گونه‌های مغفول مانده سریال‌های تلویزیون/ ضرورت‌هایی که فراموش شده‌اند!
تاریخ انتشار: ۱۱ اردیبهشت ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۱۷۶۲۲۱۳
منتقد سینما و تلویزیون اعتقاد دارد ساخت کمدی‌های متعدد و یا ژانر ماجراجویی و امنیتی، جذاب و سالم است. اما از درون این‌گونه و ژانر جذاب، آنقدر حرف و حدیث در می‌آورند که نگو و نپرس!!! - اخبار فرهنگی -
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، سریال‌سازی در تلویزیون چند سالی است گرفتار نقد و انتقادهای فراوانی شده و اولین نکته مقایسه سریال‌های جدید با سریال‌های قدیمی است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
این نکته‌ها و مطالب حولِ محور آنتن نوروز و رمضان 1400 نیست؛ اما در میان این همه سریال که هر شب روی آنتن شبکه‌های یک، دو، سه، چهار و پنج می‌رود نشانه‌هایی از عدم نظارت کیفی دیده نمی‌شود؛ در حالیکه این روزها مخاطب درگیرِ عبور از خط قرمزها، اشرافی‌گری و تجمل و ابتذال در نمایش‌خانگی است و از ضعف در سریال‌های تلویزیون به آن مدیوم‌ها و حتی دانلود سریال‌ها و فیلم‌ها در فضای‌مجازی پناه می‌برد.
نکاتی که آنتن ماه رمضان نشان داد
آنچه گفته می‌شود قرار است با حضور معاون جدید سیما (حمید شاه‌آبادی) نگرش ساخت سریال بنابر ذائقه‌سنجی و نظرسنجی مخاطبان پیش برود؛ شاهد تعدد در ژانر، سوژه‌های تکراری و آپارتمانی، تمرکز در پایتخت و بدون المان و فرهنگسازی نباشیم. آنتن ماه رمضان نشان داد که مخاطبین اولاً به کمدی نیازمندند؛ همان‌طور که در آی‌فیلم و دیگر شبکه‌ها به دنبال کارهای گذشته رضا عطاران بودند. ثانیاً شیفته سریال‌های ماورایی‌اند که پیش از آن در ماه رمضان تلویزیون بارها شاهدش بوده‌ایم.
تلویزیون هرچند سوژه‌ها و اتفاقات مختلفی را دستمایه کارهای جدید خود قرار می‌دهد اما از آن دوران طلایی سریال‌سازی‌اش خصوصاً در ماه رمضان و مناسبت‌های دیگر فاصله گرفته است، چرا که هنوز هم قدیمی‌های تلویزیون پرطرفدارند و این خودش نوعی تهدید و خطر محسوب می‌شود. بازپخش چندین‌ساله کارهای رضا عطاران مشتری پروپاقرص دارد یا سریال‌های ماورایی سیروس مقدم و علیرضا افخمی که درباره عقوبت کار و بهشت و جهنم در ماه رمضان صحبت می‌کردند یا ملودرام معروفِ "میوه ممنوعه" حسن فتحی هم تأثیرگذار بودند و هم ماندگار.
اعتبارِ در خطرِ تلویزیون با سریال‌های دقیقه نودی
تلویزیون و سریال‌هایش زمانی قصه‌گو بودند و نداشتن فضای قصه‌گویی در سریال‌ها باعث شده است که این مجموعه‌های تلویزیونی نه‌تنها به ماندگاری نرسیده بلکه در زمان پخش هم به هیچ توفیقی دست پیدا نکرده‌اند. به‌جای تصویب فیلمنامه با چهار قسمت یا در حد طرح و سیناپس، در ضوابط ایده‌پردازی و خلق شخصیت و روایتگری، تجدیدنظر کنند. اعتبار تلویزیون با سریال‌های دقیقه نودی و نگارش فوری و بدون تأمل فیلمنامه‌هایی که عمدتاً خرده داستان‌اند، در نظر مخاطب از بین می‌رود.
حاشیه‌ها و چالش‌های رمضانی‌های 1400
حذف "رعد و برق" از کنداکتور شبکه پنج، انتقادها نسبت به گریم، موسیقی و شباهت کاراکتر یاور با حشمت فردوس (ستایش) و شروعِ "بچه مهندس" با ماجرای پهپادی "RQ170" و همچنین بحث احضار روح و رده‌بندی سنی (+14) جزو چالش‌هایی بود که در همان قسمت‌های ابتدایی سریال‌های رمضانی 1400 مطرح شدند. البته رقابت میان این سه سریال در فضای تلوبیون و تلویزیون ادامه دارد و باید دید در دهه پایانی ماه رمضان برگِ برنده دست کدام سریال و یا کدام شبکه خواهد بود؟
در میان سه کارگردان سریال‌های تلویزیونی، علیرضا افخمی به نوعی رکورددار ساخت سریال‌های ماه رمضانی است و از طرفی سعید سلطانی هم با ساخت سریال‌های ملودرام، شیوه‌های جلب نظر تماشاگران تلویزیون را می‌شناسد. احمد کاوری کارگردان فصل چهارم "بچه مهندس" هم به عنوان بازیگر و هم سریال‌ساز از سابقه کمتری برخوردار است اما او هم به نوعی مدعی شناخت رگِ مخاطب است.
شیوه‌های جذب مخاطب، جاهای خالی و ضرورت‌هایی که فراموش شد
محمود گبرلو منتقد سینما و تلویزیون درباره سریال‌سازی رسانه ملّی در قالب یادداشتی به نکاتی اشاره کرده که قابل توجه‌اند؛ البته که این نکات منحصر به سریال‌های ماه رمضانی نیست؛ او در این یادداشت آورده است:
"سریال‌سازی مدرن یک پدیده شگفت‌آور و پرفراز و نشیبی است. در این مجموعه نیازهای مخاطبین، سریالی برنده است که بتواند مخاطب بیشتری را جذب کند و تلویزیون جمهوری اسلامی از این قاعده مستثنی نیست. صرف اینکه سریالی ساخته شود تا ضمن سرگرمی مخاطب حرف و نظریه‌ای منتقل شود کافی نیست.
شیوه‌های جذب مخاطب سریال تغییر کرده و صد البته تحقیق و پژوهش امری ضروری است و این نظریه با اعتقاد به پایبندی آرمان‌ها و ارزش‌های نهفته در این مسیر طولانی بیان می‌شود. عرصه فرهنگ و هنر به خصوص تولید بسته‌های تصویری جذاب، هر روز با ایده و روش نویی بیان می‌شود و هر نظریه‌ای که به نوعی سد راه تولید آنان قرار گیرد.
باید در لحظه، تصمیم‌گیری و به روزرسانی شود و در طول تاریخ فقه اسلامی این‌گونه بوده یعنی هر مرجع و عالمی پس از مراجعه به کارشناسان و صاحب‌نظران نظریه فتوایی خود را بیان می‌فرمودند. نمونه آن، سال‌ها پیش هنگام پخش سریال "پاییز صحرا" پیش آمد که امام راحل، برطرف کردند و یا این اواخر در دیدار کارشناسان با مقام معظم رهبری درباره شوخی در سریال‌ها پیش آمد که ایشان رفع کردند.
اصول کار هنر بدین‌گونه است که باید هر لحظه از شکوفایی ذهن و فکر یک هنرمند استقبال کرد نه آنکه گارد منفی گرفت و چشم و گوش بسته بدون شناخت ابزارهای نوین که بالطبع مفاهیم متفاوتی را بیان می‌کنند خط بطلان کشید وگرنه همه سریال‌سازان می‌توانند برای جذاب مخاطب یک فرمول ثابت و اصولی را رعایت کرده و با ساخت سریالی ادعای موفقیت و پیروزی بکنند اما چون با تکنیک‌های نوین آشنا نیستند و ارتباطی هم با رهبران و عالمان فکری ندارند و طبعا! شناختی از جامعه و مخاطبش ندارد آن سریال، خنثی و بی‌خاصیت می‌شود.
نکته مهمی که در این مسیر نادیده گرفته می‌شود که هم سریال‌سازان و هم رهبران و مدیران فکری اعتقادی به آن توجه ندارند تغییر ذائقه مخاطب امروز ایرانی است. مخاطب امروز ضمن اینکه با باورها و دیدگاه‌های انقلابی و دینی رشد کرده و مبنای زندگی خود را بر این اساس برنامه‌ریزی کرده، از تکنیک و دانش روز هم آگاهی کامل یافته و به شدت مسلّط است. در شرایطی سریال ر ا می‌پذیرد که همراه با شعور و بینش‌اش باشد در غیر این‌صورت وقت خود را هدر نداده و سریع شبکه یا سریالی را انتخاب می‌کند که نیازش را برآورده می‌کند.
اکثر تماشاگران سریال‌بین، افراد روشن و آگاهی‌اند که ضمن نیاز به سرگرمی دنبال رفع مشکلات اجتماعی خانوادگی خود در روابط انسانی، همدلی و همراهی برای یک زندگی بهتر است، هستند. بنابراین تماشاگر سریال‌بین ایرانی می‌تواند تماشاگر همه سریال‌های دنیا هم باشد که به او، راه و روش خوب زیستن و برخوردهای فرهنگی انسانی را بیاموزد و مخاطبین شبکه‌های متعدد دنیا هم اینگونه‌اند.
بدون شک اینجا منظور سریال‌های مبتذل، مخرب و یا معاند و ضد انقلاب نیست؛ آنها بحث‌شان جداست. مصداق‌هایش بسیار فراوانی دارد. یعنی در حال حاضر یک وحدت نظریه روابط انسانی و اجتماعی در بین همه مخاطبین سریال‌ها چه مسیحی و چه مسلمان و همه ادیان دیگر وجود دارد که نمی‌شود کتمان کرد. مثل تربیت و رشد کودک، خانواده، معضل نسل جوان، بحث خیانت، دزدی، دروغ، صداقت، پاکی نجابت و نکته مهم‌تر سرگرمی سالم و جذاب که به نظرم درک این نکات برنامه‌ریزان و سازندگان سریال‌های ایرانی را دچار معضل جدی کرده است.
در این میان اتفاقات دیگری در داخل ایران وجود دارد که مفهوم و مصداقش در سریال‌ها دیده می‌شود. ایجاد سرگرمی و تفریح در قالب کمدی که نیاز ضروری هم هست سال‌هاست در سریال‌سازی ایرانی فراموش شده البته نه آنکه نیست اما بسیار کمرنگ است آن‌هم در شرایطی که فشار اقتصادی زندگی را برای مردم سخت کرده و حتی اختلافات خانوادگی را گسترده کرده است.
یعنی از بعد روانشناسی آنقدر این هجوم و فشار سخت است که به اصطلاح، مغز هنگ کرده و قدرت مدیریت خانواده را به هم ریخته، تلویزیون به عنوان یک فرد راهگشا در خانواده که اینجا باید نقش‌آفرینی کند نقش خود را فراموش کرده در صورتی که الان و در شرایط بد، آنکه کارشناس و متبحر است نباید میدان را خالی کند. یکی از راه‌ها، ساخت کمدی‌های متعدد و یا ژانر ماجراجویی و امنیتی، جذاب و سالم است. اما از درون این‌گونه و ژانر جذاب، آنقدر حرف و حدیث در می‌آورند که نگو و نپرس!!!
به شدت برخی صاحبان قدرت (و یا در پی کسب قدرت )بر اثر توهمات فراوان، برخوردهای غلط و نادرستی با سریال‌های کمدی و یا ماجراجویی می‌کنند که اکثر سریال‌سازها عطایش را به لقایش بخشیده‌اند. و اگر هم کمدی و هیجان‌انگیز می‌سازند بیشتر رویایی است یعنی تماشاگر مصداق عینی‌اش را در اطراف خود نمی‌بیند. به همین دلیل کانال و سریال را تغییر می‌دهد.
در صورتی که قدرت فیلم در این است که معضلات و مشکلات انسان‌ها و جامعه را مطرح می‌سازد تا مخاطب به قضاوت درباره خود بپردازد و طبیعتاً بار روحی و روانی او کاسته می‌شود و می‌تواند در آرامش، شیوه جدیدی را برای گره‌گشایی مشکلات خود انتخاب کند. بنابراین نباید جرأت و شهامت و حتی گاه جسارت و خلاقیت سریال‌ساز را نادیده گرفت و بپذیریم آنچه که ما براساس ایدئولوژی خود برداشت می‌کنیم همانی است که مخاطب دریافت می‌کند.
رنگِ فیلم‌های سینمایی تلویزیون تغییر کرد/ یک هفته با فیلم‌های معناگرا و مذهبیشب قدر پای تلویزیون + جزئیاتناصر‌نصیر: مدیران تلویزیون در سفارش سریال، بی‌سلیقگی می‌کنند/ کسانی که به شبکه ترکیه‌ای رفتند اشتباه محاسباتی کردندمهران رسام: کار در تلویزیون سخت شده؛ بازیگر 50 میلیونی سابق، 500 میلیون میخواهدانتهای پیام/
منبع: تسنیم
کلیدواژه: رسانه ملی تلویزیون سریال رسانه ملی تلویزیون سریال سریال های تلویزیون سریال ها سریال سازی ساخت سریال ماه رمضان
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۱۷۶۲۲۱۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
ماجرای خانواده رضا عطاران در «بدل» چیست؟ / معرفی چهره‌های جدید
علیرضا مسعودی معروف به علی مشهدی درباره سریال جدید خود با نام «بدل» که با پایان مجموعه «هفت سر اژدها» از این شبکه پخش می شود به خبرنگار مهر بیان کرد: قصه و اتفاقات سریال «بدل» در سال ۱۴۰۲ رخ می دهد و درباره خانواده عطاران است؛ شهرام قائدی نقش پدر را در خانواده عطاران بازی می کند که نسل اندر نسل عطار هستند. پریسا مقتدی نقش همسرش را بازی می کند و عرفان آصفی نقش پسر خانواده را با نام رضا عطاران دارد.
وی درباره عرفان آصفی که بیشتر در تئاتر فعالیت داشته است توضیح داد: رضا عطاران که تحصیلات مرتبط با هوا و فضا در خارج از کشور دارد پس از پنج سال به ایران باز می گردد. نقش او را عرفان آصفی بازی می کند که سال گذشته در فیلم «ویلای ساحلی» کیانوش عیاری نقش اصلی را داشت و اینجا هم نقش اصلی سریال را دارد.
این نویسنده و کارگردان درباره قصه «بدل» بیان کرد: طرح این قصه را حدود ۲۰ سال پیش نوشتم و کنار گذاشتم و بعد از سال ها فکر کردم الان وقت آن است که ساخته شود.
مسعودی درباره نام رضا عطاران و اینکه برای این قصه با خود عطاران گپ و گفتی داشته است یا خیر بیان کرد: به هر حال من سال هاست در مقام نویسنده کار می کنم و سال های اخیر هم کارگردانی کرده ام. عطاران هم از مدل کاری من خبر دارد و برایش سوال نبود که چرا سراغ اسم او رفته ام. اما من زنگ زدم و برای استفاده از نامش از او اجازه گرفتم.
این فیلمنامه نویس درباره کمدی های سال های اخیر که نتوانسته است مخاطب را راضی کند، بیان کرد: من همه سریال های تلویزیون را می بینم چون آثار همکاران من است و همیشه این آثار را دنبال کرده ام. مساله این است که الان چهار یا پنج پلتفرم اصلی داریم و فضای مجازی هم بسیار فعال است. فضا نسبت به ۲۰ سال پیش خیلی تغییر کرده است. گرفتاری مردم هم بیشتر شده است. آن زمان شاید ساعت ۷ شب خانه بودید اما الان آنقدر دلمشغولی ها زیاد شده است که باید تا آخر شب کار کنید.
وی درباره اینکه سریالش چقدر می تواند فضای جدیدی در میان کمدی ها داشته باشد، عنوان کرد: این سریال هم از موقعیت های کمدی و هم از کمدی کلامی برخوردار است. شخصیت ها در این سریال فانتزی نیستند. شخصیت هایی که در این سریال انتخاب کرده ام به گونه ای هستند که مردم با آنها همذات پنداری دارند و ما به ازای آنها را می بینند. پیش از این هم سال ها تلاش کرده ام که مردم با شخصیت های آثارم ارتباط بگیرند و کاراکترها و شخصیت ها را اطراف خود دیده باشند.
نویسنده «کوچه اقاقیا» اضافه کرد: نویسنده هایی مثل پیمان و محراب قاسم خانی تخصص شان در فانتزی است ولی من هرچه ساختم مابه ازای آن را در زندگی خودم دیده ام مثل «نوروز رنگی» که چند سال پیش پخش شد و «بدل» هم چنین ویژگی ای دارد. غیر از شخصیت ها، بخشی از داستان هم براساس یک واقعیت است.
مسعودی در ادامه درباره حضور بازیگران در سریال های تلویزیونی با توجه به دستمزدهای شبکه خانگی بیان کرد: الان دستمزدها در پلتفرم ها آنقدر بالا و عجیب و غریب است که بسیاری از بازیگران را نمی توانید در تلویزیون داشته باشید. با این ارقامی که آن طرف رد و بدل می شود مگر می توانید به بازیگرانی چون جواد عزتی بگویید به تلویزیون بیاید. خود من با رقم های تلویزیون رویم نمی شود به اینها که رفقایم هستند بگویم به تلویزیون بیایند.
وی در پایان درباره اینکه چرا خودش به پلتفرم ها نمی رود و کار بسازد، بیان کرد: تلویزیون مخاطب بسیار بالایی دارد من ادعایم می شود تمام ایران را گشته ام و در سراسر ایران دیده ام که هنوز تلویزیون شان روشن است. شک نکنید یک سریال تلویزیونی در شبکه سه میزان بیننده اش خیلی بیشتر از سریالی است که در شبکه نمایش خانگی درباره اش بحث می شود.
منبع: خبرگزاری مهر
استرداد ۸۵ میلیون ریال به حساب زائران حج تمتع ۱۴۰۲