مشعل کاوه، نوید نوروز
تاریخ انتشار: ۲۸ اسفند ۱۳۹۹ | کد خبر: ۳۱۳۵۱۷۴۰
سر شب هرکسی شالی بلند برمیداشت و به پشت بام میرفت و از خانه این همسایه به خانه آن همسایه، شالش را جلوی پنجره باز و روشن حیاط آویزان میکرد. صاحبخانه که از قبل طبقی پر از تخم مرغ رنگ کرده و سنجد و کشمش و گردو یا چند جفت جوراب و کاسهای شکلات آماده کرده بود، مشتی هدیه به پر شال ناشناس میبست و داد میزد نوروزت مبارک به امید خدا سال دلخوشی باشد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
تا همین سالهای نه چندان دور که هنوز معماری شهرستانها تهرانیزه نشده بود و پشت بامها به هم راه داشت، در شمالغرب ایران از آذربایجان تا کردستان «شالگردش» یا «شال سالاماخ» به راه بود.
آنهایی که نامزد داشتند، یکی دو روز قبل یواشکی رنگ شال را لو میدادند؛ شال زرد با گلهای ریز قرمز و ماه و ستاره بنفش. اگر آذری بلد باشید و حیدربابای شهریار را هم خوانده باشید حتماً آن بیت درخشان، خاطرتان هست که میگوید «چه رسم زیبایی است آویختن شال و عیدانهای که به شال داماد میبندند» دخترخانم لابد هزار بار قبض روح میشد تا هدیه مخصوص را بیآنکه اهالی خانه بفهمند به شال نامزدش گره بزند.
پیش از تهرانیزه شدن معماری شهری در شهرستانها، پشت بام بخش مهمی از ساحت زندگی اجتماعی بود؛ از چوب زدن و گرد گرفتن فرشها و آفتاب خوردن رختخوابها بگیر تا جمع شدن زنان همسایه روی پشت بام برای تهیه خشکبار و آذوقه زمستان و گپ و گفتهای دوستانه. چهارشنبه سوری مردم شهر به جای کوچه روی پشت بام آتش کوچکی میافروختند و از همان بالا برای هم دست تکان میدادند و عید مبارکی میگفتند. تهرانیزه شدن معماری شهری در شهرستانها و روستاها، اول پشت بام را حذف کرد بعد بقیه رسوم و آیینهای مربوط به پشت بام و درنهایت مفهوم همسایگی را.
یکی از این آیینها رسم زیبا و چشم نواز عروسی بوییپه، عروسی دم عید در کردستان است یا بهتر که بگوییم بود. داماد با شالی سرخ به پشت بام میرفت، چاقویی به لبه بام فرو میکرد و برای تماشاگرانی که دم در جمع شده بودند، سیب و انار میانداخت. گاهی هم نردبان میگذاشتند و عروس را نه از در که از پشت بام به خانه داماد میبردند.
آیین شالگردش در مناطق دیگری از ایران بهصورت قاشق زنی هنوز هم اجرا میشود و طرفداران خودش را دارد. اما یکی از رسوم زیبایی که نوعی آیین نمایشی است و تا یکی دو دهه پیش در کردستان و کرمانشاه اجرا میشد، آیین میرمیران یا میر نوروزی است. از این حیث میتوان گفت آیینهای نوروزی جنبههای نمایشی، فرهنگی و انسانی عمیقی دارند که بشدت وابسته به زندگی و مشارکت اجتماعی هستند؛ یا مثل شالگردش همه همسایهها را به پشت بام فرامیخوانند یا مثل میرمیران همه اهالی را به میدانی باز و فراخ در کنار روستا یا شهر.
میرمیران که معمولاً چوپان روستاست، این فرصت را دارد که در نوروز بر تخت سلطانی بنشیند، لباس حاکمان را بپوشد و با تاجی بر سر بر اریکه قدرت جلوس کند. میرمیران دو وزیر دارد؛ وزیر دست راست که احکامی عاقلانه و خیرخواهانه صادر میکند و وزیر سمت چپ که دستوراتی مسخره و خندهدار میدهد. میرمیران دستگاهی کامل از یک دولت با مسئولیتهای مشخص دارد و میتواند همچون یک پادشاه واقعی عمل کند. جارچیهایش پیام او را بین مردم پخش میکنند و ترانه و سرود میخوانند و مشاعره میکنند. دستگاه حکومت میرمیران به این شکل تقسیم میشود؛ کهن وزیر که مشاور میر است و معمولاً پیرمردی است بزله گو و شوخ طبع، وزیر چپ و راست که شرح داده شد، میرزا که منشی و دبیر کاخ میر است و دستورات او را انشا میکند، مرد «کوپال زیوین» یا مردی که گرزی سیمین در دست دارد و مأمور ابلاغ دستورات میر است، «وشکه رن» یا دلقک که زنگوله به گردن میآویزد و با مسخره کردن دستورات میرمیران دیگران را میخنداند، خنجرزنان، رامشگران و...
یکی از رسوم نوروزی البته دید و بازدید و کنار گذاشتن کینهها و دشمنیها و تازه کردن دیدار با دوستان و آشنایان و نو کردن دوستی است که در مرکز همه آیینهای نوروزی جایگاه ویژهای دارد. دید و بازدید پیش از این در شمالغرب کشور و پیش از تهرانیزه شدن معماری شهری و کمرنگ شدن پیوندهای همسایگی به این صورت بود که اول صبح عید یکی از همسایهها به خانه همسایه میرفت و هردو به خانه آن یکی همسایه و بعد هرسه به خانه دیگری تا جایی که همه همسایگان به اتفاق هم به خانه یکدیگر میرفتند. نزدیک ظهر در کوچهها جمعیت بزرگی را میدیدی که از خانهای بیرون میآیند و باهم به خانهای دیگر میروند. با تغییر معماری شهری و از دست رفتن پشت بام و حیاط و سکوی دم در که معمولاً برای نشستن عابری خسته یا گپ و گفتهای غروب همسایگان ساخته میشد، بخش مهمی از این مراسم و آیینها از دست رفت و روابط اجتماعی نیز تغییر شکل داد.
نوروزخوانی یکی از آیینهای زیبای نوروزی است که خوشبختانه هنوز در گیلان و مازندران زنده است. در این آیین نوروزخوانها در کوچه و خیابان میگردند و در مدح نوروز و بهار شعر میخوانند و فرارسیدن عید را مژده میدهند. بچهها دور و بر نوروزخوانها جمع میشوند و با شعر و موسیقی و لباس آنها که گاه چند نفری به خواندن شعری مشغول میشوند، تفریح میکنند و بزرگترها هدیه یا پولی عیدانه به دستشان میدهند و چه کسی عزیزتر از نوروزخوان که به آن زیبایی مژده بهار و سر شدن زمستان را میدهد: «باد بهاران آمده/ نوروز سلطان آمده/ مژده دهید ای دوستان/ این سال نو بازآمده»
قیچی کردن آب چشمه توسط دختران دم بخت هم یکی از همان رسوم برافتاده است که معمولاً چهارشنبه سوری اجرا میشد. دختران روستا قیچی به دست به سمت چشمه میرفتند و در جمعی دخترانه با بگو بخند و به مدد آب روان گره از بخت خود میگشودند و عاشقانههای خود را به گوش چشمه زمزمه میکردند و همین طور فال گوش ایستادن که هنوز در برخی مناطق جغرافیای بزرگ نوروز از جمله قفقاز جنوبی و گنجه و باکو زنده است. نیت میکنی و پشت در فالگوش میایستی. اگر گفتوگو خوش بود، نیتت برآورده میشود و اگر بد بود نه. فالگوش ایستادن یکی از نادر آیینهای فردی نوروز است هرچند در این آیین نیز به مدد گفتوگوی جمع و حال و هوای دیگران به آرزوی خود میاندیشی.
نوروز تنها روزی نو برای زندگان نیست چنانچه آیین «جمعه آخرسال» در تمامی مناطق ایران و در هر شهر و دیاری با رنگ خاص خود به یاد درگذشتگان و آرامش روح اموات اجرا میشود. در این سنت دیرینه مردم به قبرستانها میروند و فاتحه میخوانند و قبور را با آب و گلاب شستوشو میدهند. نذر و احسان برای رفتگان هم هست از پختن انواع حلوا بگیر تا آشهای محلی که بین همسایگان و در قبرستان میان مردم پخش میشود.
در برخی مناطق کردستان مشعل کاوه آهنگر افروخته میشود و بر بلندای شهر یا روستا قرار میگیرد و بعد همچون همه ایرانیان خانهها رفته و لباسها نو میشود. ضحکاک زمستان مرده است. حالا وقت تازه کردن دیدار و نو کردن دوستیها و نو شدن رؤیاها و آرزوهاست.
منبع: ایران آنلاین
کلیدواژه: معماری شهری پشت بام آیین ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت ion.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۱۳۵۱۷۴۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
اما و اگرهای فروش اینترنتی دارو
ابلاغ آییننامه عرضه اینترنتی دارو و اجرای آزمایشی آن به مدت شش ماه نگرانی بسیاری از افراد را برانگیخته است و طبق اعلام مسئولان موضوع فروش اینترنتی دارو در این آییننامه به هیچ عنوان مطرح نیست و این آییننامه مربوط به حمل دارو از طریق سکوی اینترنتی است، اما برخی داروسازان مخالف این طرح هستند.
به گزارش خبرگزاری ایمنا، موضوع فروش اینترنتی دارو و عرضه دارو در فضای مجازی به تازگی به یکی از مهمترین موضوعات روز در کشور تبدیل شده و نظر مخالفان و موافقان متعددی را به خود جذب کرده است، برخی افراد این موضوع را به نفع بیماران و افزایش دسترسی بیماران به داروها اعلام میکنند، اما برخی دیگر این موضوع را تهدیدی علیه سلامتی و فشار اقتصادی بر بیماران میدانند.
طبق اعلام مسئولان مربوطه، با ابلاغ آییننامه عرضه و حمل دارو از طریق سکوهای اینترنتی، عرضه و حمل دارو بهصورت آزمایشی به مدت شش ماه در یکی از استانها اجرایی خواهد شد و ورود سکوهای اینترنتی به حوزه فروش دارو همچنان غیرقانونی و غیرمجاز تلقی میشود.
در همین راستا برخی داروسازان با اجرای طرح پایلوت فروش اینترنتی دارو که به تازگی آییننامه آن توسط مسئولان وزارت بهداشت ابلاغ شده است، مخالفت خود را اعلام کردند.
فروش اینترنتی دارو مطرح نیستطی چند روز گذشته، سیدحیدر محمدی، معاون غذا و داروی وزیر بهداشت و رئیس سازمان غذا و دارو با اشاره به ابلاغ آییننامه عرضه و حمل دارو از طریق سکوهای اینترنتی اظهار کرد: تدوین این آییننامه با برگزاری جلسات متعدد بین سازمان غذا و دارو و وزارت ارتباطات بهمنظور بررسیهای تخصصی موضوع انجام شد.
وی با بیان اینکه دستورالعمل حمل و عرضه دارو از طریق (سکو) پلتفرم ها و کسب و کارهای اینترنتی ابلاغ شد، افزود: عرضه و حمل دارو بهصورت آزمایشی به مدت شش ماه در یکی از استان ها اجرایی خواهد شد؛ فعالیت سکوهای اینترنتی تنها در حوزه حمل دارو و با نظارت سازمان غذا و دارو صورت میگیرد.
رئیس سازمان غذا و دارو با تاکید بر اینکه سازمان غذا و دارو با نفس ورود سکوهای اینترنتی به حوزه فروش دارو مخالف بوده و هست و هنوز هم تاکید میکنیم فروش اینترنتی دارو غیرقانونی و غیرمجاز است، عنوان کرد: آنچه در مورد حمل دارو توسط سکوها تدوین و توسط وزارت ارتباطات اعلام شد، «آییننامه حمل دارو از طریق سکوی اینترنتی است» و بههیچوجه فروش اینترنتی دارو مطرح نیست.
محمدی با بیان اینکه در این آییننامه تاکید شده است که هرگونه خرید، فروش و انبارش دارو توسط سکوهای اینترنتی غیرمجاز و غیرقانونی است، گفت: پس از ثبت کد رهگیری نسخه توسط بیمار در سامانه سکوهای مورد تایید (سازمان غذا و دارو)، نسخه از طریق سکو حمل و به نشانی متقاضی که در سیستم ثبت شده است، تحویل داده میشود.
وی با تاکید بر اینکه موضوع فروش اینترنتی دارو بههیچعنوان مطرح نیست، گفت: این آییننامه تنها در مورد حمل دارو و تحویل آن به نشانی بیمار بهصورت غیرحضوری است، همچنین عرضه داروهای خاص، سهمیهای، تحت کنترل و دارای شرایط خاص حمل، توسط پلتفرمها صورت نخواهد گرفت.
رئیس سازمان غذا و دارو اضافه کرد: مجوز فعالیت سکوهای اینترنتی متقاضی فعالیت در حوزه حمل دارو در یک کارگروه مشترک توسط سازمان غذا و دارو با همکاری وزارت ارتباطات صادر میشود و تمام متقاضیان فعالیت در این حوزه باید ضوابط فنی سازمان غذا و دارو را داشته و حائز شرایط باشند، همچنین دورههای آموزشی توسط سازمان غذا و دارو برای سکوهای متقاضی برگزار خواهد شد و وزارت بهداشت (سازمان غذا و دارو) مسئولیت نظارت بر ضوابط اجرایی و فنی را دارند و سکوها مکلف به رعایت این ضوابط هستند، درج هرگونه تبلیغات و تشویق به مصرف فرآوردههای دارویی و خرید، فروش و انبارش در این آییننامه برای سکوها غیرمجاز اعلام شده است.
محمدی تصریح کرد: داروخانههایی که درخواست فعالیت با سکوهای اینترنتی بهمنظور تحویل دارو را دارند باید درخواست خود را به سازمان غذا و دارو ارائه دهند و تنها داروخانههای مورد تایید این سازمان مجاز به فعالیت در این حوزه خواهند بود و در صورت ثبت شکایت از سکو یا داروخانه، سازمان غذا و دارو مرجع پیگیری معرفی شده است.
انحصار و ورود پلتفرمهای اینترنتی به حوزه عرضه داروعباس یوسفی، عضو هیئت مدیره نظام پزشکی شهرضا، عضو هیئت انتظامی و رسیدگی به تخلفات پزشکی و عضو هئیت مدیره انجمن داروسازان اصفهان در گفتوگو با خبرنگار ایمنا با اشاره به مخاطرات عرضه اینترنتی دارو اظهار کرد: الگویی که برای فروش و عرضه اینترنتی دارو در کشور در نظر گرفته شده است، الگویی است که در هیچ کشور دیگری وجود ندارد و کارشناسی نشده است؛ کشورهایی که در خصوص عرضه اینترنتی دارو ورود کردهاند تنها این موضوع را مختص به داروهای بدون نسخه و اقلام مکمل از طریق داروخانه میدانند.
وی افزود: طبق گفتههای مسئولان ذیربط، موضوع عرضه اینترنتی دارو برای حمل و نقل و انتقالات در نظر گرفته شده است، اما در عمل عرضه اینترنتی دارو با دریافت کد رهگیری، به معنای ورود سکوهای اینترنتی به حمل و نقل و انتقالات اقلام دارویی نیست، چراکه برای حمل و نقل دارو نیازی به کد رهگیری یا کد ملی بیمار نیست و این دو مورد تنها مختص دریافت دارم از داروخانه است.
عضو هئیت مدیره انجمن داروسازان اصفهان با بیان اینکه با عملی شدن آییننامه تدوین شده در خصوص فروش اینترنتی دارو، پلتفرمهای اینترنتی به صورت کامل به عرصه عرضه دارو بین افراد ورود خواهند کرد، تصریح کرد: در آیندهای نزدیک، حدود ۴۰ درصد حوزه عرضه و فروش دارو در اختیار پلتفرمها قرار خواهد گرفت و به نوعی این موضوع انحصاری بعضی پلتفرمها خواهد شد.
افزایش هزینه تحمیلی به بیماران و تهدید امنیت دارویییوسفی با اشاره به تحت تاثیر قرار گرفتن قیمت دارو در صورت ورود پلتفرمهای اینترنتی به حوزه فروش اینترنتی دارو ادامه داد: در صورت عملیاتی شدن این آییننامه شاهد افزایش هزینه تحمیلی به بیماران خواهیم بود و تمام اطلاعات بیماران به صورت رایگان و کامل در اختیار پلتفرمها قرار خواهد گرفت و شاهد تبلیغات در حوزه داروها خواهیم بود.
وی با بیان اینکه راحتی رساندن دارو به بیماران در نهایت به ضرر خود بیماران خواهد شد، گفت: در حالی که عرضه اینترنتی دارو هیچ پشتوانه قانونی ندارد، همچنان فعالیت ها در این خصوص انجام میشود و با توجه به مستندات موجود از بعضی از فعالیتهای پلتفرم های اینترنتی در خصوص فروش بعضی دارو، پروانه آنها باید باطل شود.
عضو هئیت مدیره انجمن داروسازان اصفهان با بیان اینکه مباحث امنیت دارویی از دیگر مواردی است که با فروش اینترنتی دارو تهدید میشود، اضافه کرد: جابهجا شدن داروها و رسیدن داروی نادرست به بیماران یکی از تهدیداتی است که در این خصوص باید مد نظر قرار گیرد؛ در آییننامه تدوین شده، مسئول تمام اتفاقاتی که در عرضه اینترنتی دارو رخ خواهد داد، داروخانه است و این در حالی است که بسیاری از اتفاقات از جمله جابهجایی دارو به داروخانهها ارتباطی ندارد.
فروش اینترنتی دارو مطرح نیستبهزاد ذوالفقاری، داروساز، عضو هیئت مدیره انجمن داروسازان اصفهان، نایب رئیس هیئت مدیره نظام پزشکی اصفهان در گفتوگو با خبرنگار ایمنا درباره فروش اینترنتی دارو و چالشهایی که پذیرش این طرح از سوی وزارت بهداشت دارد، اظهار کرد: لازم است بدانیم ممکن است اطلاعات افراد در پلتفرم های فضای مجازی مورد سوءاستفاده قرار گیرد که تبعات بسیاری را به همراه دارد، همچنین فروش دارو در فضای مجازی بر سیاستگذاری مصرف و تولید دارو اثر میگذارد.
وی افزود: دارو یک صنعت استراتژیک است و اگر تحت تاثیر معضلات موجود در فضای مجازی قرار گیرد، ممکن است امنیت ملی کشور نیز به دنبال آن تحت تاثیر قرار گیرد، همچنین با وجود شرایط فروش اینترنتی دارو نقش داروساز در راستای توجه به سلامت مردم دیگر یک نقش اساسی نیست و بیشتر به نقشی انتخابی تبدیل شده است که با ادامه روند موجود به سمت حذف شدن میرود.
عضو هیئت مدیره انجمن داروسازان تصریح کرد: با فروش دارو در فضای مجازی به طور قطع نظارت لازم بر این امر صورت نخواهد گرفت و به دنبال این موضوع داروساز از چرخه درمان حذف خواهد شد که تبعاتی را به همراه دارد و از سوی دیگر اگر رشته داروسازی هم دچار چالشهایی خواهد شد و پیشرفت هایی که با وجود داروسازان در عرصه دارویی به وجود آمده نیز با حذف داروساز و به دنبال آن حذف رشته داروسازی نابود میشود و شرکت های دارویی تنها به مونتاژگر دارو بدل میشوند.
ذوالفقاری با بیان اینکه با ادامه فروش دارو در فضای مجازی امنیت شغلی داروسازان و کارکنان داروخانه ها دچار آسیب خواهد شد، گفت: ۵۰ هزار داروساز و دانشجوی داروسازی داریم و حدود ۱۰۰ هزار نفر نیز در داروخانه ها در حال فعالیت هستند که تحت تاثیر فروش اینترنتی دارو قرار خواهند گرفت.
وی با بیان اینکه سکوهای اینترنتی میتوانند بازارهای دارویی را شکل دهند و جامعه را به سمت تقاضای القایی دارو ببرند که این موضوع مخالف سیاست های موجود است، اضافه کرد: عرصه بهداشت و درمان در این مسیر مورد خدشه قرار خواهد گرفت؛ امنیت دارویی نیز از دیگر مواردی است که با فروش اینترنتی دارو تهدید خواهد شد و نبود دمای مناسب برای حمل و نقل یک دارو تنها یکی از مصادیق امنیت دارویی است.
نایب رئیس هیئت مدیره نظام پزشکی اصفهان با بیان اینکه در آییننامه نوشته هیچ تضمینی برای تامین امنیت دارو وجود ندارد، افزود: طبق قانون مصوبه مجلس شورای اسلامی، عرضه داروها از بستر الکترونیک ممنوع و خلاف است و طبق قانون در آییننامههای مربوط به عرصه سلامت باید با نظام پزشکی مشورت شود و این در حالی است که آییننامه نوشته شده نه تنها مورد مشورت با نظام پزشکی و انجمن داروسازان قرار نگرفته، بلکه حتی با سازمان غذا و دارو نیز مشورت لازم انجام نشده است.
آییننامه عرضه و حمل دارو از طریق سکوها و کسبوکارهای اینترنتیبر اساس این گزارش، اجرای طرح فروش دارو در فضای مجازی مخالفان و موافقان بالایی دارد و مخالفان این طرح، به مخاطره افتادن امنیت شغلی داروسازان و تعطیلی داروخانهها، احتمال سوءاستفاده از اطلاعات بیماران، جابهجایی و تامین نشدن سلامت داروها را به عنوان تنها بخشی از آسیبهای فروش و عرضه اینترنتی دارو اعلام میکنند.
بر اساس این آییننامه که وزیر ارتباطات و وزیر بهداشت آن را امضا کردهاند، پلتفرمهایی میتوانند در این حوزه فعالیت کنند که دارای مجوز از اتحادیه کشوری کسبوکارهای مجازی و عضو سازمان نظام صنفی رایانهای کشور یا دارنده پروانه خدمات حملونقل، فناوری اطلاعات و هوشمندسازی از سازمان تنظیم مقررات ارتباطات رادیویی باشند.
سکو در این آییننامه، بستر یا زیرساختی تعریف شده که امکان حضور یا مشارکت آنلاین مصرفکنندگان و عرضهکنندگان متکثر کالا، خدمات و محتوا را «روی شبکه ملی اطلاعات» فراهم میکند.
بر مبنای آییننامه «عرضه و حمل دارو از طریق سکوها و کسبوکارهای اینترنتی»، پلتفرم موظف است اطلاعات مکانی برخط حملکننده دارو را در اختیار کاربر و داروخانه قرار دهد، علاوه بر این، اطلاعات داروخانه باید به صورت دقیق در پلتفرم قرار گیرد و به کاربر نمایش داده شود؛ همچنین در آییننامه تأکید شده است که داروهای تحت کنترل، خاص و داروهایی که نیازمند حمل با شرایط خاص هستند، از شمول این آییننامه خارج هستند و فهرست این داروها از سوی وزارت بهداشت اعلام میشود.
نسخهپیچی داروها نیز تنها باید در سامانههای تخصصی نسخهپیچی در داروخانه انجام شود و پلتفرمها موظف شدهاند امکان ثبت شکایت و پیگیری برخط آن را با نظارت سازمان غذا و دارو برای کاربران فراهم کنند و درج هرگونه تبلیغات و تشویق مستقیم و غیرمستقیم کاربران به مصرف فرآوردههای دارویی ممنوع شده است.
کد خبر 749364