رسوخ شعار غلط فرزند کمتر زندگی بهتر در فرهنگ جامعه ایرانی
تاریخ انتشار: ۶ فروردین ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۱۴۰۳۰۸۵
از ابتدای دهه هفتاد، شعار طاغوتی «فرزند کمتر زندگی بهتر» از درون زایشگاه جلوی چشم ما بود تا خیابان و پارک و درمانگاه و مدرسه و تبلیغات و فیلمهای تلوزیونی و سینما؛ از زمان آغاز سیاستها تا به الان، نرخ باروری از ۶-۷ فرزند به زیر ۲ فرزند کاهش پیدا کرده! - اخبار اجتماعی -
به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزری تسنیم؛ اول: مهمان برنامه دورهمی بازیگر مرد 35 ساله در پاسخ به سؤال مهران مدیری که می پرسد: چرا ازدواج نمیکنی؟ اندکی مکث میکند و با پوزخندی میگوید: "فکر کن یکی بیاد و دیگه نره!"
تماشاگران جا خورده از این پاسخ عجیب، ناخودآگاه و طوطیوار برایش دست میزنند؛ پاسخ عجیب و نچسب این سلبریتی، نمادی از تربیت زخمی یک نسل است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
نسلی که خیلی چیزها را گم کرده یا اساسا دریافت نکرده است؛ نسلی در محاصره فردگرایی، خودمحوری و بیعلاقگی به پذیرش مسئولیت.
دوم: طی سالهای اخیر بسیاری از روانشناسان و متخصصان علوم اجتماعی ایرانی، از چالشهای تربیتی سخن میگویند که کشور را درگیر چالشهای فردی و اجتماعی کرده است.
این سخن تلخ است اما باید گفت نتایج پژوهشهای متعددی نشان از آن دارد که افراد برای مسائل متعددی در سطوح اجتماعی، اقتصادی، ملی و فردی دارای حس مسئولیتپذیری قابل توجهی نیستند تا جایی که آموزش مسئولیتپذیری به یکی از خلاءهای اصلی تربیت فرزند در ایران تبدیل شده است.
ضعف مسئولیتپذیری آنجا خود را نشان میدهد که جوانان زیادی با برنامهریزیهایی که بیشتر به تخیل شبیه است ازدواج را تا فراهم شدن ایدهآلانه امکانات زندگی، تاخیر میاندازند.
آنجا که زوجهای بسیاری، بچهدار شدن را مخل آسایش میدانند در حالیکه ساعتهای سرسامآوری را بدون اجر و مزد صرف فضای مجازی میکنند یا از آن تباهتر برای حیوان خانگی بیش از یک نوزاد وقت میگذارند اما از اقدام به بچهدار شدن هراسانند!
آنجا که عدهای از جوانان بچهدار شدن را معامله معقولی نمیدانند چراکه بر اساس مفهوم فایده، تنها باید چیزی را انتخاب کرد که سودش بیشتر از ضررش باشد و پدر و مادر باید هزینههای مادی و معنوی زیاد و غیرقابل محاسبهای برای تولد و پرورش فرزند پرداخت کنند؛ در حالی که در مقابل فقط چیزی به نام شادی پدر و مادر بودن دریافت میکنند!
سوم؛ در کشور ما اعمال سیاستهای تعدیل جمعیت از سال 68 آغاز شد؛ در سال 92 اصلاح شد و امسال با تصویب طرح تعالی خانواده به سمت افزایش فرزندآوری چرخش پیدا کرد.
از زمان آغاز سیاستها تا به الان، نرخ باروری از 6-7 فرزند به زیر 2 فرزند کاهش پیدا کرده! این همه تغییر رفتار که در مدت زمان کمتر از تغییر یک نسل اتفاق افتاده، مسلما باید دلیلی بیش از اعمال سیاستهای تعدیل جمعیت داشته باشد و باید عوامل فرهنگی را دلیل مکمل و تمامکننده تغییر نگرش و رفتار ایرانیان دانست مخصوصا وقتی آمار کاهش فرزندآوری را در کنار کاهش 40 درصدی ازدواج طی 10 سال گذشته قرار دهیم.
درست است که سیاستهای جمعیتی موجب شد فرزند سوم و بیشتر موجودی اضافی معرفی شود اما بار فرهنگی القا شده همراه این سیاستها سمبه قویتری داشت!
از ابتدای دهه هفتاد، شعار طاغوتی «فرزند کمتر زندگی بهتر» از درون زایشگاه جلوی چشم ما بود تا خیابان و پارک و درمانگاه و مدرسه و تبلیغات و فیلمهای تلوزیونی و سینما.
پژواک این شعار و تبلیغات مشابه آن، ترویج رفاهزدگی و راحتطلبی در سبک زندگی و تربیت ایرانیان بود و نتیجهاش شد یک جامعه مصرفگرا و کالازده، نسلی به دنبال کسب سود آنی، فخرفروشی، رژه اشرافیگری، مسابقه منفعتطلبی و حرص یک شبه پولدار شدن...
این آفتها، کار و تلاش و قناعت را که از مولفههای فرهنگ ایرانی بود به شدت احاطه کرد؛ به مرور این سوغات تهاجم نرم به سبکهای تربیتی خانوادهها نفوذ کرد و انتقال برخی مولفهها را به نسل بعد تضعیف کرد و تاثیرش در بخش قابل توجهی از نسل بعدی به صورت خودمحوری، ضعف مسئولیتپذیری، فقدان ارزشمداری کار، ضعف مشارکت اجتماعی و ضعف تعلق ملی نمایان شد.
هر جا خانوادهها در مقابل نفوذ نرم فرهنگی ایستادگی کرده و گنج ارزشمند فرهنگ اصیل خود را حفظ کردند، شاهد رویش روحیههای امیدوار و باانگیزه، شجاع، مسئول، روشنفکر و روشنبین بودیم.
چهارم؛ بررسی عوامل موثر بر تغییر نگرش خانوادههای ایرانی نسبت به فرزندآوری نشان میدهد طی 20 سال اخیر سه عامل: تغییر در سبک زندگی، بالا بودن مولفه فردگرایی و پایین بودن مولفه مسئولیتپذیری بیشترین سهم تاثیرگذاری را داشته است.
نکته حائز اهمیت قرار گرفتن عامل مسائل مالی و رفاهی در سطوح پایینتر نرخ تاثیرگذاری است؛ با این حال میشنویم بسیاری از مردم، عدم وجود امنیت شغلی و معیشتی را عامل کاهش تمایل به فرزندآوری عنوان میکنند.
با توجه به شرایط اقتصادی جامعه و تورم کمسابقه و تعطیلی تعداد زیادی از مراکز تولید و نرخ بالای بیکاری این سخن تا حدی پذیرفتنی است اما اینجا با دو سؤال مواجه میشویم؛ چرا در دوران پس از انقلاب و جنگ که هم کشور با بحرانهای متعدد روبرو بود هم شرایط معیشتی و درآمد سرانه خانوادهها بسیار پایینتر از حالا بود، میل به فرزندآوری بیشتر بود؟ چرا در حال حاضر با همین بحران اقتصادی و اجتماعی، در مناطق حاشیهای و محروم که از بحران اقتصادی، آسیب بیشتری میبینند، میل به فرزندآوری بالاتر از مناطق مرفه است؟
وقتی توجیه قانعکنندهای برای این سؤالات وجود ندارد، پس ناچار باید بپذیریم تغییر رفتار خانوادهها در اقدام به ازدواج و سپس فرزندآوری عاملی تعیینکننده در کاهش نرخ باروری به زیر سطح جانشینی است و یکی از مولفههای موثر این اتفاق ضعف مسئولیتپذیری است.
پنجم؛ مسئولیتپذیری اجتماعی موجب برقراری روابط مبتنی بر همدلی، توجه به حقوق دیگران و به طور کلی نظم اجتماعی میشود یعنی نقطه مقابل فردگرایی و خودمحوری؛ فردگرایی همان چیزیست که سبک زندگی دست خورده جدید به آن مبتلاست و آفات زیادی از جمله بیمیلی به ازدواج رسمی و فرزندآوری را در پی دارد.
آموزههای اسلامی به ما میگوید: «الا کلکم راعٍ و کلکم مسئول عن رعیته»، تمامی افراد جامعه اسلامی مسئولیت اجتماعی دارند و در رابطه با انسانها و مسلمانهای دیگر مورد سؤال قرار میگیرند.
در اسلام، مسئولیت اجتماعی تا حدی اهمیت دارد که میگوید: «مَن اَصبَحَ وَ لَم یَهتَمَّ بِاُمورِ المُسلِمینَ فَلَیسَ بِمُسلِم» یعنی اسلام انسانها را تا حدی نسبت به اجتماع و بشریت مسئول میخواهد که کسی را که به امور جامعه اهمیت نمیدهد از اسلام خارج میداند.
همزمانی ضعف مسئولیتپذیری در جامعه با آمارهای کاهش سطح دینداری اتفاقی نیست!
حتی در نظریات جامعهشناسی غربی با وجود احاطه سکولاریسم بر علوم انسانی غرب، ردپای رابطه مستقیم مسئولیتپذیری اجتماعی با دینداری و اخلاق به چشم میخورد.
امیل دورکیم میگوید داشتن التزام به هنجارهای دینی و مناسک مذهبی در بالا بردن مسئولیتپذیری اجتماعی تاثیر دارد؛ دورکیم معتقد است مسئولیتپذیری حاصل همبستگی اجتماعیست و برای رسیدن به همبستگی، هم ساختار جامعه باید بر اساس ارزشها و هنجارهای دینمدارانه باشد، هم کنترلهای درونی افراد را ملزم سازد.
پیوتر زتومکا از اجتماع اخلاقی سخن میگوید؛ این اجتماع روابط افراد با یکدیگر را به شکل «ما» تعریف میکند؛ در چنین جامعهای الزام به اعتماد، وفاداری و تشریک مساعی وجود دارد؛ تشریک مساعی یعنی توجه و مسئولیتپذیری نسبت به منافع دیگران حتی اگر با منافع شخصی ما در تعارض باشد.
پذیرش مسئولیت به گونهای که در راه ادای وظیفه حتی منافع شخصی خود را فدا کنیم، ظاهرا معقول به نظر نمیآید، مگر اینکه فرد پاداش معادل یا بالاتر از آن را دریافت کند؛ مکاتب مادی در توجیه تن دادن به امور اخلاقی در نهایت کم میآورند و پای استدلالشان میلنگد چون حتی نمیتوانند رضایت و آرامش درونی را به اندازه کافی پایدار و راضیکننده توصیف کنند.
تنها اعتقاد به پاداش معنوی و اخروی الهی است که میتواند پاسخگوی این معادله باشد؛ پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله به مردی که دخترش در سن ازدواج بود توصیه میکند که او را به ازدواج مرد با تقوا دربیاور زیرا حتی اگر او را دوست نداشته باشد، به او احترام میگذارد.
این همان رمز مسئولیتپذیریست که مدنظر ماست؛ تقوا کنترل درونی ضمانتکننده مسئولیتپذیری نسبت به خانواده و جامعه است که باعث میشود تنوعطلبیها و مقایسهها و کمحوصلگیها امنیت خانواده را به خطر نیاندازد و افراد از وظایف طبیعی و اجتماعی خود شانه خالی نکنند.
در ابتدا اشاره کردیم تعریف مفهوم فایده در ذهن عدهای از جوانان آنان را نسبت به تشکیل خانواده و گسترش آن بیانگیزه میکند زیرا فکر میکنند چیزی که در مقابل دریافت میکنند، راضی کننده نیست! آیا چیزی به جز بازگشت به تعالیم دینمدارانه میتواند این سبک زندگی ضد اجتماعی و ضد بشری را اصلاح کند؟
رها عبداللهی
انتهای پیام/
منبع: تسنیم
کلیدواژه: سیاسی سیاست ایران نظامی دفاعی امنیتی گزارش و تحلیل سیاسی مجلس و دولت امام و رهبری ورزشی فوتبال ایران فوتبال جهان والیبال بسکتبال هندبال کشتی و وزنه برداری ورزش های رزمی ورزش زنان ورزش جهان رشته های ورزشی بین الملل دیپلماسی ایران آسیای غربی افغانستان آمریکا اروپا آسیا اقیانوسیه پاکستان و هند ترکیه و اوراسیا آفریقا بیداری اسلامی اقتصادی اقتصاد ایران پول ارز بانک خودرو صنعت و تجارت نفت و انرژی فناوری اطلاعات اینترنت موبایل کار آفرینی و اشتغال راه و مسکن هواشناسی بازار سهام بورس کشاورزی اقتصاد جهان اجتماعی پزشکی رسانه طب سنتی خانواده و جوانان تهران فرهنگیان و مدارس پلیس حقوقی و قضایی علم و تکنولوژی محیط زیست سفر حوادث آسیب های اجتماعی فرهنگی ادبیات و نشر رادیو و تلویزیون دین قرآن و اندیشه سینما و تئاتر فرهنگ حماسه و مقاومت موسیقی و تجسمی استانها آذربایجان شرقی آذربایجان غربی اردبیل اصفهان البرز ایلام بوشهر استان تهران چهارمحال و بختیاری خراسان جنوبی خراسان رضوی خراسان شمالی خوزستان زنجان سمنان سیستان و بلوچستان فارس قزوین قم کاشان کردستان کرمان کرمانشاه کهگیلویه و بویراحمد گلستان گیلان لرس خانواده ها سبک زندگی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۱۴۰۳۰۸۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
رشد اقتصادی کشور در گرو بهبود شرایط زندگی کارگر است
عضو مجلس خبرگان رهبری گفت: رفع مشکلات معیشتی کارگران نیازمند یک طرح جامع در کنار افزایش دستمزد است،برای حل مشکلات معیشتی کارگران باید برنامهریزیهای دقیقتری صورت بگیرد. - اخبار استانها -
به گزارش خبرگزاری تسنیم از مشهد به نقل از پایگاه اطلاعرسانی نماینده ولی فقیه در خراسان رضوی، آیتالله سید احمد علمالهدی در دیدار با جمعی از کارگران و مسئولان اداره کار خراسان رضوی که به مناسبت روز کار و کارگر برگزار شد، اظهار داشت: کارمندان و کارگران غیور و دلاور سرمایه افتخار و سرافرازی این ملت و نظام مقدس اسلامی هستند. شما عزیزان با مقاومت و مجاهدت خود چه در عرصه فعالیت و کار و چه در عرصه کارآفرینی و محیط کار سرمایه ارزشمندی برای این نظام مخصوصاً در تقابل با کارشکنیهای دشمنان ایجاد کردهاید.
وی افزود: نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران تمام پیشرفت و تعالی که توانسته در مقابل توطئهها، تهاجمها و عدوات دشمن طی 45 سال عمر انقلاب به دست آورد را مدیون مجاهدات ارزشمند شما برادران زحمتکش و عزیزانی است که در عرصه کار و فعالیت توانستید رشد جامعه را به نقطهای برسانید که دشمنان ما در همه سرکوبهایی که نسبت به ما داشتند ناموفق باشند.
کارگر تنها با طرح نهضت ملی مسکن خانهدار نمیشود
آیتالله علمالهدی با بیان اینکه مشکل مسکن کارگران تنها با اجرای طرح نهضت ملی مسکن رفع نمیشود، ادامه داد: استفاده از این طرح در مرحله نخست نیازمند منابع مالی قابلتوجهی است که با توجه به درآمد، اجارهبها و وضعیت معیشت کارگران، این قشر شریف نمیتواند از این طرح بهرهمند شود؛ بنابراین باز هم افرادی که در جریان رفاه نسبی قرار دارند توان پرداخت این مبلغ را داشته و دوباره این قشر زحمتکش کارگر است که بیخانه میماند.
رفع مشکلات معیشتی کارگران نیازمند یک طرح جامع است
عضو مجلس خبرگان رهبری با اشاره به اینکه برای حل مشکلات معیشتی کارگران نمیتوانیم تنها به دنبال افزایش دستمزد باشیم، گفت: چراکه همزمان با افزایش حقوق کارگران قیمت سایر خدمات اجتماعی نیز افزایش پیدا میکند و این اقدام تأثیر چشمگیری در زندگی آنان نخواهد داشت و بیشتر به ضرر این قشر و اقتصاد کشور است.
وی با بیان اینکه رفع مشکلات معیشتی کارگران نیازمند یک طرح جامع در کنار افزایش دستمزد است، اضافه کرد: شرایط زندگی در طول زمان برای کارگران سختتر میشود، بنابراین برای رفع مشکلات معیشتی کارگر نیاز است، برنامهریزیهای دقیقتری صورت بگیرد تا او با خیال راحت و تمرکز کافی بتواند در محیط کار حاضر شود و از طرف دیگر لذت آسایش و رفاه را در کنار اعضای خانواده تجربه کند.
رشد اقتصادی کشور در گرو بهبود شرایط زندگی کارگر است
امامجمعه مشهد رشد اقتصاد کشور را در گرو بهبود شرایط زندگی کارگر و کاهش دغدغههای او عنوان کرد و افزود: یکی از اقداماتی که در حال حاضر برای کاهش فشار گرانی انجام میشود، دادن کالابرگ به عموم مردم است، بهتر بود این کالابرگ با اولویتبندی ابتدا به قشر کارگر داده میشد.
وی با تأکید بر نقش نیروی کار جوان و خلاق داخلی و اهمیت استفاده از آن ابراز کرد: خوشبختانه نیروی جوان، متخصص و خلاق در جامعه بسیار وجود دارد که اگر بهخوبی از توان و نیروی آنان در تولید استفاده شود، ما شاهد رشد چشمگیر اقتصاد کشور خواهیم بود.
ضرورت نهادینه شدن «فرهنگ کار» در جامعه
آیتالله علمالهدی به نواقصی که در «فرهنگ کار» جامعه وجود دارد اشاره کرد و گفت: یکی از مشکلات جامعه ما فرهنگ نادرستی است که در حوزه فعالیتهای کاری وجود دارد که اگر این فرهنگ به درستی در نیروی کار ما نهادینه شود، بازدهی مجموعههای اقتصادی ما بسیار بالا میرود.
وی با انتقاد به زمان بازنشستگی نیروهای کار خاطرنشان کرد: اگر این فرهنگ به درستی در جامعه حاکم شود، دیگر شرایط سنی و جسمی عامل تأثیرگذاری در بهکارگیری افراد نیست، شما ببینید درست زمانی که یک فرد به اوج توانمندی و تجربه در حوزه کاری خود میرسد، بازنشسته میشود؛ اگر این تخصص بعد از بازنشستگی در یک مجموعه دیگر به کار گرفته شود که خیلی خوب است اما اگر موجب منزوی شدن و خانهنشینی فرد شود، ضرر بزرگی برای اقتصاد و تولید کشور است.
نماینده ولیفقیه در خراسان رضوی با بیان اینکه فرهنگ کار را نمیتوان با نصیحت و از بیرون به افراد انتقال داد، بیان کرد: این فرهنگ تنها میتواند توسط خود نیروی کار و کارگر ایجاد شود و مسئلهای نیست که از بیرون و با تعلیم و تربیت بشود به افراد دیکته کرد. بنابراین اگر در یک محیط کارگری 100 نفرِ تنها 30 نفر به درستی مشغول فعالیت شوند، ناخودآگاه آن 70 نفر دیگر را به دنبال خود میکشند. شما در شرکتهای دانشبنیان میبینید که گاهی با 6 نفر کارمند نتیجه و دستاوردهای بیشتری از یک دستگاه تولیدی سابقهدار دارند.
تقدم مشارکت در کار نسبت به سرمایهگذاری
وی با اشاره به شعار سال که «جهش تولید با مشارکت مردم» است، عنوان کرد: منظور مقام معظم رهبری از مشارکت مردم بیشتر از نوع کار است، زیرا مشارکت در کار مقدم بر مشارکت در سرمایه است. البته مشارکت در سرمایه نیز ضروری و لازم است، نه اینکه مشارکت در سرمایه مهم نیست اما عمده تأثیرگذاری به قشر کارگر و تولید برمیگردد که اگر جهش پیدا کند، بازار کار گستردهای را به وجود میآورد.
مشکلات حوزه معیشت کارگران به قوت خود باقی است
آیتالله علمالهدی به کاهش نرخ بیکاری کشور به 8 درصد اشاره کرد و گفت: یکی از افتخارات نظام در این مدت کاهش نرخ بیکاری بوده است که این رقم خوشبختانه در استان با توجه به فعالیت شما قشر زحمتکش و برنامهریزیهای صورت گرفته به 6.2 درصد رسیده است.
وی با اشاره به مشکلات حوزه کار و کارگر بیان کرد: معمولاً در ایام «روز کارگر» مسائل و راهکارهایی مطرح میشود که بعد به مرحله اجرا نمیرسد و مشکلات حوزه معیشت کارگران به قوت خود باقی میماند.
انتهای پیام/282