شرح دعای روز بیست و سوم ماه رمضان/اکراه از گناه، نشانه تقوای قلبی
تاریخ انتشار: ۱۶ اردیبهشت ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۱۸۱۵۶۸۲
ایسنا/قم استاد حوزه گفت: نشانه تقوای قلبی آن است که انسان حتی در دل از گناه لذت نبرد و پرهیز از گناه با اکراه و سختی نباشد. اگر در دل هم از گناه اکراه داشت تقوای قلبی دارد.
حجتالاسلام والمسلمین هادی عباسیخراسانی، مدرس سطح عالی حوزههای علمیه گفت: در دعای روز بیست و سوم ماه مبارک رمضان میخوانیم: «اللَّهُمَّ اغْسِلْنِی فِیهِ مِنَ الذُّنُوبِ وَ طَهِّرْنِی فِیهِ مِنَ الْعُیُوبِ وَ امْتَحِنْ قَلْبِی فِیهِ بِتَقْوَی الْقُلُوبِ یَا مُقِیلَ عَثَرَاتِ الْمُذْنِبِینَ؛ یعنی خدایا در این ماه از گناهانم شستوشویم ده و از عیبها پاکم کن و دلم را به پرهیزکاری دلها بیازمای ای نادیده گیرنده لغزشهای اهل گناه».
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
وی با اشاره به اولین فراز این دعا، «اللَّهُمَّ اغْسِلْنِی فِیهِ مِنَ الذُّنُوبِ»، افزود: اولین خواسته انسان روزهدار در روز بیست و سوم ماه مبارک رمضان، شست و شو از گناهان است؛ ذنوب از ذَنَبَ میآید و در اصل به معنای دم و دنباله حیوان است، گناه را هم ذنب گویند؛ زیرا دنباله و تبعاتی دارد که مستلزم کیفر و عقاب است و انسان را گرفتار میکند و به مرحلهای میرساند که انسان را پلید، معیوب و بیقلب و بیدین میکند.
عباسیخراسانی عنوان کرد: دو نوع شستن داریم؛ یک شستن ظاهری که غسل و شستن پلیدیهای ظاهری است و یک شستن باطنی که پاک شدن از دنس و خبائث است، گناه جزو دنس و خبائث است و نیاز به شستوشوی دارد، انسان مؤمن هم باید از لحاظ ظاهری پاک باشد و هم از لحاظ باطنی؛ چراکه دین مبین اسلام هم به طهارت ظاهری اهمیت داده است و هم به طهارت باطنی.
پلیدی گناه را باید با آب توبه پاک کرد
وی افزود: برخی گناه را نمیشناسند، برخی میشناسند؛ ولی نمیدانند پلیدی است، برخی میدانند پلیدی است؛ ولی نمیدانند چطور پاک کنند، پلیدی گناه را باید با آب توبه پاک کرد، توبه با شستن گناهان، انسان را به گستره رحمت الهی بازمیگرداند؛ توبه از نظر قرآن و عقل هیچگونه شرطی ندارد و صرف پشیمانی، توبه حاصل میشود.
این مدرس حوزه یادآور شد: امام باقر(ع) میفرمایند: «کَفی بِالنِّدام تَوبه؛ در توبه پشیمانی کفایت است»، و نیز از امام صادق(ع) روایت شده است: «ما مِنْ عَبدٍ اَذْنَبَ ذنْبا فَنَدَمَ عَلَیْهِ اِلاّ غَفَر اللّه لَهُ قَبْل اَنْ یَسْتَغْفِرَ؛ نیست بندهای که گناهی کند سپس پشیمان گردد مگر اینکه خداوند او را میآمرزد پیش از آنکه او از خداوند متعال طلب آمرزش کند».
وی افزود: نتیجه پشیمانی، تصمیم بر ترک گناه و جبران حقوقی است که شخص گناهکار ضایع کرده است، انسان گاه حق خداوند را ضایع کرده و حق الله بر گردنش است و گاه حقالناس را ضایع کرده است، گاهی نماز نخوانده و گاهی غیبت کرده است. شخص توبهکننده باید حق الله را ادا کند، اگر نمازی نخوانده، روزهای نگرفته، قضا کند و اگر حقالناسی بر گردن دارد، شخص را راضی کند و بهای آن را بپردازد. از خداوند میخواهیم گناهان و پلیدیهای ما را شستوشو دهد تا هیچ اثری از آن در روح و جسم ما باقی نماند.
عباسیخراسانی گفت: در فراز دوم، «وَ طَهِّرْنِی فِیهِ مِنَ الْعُیُوبِ» از خداوند میخواهیم ما را از هر عیب و نقصی پاک بگرداند؛ هیچ انسانی بی عیب و نقص نیست مگر معصومین(ع)، تنها کسانی که از هرگونه عیب و پلیدی ظاهری و باطنی در امان بودند، پیامبر(ص)، حضرت فاطمه(س) و دوازده امام(ع) هستند که آیه تطهیر هم در شأن این بزرگواران نازل شده است: «إِنَّما یُریدُ اللَّهُ لِیُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَ یُطَهِّرَکُمْ تَطْهیرا»، (احزاب/۳۳).
این مدرس حوزه یادآور شد: یک سری عیوب جسمی و ظاهری داریم و یک سری عیوب باطنی، انسان همواره میکوشد عیبهای جسمی خود را تا حد امکان بپوشاند یا از بین ببرد؛ اما عیبهای باطنی خود ناپیدا هستند و خداوند ارحم الراحمین با صفت ستاریت خود، عیوب ما را در پرده حجاب قرار داده است تا آبروی بندهاش را حفظ کند؛ اما همین عیوب باطنی گرچه در ظاهر مخفیاند؛ ولی سیرت انسان را زشت و کریه میکنند؛ بنابراین باید در پی اصلاح آنها بود.
وی گفت: همانگونه که از خداوند خواستیم گناهان ما را بشوید و پاک کند، از او میخواهیم تا ما را از عیوبی چون حسد، کینه، غرور، عجب، بداخلاقی، حرص و ... تطهیر کند.
تقوای قلب برتر از تقوای دیگر جوارح است
عباسیخراسانی با اشاره به فراز «وَ امْتَحِنْ قَلْبِی فِیهِ بِتَقْوَی الْقُلُوبِ» بیان کرد: در این فراز میخوانیم: خدایا در این روز مرا به تقوای قلوب امتحان کن، تقوا اقسامی دارد: تقوای اعضا و تقوای قلوب؛ به عبارتی هر انسانی با هر یک از اعضا و جوارحش باید تقوا را رعایت کند و تقوای هر یک مختص خود او است؛ مثلا تقوای زبان پرهیز از سخنان حرام، تقوای گوش پرهیز از شنیدنیهای حرام و ... است؛ از همه اینها برتر تقوای قلب است؛ زیرا تقوای قلب نگهداری دل از از وسوسههای شیطانی و بصیرت درونی است.
این مدرس حوزه یادآور شد: خداوند در آیه ۳۲ سوره مبارکه حج بزرگ داشتن شعائر الهی را نشانه تقوای قلبی میداند و میفرماید: «وَ مَن یُعَظِّمْ شَعَئرِاللَّهِ فَإِنَّهَا مِن تَقْوَی الْقُلُوب؛ و هر کس شعائر الهی را بزرگ دارد، این کار نشانه تقوای دلهاست» و امیرالمؤمنین علی(ع) میفرماید: کسی که تقوا را شعار قلبی خود قرار دهد در خیر و نیکویی از دیگری، سبقت گرفت و کردارش رستگار گردید، (نهجالبلاغه، خطبه ۱۳۲).
وی گفت: نشانه تقوای قلبی آن است که انسان حتی در دل از گناه لذت نبرد و پرهیز از گناه با اکراه و سختی نباشد، اگر با سختی و اجبار خودش را در مقابل گناه حفظ کرد، انسان باتقوایی است؛ اما این تقوا تقوای قلبی نیست بلکه تقوای اعضا و جوارح است، تقوای عملی است؛ اما اگر در دل هم از گناه اکراه داشت و از انجام آن لذت نبرد، تقوای قلبی دارد و خوشا به حالت چنین انسان متقی.
وی افزود: در روایتی پیامبر اکرم(ص) به سینه خود اشاره کردند و فرمودند: حقیقت تقوا اینجاست، اگر قلب انسان تقوای الهی را پیشه کند، سایر اعضا نیز تابع آن خواهند بود و انسان به بالاترین درجه متقین نائل میشود؛ در این دعا از خداوند میخواهیم از گناهان و عیوب پاک شویم و به آخرین مرحله تقوا برسیم.
عباسی خراسانی عنوان کرد: در فراز «یَا مُقِیلَ عَثَرَاتِ الْمُذْنِبِینَ؛ ای نادیدهگیرنده لغزش گناهکاران!» خداوند را به صفت مقیل میخوانیم، مقیل کسی که اقاله میکند، اقاله در فقه مستحب است و به این معناست که اگر خریدار جنسی خرید و پیشمان شد، مستحب است فروشنده آن را پس بگیرد و به این عمل اقاله گویند، خداوند مقیل است؛ زیرا گناهان و لغزشها را میبخشد.
وی گفت: امیرالمؤمنین علی(ع) از پیامبر(ص) سؤال کردند: ای پیامبر خدا! برترین اعمال در ماه مبارک رمضان چیست؟ پیامبر(ص) فرمودند: ای اباالحسن! برترین اعمال در این ماه پرهیز از محرمات است، (خطبة شعبانیه).
رمضان، ماه مراقبت است
عباسی خراسانی بیان کرد: ماه رمضان، ماه مراقبت است؛ اول انسان باید مراقب باشد تا گناهی مرتکب نشود و معصیت نکند؛ دوم اگر گناهی انجام شد، فوراً به فکر جبران و اقاله باشد و توبه کند، سوم باید مراقب باشد در سرازیری گناه واقع نشود؛ یعنی گناه روی گناه انجام ندهد که گناهان کوچک گناهان بزرگ را میآورد، کوههای به این عظمت از سنگریزه تشکیل شدهاند و چهارم گناه را توجیه نکند.
وی افزود: متأسفانه امروزه بسیاری از گناهان توجیه میشود، بدحجاب بدحجابی را توجیه میکند، کسی که غیبت میکند، توجیه میکند و میگوید: غیبتش نباشد! کسی که ربا میخورد رباخواریاش را توجیه میکند و ... ، توجیه گناه توفیق توبه را از انسان میگیرد و بدترین گناه این است که انسان گناه خود را گناه نداند و بدتر از آن این که تصور کند گناهش عبادت و عمل خیر است.
این مدرس حوزه گفت: اقاله گناهان مراتبی دارد: شخصی و اجتماعی؛ شب قدر هم شب اقاله گناهان است؛ زیرا خداوند تواب و رحیم است و توابین را دوست دارد: «إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ التَّوَّابینَ وَ یُحِبُّ الْمُتَطَهِّرینَ»، (بقره/۲۲۲)؛ «وَ اسْتَغْفِرُوا رَبَّکُمْ ثُمَّ تُوبُوا إِلَیْهِ إِنَّ رَبِّی رَحیمٌ وَدُودٌ؛ از پروردگارتان آمرزش بخواهید. به درگاهش توبه کنید، که پروردگار من مهربان و دوستدارنده است»، (هود/۹۰).
وی اظهار کرد: خداوند در آیه ۵۳ سوره مبارکه زمر نیز میفرماید: «قُلْ یَاعِبَادِیَ الَّذِینَ أَسْرَفُواْ عَلیَ أَنفُسِهِمْ لَا تَقْنَطُواْ مِن رَّحْمَةِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ یَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِیعًا إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِیم؛ بگو: ای بندگان من که بر خود اسراف و ستم کردهاید! از رحمت خداوند نومید نشوید که خدا همه گناهان را میآمرزد، زیرا او بسیار آمرزنده و مهربان است».
عباسی خراسانی گفت: در دین اسلام و صراط مستقیم هیچگونه بنبستی وجود ندارد، حتی برای گناهکار؛ هرکس باید به هرنحوی گناهان خویش را جبران کند و شب قدر هم شب جبران و اقاله است، در اینجاست که خداوند برای انسان سلام میفرستد: «وَ إِذا جاءَکَ الَّذینَ یُؤْمِنُونَ بِآیاتِنا فَقُلْ سَلامٌ عَلَیْکُمْ کَتَبَ رَبُّکُمْ عَلی نَفْسِهِ الرَّحْمَةَ أَنَّهُ مَنْ عَمِلَ مِنْکُمْ سُوءاً بِجَهالَةٍ ثُمَّ تابَ مِنْ بَعْدِهِ وَ أَصْلَحَ فَأَنَّهُ غَفُورٌ رَحیم؛ چون ایمان آوردگان به آیات ما نزد تو آمدند، بگو: سلام بر شما، خدا بر خویش مقرر کرده که شما را رحمت کند، زیرا هر کس از شما که از روی نادانی کاری بد کند، آن گاه توبه کند و نیکوکار شود، بداند که خدا آمرزنده و مهربان است»، (انعام/۵۴).
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: استانی فرهنگی و هنری منطقه قم عباسی خراسانی مدرس حوزه ن ی ف یه
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۱۸۱۵۶۸۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
ویژه برنامه تحویل سال رادیو ایران بالاترین امتیاز را کسب کرد
مدیر شبکه رادیویی ایران در مراسم تجلیل از برنامه سازان نوروز و رمضان این شبکه اعلام کرد: برنامه «سال مبارک» که ویژه برنامه تحویل سال رادیو ایران بوده است در بین ویژه برنامههای تحویل سال دیگر شبکههای رادیویی بیشترین امتیاز را کسب کرده است.
آذرمکان ضمن قدردانی از زحمات برنامه سازان تصریح کرد: رادیو ایران در برنامه «سال مبارک» با ۱۳ ساعت برنامه زنده طولانیترین برنامه را بین شبکههای رادیویی تولید کرد و این در حالی است که طبق ارزیابی مرکز نظارت و ارزیابی صدا و سیما رادیو ایران، بالاترین نمره را در معاونت صدا کسب کرد.
وی با اشاره به سختی برنامه سازی در ماه مبارک رمضان افزود: ویژه برنامههای سحر و افطار این شبکه رادیویی نیز با تلاش و کوشش و همدلی برنامه سازان برنامههایی قابل توجه و استاندارد ارزیابی شده است که شایسته تقدیر میباشد.
مدیر رادیو ایران با اشاره به برنامه «شهر رمضان» نیز گفت برای اولین بار در ماه مبارک رمضان با همکاری و هم افزایی شهرداری تهران ویژه برنامهای شاد در شبهای رمضان در بوستان لاله تهیه شد که با استقبال مردم تهران در آن بوستان و همه شنوندگان در سراسر کشور مواجه شد.
مهدی رستمی مدیر گروه معارف و تاریخ رادیو ایران، به تجربه برنامه سحرگاهی و ایجاد موقعیت برای مخاطبان که طرح جدیدی بود اشاره کرد و افزود: برنامه «قرار بی قراران و قرار آسمانی» هر دو با تمرکز به بندگی به روی آنتن رفت.
وی هدف این برنامهها را معرفتافزایی و ایجاد لحظهها و خاطرههای به یادماندنی و تاثیرگذار برای شنوندگان توصیف کرد.
یدالله گودرزی مدیر گروه فرهنگ و تمدن، به توجه رادیو ایران به موضوع هم افزایی اشاره کرد و گفت بعد از طرح هفتههای ایرانی در این شبکه موضوع هم افزایی در برنامههای شبکه پر رنگتر شد.
مرضیه محمودی مدیر گروه دانش و اقتصاد رادیو ایران نیزحضور ایرانیاران را در ویژه برنامه تحویل سال «سال مبارک» اقدام رسانهای مناسبی دانست و افزود: گزارشهای ایرانیاران از سراسر ایران، حضور پیشکسوتانی مثل عذرا وکیلی، فاطمه نیرومند و علیرضا جاویدنیا و میزبانی رادیو ایران از سایر شبکههای رادیویی سال را مبارک کرد.
غلامحسین طالبی مدیر طرح و برنامه رادیو ایران نیز به استقبال بی نظیر از پویش «دلنامه» در راستای همدلی با کودکان و مادران غزه اشاره کرد.
در پایان این نشست دکتر مهدی آذرمکان مدیر شبکه رادیویی ایران با اهداء لوح تقدیر و هدیه نقدی از تلاشهای برنامه سازان ویژه برنامههای تحویل سال و ماه مبارک رمضان قدردانی کرد.
باشگاه خبرنگاران جوان فرهنگی هنری رادیو تلویزیون