به نقل از «تسنیم»

معجزه آبخیزداری|تبدیل تهدید سیل به فرصت آبادانی با استفاده از گوراب‌ها/ در کدام شهر ایران سیل جاری نمی‌شود؟

تاریخ انتشار: ۱۹ اردیبهشت ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۱۸۴۲۳۳۹

طبق بررسی ها برخی مناطق ایران علیرغم بارندگی های مقطعی و موسمی و استعداد سیلخیزی، ولی سیل در آن راهی ندارد. در این گزارش به علت این مساله می پردازیم. - اخبار اقتصادی -

به گزارش خبرگزاری تسنیم «پرونده معجزه آبخیزداری»؛ شاید کسی نباشد که باران های سیل آسای اواخر سال 97 و اوایل 98 را به خاطر نداشته باشد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در فروردین سال 1398 سیل خسارات فراوانی به تأسیسات و اماکن استان های مختلف ایران مثل لرستان، مازندران، گلستان و غیره وارد کرد و یکی از این مناطق، استان فارس و شهرستان شیراز بود که متاسفانه سیل دروازه قرآن شیراز خسارات فراوان مالی و جانی را به جای گذاشت؛ به طوری که  باران که از حوالی ساعت 8 صبح دوشنبه پنجم فروردین 1398 شروع شده بود، به یکباره ریتمی تند و شدید به همراه بارش تگرگ به خود گرفت و پس از حدود یک ساعت و نیم بارش مداوم و تنها با 18میلیمتر سیل شهر را دربرگرفت و عده ای جان خود را از دست دادند.

اما در کمال تعجب در شهرستان همسایه شیراز یعنی استهبان با وجود قرار گرفتن در مسیر سیلاب و بارش 40 میلیمتری باران تنها در 24 ساعت سیلی به پا نشد! عجیب تر آنکه در سال 95 در شهرهای همجوار استهبان یعنی جهرم، خنج و فسا با بارندگی به ترتیب 340، 280 و 220 میلیمتر سیل خسارات فراوانی بر جای گذاشت ولی در استهبان با 500 میلیمتر باران هیچ حادثه‌ای رخ نداد.

اما علت چیست؟ دلیل اول عدم گزارش سیل و خسارات آن در استهبان، وجود فناوری های بومی آبخوانداری موسوم به «گوراب» است که به وفور در انجیرستان های دیم شهرستان استهبان استان فارس یافت می شود. به گفته ساکنین محلی در برخی شهر‌ها و روستا‌های استهبان که گوراب ساخته شده شدیدترین بارش‌ها هم نتوانسته به آن‌ها آسیبی بزند.

طبق نظر کارشناسان، این گوراب ها با شیوه‌های بهره برداری مناسب از باران در سطح حوزه‌های آبخیز، علاوه بر کاستن از شدت وقوع سیلاب‌های مخرب از طریق افزایش زمان تمرکز سیلاب و ایجاد فرصت نفوذ جریان‌های سطحی، کاهش تبخیر و تغذیه آبخوان‌های زیرزمینی و احیای عرصه‌های طبیعی، امکان دستیابی به آب را به صورت پایدار با استفاده از روش‌های ساده و بومی میسر می‌کند. گوراب‌های استهبان می‌توانند بیش از یک میلیون متر مکعب آب را ذخیره و به سفره‌های زیر زمینی انتقال دهند. همچنین انجام عملیات ویژه آبخیزداری تحت عنوان جوی آبگیری ، باعث شده میزان زیادی از رواناب های منطقه توسط این آبگیرها کنترل و مانع از راه افتادن سیلاب شود.

از همین پرونده بیشتر بخوانید:

«معجزه آبخیزداری»|ضرورت ذخیره سازی آب باران در زیرزمین/ تجربه منحصربفرد ایرانیان در مقابله با سیل چیست؟«معجزه آبخیزداری»|تاکید گزارش ملی سیلاب بر نقش موثر آبخیزداری برای مهار و پیشگیری از وقوع سیل«معجزه آبخیزداری» |حکمرانی مطلوب منابع طبیعی؛ مهمترین دستاورد تصویب قانون مدیریت جامع حوزه آبخیز/ مجلس اقدام کند«معجزه آبخیزداری»|پشتیبانی از تولید و مقابله با سیل با تصویب قانون مدیریت جامع حوزه آبخیز/ مجلس تسریع کند«معجزه آبخیزداری»| دیدگاه آیت الله جوادی آملی درباره ذخیره سازی آب در زیرزمین«معجزه آبخیزداری»| آبخوانداری یا پخش سیلاب؛ مهمترین اقدام برای مهار مرگ خاموش زمین«معجزه آبخیزداری» |زیتون بهترین درخت برای آبخیزداری است«معجزه آبخیزداری»| وقتی پارک ها برای مقابله با سیل می آیند/ بزرگترین پارک مقاوم به سیل ایران کجاست؟«معجزه آبخیزداری»|چرا کاشت درختان مثمرباید اولویت نخست طرح های آبخیزداری باشد؟«معجزه آبخیزداری»|6 دلیل ضرورت تبدیل آبخیزداری و آبخوانداری به مطالبه جدی مردم«معجزه آبخیزداری» | حکایت معاون آموزش جهاد سازندگی از چگونگی تبدیل تهدید سیل به فرصت آبادانی«معجزه آبخیزداری»|ضرورت توجه به آبخوانداری و پخش سیلاب در قانون برنامه هفتم توسعه چیست؟«معجزه آبخیزداری» | 9 راهبرد و 20 سیاست آبخیزداری برای مقابله با سیل در شهرها«معجزه آبخیزداری» | نجات شهرها از سیل با پارک آبخیز/ آیا می توان در تهران پارک آبخیز احداث کرد؟«معجزه آبخیزداری»|خودکفایی در تولید محصول استراتژیک گندم با آبخیزداری و آبخوانداری«معجزه آبخیزداری»|پشتیبانی از تولید با مانع زدایی از رشد و ارتقای آبخیزداری/ مهمترین موانع پیشرفت آبخیزداری کدامند؟«معجزه آبخیزداری» |آبخیزداری کوهستان چگونه می تواند در امنیت غذایی موثر باشد؟

البته این گوراب ها دارای سابقه تاریخی است و قدمت آنها به دوران صفویه بر می‌گردد. گوراب‌ها شبیه سیل بند است، اما به جای بتون، سازه خاکی دارند. گوراب‌ها در دهانه آبراهه که از کوه سرازیر می‌شود ساخته می‌شوند و آب‌هایی که از کوه جاری می‌شود پیش از رسیدن به روستا‌ها و زمین‌های کشاورزیِ پایین دست در گوراب‌ها ذخیره می‌شوند.

اما عامل دیگری که نقش بسیار موثر در مهار سیل در شهرستان استهبان داشته باشد، وجود انجیرستان های بزرگ دیم در این شهرستان است؛ به طور کلی پوشش گیاهی در دامنه کوه ها از آنجا که از شدت برخورد باران به زمین جلوگیری می کند و آب باران به تدریج در خاک نفوذ می کند در کنترل سیل نقش بسیار موثری دارند. این کارکرد درباره انجیرستان های استهبان  بر همگان به وضوح روشن و مبرهن است.

انجیرستان استهبان را می توان بزرگترین انجیرستان دیم در دنیا دانسته که علاوه بر اینکه توانسته است کمک فراوانی به مهار سیل - در شهری که در مسیر سیلاب است - داشته باشد، موجب بهره مندی اقتصادی ساکنان این شهر شده و در واقع تهدید سیل را به فرصت تبدیل کرده است. به طوری که سالانه حدود40 هزار تن انجیر از 35 هزار هکتار انجیرستان های استان فارس به خصوص استهبان  تولید می‌شود و به کشورهای مختلف دنیا مثل آمریکا، چین، ژاپن، کانادا، کشورهای حاشیه خلیج فارس و سایر کشورها صادر می شود. از هر هکتار انجیرستان دیم استهبان بیش از 1100 کیلوگرم انجیر مرغوب برداشت می شود.

از این رو انجیرستان های دیم و فناوری های بومی آبخیزداری و آبخوانداری مثل گوراب‌ها در شهرستان استهبان، تهدید سیل را فرصتی برای آبادانی، پیشرفت، سرسبزی و امرار معاش پایدار تبدیل کرده اند که این مدل را می توان در سرتاسر کشور به خصوص در مناطق سیلخیز اجرا نمود.

نکته پایانی آنکه با توجه به تاکید کارشناسان، منابع طبیعی و آبخیزداری از نقش مهم و انکارناپذیری در آبادانی و پیشرفت مناطق مختلف کشور برخوردارند و این در حالی که است تهدید‌های طبیعی و غیرطبیعی این منابع ارزشمند را در معرض خطر نابودی قرار می‌دهد؛ لذا اجرای طرح آبخیزداری و آبخوان داری و توجه جدی به فناوری های بومی با هدف حفاظت از آب، خاک و جلوگیری از بیابان زایی و سیلاب از نیاز‌هایِ اساسی عرصه‌های طبیعی با توجه به ادامه خشکسالی ها و تهدید و تخریب عرصه‌ها به شمار می رود.

گزارش از: مهدی عرفانیان

انتهای پیام/ 

منبع: تسنیم

کلیدواژه: سیل سیل معجزه آبخیزداری مقابله با سیل تهدید سیل گوراب ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۱۸۴۲۳۳۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

«لوفت‌هانزا» لغو پروازهای خود به تهران را تمدید کرد

به گزارش «تابناک» به نقل از دویچه وله؛ لوفت‌هانزا در پی بروز تهدید ایران به حمله علیه اسرائیل و عملی‌کردن این تهدید پروازهای خود به هر تهران و تل آویو را به حال تعلیق درآورد. قرار این بود این تعلیق در مورد ایران ۳۰ آوریل (11 اردیبهشت) خاتمه یابد ولی فعلا تا ۹ روز دیگر تمدید می‌شود.

لوفت‌هانزا روز دوشنبه ۲۹ آوریل در اطلاعیه‌ای در توضیح تمدید لغو پروازها به تهران نوشت: «امنیت مسافران و خدمه هواپیماهای این شرکت پیوسته بالاترین اولویت بوده‌ است.»
 
این اطلاعیه همچنین می‌گوید که لوفت‌‌هانزا در برآورد وضعیت امنیتی فعلی نه تنها به داده‌های دولت‌ها بلکه همچنین به ارزیابی‌های مستقل خود متکی است و تصمیماتش را بر مبنای این ارزیابی‌های می‌گیرد".