کِلاش جهانی، مدل ۱۴۰۰
تاریخ انتشار: ۲۲ فروردین ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۱۵۵۴۲۱۷
به گزارش همشهری آنلاین، سال ۹۶ بود که مریوان بهعنوان شهر جهانی کلاش معرفی شد و در ۴ سال گذشته تنها ثمره جهانی شدنش همان نمادهایی بود که در ورودی و خروجی شهر خودنمایی میکرد. اما با آغاز سال ۱۴۰۰ قرار است اتفاقات بهتری در این حوزه رقم بخورد؛ اداره کل صنایعدستی و هنرهای سنتی میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری کردستان از ایجاد موزه کلاشبافی در مریوان خبر داده و مسئولان میراث فرهنگی مریوان هم بهدنبال ایجاد نمایشگاه دائمی در این حوزه هستند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
سود کلاشبافی در جیب دیگران
«مولود خسبی» ۴۷ سال است کلاش میبافد و این هنر را ارثیه ۶ نسلی خانوادهاش میداند. او میگوید: «از گرانی که همه میگویند و ما هم بگوییم تکراری است، اما همینقدر بگویم نخ کلاشبافی را سال گذشته هر ۴.۵ کیلوگرم ۱۱۰ هزار تومان میخریدم، اما امسال برای آن ۴۰۰ هزار تومان پرداخت میکنم.»
این هنرمند قدمت کلاش مریوان و کردستان را مربوط به ۱۳۶۰ سال قبل میداند و میافزاید: «زادگاه گیوه در اورامان است. با توجه به اینکه از گذشته تا امروز این صنعت در کنار دامداری و کشاورزی، شغل اصلی مردم اورامانات و مریوان بوده، مریوان بهعنوان شهر جهانی کلاش معرفی شد، اما بعد از ثبت جهانی اتفاق قابل توجهی رخ نداد و وضعیت همانی است که قبلا بود.» خسبی معتقد است همچنان بیشترین سود فروش کلاش را کشور عراق میبرد.
او توضیح میدهد: «ایران گیوه را به قیمت ۳۰۰ هزار تومان صادر میکند که پس از عبور از مرز این مبلغ به ۶۵۰ هزار تا ۷۰۰ هزار تومان در خود عراق و به یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان در دیگر کشورها میرسد. از سوی دیگر در نمایشگاه صنایعدستی که در کشور عراق برپا میشود ظرفیتهای مناسب برای حضور ما فراهم نیست. ای کاش میراث فرهنگی استان شرایطی را فراهم میکرد که ما مستقیما در این نمایشگاهها حاضر میشدیم و بدون واسطه محصولاتمان را میفروختیم.»
این فعال حوزه صنایعدستی از قول فرمانداری برای ساخت یک کارگاه بزرگ کلاشبافی خبر میدهد و تأکید میکند: «سالهاست بهعنوان مربی به استانهای مختلف سفر میکنم و کلاشبافی را آموزش میدهم. با وجود اینکه در این حوزه حمایتهای قابل توجهی وجود ندارد اما باز هم بسیاری علاقهمند به یادگیری آن هستند و با راهاندازی کارگاه و نمایشگاه دائمی میتوان در این حوزه اشتغالزایی خوبی داشت.»
او به کارگاه خانوادگی و تولید سالانه ۶ تا ۹ هزار جفت کفش اشاره میکند و میگوید: «فرزندان ما از همان کودکی به بافت کلاش علاقهمند میشوند. این موضوع حتی مورد توجه شورای جهانی صنایعدستی هم قرار گرفت و سال ۹۷ آروین خسبی را بهعنوان کوچکترین عضو تولیدکننده صنایعدستی انتخاب کرد، اما این فعالیتها اگر با حمایت در سنین جوانی همراه نشود به نوعی هدررفت سرمایهگذاریها برای ورود نسل جوان به حوزه صنایعدستی است. پدربزرگ من عمرش را
در ساخت کلاش گذراند، اما با ۱۲۰ سال سن و نابینایی هیچ حمایت و بازنشستگی ندارد.»
۲۵۰ کارگاه، ۲۵۰ موزه زنده کلاشبافی
معاون صنایعدستی و هنرهایسنتی کردستان فراوانی تعداد تولیدکنندگان کلاش را یکی از دلایل جهانی شدن مریوان عنوان میکند و میگوید: «کلاشبافی علاوه بر مریوان در سنندج، دیواندره، سروآباد، کامیاران و سقز نیز رواج دارد، اما مریوان بهدلیل تعداد فعالان بالا مرکز تولید این کفش محسوب میشود که زیرساختهای شناخته شده و مشهور گردشگری مانند دریاچه زریوار و هتلهای مناسب را هم دارد. همچنین وجود دانشگاههای معتبر و همکاری آموزش و پرورش و ایجاد رشته کلاشبافی در کار و دانش است و اکنون بهدنبال راهاندازی دانشگاه علمیکاربردی صنایعدستی و آموزش رشته کلاشبافی هستیم.»
«فرهاد حامدی» همچنین به راهاندازی دبیرخانه دائمی شهر جهانی فرش و انتخاب شهردار مریوان بهعنوان دبیر این دبیرخانه در آخرین روزهای سال گذشته اشاره میکند و میافزاید: «تا پایان فروردین موزه کلاشبافی مریوان افتتاح خواهد شد. از سوی دیگر ۲۵۰ کارگاه کلاشبافی داریم که هر کدامشان یک موزه زنده هستند و در حوزه گردشگری یکی از ظرفیتهای ویژه این منطقه به شمار میروند.»
این مسئول درباره مشکلات بیمه فعالان این حوزه بیان میکند: «وزارت میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی مقصر نیست و تامین اجتماعی بهصورت کشوری بیمههای فعالان صنایعدستی را از ۵ -۴ سال پیش قطع کرد. پرداخت حق بیمه از سوی خود هنرمندان هم مقدور نبود و بر این اساس وزارت با صندوق بیمه کشاورزان، روستاییان و عشایر تفاهمنامهای امضا کرد که شاغلان صنایعدستی تحت حمایت بیمه کشاورزی قرار بگیرند. این بیمه دولتی است، اما دفترچه درمانی ندارند و برای آنها دفترچه بیمه سلامت صادر میشود. البته افرادی که قبلا از بیمه تامین اجتماعی برخوردار شدند مشکلی ندارند و آنهایی که تازه میخواهند اقدام به بیمه کنند مشمول این شرایط میشوند.»
ساخت بازارچه دائمی صنایعدستی
حامدی همچنین درباره مشکلات تولیدکنندگان و عدمبرخورداری از سود صادرات هم بیان میکند: «بخش دولتی نمیتواند در اینباره اقدامی انجام دهد و تا زمانی که بخش خصوصی سرمایهگذاری خاصی در این بخش نداشته باشد اتفاق خوبی رخ نخواهد داد. تاکنون چند دوره برندسازی صنایعدستی انجام شده و کارشناسانی از وزارت، دورههای آموزشی بستهبندی و تجاریسازی را برگزار کردهاند. باید خود فعالان در این حوزه قدم بزرگی برای صادرات بردارند و ما هم از طرحهای توجیهی آنها در این زمینه با اعطای تسهیلات و ارائه نظرات کارشناسی استقبال میکنیم.»
وی ادامه میدهد: «حتی میراث فرهنگی مریوان هم بهدنبال ساخت بازارچه دائمی صنایعدستی است که اگر با همراهی دولت و بخش خصوصی محقق شود در نهایت بهخود فعالان این حوزه واگذار میشود و اتفاق خوبی برای آنها خواهد بود. با وجود اینکه در بسیاری از شهرهای کشور صنایعدستی با مشکلات متعددی مواجه شدهاند و حتی استقبال چندانی هم از آنها وجود ندارد، اما کلاشبافی در مریوان و سایر شهرهای استان همچنان فعال است و صادرات خوبی هم دارد.»
حامدی با تأکید بر اینکه تولید کلاش کاری سخت است اما اکنون در تولید این محصول مردان و زنان در کنار هم نقش دارند، میگوید: «ثبت جهانی مریوان باعث افزایش انسجام اجتماعی میان تولیدکنندگان کلاش شد. حدود ۸ کارگاه آموزشی صنایعدستی برای شاغلان برگزار کردیم و این دورههای آموزشی هماکنون بهدلیل کرونا بهصورت محدود در حال برگزاری است.»
معاون صنایعدستی و هنرهایسنتی استان ادامه میدهد: «براساس هدفگذاریها تلاش میکنیم تعداد تولیدکنندگان و میزان صادرات را بر اثر شاخصهای یک شهر جهانی افزایش دهیم. البته کرونا مشکلات بسیاری ایجاد کرد، اما توانستیم ۵۰درصد از اهداف برنامه را محقق کنیم.»
حامدی در پایان به تحول گردشگری مریوان پس از ثبت جهانی هم اشاره میکند و میگوید: «جمعیت این شهرستان ۲۰۰ هزار نفر است، اما قبل از کرونا در ۲ روز ۲۰۰ هزار نفر شبخواب در مریوان پذیرش شدند بهطوری که با محدودیت مراکز اقامتی مواجه بودیم. البته بسیاری از مسافران هم سفر یکروزه به مریوان داشتند و این را هم باید به آمار استقبال از حضور در مریوان اضافه کرد. مریوان به جز کلاشبافی پایتخت تئاتر خیابانی است که البته سال گذشته بهدلیل کرونا برگزار نشد.»
ایجاد بازارچه در حوالی زریوار
شهردار مریوان و دبیر دبیرخانه شهر جهانی کلاش با اشاره به راهاندازی دفتر این دبیرخانه میگوید: «در روزهای اخیر جلسههایی با مجموعه میراث فرهنگی استان و شهرستان با توجه به ظرفیت گردشگری و صنایعدستی مریوان برگزار شده است و اولویت ما ایجاد بازارچه صنایعدستی در حومه دریاچه زریوار است تا گردشگران داخلی و خارجی هنگام بازدید از ظرفیت ویژه گردشگری مریوان، دسترسی به بازارچه صنایعدستی هم داشته باشند.»
«آراز قاسمیپور» میافزاید: «این بازارچه بهزودی با همکاری ادارات متولی ازجمله محیطزیست، میراث و گردشگری و شهرداری برپا میشود و در اختیار فعالان این حوزه قرار خواهد گرفت تا رونقی برای شهر و فعالان این حوزه فراهم کند.»
قاسمیپور با تأکید بر حمایت شهرداری از اجرای برنامههای توسعهای در شهر جهانی کلاش میگوید: «با توجه به اینکه با مردم سروکار داریم و اقداماتی که انجام میدهیم براساس نیازهای آنهاست، طرحهای همسو با اهداف شهری و مردمی را اجرایی خواهیم کرد. شهرداری مریوان نمادهایی را برای معرفی شهر جهانی کلاش در سطح شهر نصب کرده است و اگر نیاز به فعالیت بیشتر و تعامل و ارتباط بهتری داشته باشیم با هدف حفظ فرهنگ و اصالت منطقه بیش از گذشته تلاش خواهیم میکنیم.»
درآمد ۶۰۰ هزار دلاری کلاشبافی
کلاش کردی (گیوه) هنر و صنعت دست ۲ هزار ساله کردستان در ۲ طرح مردانه و زنانه ساخته میشود و از جمعیت ۶۷۰۰ نفری فعال در کلاشبافی ۵ هزار نفر در شهر جهانیاش مشغول بهکار هستند. درآمد صادرات کلاش کردستان سالانه ۶۰۰ هزار دلار اعلام میشود و ظرفیت خوبی برای درآمدزایی است، اما میراثدارانش مانند دیگر فعالان حوزه صنایعدستی از حمایت چندانی برخوردار نیستند و در سالمندی و از کارافتادگی مشکلات عدیدهای را تجربه میکنند.
کد خبر 593711 برچسبها استان کردستان صنایع دستیمنبع: همشهری آنلاین
کلیدواژه: استان کردستان صنایع دستی فعالان این حوزه شهر جهانی کلاش میراث فرهنگی صنایع دستی کلاش بافی هزار تومان راه اندازی سال گذشته
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۱۵۵۴۲۱۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
چشم انتظاری تاریخ بر بالین ریسباف پیر؛ رویای اصفهان تعبیر میشود
خبرگزاری مهر؛ گروه استانها- مریم یاوری: کارخانه ریسباف، نامی آشنا در صنعت نساجی اصفهان است، شاید این کارخانه را بتوان تنها بازمانده ۹ کارخانه بنام ریسندگی در اصفهان نامید.
«بافناز» مدتهاست که برای همیشه از صفحه میراث صنعتی استان پاک شده است، از «صنایع پشم» که رو به روی کارخانه ریسباف قرار دادشت تنها یک سردر و کوشک میانی باقی مانده است، «نختاب» حفظ اما تغییر کاربری یافت و در این میان، حفظ ریسباف به دلیل باقی ماندن تمام قسمتهایش و اهمیت سبک معماری و قرارگیری آن در محور تاریخی فرهنگی چهارباغ باری سنگین بر دوش مسؤولان گذاشت.
ثبت ملی ریسباف در سال ۸۱
کارخانه ریسباف دومین کارخانه ریسندگی اصفهان، که در سال ۱۳۱۱ با مشارکت جمعی از سرمایهداران در اصفهان راهاندازی شد. این اثر در تاریخ ۸ مرداد ۱۳۸۱ با شماره ثبت ۶۰۱۸ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده و با این اقدام از گزند دستدرازی شهرسازان به دور ماند، از دولت دهم تاکنون تعیین تکلیف این کارخانه روی زمین مانده و برای آن تصمیم جدی گرفته نشده بود.
برخی دلیل این تأخیر در تحقق برنامهها را «تعلق سرمایه مالی کارخانه ریسباف به سهامداران بانک ملی» میدانند اما این موضوع حل نشدنی نبوده که یک بنای تاریخی خاص را این همه سال معطل بگذارد، هر چند در آذر سال گذشته ریسباف بطور رسمی به اداره کل میراث فرهنگی اصفهان تحویل داده شد.
ترکیبی از معماری ایرانی و آلمانی در ساخت ریسباف
طراحی کارخانه ریسباف توسط استاد معماری بهنام «معتمدی» و زیر نظر مهندس آلمانی «ماکس شونمان» انجام شد که البته تأثیر مستقیم آثار پیتر بهرنز، معمار آلمانی، در معماری این کارخانه مشهود است. البته باید یادآور شد که کارخانه ریسباف با حمایتهای حکمران اصفهان به نام «افشار» تأسیس شد که معتقد بود «دولت تاجر بدی است و دولت باید تسهیلات بهوجود آورد و وسایل کار را حاضر کند و مردم باید با سرمایههای خود کارخانه ایجاد کرده و آن را اداره کنند» بر اساس سندهای برجا مانده از این شرکت سهامی، این حکمران عدهای تجار گمنام ولی سرمایهدار را تشویق کرد تا شرکت ریسندگی ریسباف را با «سرمایه ۵۰۰ هزار تومان» تأسیس کردند و بهسرعت ماشینآلات آن را بهوسیله برادران کورس از انگلستان خریدند.
این بنا از زیباترین کارخانههای دوران پهلوی اول در شهر اصفهان است که بخش بزرگی از ضلع غربیِ سایت این کارخانه، به ورودی و فضاهای اداری و خدماتی، و سایر جوانب به فضای انبار اختصاص دارد. همچنین فضاهای کارگاهی در میانه سایت، توسط این فضاهای پیرامونی احاطه شده و ضلعهای شمالی و جنوبی کارخانه، دیواری بلند با نمایی ساده دارند. در میانه سایت، سالنهای تولید، در سمت غرب سالنهای تکمیل، در سمت شمال غربی و سالن رنگرزی در سمت جنوب شرقی، مکانیابی شده است.
برج تصفیه در ضلع شمالی مجموعه و دودکش کارخانه در ضلع شرقی (استعارهای نوین از منارههای کهن که با بلندای خود، گونهای نقش نمادین و نشانه شهری دارد)، از دیگر احجام تشکیل دهنده این مجموعه صنعتی است. فضاهای ورزشی و فضای شیرخوارگاه برای کودکان زنان شاغل از دیگر فضاهایی است که در سایت این کارخانه منظور شده امت متأسفانه موقعیت شیرخوارگاه مشخص نیست.
نسرین فقیه در کتاب «آغاز معماری صنعتی ایران»، کارخانه ریسباف را ترکیب موفق «مدلهای گذشته و مضامین جدید» دانسته که با «نقشبندیهای عمودی و نیز با القا تصویر کوهستان» به «تئاتر پولستیک» بسیار شبیه است که از نمونههای نحوه عطف معماران اکسپرسیونیست به طبیعت بود. او به استفاده از تلفیق معماری سنتی و بومی با مظاهر و تکنولوژی جدید به دست معمار و صنعتگر ایرانی، در بناهای کارخانههای اصفهان از جمله کارخانه ریسباف اشاره کرده و سردر این کارخانه را که به «کلیدهای اُرگ» شباهت دارد مانند کلیسای گرانتویک در اطراف کپنهاگ اثر «کلینت» میداند.
«ریسیاف» ۷۴ هزار متر مساحت دارد
شهرام امیری، سخنگوی سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اصفهان به مهر گفت: خوشبختانه در کارخانه ریسباف اتفاقات خوبی در حال رخ دادن است.
وی با بیان اینکه به دنبال مصوبه هیأت وزیران مبنی بر واگذاری کارخانه ریسباف از سوی بانک ملی به میراث فرهنگی ۲۸ اسفند ماه سال ۱۴۰۲ توافقنامهای بین اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، معاونت عمرانی استانداری و شهرداری اصفهان منعقد شد، ادامه داد: بر اساس این توافقنامه شهرداری اصفهان مرمت و احیای کارخانه ریسباف را در دستور کار قرار داد.
سخنگوی سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اصفهان با اشاره به اینکه در حال حاضر مطالعات احیای این کارخانه در حال انجام است، افزود: مستندسازی از شرایط آن تا قبل از واگذاری به شهرداری اصفهان نیز انجام شده است.
وی با بیان اینکه کارخانه ریسباف مجموعهای بزرگ و دارای ۷۴ هزار متر مربع وسعت، ۵۸ هزار متر مربع زیربنا است، تصریح کرد: این کارخانه دارای ۶ سوله بزرگ، ساختمان اداری، ساختمان فروش و … است.
امیری با اشاره به اینکه بحث حقوقی کارخانه ریسباف در دولت در حال پیگیری است، ابراز کرد: حفظ حق و حقوق بانک ملی در این پروژه حفظ خواهد شد و از سویی نیز قرار است این مجموعه به عنوان موزه منطقهای اصفهان معرفی خواهد شد.
وی با بیان اینکه بر اساس قانون همه استانهای بزرگ از ۱۰ سال گذشته تاکنون باید موزه منطقهای را راهاندازی میکردند، گفت: تاکنون تنها موزه منطقهای در مشهد و در کنار کوه سنگی ایجاد شده است.
سخنگوی سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اصفهان با اشاره به اینکه یکی از اهداف راهاندازی موزه منطقهای در کارخانه ریسباف حفظ این بنا است، تصریح کرد: از سوی دیگر نیز این کارخانه ظرفیت بالایی برای تبدیل شدن به موزه دارد.
۱۵ هزار شیء تاریخی در اصفهان در انتظار راهاندازی موزه
وی با بیان اینکه در حال حاضر ۱۵ هزار شیء تاریخی در اداره کل میراث فرهنگی استان اصفهان موجود است، افزود: در صورت بازسازی این کارخانه این اشیا در معرض دید عموم قرار خواهند گرفت.
امیری ادامه داد: البته باید توجه داشت که با توجه به وسعت کارخانه ریسباف ایدههای مختلفی از جمله موزه صنایع دستی، موزه کودک، موزه صنعت و … برای آن در نظر گرفته شده است، امکان تجمیع همه این ایدهها در این محل وجود دارد.
تخریب تا ۶۰ درصدی برخی از ساختمانهای ریسباف
وی با تاکید بر اینکه در گام نخست نجات ریسباف را در دستور کار داریم، افزود: این کارخانه تاکنون نیز آسیبهای زیادی دیده به گونهای که در برخی از ساختمانهای آن شاهد ۵۰ تا ۶۰ درصد تخریب هستیم.
سخنگوی سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اصفهان با بیان اینکه برای احیا و بازسازی کارخانه ریسباف از همه دانشگاههای معتبر کشور و حتی بینالمللی استفاده خواهیم کرد، ابراز کرد: این کارخانه قابلیت برگزاری مسابقه بینالمللی برای دریافت ایدههای خوب را نیز دارد.
امیری با تاکید بر اینکه همه طرحهای در دستور کار برای احیا و بازسازی کارخانه ریسباف باید تائیدیه میراث فرهنگی را دریافت کند، اضافه کرد: در حال حاضر سولهها به دلیل داشتن سقف شیروانی تا حدود ۸۰ درصد سالم هستند اما ساختمانهای جانبی به ویژه در محوز جنوب در خیابان هفت دست آسیب جدی دیده است و یکسری از انبارها در قسمت شمال نیز خیلی آسیب دیده است.
وی با بیان اینکه حدود ۲۰ سال است که کارخانه ریسباف رها شده و این شرایط ناشی از همین رها سازی این مجموعه تاریخی است، ادامه داد: امیدواریم شهرداری هر چه زودتر عملیات احیا و مرمت را آغاز کند.
قرار بود کارخانه ریسباف در هفته فرهنگی اصفهان بازگشایی شود
علی قاسمزاده، شهردار اصفهان نیز در خصوص این موزه در جلسهای با اعضای شورای شهر اصفهان گفته بود که این کارخانه در هفته فرهنگی اصفهان بازگشایی میشود.
او در این جلسه ادامه داد: با همکاری استانداری، شهرداری و اداره ارشاد تلاش میشود تا این مجموعه به میراث فرهنگی شهر و بزرگترین موزه شهر و حتی کشور تبدیل شود.
شهردار اصفهان گفته بود: همزمان با بهرهبرداری مرمت آن نیز انجام میشود تا در نهایت تبدیل به مکانی شود که جزو رؤیای شهر بوده است.
قاسمزاده با تاکید بر اینکه همه باید در کنار هم از هویت شهر دفاع کنیم، ادامه داد: در رمزگشایی تمدن صفویه یکی از رموز این بود که عالم، هنرمند و سیاستمدار زبان یکدیگر را فهمیدند اگر یکی از این سه ضلع نبود نقش جهان خلق نمیشد، در حال حاضر نیز اگر در اصفهان بخواهیم آثار هنری خلق کنیم باید کنار هم باشیم، ریسباف باید موزه ملی اصفهان شود، این اراده در دولتمردان شهر ایجاد شده، شما باید کمک کنید.
هر چند زمزمههایی در خصوص احیا و مرمت کارخانه ریسباف به گوش میرسد اما تا اقدامی جدی و اجرایی برای احیای آن صورت نگیرد، باورمان نمیشود که ریسباف نجات یافته است.
کد خبر 6095911