کتاب حقوق شهروندی و کرامت انسان در اندیشه اسلامی معاصر منتشر شد

کتاب حقوق شهروندی و کرامت انسان در اندیشه اسلامی معاصر تألیف احمد بیگلری به همت پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی منتشر شد.

خبرگزاری شبستان، گروه اندیشه،مفهوم کرامت انسان به عنوان یک نشانه در نظام معنایی اسلامی در ساحت اخلاق و تا حدودی فقه، مفهومی دیرین است. بااین‌حال، در اندیشه کلاسیک اسلامی، کرامت انسان به عنوان مبنایی برای توجیه حقوق سیاسی و اجتماعی مطرح نبوده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

اساساً اندیشه سیاسی کلاسیک، اعم از اسلامی و غربی، بر پایه بنیانی فضیلت‌مدارانه به صورت‌بندی امر سیاسی پرداخته، که پیامد آن، نابرابری و اقتدارگرایی بوده است.

 

در دوران مدرن، به‌تدریج، بازخوانی مفهوم کرامت انسان، به بنیانی الهیاتی و فلسفی برای توجیه برابری انسان‌ها در ساحت امر سیاسی، و برخورداری آنها از حقوق سیاسی و اجتماعی بدل گردیده است. با ورود اندیشه‌های مدرن به ایران و جهان اسلام، اندیشه سیاسی اسلامی با چالش‌هایی مواجه شده است. یکی از چالش‌های مهم در عرصه سیاسی و اجتماعی جوامع مسلمان، که در سطح دانشی در حوزه فقه و حقوق سیاسی مطرح می‌شود، مسأله حقوق شهروندی است.

 

این مسأله با توجه به پذیرش نابرابریِ مبتنی بر دو مؤلفه مذهب و جنسیت در فقه سیاسی کلاسیک، با اندیشه سیاسی جدید در جاهایی تعارض دارد. با توجه به پذیرش فی‌الجمله نظام‌های سیاسی دموکراتیک جدید در جهان اسلام در قالب مشروطه یا جمهوری، رفع این تعارض، برای نشان دادن سازواری اندیشه اسلامی در دوره معاصر ضرورت دارد. در این راستا، یکی از مفاهیم بنیادین و کلیدی در الهیات اسلامی که از پتانسیل بالایی برخوردار است، «کرامت انسان» است.

 

از این‌رو، متفکران نواندیش و فقهای نوگرای مسلمان تلاش کرده‌اند، با بازخوانی این مفهوم و بسط آن به ساحت اجتماعی و سیاسی، به سهم خود، مبنایی برای امر سیاسی جدید بر اساس الهیات اسلامی تدارک ببینند. کتاب پیشِ‌رو تلاش دارد با بهره‌گیری از رویکردی نشانه‌شناختی- معناشناختی، از زاویه نسبت‌سنجی میان دو مقوله حقوق شهروندی و کرامت انسان به مثابه دو نشانه کلیدی در گفتمان معاصر، نشانه‌های مفهومی دال بر حقوق افراد به مثابه شهروندان صاحب کرامت را در اندیشه برخی از اندیشمندان مسلمان معاصر، واکاوی نماید.

 

نوشتار حاضر، در قالب یک مقدمه، پنج فصل، و یک نتیجه‌گیری تنظیم گردیده است. در فصل اول، با عنوان «بررسی مفهومی» تلاش شده با استفاده از روش تاریخ مفاهیم، دو مفهوم «کرامت انسان» و «حقوق شهروندی» بررسی گردیده، و در این‌راستا، مفاهیم وابسته و نزدیک به این دو حوزه معنایی و نقاط افتراق و اشتراک و روابط مفهومی آنها واکاوی شود. فصل دوم با عنوان «نشانه‌شناسی حق شهروندی و کرامت انسان در اسلام معاصر» که در واقع، چارچوب نظری این تحقیق را شامل می‌شود، عهده‌دار پرداختن به تلقی‌ها و برداشت‌های برخی از متفکران مسلمان معاصر از دو مفهوم مزبور، بر اساس رویکردی نشانه‌شناسانه است.

 

از این‌رو، با استفاده از این رویکرد به مثابه یک روش در اندیشه‌شناسی، نوعی گونه‌شناسی از تلقی‌های رایج در میان اندیشمندان مورد نظر در موضوع حقوق شهروندی و کرامت انسان به دست می‌آید. در سه فصل بعدی به صورت جزئی و تفصیلی به بررسی آرای متفکران برگزیده (امام خمینی، آیت‌الله منتظری و امام موسی صدر) در زمینه حقوق شهروندی و کرامت انسان پرداخته شده است. در نهایت، در قسمت نتیجه‌گیری، با رجوع دوباره به بحث رابطه کرامت انسان و حق شهروندی، یک جمع‌بندی از نحوه ارتباط این دو مفهوم در تلقی‌های پیش‌گفته، ارائه شده است.

 

پایان پیام/40

منبع: شبستان

کلیدواژه: کرامت انسان کلاسیک فقه حقوق شهروندی و کرامت انسان کرامت انسان

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت shabestan.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «شبستان» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۱۴۳۹۴۷۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

هشدار فرشاد مومنی به روسای قوا : تا کار به فاجعه نکشیده رویه‌ها را تغییر دهید

به گزارش خبرآنلاین، فرشاد مومنی، اقتصاددان و استاد تمام دانشگاه علامه طباطبایی در نشست بررسی کتاب «تسخیر دولت» بیان کرد: باید یاد بگیریم از برخوردهای صفر و یکی در مواجهه با اندیشه‌ها پرهیز کنیم.

در این باره اقتصاد 100 نوشت: چقدر قبیح و چقدر سقوط اندیشه‌ای در جمهوری اسلامی محسوب می شود که شهید مطهری در یکی از سخنرانی های خود قسم جلاله می خورد و می گوید اگر جمهوری اسلامی تاسیس بشود تلاش می کنم تا برای معرفی مارکسیست در دانشکده الهیات یک استاد بسیار باورمند و باکیفیت بیاورم.

ببینید از آنجا به کجاها سقوط کرده ایم و دامنه حذف و سانسور کردن اندیشه ها به کجا رسیده است. به جایی رسیده‌ایم که حتی اندیشه‌های شریعتی هم توسط برخی تحمل نمی‌شود و کتاب مطهری را به جای نقد کردن خمیر می‌کنند، و این کارها را به نام دین انجام می‌دهند.

او همچنین تاکید کرد: با تکیه بر کتاب تسخیر دولت سه نشانه اصلی وجود دارد که حاکی از پدیده تسخیر دولت است که این سه نشانه عبارت است از تسلط پول و سرمایه بر سیاست‌گذاری‌ها، عدم تغییر سیاست‌ها با تغییر دولت‌ها و افراد، و عدم توجه به مسائل واقعی جامعه.

در ایران سالم‌ترین و باشرافت‌ترین افراد متهم به نفوذ می‌شوند! نفوذی کسانی‌اند که فقر و فلاکت و وابستگی را افزایش می‌دهند.

این اقتصادددان معروف خطاب به روسای قوا گفت: تا کار به فاجعه نکشیده رویه‌ها را تغییر دهید. در تجربه قبلی حکومت یکدست، رییس جمهور وقت تمام منتقدان خود را به فساد متهم می‌کرد، اما بی‌سابقه‌ترین سقوط در شاخص فساد در دوره احمدی نژاد رقم خورد.

او گفت: مرکز پژوهش‌ها می‌گوید ۱۳۹۹ رتبه ایران از نظر کیفیت محیط زیست ۶۷ بوده و الان به ۱۳۳ رسیده است. این فرونشست‌ها، گسل‌ها، آلودگی‌ها و بحران آب انقدر کم اهمیت است؟

جریانی راه انداخته‌اند که درباره مسئله کمبود آب هر چه فریاد دارید بر سر کشاورزان بکشید. حواله دادن بحران آب به کشاورزانی که صدایی ندارند آدرس غلط است. امتیازهای غیرعادی به مافیای سدسازی می‌دهید، در حالی که از سال‌ها قبل ایرانی‌ها فهمیده بودند سدسازی در بخش‌های قابل توجهی از ایران حماقت است.

فرشاد مومنی در ادامه اضافه کرد: مافیاها به کلیشه‌های غلط درباره تورم ایران دامن می‌زنند.

۷۰ سال است مفهوم تورم ساختاری برای کشورهای در حال توسعه جا افتاده است؛ چرا کلیشه‌های نومحافظه‌کارانه‌ای که سال‌ها قبل نهادهای بین‌المللی ترویج می‌کردند هنوز تکرار می‌شود؟

این اقتصادادن در آخر با بیان اینکه الان وقت بریدن و کنار کشیدن نیست گفت: جامعه ما بیش از هر زمانی دیگری به ارتقای بنیه اندیشه ای نیازمند است پس تا اطلاع ثانوی افسردگی، سرخوردگی و بریدن ممنوع!

2323

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1900238