‌دیده از بحران را فراهم می‌کند، قدردانی می‌کند. هر مکانیسم کمکیباید با هماهنگی نزدیک با دولت سوریه اجرا شود و نهایتاحترام به حاکمیت و تمامیت ارضی سوریه را تضمین نماید.

خانم رئیس،

جمهوری اسلامی ایران بار دیگر حملات تروریستی بزدلانه رژیم اسرائیل در 1 آوریل 2024 علیه اماکن دیپلماتیک ما در دمشق را به شدت محکوم می‌کند.

رژیم اسرائیل مرتکب نقض آشکار منشور ملل متحد، به‌ویژهماده 2 (4) منشور سازمان ملل متحد، قوانین بین‌المللی،حاکمیت، استقلال و تمامیت ارضی جمهوری عربی سوریهشد. این نقض فاحش نیز نقض مصونیت نمایندگان و اماکن دیپلماتیک و کنسولی بود. ما همچنین اقدامات تجاوزکارانه رژیم تروریستی اسرائیل علیه حاکمیت و تمامیت ارضیجمهوری عربی سوریه را که با مصونیت کامل و بدون هیچواکنشی از سوی شورای امنیت ادامه دارد، به شدت محکوممی‌کنیم.

خانم رئیس،

جمهوری اسلامی ایران متعهد به حل این بحران از طریق راه حل سیاسی است. ایران به حمایت از یک فرآیند سیاسی که به‌صورت واقعی تحت رهبری و مالکیت سوریه و با تسهیل سازمان ملل، و همچنین کمک به مردم و دولت سوریه برای بازگرداندن وحدت و تمامیت ارضی کشورشان، قرار دارد ادامه خواهد داد.

ما به حمایت خود از تلاش‌های آقای پدرسون، فرستاده ویژه،برای از سرگیری جلسات کمیته قانون اساسی به عنوان مکانیزمی موثر برای پیشبرد روند سیاسی ادامه می‌دهیم.

احیای تمامیت ارضی سوریه مستلزم تلاش‌های بی‌وقفه برای مبارزه مداوم با تمامی گروه‌های تروریستی است. در این زمینه، جمهوری اسلامی ایران به‌طور کامل از دولت سوریه در تلاش‌های ضد تروریسم حمایت و کمک می‌کند.

با این حال، ضروری است که حفاظت از غیرنظامیان در طول تلاش‌های ضد تروریسم مورد توجه ویژه قرار گیرد.
جمهوری اسلامی ایران بار دیگر درخواست خود را برای خروج فوری تمامی نیروهای نظامی آمریکا از سوریه که بخش‌هاییاز خاک این کشور را اشغال کرده‌اند، تکرار می‌کند. ادامه حضور غیرقانونی نیروهای آمریکایی در سوریه نه تنها حاکمیت و خاک سوریه را نقض می‌کند، بلکه منشأ اصلی بی‌ثباتی و ناامنی در این کشور است و تنها فضا را برای گروه‌های تروریستی فراهم می‌کند تا موقعیت خود را مستحکم نموده و جنایات بیشتری مرتکب شوند.

خانم رئیس،

همراه با شرکای خود در فرایند آستانه، جمهوری اسلامی ایران متعهد به کار در جهت عادی‌سازی شرایط به صورت طولانی‌مدت و پایدار در داخل و اطراف سوریه است.

همچنین بسیار مهم است که تمام تلاش ممکن را برای تسهیل بازگشت امن و شرافتمندانه آوارگان سوری به وطن خود و رفع نیازهای بشردوستانه آن‌ها انجام دهیم.

در پایان، تنها راه عملی برای بازگرداندن صلح و امنیت به منطقه این است که شورای امنیت رژیم سرکش اسرائیل را مجبور کند تا فورا جنگ و نسل‌کشی در غزه را متوقف کرده، آتش‌بس فوری و دائمی برقرار کند و به فعالیت‌های بی‌ثبات‌کننده‌اش در منطقه پایان دهد.

انتهای پیام