به نقل از «دانا»

میراثی ارزشمند بر فراز حسنلو / درخشان‌ترین تمدن موجود در فلات ایران

تاریخ انتشار: ۶ فروردین ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۱۴۰۳۵۹۵

تپه باستانی حسنلو یکی از ارزشمند‌ترین میراث تاریخی آذربایجان غربی است که بیش از هشت هزار سال قدمت و از نظر معماری و داشتن بناهای تاریخی ارزشمند نیز در جایگاه ویژه‌ای قرار دارد و این تپه، میراثی ارزشمند بر فراز روستای حسنلو است.

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا به نقل از اروم نیوز، نقده شهری در ۹۵ کیلومتری جنوب شرقی شهر ارومیه در  آذربایجان غربی است؛ این شهر تاریخی و قدیمی دارای جاذبه‌های تاریخی فراوانی بوده که می‌توان به تپه باستانی حسنلو اشاره کرد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

این تپه به خاطر قرارگیری در کنار روستای حسنلو، به این نام نامگذاری شده است؛ روستای حسنلو در حدود۱۰ کیلومتر با شهر نقده فاصله دارد.

تپه حسنلو، تپه ای بزرگ و دایره ای شکل است که در حدود ۲۵۰ الی ۲۸۰ متر قطر دارد؛ این تپه بین ٢ دهکده حسنلو و امین لو قرار گرفته است. برخی کارشناسان معتقد هستند که ساکنان اولیه این تپه قومی به نام «مانائی» بودند. سکونت در این دره به ۱۰ قسمت زمانی تقسیم شده و از دوره دهم که قدیمی‌تر است، شروع شده و به دوره اول ختم می شود.

تقریبا می‌توان گفت که اولین دوره سکونت یعنی دوره دهم به ۶ هزار سال پیش از میلاد بر می‌گردد. در دوره پنجم سکونت، ظروف سفالی خاکستری ظاهر شده است و همچنین وجود ساختمان‌های خشتی یا گلی هم به این دوره نسبت داده می شود.

از شاخص ترین آثار دوره چهارم سکونت، می‌توان به ساختمان‌های سنگی اشاره کرد. دوره سوم سکونت مصادف با دوره مادها و دوره دوم سکونت در حسنلو مصادف با دوران پارت‌ها می‌شود. دوره اول نیز به اواخر دوره ساسانی و اوایل اسلام برمی‌گردد که البته آثار این دوره در حسنلو از بین رفته است. دوره چهارم را می‌توان از مهم‌ترین دوره‌های سکونت در حسنلو دانست که بیشتر ساختمان‌های سنگی حسنلو مربوط به این دوره هستند و تا به حال تحقیقات فراوانی نیز بر روی آن‌ها انجام شده است.

بر روی تپه حسنلو، یک دژ مستحکم وجود دارد، در واقع با حفاری‌هایی که پیش از انقلاب انجام شد، آثاری ازجمله اتاق‌های متعدد، سالن‌ها، دیوار دفاعی قلعه نظامی و بناهی دیگر که این دژ را تشکیل می‌دهند، ظاهر شدند. در مرکز دژ واقع در تپه حسنلو، یک حیاط مرکزی بزرگ به شکل چندضلعی نامنظم به طول ۲۹ و عرض ۱۹ متر وجود دارد.

در سمت شرقی حیاط مرکزی، یک تالار بزرگ به همراه چند عدد انبار به چشم می‌خورد. در درون این تالار خمره‌های بزرگی یافت می‌شود که احتمالا برای ذخیره‌سازی آب استفاده می‌شده‌اند. قسمت جنوبی حیاط مرکزی، دومین تالار بزرگ ستون‌دار دیده می شود.

احتمال می‌رود که پس از متروک شدن اولین تالار که در قسمت شرقی بنا بود، از این تالار دوم به‌عنوان معبد استفاده می‌شد. در بخش غربی حیاط مرکزی دری به سمت تالار بزرگ ستوندار وجود دارد.

همچنین راهرویی نیز به چشم می‌خورد که به سومین تالار ستون دار که در واقع جدیدترین تالار است، منتهی می شود. جام طلایی حسنلو که از مهمترین اشیای یافت شده در این تپه است، در همین راهرو یافت شده است.

در بخش شمالی حیاط مرکزی نیز حدود ۱۵ اتاق در اکتشافات یافت شده‌اند؛ در اکتشافاتی که در این قسمت انجام شد، چندین اسکلت نیز یافت شد که هر کدام در حالت و جهت متفاوتی دفن شده‌اند.

دور تا دور قلعه را دیواری با ارتفاع ۷ متر و قطر ۳ متر احاطه کرده است. در سراسر این دیوار نیز برج‌هایی ساخته شده بود که از آن‌ها برای حفاظت قلعه استفاده می‌شد.

تپه حسنلو در سال ۱۳۱۳ توسط گروهی ایرانی، در سال ۱۳۱۵ توسط «سر اورل اشتین»، در سال ۱۳۲۶ توسط آقای «فرهادی»، در سال ۱۳۲۸ توسط اداره کل باستان‌شناسی و در سال ۱۳۳۴ توسط یک گروه مشترک ایرانی و آمریکایی به ریاست پروفسور «رابرت دایسون» مورد حفاری و کاوش قرار گرفت و در هر کدام از این حفاری‌ها نیز آثار مهمی در آن یافت شد.

سرانجام در روز پنج شنبه ۲۳ فروردین ماه سال ۱۳۳۷ هجری شمسی، گروه مشترک ایرانی و آمریکایی توانستند طی عملیات حفاری دیگری، جام طلایی زیبایی را کشف کنند که امروزه آن را با نام جام طلایی حسنلو می شناسند.

جام طلایی حسنلو دارای نقش و نگارهای متفاوتی است و به همین دلیل ارزش هنری بالایی نیز دارد. به نظر می‌آید که در ایجاد نقوش این جام، هنرمند مربوطه از داستان های حماسی الهام گرفته باشد.

لازم به ذکر است که این حفاری تاکنون، همچنان کاوش در تپه حسنلو ادامه دارد. تپه حسنلو بر اساس نظر کارشناسان میراث فرهنگی، بزرگترین شهر و دژ در نوع خود در عصر آهن در منطقه خاورمیانه به شمار می‌رفت که قدمت آن به ۶ هزار سال پیش می‌رسد و پیش بینی می‌شود که در آینده نزدیک برای ثبت در آثار جهانی به سازمان یونسکو معرفی شود.

حسنلو، یکی از درخشان‌ترین تمدن‌های موجود در فلات ایران

مدیر پایگاه ملی منطقه تاریخی حسنلو در گفت و گو با اروم نیوز، گفت: یکی از درخشان‌ترین تمدن‌های موجود در فلات ایران، تمدن ارزشمند حسنلو است که در ۹ کیلومتری شمال‌شرقی نقده بین دهکده‌های امینلو و حسنلو و در ۸۰ کیلومتری ارومیه واقع شده ‌است.

حسن شیری اظهار داشت: قدمت محوطه تاریخی حسنلو به بیش از ۶ هزار سال قبل از میلاد می‌رسد، معروف‌ترین اثر باستانی یافت شده از این محل جام طلای حسنلو است که حدود ۳۰۰۰ سال قدمت و ۹۵۰ گرم وزن دارد.

وی ادامه داد: این کشف در تاریخ باستان‌شناسی ایران و جهان یکی از مهمترین اکتشافات علمی و از نادرترین آثار تاریخی، دینی و هنری دنیای باستان به شمار می‌رود.

آغاز حفاری از سال ۱۳۳۴

مدیر پایگاه ملی منطقه تاریخی حسنلو گفت: عمده حفاری‏‌های علمی و دامنه‌‏دار این تپه بین سال‏‌های ۱۳۳۴ تا ۱۳۵۵ خورشیدی از سوی هیئت مشترک ایرانی و آمریکایی به سرپرستی پرفسور «رابرت هنری دایسون» از دانشگاه پنسیلوانیا انجام شده است.

شیری بیان کرد: در سال‌‏های شروع حفاری، این هیئت اقدام به حفر گمانه‌‏ای در مرکز تپه و تقریباً در پست‌ترین قسمت تپه کرد این گمانه در عمق ۱۸ متری از سطح تپه به خاک بکر و آب رسید.

کشف سکونت انسان از هزاره ششم قبل از میلاد

وی معتقد است: در این گمانه ۱۰ دوره(طبقۀ) استقراری شناسایی شد که معرّف استقرار و سکونت انسان از هزارۀ ششم قبل از میلاد تا اوایل دورۀ اسلامی بر روی محوطۀ مذکور است.

وی ادامه داد: محوطه باستانی حسنلو با ارایه توالی فرهنگی دشت‌های سولدوز و اشنویه از اواسط دوره نوسنگی به ‌بعد که در بیشتر موارد قابل اطلاق بر تمام حوزه فرهنگی دریاچه ارومیه است.

مدیر پایگاه ملی منطقه تاریخی حسنلو اظهار داشت: به خاطر یافته‌ها و داشته‌های دوره‌های سوم، چهارم و پنجم خود، ملاک گاه‌نگاری و طبقه‌بندی عصر آهن در بخش اعظم ایران به حساب می‌آید.

شیری بیان کرد: علاوه بر این، تعداد و تنوع آثار به‏ دست ‏آمده از قبیل جام زرین، ساغر نقره، پلاک‏های سینه، انواع اشیای سفالی، استخوانی و مفرغی و همچنین معماری آنکه قدیمی‏ترین تالارهای ستوندار ایران را شامل می‏‌شود، این محوطه را تبدیل به یک اثر منحصر به فرد کرده است.

کشف بیش از ۱۴ هزار اثر باستانی

مدیر پایگاه ملی منطقه تاریخی حسنلو گفت: در اثر کاوش‏‌های صورت‌‏گرفته، بیش از چهارده هزار اثر باستانی از حسنلو به دست آمده که مهم‌ترین آن‌ها جام زرین حسنلو بوده که کشف این جام رازها و شگفتی‌های بسیاری در مورد تمدن بشری در روزگاران گذشته را آشکار کرده است.

شیری اظهار داشت: به همین دلیل این جام به‌ مثابه شاهکار نبوغ خلاقانه بشر، گواه و شاهدی استثنایی بر تمدن بسیار عظیمی است که در دشت سولدوز شکل گرفته بوده است.

وی بیان کرد: منطقه تاریخی حسنلو در سال ۱۳۴۴ به شماره ۴۸۵ در فهرست آثار ملی ثبت شده است و از سال ۱۳۸۲ برای انجام فعالیت‌های علمی، فنی و پژوهشی به پایگاه ملی تبدیل شده و یکی از آثار مهم گردشگری آذربایجان‌غربی به شمار می‌رود و همه روزه شاهد بازدید گردشگران داخلی و خارجی  از این مجموعه ارزشمند هستیم.

افتتاح موزه اختصاصی منطقه تاریخی حسنلو

مدیر پایگاه ملی منطقه تاریخی حسنلو گفت: موزه اختصاصی این پایگاه در سال ۱۳۹۲ در محل پایگاه ملی منطقه تاریخی حسنلو افتتاح شد این موزه جزو موزه‌های باستان شناسی استان آذربایجان‌غربی است که ۱۲۲ قلم از اشیای تاریخی مکشوفه از تپه حسنلو و نیز سایر تپه‌های تاریخی دشت سولدوز که میراث تمدن ارزشمند ایران باستان و آذربایجان را نشان می‌دهند را در خود جای داده است.

شیری ادامه داد: این موزه حدود ۲۰۰ مترمربع ( ۱۰*۲۰ متر ) مساحت دازد و در یک طبقه احداث شده است و محل نمایش اشیای تاریخی از قبیل ظروف سفالی مختلف، اشیای استخوانی، شیرهای برنزی، ابزارآلات جنگی مفرغی، دهانه‌های اسب، زیورآلات، ابزارآلات سنگی، مولاژ آثار مهم از قبیل جام زرین، پلاک‌های سینه ،تابلوهای عکس از محوطه است.

حسنلو، به دلیل وسعت مرکز امپراطوری آهن در خاورمیانه است

کارشناس باستان شناسی در گفت و گو با اروم نیوز، با اشاره به اینکه این محوطه در هزاره اول قبل از میلاد و در زمان حکومت ماناها، پایگاه اورارتویی بوده و به دلیل وسعتش به عنوان مرکز امپراطوری آهن در خاورمیانه به شمار می رفته است.

ابراهیم بوداقی افزود: گسترش پلان های معماری، تالارها، ایوان های ستون دار، نیمکت های خشتی و سنگی در کنار دیوارها در بناهای ۲ طبقه از ویژگی نوظهور آن دوران بوده که معماری عصر آهن را از دیگر مناطق جدا می کرده است.

وی ادامه داد: شکل گیری معماری حکومتی، مذهبی و نظامی و گسترش تزئینات معماری از خصوصیات عصر آهن بوده که در نوع خود منحصر به فرد و کم نظیر است.

هفت هزار اشیای تاریخی تپه حسنلو در موزه نگهداری می‌شود

رییس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری نقده نیز در گفت و گو با اروم نیوز، گفت: ۱۴ هزار قلم اشیای تاریخی تاکنون از تپه حسنلو کشف شده و این مکان تاریخی همچنان مورد کاوش و تحقیق باستانشناسان است و هفت هزار قلم از این آثار در موزه‌های سطح کشور به ویژه موزه ملی ایران نگهداری می‌شود.

رییس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری نقده بیان کرد: جذابیت این آثار هر ساله مسافران زیادب را به سمت خود جلب می کند.

انتهای پیام /

منبع: دانا

کلیدواژه: آذربایجان غربی اشیای تاریخی باستان شناسی قبل از میلاد حیاط مرکزی اروم نیوز تپه حسنلو جام طلایی انجام شد هزار سال یافت شده یافت شد عصر آهن

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.dana.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «دانا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۱۴۰۳۵۹۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

پرواز پاراگلایدرها بر فراز ساحل بندرعباس

دریافت 60 MB

به گزارش خبرنگار مهر، عصر جمعه هفتم اردیبهشت ماه و در آستانه روز ملی خلیج‌فارس همایش پروازی پاراگلایدرها در ساحل بندرعباس برگزار شد.

گفتنی است در این گردهمایی پروازی بالغ بر ۱۵۰ پاراگلایدر سوار حضور داشتند.

کد خبر 6089285