به نقل از «ایرنا»

ایمان عاشقانه، یکی از آموزه‌های مهم عطار است

تاریخ انتشار: ۲۶ فروردین ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۱۵۹۸۴۶۲

به گزارش خبرنگار فرهنگی ایرنا، حسن بلخاری در مراسم مجازی بزرگداشت بین‌المللی شیخ فریدالدین عطار نیشابوری، به مناسبت روز بزرگداشت عطار نیشابوری و به همت انجمن آثار و مفاخر فرهنگی،  عصر دیروز چهارشنبه ۲۵ فروردین، با اشاره به حکایت شیخ صنعان گفت: این حکایت درباره یکی از لطیف‌ترین و غامض‌ترین روایت‌های عرفان اسلامی است و در مرز بسیار دقیق نسبت میان شریعت و طریقت رخ می‌دهد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

نمی‌دانیم عطار با ذکر این حکایت در بیان غلبه طریقت بر شریعت است یا غلبه شریعت بر طریقت یا در پی بیان ظریفه‌ای دقیق است که شریعت پیش از درک طریقت، بنیان مرصوص و مستحکمی ندارد؛ بنابراین پس از آن، هم شریعت به حقیقت بر جان می‌نشیند و هم طریقت، نسبتی با حقیقت می‌یابد.

این استاد دانشگاه هنر افزود: تعیین جایگاه این قصه، عامل مهمی در کشف باطن قصه و کشف مراد شیخ عطار است و اگر این کشف رخ ندهد، همچنان در درک مغز این قصه ناتوانیم، زیرا نمی‌دانیم این حکایت تجلیل و تکریم بی‌حد و حصر حضرت عشق است یا نفی و سرکوب آن؟ شیخ صنعان به حقیقت عاشقی کرد یا در دام ابلیس گرفتار شد؟ با وجود مباحث و روشنگری‌ها و شرح و حاشیه‌ها بر این حکایت، به نظر می‌رسد نیت عطار همچنان در پس پرده ابهام و ایهام قرار دارد.

خیلی‌ها نظر موافقی نسبت به شیخ صنعان ندارند، اگرچه در نهایت شیخ عاقبت به خیر می‌شود نکته مهم این است که در مسیر عشق، باید از هر چیزی، حتی از ایمان صوری خود عبور کرد و جز عاشقان کسی در این ساحت جای ندارند. در حقیقت باید به جای ایمان ظاهری، ایمان عاشقانه را انتخاب کرد.
 

هدف اصلی آثار عطار، انسان است 

رضا اشرف‌زاده، عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی مشهد، عطار را پیر اسرار خواند و گفت: عطار نیشابوری، به اعتباری استاد مولانا و پیر اسرار است. یک خصوصیت برجسته شخصیت او، بلند همتی است. عطار با توجه به آثار خودش و تذکره‌نویسانی که درباره او نوشته‌اند، سر به درگاه هیچ قدرتی فرو نیاورد.‌

بن‌مایه‌های اصلی آثار عطار، دو چیزند: اول مسأله عشق. آثار عطار بر پایه سه اصل استوارند: عشق، زیبایی و عرفان. این عشق بن‌مایه اصلی آثار است. عطار این عشق را به‌تنهایی مختص انسان نمی‌داند و می‌گوید فرشتگان هم عشق دارند؛ اما چیزی که انسان دارد و فرشتگان ندارند، درد است. این درد، شور و شوقی است که عاشق را به مقصد رهنمون می‌شود.‌

این استاد ادبیات فارسی اضافه کرد: یکی از نکات مهم در نگاه عطار، مسأله انسان است. هدف اصلی آثار عطار، انسان است. از نگاه عطار، انسان سایه خداست. در نسبت ما با خدا سه مسأله وجود دارد: یکی عشق، دیگر اینکه انسان سایه خاص خداست و سوم اینکه انسان نزد خدا چنان اهمیتی دارد که خداوند آینه‌ای برای او ساخته تا جمال الهی در آن منعکس شود و آن آیینه، دل است.‌
محمدکاظم کهدویی، استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه یزد هم با اشاره به نکوهش دنیا در آثار عطار گفت: مقصود از مزمت دنیا، وابستگی به امور دنیوی و در اسارت آن بودن است. این واقعیت در سخن بسیاری از شاعران ما آمده است. می‌شود گفت عطار در منطق‌الطیر گاهی اندیشه‌های گنوسیستی را درنظر داشته است. عمده داستان‌های عطار، نوعی مضامین گنوسی را در خود دارند. البته باید بدانیم که عرفان عطار از مبانی اعتقادی وی و قرآن سرچشمه می‌گیرد.‌

نگاه عطار، مزمت دنیاست. از نظر او دنیا دو معنا دارد: مظهر و تجلی ذات حق و زندگی دنیایی و در این صورت، دنیا حالت مضموم پیدا می‌کند. عطار دنیا را بی‌ارزش‌تر از آن می‌داند که انسان بخواهد برای دستیابی به دنیا منش والای انسانی خود را فدا کند.‌

سخن عرفانی از زبان عطار شیرین‌تر است

اسماعیل آذر، عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، با اشاره به ترجمه‌های آثار عطار گفت: قرن نوزدهم در غرب به دوره ویکتوریا یا رومانتیسیسم مشهور است و بخشی از مکتب رومانتیک، یعنی گرایش یافتن به شرق و در شرق، هیچ‌کجا مرغوب‌تر از ایران نیست. ما قبل از عطار، سنایی غزنوی را داریم. شاید اگر سنایی نبود، از عطار خبری نمی‌شد و اگر عطار نبود، مولوی هم وجود نمی‌داشت. این سه شاعر، سه قله عرفان پارسی هستند.

اولین بار شخصیتی به نام تولوگ درباره تصوف کتاب نوشت. قلب تصوف به عرفان نزدیک است؛ قله عرفان هم ابن عربی است. سخن ابن عربی این بود که تنها جای «تناهی» که «لایتناهی» در آن حضور پیدا می‌کند، سینه انسان است. چندین کتاب درباره تصوف در اروپا وجود داشت که قلب آن، عرفان است و سخن عرفانی از زبان عطار شیرین‌تر بود. به این ترتیب سخن عطار کم‌کم در اروپا سایه گسترد.‌

آذر درباره چگونگی آشنا شدن اروپاییان با زبان فارسی و عطار، اظهار داشت: ویکتور هوگو با خواندن کتابی درباره خلاصه آثار عطار، به این شاعر علاقمند شد و اثر خاصی را در این زمینه خلق کرد. شیوه تفکر عطار و مولوی سبب شد غرب، قفس خود را بشکند.‌
وی تصریح کرد: در مکتب «پارناس»، اقتباس از شرق تشویق می‌شد و برای این اقتباس، به سراغ عطار رفتند. آرموند رنو کتابی به نام «شب‌های ایرانی» دارد که یکی از محورهای آن عطار نیشابوری بود. لویی آراگون، زبان مرغان منطق‌الطیر را عوض کرد در کتاب او، مرغان با الیزا (همسر لویی) سخن می‌گفتند.‌

سرورسا رفیع‌زاده، عضو هیأت علمی دانشگاه رنا کابل، با ارایه گزارشی از یکی از حکایت‌های مصیبت‌نامه عطار گفت: مصیبت‌نامه به سیر و سفر معنوی سالک در چهل منزل می‌پردازد.‌
وی با استفاده از تحلیل شش بخشی لابوف در بررسی روایت‌ها با عنوان‌های چکیده، سویه‌گیری (زمان، مکان و شخصیت‌های داستان)، کنش گره‌افکن (رویدادهای داستان)، ارزشگذاری (ابزار راوی برای تبیین چرایی نقل روایت)، راه‌حل (بیان فرجام روایت و راه‌حل پیشنهادی) و پایان‌بندی (اتمام روایت)  نتیجه این حکایت آن دانست که دعای درماندگان، چاره کار است.‌
ابوالکلام سرکار، استاد و رئیس سابق گروه زبان ادبیات فارسی دانشگاه داکا بنگلادش به معرفی پایان‌نامه‌ها و مقالات نوشته شده در بنگلادش درباره عطار پرداخت.‌

حضرت عشق، در شعر عطار و آثار شاعران تاجیک

شریف مراد اسرافیل‌نیا استاد دانشگاه آموزگاری تاجیکستان در این نشست درباره تأثیرپذیری درویش ناصر بخارایی، شاعر قرن هشتم هجری از عطار نیشابوری بیان کرد: بخارایی بیش از سنایی و مولوی تحت تأثیر عطار قرار دارد. تأثیرپذیری او بیشتر محتوایی است. بخارایی مانند عطار از عرفان آگاهی کامل دارد. بنیاد کلام عطار را عشق تشکیل می‌دهد و پیام عرفان بخارایی هم عشق است.

ناصر بخارایی مانند عطار قائل به مقام والای پیر در سیر و سلوک است. پیر ناصر بخارایی، مانند پیر عطار، نماد آزادگی و سرسپردگی در راه عشق است. پیر ناصر مانند پیر عطار، خانقاه را رها کرده و به خرابات روی آورده است. پیر مغان او مانند پیر عطار یک پیر خیالی است. ناصر دریافته است که با زهد و پارسایی نمی‌توان به سرمنزل مقصود رسید و از این رو تصوف عابدانه را ترک کرده و عرفان عاشقانه را برگزیده است.‌

وی افزود: در اشعار ناصر حضرت عشق مقام خاص دارد. عطار در آثارش همواره از عهد الست و روز میثاق یاد می‌کند. ناصر در پیروی از عطار، یک ترجیع‌بند و چند غزل سروده است که به این عشق ازلی و پیمان عهد الست اشاره دارد.

برچسب‌ها عطار نیشابوری ابن عربی دانشگاه هنر مولانا روز بزرگداشت عطار نیشابوری دانشگاه یزد انجمن آثار و مفاخر فرهنگی

منبع: ایرنا

کلیدواژه: عطار نیشابوری ابن عربی دانشگاه هنر عطار نیشابوری ابن عربی دانشگاه هنر مولانا روز بزرگداشت عطار نیشابوری دانشگاه یزد انجمن آثار و مفاخر فرهنگی اخبار کنکور عطار نیشابوری آثار عطار اصلی آثار

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۱۵۹۸۴۶۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

کلینیک مشاوره حرم مطهر رضوی پناهگاه دوم زائران است/خدمت عاشقانه خادمیاران مشاور در حریم رضوی

آری! کلینیک تخصصی مشاوره زائرین حرم مطهر رضوی که در باب الهادی قرار دارد سال هاست به صورت رایگان به زائر و مجاور خدمت مشاوره رایگان می‌دهد و هر سال که از عمر آن گذشته، حرفه ای تر و تخصصی تر و با محوریت توجه به فرهنگ اسلامی این خدمات را ارائه می‌دهد. خبر خوش آنکه چند سالی است مشاوره حقوقی هم راه اندازی شده و این مرکز هر روز بخشی از زمانش به مشاوره حقوقی در حوزه های مختلف می‌گذرد.

تمامی خدمات مرکز مشاوره حرم مطهر رضوی رایگان است
مرکزی که تمام و کمال همه افرادی که در آن حضور دارند خادمیار محسوب می‌شوند و خدمتشان رایگان است؛ از پذیرش بگیرید تا کارشناس و مشاور و صد البته مدیر مجموعه، مهری گرامی که دکترای بالینی دارد و وقتی با او قرار ملاقات گذاشتیم به گرمی از ما استقبال کرد و بعد از سلام و علیک به بخشی از زوایای شخصیتی مان هم اشاره کرد که برایمان این نکته سنجی هایش جالب بود؛ اگرچه بیش از این هم انتظار نمی‌رفت کسی که سال هاست با مراجعین ارتباط دارد و در حوزه مشاوره و روانشناسی فعالیت می‌کند غیر این رفتار کند.

خدمت رایگان 53 مشاور
مهری گرامی، مسئول کلینیک باب الهادی مرکز جامع مشاوره آستان قدس رضوی است در گفتگو با ما در خصوص فعالیت های این مرکز می‌گوید: این کلینیک همانند دیگر مراکز خدمات مشاوره‌ای، در حوزه های مختلف بالینی، مشاوره‌های فردی و خانوادگی، زوج درمانی، ازدواج، کودک و نوجوان، تحصیلی و شغلی به زائران و مجاوران خدمت می‌کند. همچنین در حوزه روان سنجی، تست‌های مختلف روانشناختی، گفتار درمانی و درمان‌های تکنولوژیک هم فعالیت می‌کند.

گرامی ادامه می‌دهد: کلینیک باب الهادی 53 مشاور دارد و هفت روز هفته از ساعت 7 صبح الی 19 به صورت پیوسته فعالیت دارد جز روزهای جمعه که ساعت کاری آن از ساعت 7 تا 13 است.

درباره وقت دادن و رزرو نوبت از گرامی سوال می کنم که در جواب می‌گوید: ما نوبت تلفنی نداریم و افراد باید به صورت حضوری مراجعه کنند چون تلاشمان بر این است که به افرادی که به حرم مطهر رضوی رفت و آمد دارند خدمت داده شود و در کمترین زمان ممکن حتی الامکان تا زمانی که زائر در مشهد است نوبت دهی انجام شود. مجاوران نیز به همین گونه است اما ملاحظاتی که برای نوبت دادن زائران داریم بیشتر است چون ممکن است زائری چند ساعت قبل از رفتنش به اینجا مراجعه کند لذا ما تلاشمان را می کنیم وقت مشاوره برای او در نظر بگیریم.

گرامی تاکید می‌کند وقت هایی که ما به مراجعان می‌دهیم تک جلسه‌ای است و اگر فردی نیاز به ادامه مشاوره داشته باشد او را به شعبه‌های دیگر مرکز مشاوره آستان قدس در سطح شهر ارجاع می‌دهیم که آن مراکز هزینه دارد و طبق تعرفه سازمان نظام روانشناسی محاسبه می‌شود.

خادمیاران مشاور مشهدی و کشوری
کلینیک مشاوره حرم مطهر رضوی به صورت خادمیاری اداره می‌شود و تمامی افراد به عبارتی خادم حرم مطهر رضوی هستند. اینها را گرامی می‌گوید و ادامه می‌دهد: ذیل بخش خادمیاری، کلینیک در دیگر مراکز استان و سطح کشور نیز نمایندگانی دارد. اگر مراجعی به اینجا بیاید و نیاز به ادامه جلسات مشاوره داشته باشد شماره او به دبیر کانون خادمیاران مشاور استانش داده می‌شود تا از طریق آنها پیگیری شود.

یکی دیگر از خدمات جدید که مورد استقبال قرار گرفته خدمت مشاوره حقوقی به صورت خادمیاری است که هر روز هفته وجود دارد و این افراد وکلای مشهدی هستند؛ اما روزهای پنجشنبه ساعت 9 تا 13 مشاوره حقوقی خادمیاران استانی به طور ویژه برگزار می‌شود که بیشتر آنها از جمله قضات و روسای دادگستری سراسر کشور هستند تا زائران مختلف از حضور آنها بهره مند شوند. این افراد ذیل خادمیاران آستان قدس رضوی قرار دارند که با توجه به حرفه و تخصص خود در این مرکز خدمت رسانی می کنند.

مشاورانی که پشت میزهای خدمت، گوش شنوایی برای زائران بودند
کلینیک مشاوره حرم مطهر رضوی صرفا در همان محل باب الهادی خلاصه نمیشود و تلاش کرده خدمت خود را در حرم توسعه دهد اگرچه با موانع اداری روبرو می‌شود و به گفته مدیر کلینیک، دوست دارد این مرکز را در جای جای حرم مطهر رضوی همچون دفاتر پاسخگویی به مسائل شرعی گسترش دهد.
در روزهای شلوغ حرم مطهر رضوی که زائران بیشتری گرد این حریم جمع می‌شوند مانند ماه مبارک رمضانی که گذشت و با تعطیلات نوروزی همزمان بود این کلینیک میزهای خدمت مشاوره‌ای را در دارالحجه و رواق کتاب راه اندازی کرد و شب های ماه مبارک طرح افطار تا سحر را برگزار کردند که از سوی خادمیاران مشاور استقبال خوبی صورت گرفت و هر شب تا ساعت 10 شب، گوش شنوای حال دل زائران و مجاوران بودند.

پذیرش 10 هزار مراجعه کننده در سال 1402
گرامی به آماری که جلوی رویش قرار دارد نگاهی می‌اندازد و می‌گوید: ما روزانه به طور میانگین 40 نفر را پذیرش می‌کنیم و سال 1402 نیز به حدود 10 هزار و 406 زائر و مجاور خدمات مشاوره ای و حقوقی داده‌ایم که از این میان حدود 4 هزار نفر زائر و 6 هزار نفر مجاور بودند؛ همچنین 3 هزار و 723 نفر مراجعه کننده آقا و 6 هزار و 683 نفر هم خانم داشتیم. 
در طرح میز خدمت نیز که امسال در ایام ماه مبارک داشتیم میزان پذیرش به صورت روزانه تا 90 نفر افزایش پیدا کرده بود که نشان دهنده استقبال مراجعان است و ما هم از اینکه کمکی به حال خوب افراد می‌کنیم خوشحالیم. علاوه بر مشاوره فردی، مشاوره‌های گروهی با موضوعات تربیتی و فرزندپروری، وسواس، ازدواج و مشاوره پیش از ازدواج نیز از دیگر خدمات کلینیک مشاوره آستان قدس است که سال گذشته50 جلسه با حضور 660 مراجع را برگزار کردیم.

پناه دوم زائران اینجاست
اینکه نگاه زائر و مجاور به کلینیک مشاوره حرم مطهر رضوی جور دیگری است و نگاه امنی دارند در برخورد مراجعان و درخواست هایشان کاملا مشخص است. اینجا هم نوجوان 15، 16 ساله برای مشاوره تحصیلی مراجعه می‌کند؛ هم پیرمرد 60 ساله ای که در کهنسالی چراهای زیادی پیش رویش دارد، هم مردان و زنان میانسالی که با مشکلات خانوادگی دست و پنجه نرم می‌کنند و آمده‌اند اینجا تا راهی برای چاهی که در آن افتاده اند بیابند. مشاوران نیز قبل از شروع کار خود، خود را به صاحب این حریم می‌سپارند و از آقا مدد می‌گیرند تا بهترین خدمت را در زمانی که دارند به زائر ارائه دهند. اینجا قبل از آنکه روابط در اتاق درمان نقش مشاور و مراجع دیده شود، خادمیار و زائر و مجاورانی حضور دارند که یک نقطه اشتراک آنها را به هم وصل کرده است و آن هم وجود مقدس امام مهربانی هاست.

گرامی می‌گوید: بارها به چشم خود دیده ام زائری که مستاصل و از همه جا مانده و رانده شده، به اذن امام پایش به این مرکز باز شده و تنها دنبال سوسوی امیدی برای ادامه زندگی بوده است و بعد از 45 دقیقه گفتگو با مشاور، با لبی خندان اتاق را ترک کرده است و این برای ما که در این حریم خدمت می‌کنیم لذتی وصف ناشدنی است.

خانم گرامی، مدیر کلینیک مشاوره آستان قدس فهمیده کجا ایستاده است و می‌گوید: می‌دانم و باور دارم هر زائری که پا به این حریم می‌گذارد دردی در درون خود احساس کرده است و دلش می‌خواهد با امام و درد دل کند تا سبک شود. 
به گمان من زائر بعد از آنکه حال دلش را به حال این حریم گره می‌زند باز هم نیاز دارد تا خاطرش هم راحت شود و اینجا دومین پناهگاه امن زائر است که خب! حالا بیاید با مشاوری که می‌تواند او را در زندگی به صورت اصولی و تخصصی راهنمایی کند هم کلام شود و از دانسته های مشاور استفاده کند.

منبع: آستان نیوز