ثروت سبز زاگرس در خطر نابودی
تاریخ انتشار: ۷ اردیبهشت ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۱۷۲۱۱۰۹
ایسنا/چهارمحال و بختیاری ثروت سبزی که در دل مراتع و رویشگاه گیاهان دارویی در چهارمحال و بختیاری نهفته است، سالانه بر اثر بی‌مبالاتی سودجویان و ناآگاهی مردم از بین می‌رود، گیاهان دارویی یکی از ظرفیت‌های عظیم در مراتع است که هرساله در فصل بهار مردم را به سمت برداشت این گیاهان می‌کشاند.
به گزارش ایسنا، چهارمحال و بختیاری دارای ۱۰ شهرستان است و حدود یک میلیون و ۴۰۰ هزار هکتار از مساحت استان را مراتع و جنگل‌ها تشکیل می‌دهد که رقمی معادل ۸۶.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
باوجود اعمال محدودیت‌ها و ممنوعیت‌ها برای بوته‌کنی گیاهان دارویی کمیاب اما همچنان شاهد فروش برخی گیاهان دارویی و خوراکی کمیاب مانند کلوس، بنسرخ، تره، موسیر، سیردینگ و ... توسط دستفروشان در نقاط پرتردد شهر شهرکرد هستیم، عموما گیاهان دارویی از جمله کلوس با قیمت‌های نجومی به فروش می‌رسد، همین موضوع موجب می‌شود تا انگیزه سودجویان برای قاچاق این نوع گیاهان دارویی و خوراکی بالا برود.
تره کوهی، موسیر، کنگر، ریواس، کلوس، بنسرخ، سیردینگ و ... از جمله گیاهان دارویی و خوراکی در چهارمحال و بختیاری است که طرفداران زیادی دارد و از این گیاهان در تهیه غذاهای محلی نیز استفاده می‌شود، عموما گیاهان دارویی رویشی طبیعی دارند، اما بسیاری از دوستداران محیط‌زیست و منابع طبیعی معتقدند در طی سال‌های گذشته هجوم بی‌رویه بسیاری از مردم برای جمع‌آوری این گیاهان موجب شده تا این‌گونه‌ها در معرض آسیب جدی و انقراض قرار بگیرند.
تشکیل ۴۵۶ پرونده بوته‌کنی محصولات مرتعی در سال گذشته
طبق گزارش روابط‌عمومی اداره‌کل منابع‌طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری حسن عسگری جانشین فرمانده یگان حفاظت اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان چهارمحال و بختیاری، اظهار کرد: سال گذشته ۲۴۱۷ پرونده تخلف در عرصه‌های منابع طبیعی استان تشکیل شد که از این تعداد ۴۵۶ پرونده در خصوص بوته کنی محصولات مرتعی بوده است.
وی بیان کرد: مجموع کشفیات در این حوزه ۴۲۹۰ بوته با ۲۲۰۴ کیلوگرم بود.
کلوس و بنسرخ در معرض خطر انقراض قرار دارند
فرامرز مردانی رییس اداره مرتع اداره‌کل منابع طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به اینکه گیاهان دارویی و خوراکی در سطح استان پراکنده هستند، اظهار کرد: این گیاهان دارویی عمدتا خودرو هستند و باتوجه به اینکه این گیاهان زراعی نیستند جزو منابع ژنتیکی گیاهان دارویی محسوب می‌شوند.
وی با بیان اینکه گیاهان دارویی عمدتا با سطح تراکم پایین در سطح مراتع وجود دارند، عنوان کرد: برخی افراد از روی ناآگاهی و برخی نیز از روی سودجویی اقدام به ریشه‌کنی این گیاهان دارویی می‌کنند، زمانی که گیاه از ریشه درآورده شود، سال آینده توان رویش را از دست خواهد داد، بنابراین هرساله به این علت تراکم گیاهان دارویی در سطح مراتع کاهش پیدا می‌کند.
مردانی با بیان اینکه گیاهان دارویی مانند کلوس و بنسرخ در حال انقراض هستند، گفت: متاسفانه عده‌ای از روی ناآگاهی در هنگام برداشت کلوس آن را ریشه‌کن کرده‌اند و تنها توانستیم از این گونه در حال انقراض در منطقه سرآقاسید با مشارکت مردم محلی محافظت کنیم.
رییس اداره مرتع اداره‌کل منابع طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری یادآور شد: زراعی کردن و توسعه گیاهان دارویی قبل از برداشت یک راه‌حل مناسب برای حفاظت از گونه‌های در حال انقراض است، اگر دام زودتر از موعد مقرر و قبل از موعد بذردهی گیاهان دارویی وارد منطقه شود به گیاه آسیب وارد می‌کند و دیگر زادآوری نمی‌کند، هرساله تعدادی از گیاهان دارویی رو به انقراض می‌روند.
وی با اشاره به اینکه زمان ورود دام به مرتع ۲۵ اردیبهشت‌ماه تعیین شده است، گفت: زیرا معمولا زمان رشد گیاهان خوش خوراک در اردیبهشت است، بنابراین باید ورود دام مدیریت شود، اما امسال به‌علت خشکسالی زمان ورود دام به مراتع ۱۰ اردیبهشت تعیین شد.
مردانی ادامه داد: عموما سودجویان آسیب زیادی به مراتع وارد می‌کنند، در زمان نامناسب وارد مناطق محل رشد و نمو گیاهان دارویی می‌شوند و اقدام به ریشه‌کنی این گیاهان می‌کنند، در حال حاضر تراکم گیاهان دارویی مانند تره در نقاط مختلف کاهش چشمگیر داشته است.
رییس اداره مرتع اداره‌کل منابع طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری با برای اینکه برای محافظت از عرصه‌های مرتعی طرح ۹ در ۹۹ در سال جهش تولید در استان اجرایی شد، توضیح داد: سال گذشته بذر گیاهان دارویی مانند کلوس، ریواس، آنغوزه، باریجه و ... در اختیار مرتع‌داران قرار گرفت تا این گیاهان زراعی شوند و تراکم آنها بالا برود.
وی با تاکید بر اینکه وضعیت خشکسالی در چهارمحال و بختیاری نگران‌کننده است،بیان کرد: این موضع تولید گیاهان دارویی را کاهش می‌دهد، اما اگر گیاهان دارویی به تولید انبوه برسد، شرکت‌های تعاونی بسیاری برای خرید این گیاهان متقاضی هستند.
برداشت بی‌رویه گیاهان خوراکی و دارویی سبب انقراض این‌گونه‌ها در برخی از مناطق چهارمحال و بختیاری شده است، باتوجه به اینکه معمولا رویشگاه این گیاهان ارزشمند دارویی و خوراکی در مناطق صعب‌العبور استان قرار دارد، اما همچنان شاهدیم که این گیاهان از دسترس سودجویان مصون نیستند.
برای حفظ این گیاهان باارزش، علاوه بر آموزش نحوه برداشت صحیح بهره‌برداران، باید کشت گیاهان خوراکی و دارویی، ایجاد صنایع تبدیلی و ارائه آموزش از طریق رسانه‌های دیداری و شنیداری جهت بهره‌برداری اصولی از محصولات مرتعی و جنگلی در دستور کار قرار گیرد تا بتوان این سرمایه‌های ارزشمند را برای نسل آینده حفظ کرد.
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: استانی اقتصادی منطقه چهارمحال و بختیاری گياهان دارويي اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری گیاهان دارویی و خوراکی گیاهان دارویی مانند
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۱۷۲۱۱۰۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
کهگیلویه و بویراحمد بهشت سرمایه‌گذاری در عرصه گیاهان دارویی؛ فرصتی که از دست می‌رود
کهگیلویه و بویراحمد را می‌توان بهشت گیاهان دارویی دانست، ظرفیتی که در صورت استفاده بهینه از آن به اشتغال به گِل نشسته این دیار کمک بسیاری می‌کند.
به گزارش خبرگزاری ایمنا از کهگیلویه و بویراحمد، امروزه استفاده از گیاهان دارویی در علم پزشکی بر اساس آموزه‌های گذشته به یک باور تبدیل شده‌است و برتری درمان از طریق طب سنتی و گیاهان دارویی به دلیل استفاده کمتر مواد شیمیایی در فرآورده‌های داروی گیاهی مورد تأکید بسیاری از صاحب‌نظران علم پزشکی است.
استان کهگیلویه و بویراحمد با داشتن اقلیم چهارفصل و قرار گرفتن در دامنه رشته کوه‌های دنا از ظرفیت بالایی در برخورداری از گیاهان دارویی برخوردار است، ظرفیتی که در سایه توجه نکردن و کمبود زیرساخت‌ها و نبود عزم جدی از سمت مسئولان استانی به باد فراموشی سپرده شده‌است.
کهگیلویه و بویراحمد بهشت سرمایه‌گذاری در عرصه گیاهان داروییوجود ۲۸ درصد انواع گیاهان دارویی کشور در استان کهگیلویه و بویراحمد ظرفیت مناسبی برای رونق تولید و کاهش بیکاری است، اما به‌دلیل بی‌تدبیری مسئولان و متولیان امر سهم مؤثری در اقتصاد این استان و کاهش بیکاری ندارد.
۴۴۵ گونه گیاه دارویی از مجموع دو هزار گونه در کشور ایران، معادل ۲۸ درصد در سطح ۷۲۴ هزار هکتار از مراتع کهگیلویه و بویراحمد رویش دارد و در واقع در زمینه گیاهان دارویی این استان رتبه نخست کشور را دارد، این در حالی است که این استان، در زمینه بیکاری در رتبه‌های اول قرار گرفته است.
کهگیلویه و بویراحمد دارای ۴۶ گونه گیاهی بومی و سه گیاه دارویی کمیاب دنیا شامل «باریجه»، «آنغوزه» و «گزانگبین» است که به وفور در ارتفاعات استان دیده می‌شود، علاوه بر این از «بیلهر، جاشیر خوراکی، تره کوهی، کلوس، بن سرخ، کارده، آویشن، لاله واژگون، ترنجبین، خارو، خشت، چوش، درمه، برنجاس، کاسنی و سیاه دانه» می‌توان به عنوان گیاهان دارویی و خوراکی در کهگیلویه و بویراحمد نام برد که در فصول مختلف مورد دستبرد سودجویان قرار می‌گیرد و همین امر نسل این گیاهان را در معرض نابودی قرار داده است.
سیدعلی معتمدی‌پور رئیس سازمان جهادکشاورزی کهگیلویه و بویراحمد می‌گوید: کمتر کسی است که نداند استان کهگیلویه و بویراحمد رویشگاه هزاران گونه گیاهی ارزشمند و صدها گونه کمیاب و ده‌ها گونه آندمیک دارویی است، اما آنچه موجب شده تا از این ظرفیت به خوبی استفاده نشود، این است که حلقه‌های این زنجیره به هم متصل نیستند و فعالیت‌هایی که در این حوزه می‌شود، کاملاً جزیره‌ای و پراکنده است.
وی معتقد است که ابتدا باید یک نقشه راه کلی ترسیم و این صنعت را ساماندهی و یکپارچه کنیم، به عبارتی تنها راه نجات این صنعت را از بن‌بست خارج کردن آن و ایجاد یک زنجیره کامل ارزش از صفر تا ۱۰۰ و اتصال آنها به همدیگر می‌داند.
نبود ارتباط تولید، صنعت و کشاورزان با یکدیگر، چالش مهم در استفاده از ظرفیت گیاهان داروییمعتمدیپور با بیان اینکه یکی از خلاءهای این حوزه ارتباط نداشتن بخش تولیدی و صنعتی گیاهان دارویی با بدنه اجرایی و کشاورزان است، می‌گوید: ابتدا باید سیمای کلی گیاهان دارویی را تکمیل کنیم و بدانیم که در این صنعت، چه کارخانه‌های فرآوری با چه تولیداتی فعال است، برای تأمین مواد اولیه آنها چه گیاهانی و در چه سطحی کشت شود و از مشکلات تولیدکنندگان و واحدهای فرآوری در بازار فروش و صادرات اطلاعات کافی داشته باشیم.
وی تصریح می‌کند: برنامه ما در جهاد کشاورزی استان این است که دو سیاست کلان‌بخش کشاورزی یعنی اصلاح الگوی کشت و کشاورزی قراردادی را به صنعت گیاهان دارویی وارد کنیم و راهبرد تشکیل زنجیره ارزش غذایی را در این مورد اجرایی و نهایی کنیم.
معتمدی‌پور ادامه می‌دهد: در حال حاضر به دلیل برقرار نشدن ارتباط و اتصال بین حلقه‌های زنجیره گیاهان دارویی، حتی مواد اولیه چند کارخانه بزرگ این حوزه از سایر استانها تأمین می‌شود که برنامه ما این است که با اصلاح الگوی کشت، بخشی از مزارع خود را به تأمین مواد اولیه مورد نیاز این کارخانه‌ها از جمله سینره، زربند، آسه و سایر واحدهای تولیدی اختصاص دهیم.
وی می‌افزاید: در گام دوم نیز سیاست راهگشای کشت قراردادی را در این حوزه نیز عملیاتی می‌کنیم و با همکاری بخش خصوصی فعال با کشاورزانی که مایل به کشت گیاه دارویی باشند، از سوی کارخانه‌ها قرارداد بسته می‌شود تا در یک زنجیره مطمئن هم مواد اولیه مطمئن داشته باشیم، هم کشاورز ما نگران فروش محصولاتش نباشد.
ضرورت معرفی ظرفیت‌های گیاهان دارویی کهگیلویه و بویراحمد به دنیارئیس سازمان جهاد کشاورزی کهگیلویه و بویراحمد یکی دیگر از حلقه‌های زنجیره گیاهان دارویی را صادرات می‌داند و می‌گوید: نمایشگاه بزرگی که در اردیبهشت در تهران برگزار می‌شود، می‌تواند سکوی پرتاب این صنعت به سوی توسعه و بالندگی باشد، چرا که تجار و بازرگانان بسیاری از کشورها در این نمایشگاه حضور پیدا می‌کنند و علاوه بر بازاریابی برای تولیدات خود می‌توانیم سرمایه‌گذار نیز جذب کنیم.
وی تصریح می‌کند: اگر می‌خواهیم گیاهان دارویی به یک ظرفیت واقعی و عملی در سفره مردم تبدیل شود، ابتدا باید فعالیت‌های همه نهادهای مرتبط با اشتغالزایی همانند کمیته امداد، بنیاد علوی، ستاد اجرایی، جهاد کشاورزی و از طرفی گمرک، دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی و همه و همه باید تحت یک فرماندهی و برای یک هدف مشترک انجام شود و زنجیره ارزش این صنعت ارزشمند کامل شود.
معتمدی‌پور با بیان اینکه راهی نداریم جز اینکه حلقه‌های مواد اولیه، فرآوری، تجاری‌سازی، بازاریابی، اشتغال، صادرات، فرهنگ‌سازی، آموزش و تحقیقات و همه بازیگران این صنعت به ویژه کشاورزان دارویی کار، منابع طبیعی و مرتع‌کاران و همه و همه را به هم متصل و مرتبط کنیم، می‌گوید: جهاد کشاورزی گام‌های مؤثری در این زمینه برداشته است اما خروجی نهایی و مطلوب این کار نیازمند مشارکت و همکاری بسیاری از نهادهای بیرونی و بخش خصوصی است.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی کهگیلویه و بویراحمد، گام بعدی در تشکیل زنجیره گیاهان دارویی را برقراری ارتباط میان این زنجیره با دیگر زنجیره‌ها از جمله در شیلات می‌داند و می‌افزاید: ما به کمک زنجیره گیاهان دارویی می‌توانیم داروهای دامپزشکی برای صنعت ماهی استان تولید کنیم یا آفت‌کش‌ها در بخش زراعت، بنابراین ابتدا باید حلقه‌های زنجیره ارزش در هر بخش را کامل کنیم و بعد برای برقراری ارتباط هدفمند میان زنجیره‌های ارزش محصولات مختلف اقدام کنیم.
کمک به ایجاد واحدهای فرآوری گیاهان دارویی، برنامه دولت سیزدهم در کهگیلویه و بویراحمدسیدعلی احمدزاده استاندار کهگیلویه و بویراحمد هم در این ارتباط می‌گوید: به منظور ترویج و استفاده از گیاهان دارویی استان چندین برنامه در دستور کار مجموعه اجرایی دولت در استان قرار گرفته است.
وی این استان چهار فصل را ظرفیت بسیار مناسبی برای تولید و اشتغال می‌داند و می‌افزاید: برنامه‌ریزی جهادی در راستای توسعه کشت گیاهان دارویی به بهبود کسب و کار و توسعه استان کمک زیادی می‌کند.
احمدزاده با بیان اینکه کمبود زیرساخت‌ها در استان، یکی از مشکلات است، ادامه می‌دهد: ایجاد کارخانه‌های فرآوری گیاهان دارویی نظیر کارخانه فرآوری گیاهان دارویی گچساران نقش مهمی در تشویق بهره‌برداران و جذب سرمایه‌گذاران در زمینه گیاهان دارویی خواهد داشت.
به گزارش ایمنا، گیاهان دارویی با خواص بی‌شمار صنعتی و خوراکی در ارتفاعات مناطق روستایی استان وجود دارد که با برنامه‌ریزی اصولی و علمی مسئولان می‌تواند تجارت پرسودی هم در زمینه جذب گردشگری روستایی برای مردم استان رقم بزند.
از آنجا که توسعه گردشگری در یک منطقه همواره متأثر از توان‌ها و قابلیت‌های محلی است بنابراین وجود گیاهان دارویی در مناطق روستایی این دیار می‌تواند یکی از راه‌های توسعه صنعت گردشگری همراه با ایجاد درآمدزایی برای مردم کهگیلویه و بویراحمد باشد.
برنامه‌ریزی برای بهره‌برداری مناسب و علمی از گیاهان دارویی مانند آویشن، بومادران، پونه، موسیر کوهی و لاله‌های واژگون یکی از دیگر از قابلیت‌های گردشگری درشهرستان‌های استان است.
بنابراین با توجه اینکه گردشگری یکی از صنایعی است که به سرعت در حال رشد است با رشد و رونق گردشگری نیازها و تقاضاهای جدید پیش می‌آید و میزان تقاضا نسبت به کالاها، خدمات و امکانات موجود افزایش پیدا می‌کند.
گیاهان دارویی در مناطق روستایی کهگیلویه و بویراحمد می‌تواند محیطی برای ایجاد کسب‌وکارهای جدید را فراهم کند و موجب افزایش روحیه کارآفرینی در بین روستاییان شود و رونق گردشگری، محیط روستا را از نظر اقتصادی، به محیطی پویا تبدیل می‌کند و در واقع، محیط روستا به محیطی انگیزشی و محرک برای کارآفرینی تبدیل می‌شود.
کد خبر 745796
مدیررسانهای پرسپولیس: سپاهان به جای شکایت بیجا، عذرخواهی کند