انتخابات به مثابه رفراندوم اقتصادی
تاریخ انتشار: ۲۶ فروردین ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۱۵۹۶۱۵۰
مهدی حیدری- محمد مروتی
اگر چه تعبیر «مقطع حساس کنونی» از فرط استفاده در سالهای اخیر، بار معنایی خود را از دست داده است، اما دلایل متعددی وجود دارد که باور کنیم شرایط فعلی کشور به معنای واقعی کلمه مقطعی حساس و نقطه عطف است.
شرایط فعلی میتواند مبدأ تحول در کشور یا افتادن در شیبی تند به سمت ناکجاآباد باشد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
اما آغاز سده جدید، انتخابات ریاستجمهوری پیشرو و اراده همگانی برای «مانعزدایی» از مسیر اقتصاد، امید به تحول اقتصادی را زنده میکند، تحولی که نیازمند تغییرات اساسی در سازوکارهای اقتصادی کشور است. اما سوال اساسی این است که مهمترین اصلاح اقتصادی که میتواند مبدأ تحول اساسی و محور اصلاحات بعدی باشد، چیست؟
به عقیده بسیاری از کارشناسان، حل مساله یارانههای پیدا و پنهان، قیمتگذاریهای دستوری، پرداخت نقدی به جای تمام یارانهها و حمایتهای قیمتی، یگانه موضوعی است که میتواند به بزرگترین مانعزدایی از مسیر اقتصاد در چندین دهه اخیر مبدل شود و ضمن رفع فقر مطلق در کشور، مرهمی بر نابرابریهای شدید اقتصادی باشد.
ساختار حمایت یارانهای فعلی علاوهبر اختلال در بازار کالا و ایجاد اعوجاج در مصرف، بسیار ناعادلانه است و براساس برخی محاسبات، مرفهترین قشر جامعه بیش از ده برابر ضعیفترین قشر جامعه از مجموع یارانهها بهرهمند میشوند که این قطعا یک بیتدبیری بزرگ و ظلمی آشکار است و متاسفانه این معضل در طول زمان مستمرا بزرگتر شده و در واقع از حق ضعفا به اغنیا داده میشود. مصرف بنزین، آب، برق و انواع کالاهای مشمول یارانه در بخش مرفه جامعه که «امکانات بهرهمندی» (خودرو و مسکن بزرگتر) را دارند، بهمراتب بالاتر از طبقه ضعیف است و به این ترتیب منابعی که میتواند باعث از بین بردن فقر در کشور شود، صرف مصرف بخشی از جامعه میشود که هیچ نیازی به آن ندارند. این مساله در شرایطی که وضعیت اقتصادی بخش قابل توجهی از مردم به نقاط بحرانی رسیده است، اهمیت مضاعفی مییابد و در صورت عدم حل این معضل، باید در انتظار چالشهای اجتماعی بود. مضاف بر این، وظیفه اخلاقی و انسانی حکم میکند، حمایتهای حاکمیتی اولا در جهت حمایت از بخش نیازمند جامعه باشد و اگر به دلایلی این امر میسر نیست حداقل بهصورت برابر توزیع شود.
هدف از این یادداشت ورود به جزئیات نیست، اما محاسبات سرانگشتی نشان میدهد سرانه یارانههای پرداختی در حال حاضر بیش از یک میلیون تومان در ماه است که حدود ۷۰ درصد این عدد یارانه سوخت و مابقی انواع یارانههای معیشتی، کشاورزی، برق، آب و سایر موارد است. بهعنوان مثال اگر میزان بنزین مصرفی در کل کشور را به جمعیت تقسیم کنیم به ازای هر نفر تقریبا یک لیتر بنزین در روز توزیع میشود؛ اما افراد متمولی که بعضا چند خودروی شخصی دارند روزانه چندین برابر سرانه خود از آن منتفع میشوند؛ درحالیکه افراد بسیاری هیچ بهره مستقیمی از آن ندارند. این در حالی است که قیمت بنزین آزاد توزیعی در کشور حدود یک دهم دلار، برخی کشورهای همسایه بیش از یک دلار و در بنادر صادراتی حدود نیم دلار است. گویی دولت بیش از ۸۰ درصد قیمت بنزین را یارانه میپردازد ولی اکثر این نفع به اغنیا میرسد.
با این حساب با حذف یارانهها، امکان پرداخت ماهانه حدود یک میلیون تومان به هر شهروند ایرانی وجود خواهد داشت (بدیهی است این عدد با تغییر شرایط اقتصادی و تورم نیاز به تعدیل خواهد داشت).
علاوهبر موارد فوق در سالهای اخیر انواع قیمتگذاریهای دستوری در جهت «حمایت از مصرفکننده» به ابزاری برای توزیع رانت و ایجاد ناکارآییهای متعدد در اقتصاد تبدیل شده است و اگر سیاستگذار از تامین معیشت حداقلی مردم اطمینان کامل داشته باشد دیگر بهانهای برای ادامه روشهای ناکارآ و فسادخیز فعلی نخواهد بود۱. بدیهی است موفقیت طرح پیشنهادی در گرو برنامهریزی و اجرای دقیق آن است؛ مخصوصا آنکه تجربه یک بار اجرای نامناسب این طرح را داشتهایم.
مشکلات اقتصادی چند سال اخیر و کاهش اعتماد مردم به سیاستگذاران، اجماع و تصمیمگیری برای اصلاحات اساسی اقتصادی را برای سیاستگذاران بسیار دشوار ساخته است و از آنها نمیتوان انتظار تصمیمات کلان و اصلاحات اساسی را داشت و لذا در این شرایط، انتخابات ریاستجمهوری میتواند به «رفراندوم اصلاحات اقتصادی» مبدل شود و نامزدهای انتخابات، با تبیین برنامههای اصلاحات اقتصادی خود، در واقع برای اجرای برنامه از مردم رای اعتماد بگیرند. بنابراین حذف تمام یارانههای مستقیم و غیرمستقیم در بخشهای مختلف اقتصاد و پرداخت معادل نقدی به شهروندان، میتواند بهعنوان برنامه مشخص تعدادی از نامزدهای انتخابات، به نوعی به رفراندوم عمومی گذاشته شود. /منبع: دنیای اقتصاد
پینوشت:
۱- یک مثال واضح در این زمینه مساله قیمتگذاری خودرو است که در یک سال اخیر همواره قیمت تولیدکننده حدود نصف قیمت واقعی بازار بوده و تولیدکننده پیوسته در حال ایجاد زیان انباشته و بهدنبال «تامین مالی زیان» به هر روش برای ادامه تولید بوده است. در نهایت بار زیان ایجاد شده به شبکه بانکی منتقل میشود و از آن طرف بخش کوچکی از مردم که بخت با آنها یار بوده است و بلیت بختآزمایی آنها برنده شده، خودرو را به نصف قیمت بازار خریداری میکنند و از منفعتی بادآورده منتفع میشوند!
منبع: انرژی امروز
کلیدواژه: آسیا اروپا انرژی امروز ایران بین الملل تحریم خبرگزاری بین المللی خبرگزاری داخلی خبرگزاری دانشجویان ایران ایسنا ریاست جمهوری سازمان های بین المللی سازمان کشورهای صادر کننده نفت اوپک سایتهای اینترنتی شرکت ملی نفت ایران NIOC شرکت های بین المللی مجلس شورای اسلامی وزارت نفت وزارت نیرو
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت energytoday.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «انرژی امروز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۱۵۹۶۱۵۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
توصیه های انتخاباتی رئیسی در جلسه هیات دولت
آفتابنیوز :
سید ابراهیم رئیسی صبح امروز چهارشنبه در جلسه هیات دولت با اشاره به نزدیک شدن زمان برگزاری مرحله دوم انتخابات مجلس شورای اسلامی در برخی حوزههای انتخاباتی، بر ضرورت فراهم کردن زمینه حضور گسترده مردم در این مرحله از انتخابات و تمهید تمامی امکانات برای تکمیل حماسهآفرینی آنان در انتخابات ۱۱ اسفند ۱۴۰۲ تاکید کرد.
رئیس جمهور انتخابات را جلوه روشن مردمسالاری دینی دانست که آحاد جامعه در راستای عمل به تکلیف اجتماعی و شرعی در آن مشارکت کرده و معتمدین خود را برای قانونگذاری و بهبود روند امور انتخاب میکنند.
رئیسی در ادامه به موضوع ضرورت مشارکت مردم برای تحقق هدف جهش تولید اشاره کرد و افزود: تمهید مقدمات تحقق مشارکت مردم نیازمند اهتمام جدی همه بخشهای دولت است؛ هر دستگاهی باید زمینهها و راهکارهای جذب مشارکت مردم در بخش خود را به شکل دقیق و با زمانبندی مشخص تدوین و اعلام کرده و اجرای آن را به شکل مستمر و گام به گام پایش کند.
رئیس جمهور در جلسه امروز هیات دولت همچنین ضمن تبریک فرارسیدن روز کارگر و روز معلم، نقش کارگران و معلمان در پیشرفت و آبادانی کشور را اساسی و مهم توصیف و تصریح کرد: مبنای خلقت عالم بر تعلیم و تربیت استوار است و لذا همه ما در هر زمان و با لحاظ برخورداری از هر سطحی از دانش، همچنان نیازمند دانشافزایی و علمآموزی بیشتر هستیم.
در جلسه امروز هیات دولت وزیر ورزش و جوانان با بیان اینکه هفته گذشته، هفته درخشش ورزشکاران کشورمان در میادین بینالمللی بود، قهرمانی تیم ملی فوتسال در رقابتهای جام ملتهای آسیا، قهرمانی تیم ملی وشوو در رقابتهای انتخابی جام جهانی، قهرمانی تیم ملی دختران کمتر از ۱۸ سال در تورنمنت کافا در تاجیکستان، قهرمانی تیم والیبال دانشآموزی ایران در رقابتهای مدارس جهان، قهرمانی، شکستن رکورد و کسب مدال طلای خانم عیدیان در ماده ۴۰۰ متر دو با مانع قهرمانی آسیا، نائب قهرمانی تیم ملی تپانچه بادی کشورمان در مسابقات جام جهانی کره جنوبی و نائب قهرمانی تیم شطرنج امید کشورمان در مسابقات شهرهای آسیا را از جمله این موفقیتها برشمرد که باعث شادی و شعف عمومی در کشور شد.
معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانشبنیان ریاست جمهوری نیز با اعلام خبر دستیابی به فرمولاسیون، فرآیند و فناوری استحصال کود «تریپل سوپر فسفات» به عنوان یکی از کودهای مهم و بسیار پرکاربرد در کشاورزی گفت: سالانه نیاز به واردات ۲۵۰ هزار تن از این نوع کود داشتیم که خوشبختانه تولید آن در کشور بومیسازی و خط تولیدی با ظرفیت ۱۰۰ هزار تن راهاندازی شده که تا ۲۰۰ هزار تن قابل افزایش است و میتواند سالانه تا ۳۷ میلیون دلار صرفهجویی ایجاد کند.
وی ابراز امیدواری کرد با حمایت از تولیدات داخل، زمینه رونق تولید داخلی این محصول فراهم شود.
منبع: خبرگزاری ایرنا