به نقل از «تسنیم»

بررسی مجدد ایجاد ۱۱۰ منطقه آزاد و ویژه/ چرا مصوبه مناطق آزاد از دستور کار مجمع تشخیص خارج نمی‌شود؟

تاریخ انتشار: ۱۴ اردیبهشت ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۱۷۹۶۶۱۸

با وجود ارجاع مصوبات گسترش مناطق آزاد و ویژه مجلس به مجمع تشخیص و اخبار به گوش رسیده مبنی‌بر چانه‌زنی دولتی‌ها و نمایندگان ذی‌نفع، باید دید اعضای مجمع با ترجیح منافع ملی به رانت‌های منطقه‌ای، همچنان بر آخرین موضع هیأت عالی نظارت باقی می‌مانند؟! - اخبار اقتصادی -

به گزارش خبرگزاری تسنیم،تصویب لایحه ایجاد 8 منطقه آزاد تجاری و 13 منطقه ویژه اقتصادی در مجلس دهم نه تنها با مقاومت همراه نشد، بلکه طرح شائبه‌برانگیز ایجاد 90 منطقه ویژه اقتصادی نیز به آن ضمیمه شد تا عزم و اراده دولت دوازدهم و مجلس دهم برای گسترش هر چه بیشتر مناطق آزاد و ویژه آشکار شود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

اما این پایان ماجرا نبود و با وجود 4 مرتبه تصویب ایجاد مناطق مذکور از شهریورماه 97 تا دی‌ماه 98 در مجلس، همه مصوبات بهارستانی‌ها از سوی شورای نگهبان و هیأت عالی نظارت مجمع، مغایر با قوانین بالادستی شناخته شد. به همین دلیل، اصرار بیش از حد نمایندگان در مرتبه پنجم و در واپسین روزهای مجلس دهم، حل اختلاف را به طور مستقیم به مجمع تشخیص مصلحت نظام کشانده است.

مرور دلایل رفت و برگشت مصوبات مرتبط با گسترش مناطق آزاد و ویژه میان مجلس و شورای نگهبان حاکی است، شورای نگهبان و هیأت عالی نظارت مجمع تشخیص مصلحت نظام در هر 4 مرتبه به دلایلی از جمله ایجاد تغییرات گسترده در لایحه دولت، مغایرت مصوبات با بندهای 11 و 17 سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی مبنی‌بر لزوم عمل‌گرایی در مناطق آزاد فعلی و کاهش وابستگی بودجه به نفت و نیز مغایرت با جزء "د" سیاست‌های کلی آمایش سرزمینی (تبعیض) و به استناد اصول 45، 74، 75 و 85 مصوبات مذکور را به مجلس عودت داده‌اند.

در کنار آنچه مطرح شد، سرایت تفکر توسعه‌ای درباره مناطق آزاد به نمایندگان مجلس قبل، برای افزایش 90 منطقه ویژه اقتصادی بدون تعیین محدوده جغرافیایی، کارکردها و کارشناسی‌های لازم، شائبه ترجیح منافع منطقه‌ای به ملی و البته استفاده انتخاباتی را پررنگ کرده است. همچنین امکان جانشینی واحدهای صنعتی در سراسر کشور در مناطق ویژه اقتصادی مد نظر نمایندگان، خطر حذف درآمدهای مالیاتی این حوزه و رخوت ناشی از مشوق‌های مقرراتی را تشدید می‌کند.

بررسی‌ها نشان می‌دهد، ضرورتسامان‌دهی معافیت‌های مالیاتی از بعد درآمدزایی، تنظیم‌گری و شفافیت‌زایی انکارناپذیر است؛ موضوعی که سیاست‌گذاری متضاد با آن، تأمین درآمدهای دولت در شرایط تحریمی و کرونایی را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد و علاوه بر بسترسازیسوءاستفاده مشمولان از پهنه معافیت‌ها،عدالت مالیاتی و شفافیت زنجیره مبادلات اقتصادی را به حداقل می‌رساند.

از طرفی گزارش عملکرد مناطق آزاد (حتی در سال‌های اخیر) حکایت از چربش قابل توجه واردات به صادرات در این مناطق دارد؛ جایی‌که تراز تجاری منفی دست از سر مناطق با قدمت 30 ساله نیز بر نمی‌دارد و حکایت از کارکرد معکوس این مناطق برای اقتصاد ملی دارد.

بازوی پژوهشی مجلس و تکرار انتقادات به عملکرد و سیاست گسترش مناطق آزاد

در همین زمینه، اخیراً مرکز پژوهش‌های مجلس  در گزارشی با اشاره به این‌که هیچ یک از مناطق آزاد ایران موفق ظاهر نشده‌اند، آورده است: «عملکرد مناطق آزاد ایران طی سال های 1392 تا 1398 نشان می دهد، سهم این مناطق (با لحاظ صادرات خدمات) از صادرات غیرنفتی کشور حدود %1، از میزان تولید حدود %1، از تعداد واحدهای تولیدی فعال کمتر از %3، از جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی حدود %10 و از اشتغال‌زایی کل کشور حدود %4 است. میزان واردات کالا از طریق مناطق آزاد نیز حدود 2 برابر صادرات کالا از این مناطق به خارج از کشور است. شایان ذکر است وسعت مناطق آزاد بیش از 3 برابر وسعت شهرک ها و نواحی صنعتی کشور بوده، اما میزان اشتغال در شهرک های صنعتی بیش از 3 برابر اشتغال در مناطق آزاد کشور است.»

در بخش دیگری از این گزارش آمده است: «عدم دستیابی به اهداف تشکیل مناطق آزاد در راستای بند «11» سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی و همچنین در مقایسه با مناطق آزاد موفق جهانی ریشه در عوامل متعددی دارد که مهم‌ترین آنها عبارت‌است از: اعطای غیرهدفمند معافیت‌ها و امتیازات؛ وابستگی منابع درآمدی مناطق آزاد به واردات؛ نبود زیرساخت‌های متناسب با اهداف مولد؛ تعیین نامناسب وسعت و مکان‌یابی غیردقیق مناطق آزاد؛ عدم تمرکز بر وظایف تخصصی.»

پیشتر نایب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس، گسترش مناطق آزاد و ویژه را ایجاد دروازه‌های جدید برای واردات کالا و تحمیل هزینه به اقتصاد کشور به قیمت رونق نسبی محلی قلمداد کرده و اظهار داشت: «با توجه به پابرجابودن ایرادات متعدد به مصوبات مرتبط با گسترش مناطق آزاد و ویژه، احتمال تأیید مصوبات مجلس در این‌باره از سوی شورای نگهبان و مجمع بعید به نظر می‌رسد.»

گفتنی است، در واپسین روزهای سال گذشته مومنی دبیر شورایعالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی به منظور پیگیری لایحه تاسیس 8 منطقه آزاد تجاری_صنعتی و 13 منطقه ویژه اقتصادی در کشور و همچنین موارد مطرح در خصوص اصلاح قانون چگونگی اداره مناطقبا دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام دیدار و گفت‌وگو کرد.

رضایی در این دیدار بر لزوم توجه به نیازمندی های نقاط استراتژیک مرزی و مردم بومی آن مناطق تأکید کرد و گفت: با در نظر گرفتن همه جوانب، شرایط و ضروریات اقتصادی کشور، ظرفیت‌های محدوده‌های اعلام شده به عنوان جانمایی این مناطق، به زودی در این زمینه تصمیم‌گیری نهایی اعلام خواهد شد.

کارشناسان چه می‌گویند؟

کارشناسان معتقدند، در مقطع کنونی که بازنگری در قانون چگونگی اداره مناطق آزاد در دستور کار کمیسیون اقتصادی مجلس قرار گرفته و همچنان مناطق فعال آزاد و ویژه از ضعف عملکرد رنج می‌برند، گسترش مناطق آزاد و ویژه به صلاح اقتصاد کشور نیست. از طرفی، مادامی که آسیب‌شناسی عقب‌ماندگی مناطق فعلی احصاء و منجر به بهبود عملکردشان نشود، افزایش مناطق آزاد صرفاً بازی در زمین رقابت‌های سیاسی، جناحی و منطقه‌ای برای سوءاستفاده از مشوق‌های مقرراتی خواهد بود و مغایرت قوانین بالادستی با ذات چنین مصوباتی پابرجاست.

با این تفاسیر و با وجود ارجاع یک ساله مصوبات مجلس به مجمع تشخیص مصلحت نظام و اخبار به گوش رسیده مبنی‌بر چانه‌زنی دولتی‌ها و نمایندگان ذی‌نفع برای تصویب دست‌کم برخی از این مناطق، اعضای مجمع در آزمون استقلال رأی و تقدم منافع ملی به رانت‌های منطقه‌ای قرار گرفته‌اند و باید دید همچنان بر آخرین موضع هیأت عالی نظارت مجمع مبنی‌بر پابرجا بودن کلیه ایرادات وارده به مصوبات گسترش مناطق آزاد و ویژه باقی می‌مانند یا خیر!

انتهای پیام/

 

منبع: تسنیم

کلیدواژه: گسترش مناطق آزاد و ویژه مجمع تشخیص مصلحت نظام منطقه ویژه اقتصادی هیأت عالی نظارت شورای نگهبان منطقه ای

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۱۷۹۶۶۱۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

وزیر کشور: مناطق آزاد و ویژه از ارکان اقتصاد مقاومتی کشور هستند

به گزارش قدس خراسان، احمد وحیدی در همایش ملی مناطق آزاد تجاری صنعتی و ویژه اقتصادی سراسر کشور  اظهار کرد: همه گام های رشد و ارتقا را جمهوری اسلامی طی کرده و در قله ها به‌سر می‌برد اما کاستی و کمی هنوز در حوزه اقتصاد وجود دارد. مقام معظم رهبری فرموده‌اند یکی از مسائل ما استحکام اقتصادی است و اقتصاد باید درخور آرمان های کشور باشد. یک کشور با آرمان‌ها، رسالت و انتظارات جهانی باید اقتصاد کافی و چشم نواز داشته باشد.

وزیر کشور با اشاره به اینکه امروز جمهوری اسلامی قدرت کاملا تصویب شده و مقتدری دارد، افزود: به خصوص بعد از عملیات وعده صادق نوع نگاه کشورها، ملت‌ها و نوع اشتیاق آنها به جمهوری اسلامی  متفاوت شده‌است. همیشه در هر مرحله‌ای قدرت و اقتدار را تجربه کرده ‌ایم و تحسین جهانیان و ملت های آزاده و غیر وابسته و وابسته برانگیخته و ما امروز هم در همان مسیر اقتدار هستیم.

وی گفت: ما در حوزه های سیاسی دفاعی،امنیتی، علمی و فرهنگی بسیار در موقعیت‌های خوبی به‌سر می بریم. ما پیام انقلاب اسلامی و رسالت انقلاب اسلامی را داریم. آینده روشن انقلاب اسلامی را به جهانیان نشان دادیم.کدام کشور می‌تواند مانند ایران ظرفیت سیاسی، استقلال سیاسی و مانورهای سیاسی داشته باشد و همه از منظر خدا خواهی و سعادت بشری است. در حوزه امنیت و دفاعی و علمی در نرخ رشد در جهان اول هستیم.

وحیدی تاکید کرد: در اقتصاد ظرفیت‌ها فراوان است. ما از نظر تولید ناخالص و قدرت خرید با توجه به آنچه سازمان برنامه و بودجه اعلام کرده است در رتبه  ١٩ قرار داریم. جهاد امروز ما مهم است و باید ظرفیت های بالقوه را بالفعل تبدیل کنیم و کشور را در حوزه اقتصادی بر قله‌های افتخار بنشانیم. البته دشمن در مقابل سنگ اندازی می‌کند و نمونه آن تحریم‌ها است و موارد غیر تحریم هم وجود دارد اما اینها نباید از تلاش‌های ما بکاهد.

وزیر کشور ادامه داد: لذا جهاد مهم شکل گرفته است و هر کس مسئولیت هایی دارد و شما عزیزان جایگاه بسیار مهمی در این جهاد دارید و باید گام‌هایی در حرکت‌های بزرگ اقتصادی بردارید. مناطق آزاد و ویژه پرچم داران و بخش مهم، نقطه تعیین کننده و پیشران بزرگ در اقتصاد هستند.

وی با بیان اینکه مناطق آزاد از ارکان اقتصاد مقاومتی هستند، تاکید کرد: مقام معظم رهبری فرمودند مناطق آزاد و ویژه باید در جذب فناوری‌های پیشرفته، جذب منابع خارجی، توسعه صادرات و توسعه تولید عملکرد بالایی داشته باشند. ما باید برای تحقق تک تک این موارد هدف گذاری، نقشه راه و برنامه اقدام مشخص داشته باشیم. از گذشته نسبت به این مناطق نظر بدبینانه ایجاد شده است و برگشت این نکته و نشان دادن ظرفیت بالای این مناطق بار سنگینی است که بر دوش شما عزیزان افتاده است.

وحیدی خاطرنشان کرد: الحمدلله برخی مناطق رشد خوبی داشتند و این نشان دهنده این است که حرکت‌های خوب آغاز شده و این حرکت های خوب باید مستمر، هدفمند با برنامه و با اصرار و پیگیری دنبال شود. دشمن قصد دارد از حوزه مناطق آزاد و ویژه به کشور آسیب برساند، تا کشور نتواند رشد کند لذا باید هدفمند و با برنامه جلو برویم. مناطق ویژه باید موضوع محور و هدفمند حرکت کنند و مناطق آزاد به صورت عمومی کار کنند.

وزیر کشور با تاکید ورود بخش خصوصی به مناطق ویژه ، ادامه داد: ما مناطق ویژه زیادی داریم که هنوز راه اندازی نشدند و باید بخش خصوصی در این زمینه ورود پیدا کند. ما باید به صورت هدفمند ظرفیت‌های مناطق ویژه را بسنجیم و عمل کنیم. سرمایه گذاران ایرانی زیادی داریم که سرمایه های خود را  در کشورهای دیگر سرمایه گذاری کردند.برای مناطق آزاد و ویژه جذب سرمایه مهم است.

وی با بیان این موضوع که باید یک منطقه آزاد را به عنوان شهر هوشمند معرفی کنیم تا الگویی برای شهرهای دیگر ما باشد، گفت: در این مناطق باید شهرک های اربعینی ایجاد کنیم و باید گفت که لیستی از فعالیت‌های متعدد وجود دارد که می‌توان در این مناطق اجرا کرد. همچنین برای توسعه حوزه‌های فرهنگی و اجتماعی اقدام جدی صورت گیرد.رسیدگی به مردم بومی نیز باید در اولویت قرار گیرد. امنیت و محورهای حقوقی که مطرح شد نیز باید رسیدگی شود. همچنین این موضوع که منطقه‌ای نصف آزاد است و نصف دیگر آزاد نیست نیز باید بررسی شود زیرا مشکلاتی برای آن‌ها ایجاد شده که باید حل شود. زیرا آثار آن مردم را اذیت خواهد کرد.

در پایان این همایش از برخی مناطق آزاد و ویژه که شامل مناطق ویژه اقتصادی سلفچگان، سهلان، گرمسار و مناطق آزاد ارس، اروند بودند، تقدیر شد.

منبع: شهرآرا