به نقل از «جام جم آنلاین»

حاشیه‌های بی‌پایان امتحانات نهایی

تاریخ انتشار: ۲ خرداد ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۱۹۹۶۷۱۱

نمایندگان مجلس به زودی از وزیر خواهند پرسید که علت رعایت نشدن فاصله میان بچه‌ها، ازدحام مقابل در مدارس،‌ ماسک نزدن برخی معلمان،‌ نبود موادضدعفونی کننده و صابون مایع در برخی سرویس‌های بهداشتی و نهایتا تهویه نامناسب و نبود کولر در برخی از حوزه‌ های امتحانی چیست.

خارج از مجلس نیز دانش‌آموزانی که دغدغه رعایت موازین بهداشتی را دارند چند روزی است که می‌پرسند چرا با این که مسوولان گفته بودند خیالتان از بابت رعایت دستورالعمل‌های کرونایی راحت باشد،‌ عده‌ای ماسک‌ها را زیر چانه می‌برند و از سر و کول هم بالا می‌روند در حالی که در بیشتر جاها کسی نیست که به رفتارشان نظارت داشته باشد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

امتحانات نهایی پایه‌ های نهم و دوازدهم،‌ دو پایه سرنوشت ساز برای دانش آموزانی است که می‌خواهند انتخاب رشته کنند و کسانی که در کنکور 1400 شرکت خواهند کرد، از 27 اردیبهشت آغاز شده و تا قبل از انتخابات تمام خواهد شد، درحالی که در میان یک میلیون و700 هزارنفری که در این دو گروه می‌گنجند، معترضان زیادی هستند که هم به میزان رعایت‌های بهداشتی و هم به خود امتحانات و کیفیت سوالات نقد دارند.

2 متر فاصله نداریم

مرکز سنجش و پایش کیفیت آموزش، قبل از شروع امتحانات نهایی، چک‌لیست‌های مربوط به مراقبت و کنترل کرونا درحوزه‌ های امتحانی را به ادارات آموزش و پرورش استان‌ها ابلاغ کرد. طبق این چک لیست،‌ وضعیت آمادگی بهداشتی محل امتحان،‌ فاصله دو متری صندلی‌ها ‌از هم،‌ تهویه مناسب محل و‌ استفاده از فضاهای بزرگ تا حد امکان،‌ حتی استفاده از فضاهای باز درمناطق گرمسیری مواردی است که حتما باید رعایت شود.

اما پیگیری‌های جام‌جم از چند شهر کوچک و بزرگ نشان می‌دهد که نه تنها در برخی از حوزه‌های امتحانی این موارد به طور دقیق رعایت نمی‌شود بلکه نوعی بی‌اعتنایی نیزهم از جانب برخی دانش‌آموزان و هم از سوی عده‌ای از اولیای مدارس در جریان است.

طبق آنچه که معاون فنی مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت پیش از شروع امتحانات گفته بود منظور از رعایت فاصله دومتری صندلی‌ها از هر طرف به معنی ایجاد یک حریم چهارمترمربعی برای هر دانش‌آموزاست به طوری که درهر کلاس تنها چهار تا پنج دانش‌آموز باید حاضر شوند که پیگیری‌های ما نشان می‌دهد تعداد دانش‌آموزان حاضر در هر کلاس این روزها دو و سه برابر این عدد است.

محمد که دانش‌آموز کلاس نهم در منطقه11 تهران است و دیروز چهارمین امتحانش را پشت سر گذاشته بود به ما گفت که در مدرسه آنها،‌ دانش‌آموزان یک نیمکت در میان می‌نشینند و در هر کلاس نیز سه ردیف صندلی وجود دارد. او مطمئن است که فاصله بچه‌ها از هم دو متر نیست و هر کسی چهار متر حریم اختصاصی ندارد.

مسعود دانش‌آموز کلاس دوازدهم در تاکستان نیز به ما می‌گوید فاصله صندلی‌ها در حوزه امتحانی آنها از جلو و عقب یک متر است و در سالن برگزاری امتحانات نیز تعداد زیادی دانش‌آموز حضور دارند که او بعید می‌ داند تهویه آنقدر قوی باشد که هوای سالم را جایگزین کند.

یکی از بازرسان حوزه‌های امتحانی در استان کردستان که دیروز از سرکشی‌اش به چند حوزه باز می‌گشت نیز درگفت‌و‌گو با ما کم و بیش این مسائل را تایید کرد.

او که نخواست نامش در گزارش بیان شود،‌ گفت در مدارسی که فضای کوچکی دارند به اجبار بچه‌ها با فاصله کمی از هم امتحان می‌دهند که این وضعیت بیشتر مختص مدارس حاشیه شهرها و نقاطی است که مدارس کوچک تخریبی دارند.

فاصله بی فاصله

البته این طور نیست که فاصله‌های فیزیکی در همه حوزه‌های امتحانی مختل و مخدوش باشد. مخصوصا وضعیت دانش‌آموزان دوازدهمی از بابت رعایت فاصله‌ها بهتر است چون امتحانات نهایی این پایه معمولا در سالن‌های بزرگ و مدارس جادار برگزار می‌شود.

به همین سبب مینا که دانش‌آموز کلاس دوازدهم درمشهد است به ما می‌گوید در جلسه امتحان فاصله‌ها خوب رعایت می‌ شود و حتی قبل از ورود به مدرسه نیز حرارت بدن بچه‌ها با تب‌سنج سنجیده می‌شود. متین هم که دانش آموز کلاس دوازدهم در قزوین است از سنجش تب بچه‌ها قبل از هر امتحان حرف می‌زند و از رعایت فاصله‌ها حین برگزاری امتحان راضی است.

این دو اما با این که در دو شهر مختلف زندگی می‌کنند و تحت دو اتمسفر گوناگون آزمون می‌دهند،‌ ولی هر دو از مخدوش بودن فاصله میان دانش‌آموزان در قبل و بعد از امتحان می‌گویند.

مینا دیروز امتحان سومش را داد و در سه دفعه‌ای که در جلسه امتحان نهایی شرکت کرده،‌ دید که با وجود تذکر مکرر ناظم و مدیر مدرسه،‌ بچه‌ها به محض رفتن این دو، دور هم جمع می‌شوند و فاصله میانشان را از بین می‌برند.

متین هم که به رعایت فاصله‌ها حساس است و علاوه بر ماسک، شیلد هم به صورت می‌زند، ‌می‌گوید همین که مسوولان مدرسه داخل سالن می روند و بچه ها در حیاط تنها می‌مانند، دورهم جمع می‌شوند. مسعود اما به ما می‌گوید در حوزه امتحانی آنها خبری از تذکر نیست و چون دانش‌آموزان به حال خود رها شده‌اند،‌ مدام از سر و کول هم بالا می‌روند و حتی ماسک‌شان را برمی‌‌دارند یا زیر چانه می‌کشند. محمد هم که می‌گوید در مدرسه آنها زدن دو ماسک روی هم اجباری است، اما اضافه می‌کند که قبل و بعد از امتحان کسی کاری به بچه‌ها ندارد و فقط گاهی سرایدار مدرسه می‌گوید بچه‌ها دور هم جمع نشوید که اغلب نیز کسی به حرفش گوش نمی‌دهد.

در برخی مدارس اما شیوه‌های عجیبی برای کنترل رفتار دانش‌آموزان ابداع شده که یکی از نمونه‌های آن را دانش‌آموزی در صومعه‌سرا شرح داد.

ملیحه که دانش‌آموز کلاس دوازدهم است می‌گوید وقتی بچه‌ها در حیاط مدرسه شلوغ کردند و به تذکرات اهمیت ندادند،‌ مسوولان مدرسه آنها را به بیرون مدرسه هدایت کردند به طوری که تعداد قابل توجهی از بچه‌ها در محوطه کوچکی که در واقع بن‌بست مشرف به مدرسه است،‌ جمع شدند.

ای وای برق رفت!

گرچه ماسک زدن برای شرکت در جلسه امتحان ضروری است و رعایت فاصله دو متری از هر طرف برای حضوری ایمن در جلسه امتحان الزامی است ولی شرط تکمیل‌کننده،‌ وجود تهویه مناسب است. این تهویه گرچه در اغلب مدارس با باز گذاشتن پنجره‌ها حاصل می‌شود اما وجود کولر و سیستم‌های سرمایشی نیز می‌تواند کمک کننده باشد.

دیروز اما اتفاقی بحث‌برانگیز در تهران رخ داد که احتمالا در بسیاری از نقاط کشور نیز تا به حال تجربه شده؛‌موضوع قطع برق و خاموشی در حوزه‌های امتحانی که ارتباط مستقیم با تهویه هوا دارد.

صبح روز گذشته دانش‌آموزان پایه نهم یکی از مدارس منطقه 13 آموزش و پرورش تهران که امتحان نهایی ریاضی داشتند، به دلیل قطع برق منطقه حدود دو ساعت در حوزه امتحانی بدون تهویه مناسب در کنار هم قرار گرفتند.

این وضع باعث شد ضمن مختل شدن تبادل هوا،‌ گرمای محیط نیز باعث آزار و پرتی حواس خیلی‌ها شود. البته این موضوعی است که رسانه‌ای شده و شانس مطرح شدن یافته، چرا که قطعی‌های برق که از اواخر اردیبهشت در تهران و برخی شهرها شدت گرفته قطعا شرایط مشابهی را برای بسیاری از دانش‌آموزان ایجاد کرده بدون این که صدایش بلند شود.

ما فقط تست زده بودیم

امتحانات نهایی بالذات دشوار است. حتی برای دانش‌آموزانی که خوب درس می‌خوانند شکل و شمایل سؤالات امتحانات نهایی غریب است و با شیوه تصحیح برگه‌ها که زیردست معلمانی غیر از معلمان خودی می‌روند‌ همه نمره‌ها خوب از آب درنمی‌آید.

در این دو سال تحصیلی که دانش آموزان به‌صورت مجازی درس‌خوانده‌اند و به اذعان بسیاری از معلمان‌شان سواد آنها نم‌کشیده و کم‌سوادتر از سال‌های قبل بالا می‌آیند نیز طبیعی است اگر امتحانات نهایی به مذاق خیلی از کلاس نهمی‌ها و دوازدهمی‌ها خوش نیامده باشد.

زهرا که دانش‌آموز کلاس دوازدهمی در تهران است درگفت و گو با جام‌جم می‌گوید غیرمنصفانه است که آموزش‌ها مجازی و امتحانات کلاسی، تستی باشد ولی امتحان نهایی، حضوری و سؤالات هم تشریحی باشد.

او می‌گوید تابه‌حال خوب امتحان نداده، چون از ابتدای سال تحصیلی عادت کرده بود به سؤالات تستی پاسخ بدهد و حالا که سؤالات تشریحی مقابلش قرارگرفته، او و خیلی دیگر از همکلاسی‌هایش درمانده شده‌اند.

مهدیه هم که یک دانش‌آموز کلاس دوازدهمی در تهران است، می‌گوید امتحانات سخت بود چون در طول سال مرتب تست زده بود و برای کنکور هم که آماده می‌شد مدام سروکارش با تست زدن بود اما مهدیه مشکل کار را فقط در تشریحی بودن سؤالات نمی‌داند بلکه می‌گوید معلمان آنها درس‌ها را خوب برایشان تفهیم نکرده‌اند و اگر دانش‌آموزی مطلبی را یاد نمی‌گرفت آنها پیگیر رفع اشکال نبودند برای همین او و همکلاسی‌هایش امتحانات خوبی نداده‌اند و به نظرشان امتحانات نهایی تا امروز سخت بوده است.

مسعود هم که یک کلاس دوازدهمی دیگر است به ما گفت آموزش‌های مجازی در حد دو دوتا چهارتا بود ولی امتحانات در حد انتگرال و برای همین او و دوستانش به‌خصوص از درس فلسفه نمره خوبی نمی‌گیرند.

سؤالات خیلی آسان است

در مقابلِ کسانی که می‌گویند امتحانات نهایی تا امروز برایشان سخت بوده و احتمالا نمره خوبی نمی‌گیرند، عده زیادی هستند که امتحانات نهایی امسال را بسیار ساده دیده‌اند. محمد یکی از آنهاست که به‌عنوان یک کلاس نهمی می‌گوید امتحاناتی که فعلا داده از امتحانات کلاسی آسان‌تر بوده.

متین هم همین عقیده را دارد و به‌عنوان یک دانش‌آموز کلاس نهمی، امتحانات را ساده دیده و سطح سؤالات را از سؤالات امتحانات نهایی سال‌های قبل پایین‌تر می‌داند.

مینا نیز در پایه دوازدهم همین عقیده را دارد و می‌گوید امتحان شیمی ، فیزیک و دینی را بسیار ساده و بی‌دردسر پشت سر گذاشته.

ما با یکی از معلمان شیمی که همزمان مسؤول بازدید از حوزه تصحیح اوراق هست نیز که پرس‌وجو کردیم او عقیده دارد که امسال سؤالات را بسیار آسان طرح کرده‌اند و همه در چارچوب کتاب است.

این معلم می‌گوید علت این است که مسؤولان می‌دانند آموزش مجازی کیفیت آموزش حضوری را ندارد و دانش آموزان در یادگیری مطالب مشکل دارند،به همین دلیل سؤالات ساده‌تر از سال‌های قبل طرح‌شده تا بیشتر بچه‌ها قبول شوند.

او البته در پاسخ به این سؤال که آیا باوجود سادگی سؤالات همه دانش آموزان موفق به کسب نمرات خوب می‌شوند، پاسخ منفی داد و گفت آن دسته از دانش‌آموزانی که از آموزش خوب و باکیفیت محروم بوده‌اند بازهم نمی‌توانند نمرات بالای 15 کسب کنند.

درباره چالش سختی یا آسانی سؤالات امتحانات نهایی اما با خسرو ساکی، رئیس مرکز سنجش و پایش کیفیت آموزشی آموزش‌وپرورش که گفت‌وگو کردیم او نه سختی و نه آسانی سؤالات را تایید نکرد بلکه گفت سؤالات هرطور که طرح شود باز عده‌ای می‌گویند سخت و برخی می‌گویند آسان بود درحالی‌که امسال سطح سؤالات در حد متوسط تعیین‌شده است.

چیزی از کتاب‌ ها حذف نشد

در میان یک میلیون‌و700هزار نفری که این روزها مشغول گذراندن امتحانات نهایی پایه‌های نهم و دوازدهم هستند،‌ عده‌ای از دانش آموزان با چالشی ذهنی مبنی بر این‌که حذفیاتی که آموزش‌وپرورش اعلام کرده بود در امتحانات نهایی رعایت نشده، روبه‌رو شده‌اند.

آنها به ما می‌گویند گرچه آموزش‌وپرورش اعلام کرد به علت شرایط کرونا و آموزش‌های مجازی از 30درصد حجم کتاب‌ها سؤالی در امتحانات طرح نمی‌شود ولی امتحانات تا امروز خلاف آن را نشان داده است.

برخی دانش‌آموزانی که برای تکمیل این گزارش به ما اطلاعات داده‌اند، می‌گویند طبق آنچه مدرسه به آنها اعلام کرده حذفیات در حد یک درس و دو درس و حتی چند صفحه است و دروسی مثل عربی و ریاضی گفته‌شده که باید کامل خوانده شوند. 

این موضوع را نیز که با خسرو ساکی، رئیس مرکز سنجش و پایش کیفیت آموزشی آموزش‌وپرورش در میان گذاشتیم آن را رد و از ما دعوت کرد برای تطبیق سؤالات با بخش‌های حذف‌شده نزد او برویم. او گفت هم حذفیات و هم سؤالات موجود است و ما می‌توانیم آنها را با هم تطبیق بدهیم تا مطمئن شویم از بخش‌های حذف‌ شده کتاب هیچ سؤالی طرح نشده، همچنین خاطرجمع شویم که 30درصد حذف شامل حال همه درس‌ها شده است.

املا با چاشنی کرونا

درس املا که از زیرمجموعه‌های نگارش در مقطع متوسطه اول است،‌ جزو یکی از امتحانات نهایی است که برای کلاس نهمی‌ها برگزار شده و اوراق آن در حال تصحیح است.

با این‌که کار از کار گذشته و هرچه شده، گذشته اما یکی از معلمان این درس به ما اطلاعاتی می‌دهد که جهت اطلاع مسؤولان بد نیست.

او می‌گوید املا درسی است که مستقیم با گویش معلم و شنوایی دانش‌آموز سروکار دارد،‌ که در این دوره به دلیل اجباری بودن ماسک،‌ گفتار معلم و شنوایی دانش‌آموزان دچار اختلال شده بود. به همین علت برخی از معلمان در جلسه امتحان ترجیح دادند ماسک را بردارند تا بچه‌ها درست بشنوند.

به گفته او همچنین متنی که امسال برای املا در نظر گرفته شده بود از سال‌های قبل بلندتر بود که نگفته پیداست اگر معلمی ماسک را برداشته باشد و اگر ناقل بیماری باشد با این صحبت کردن طولانی چه اتفاق ناخوشایندی روی داده است.

این معلم به ما می‌گوید ستاد ملی مقابله با کرونا به این موضوع توجه نداشت چراکه اگر غیر از این بود از املای 20 غلطی استفاده می‌شد، به نحوی که متنی چاپ شده که غلط املایی دارد در اختیار دانش‌آموزانی قرار می‌گرفت و بدون این‌که در جلسه حرفی زده شود، بچه‌ها غلط‌ها را پیدا می‌کردند و منظور از املا نیز محقق می‌شد البته آموزش و پرورش قطعا با مشکلاتی از این دست آشنا شده و بی‌شک از لابه‌لای چالش‌های ذکرشده در این گزارش لااقل بخشی را تایید می‌کند؛ سند حرف ما نیز گفته‌های دیروز سخنگوی آموزش و پرورش تهران که از دانش‌آموزان، معلمان و خانواده‌ها خواست هرگونه مشکل در رابطه با برگزاری امتحانات نهایی را از طریق سامانه tehranedubox @ در شبکه شاد با این اداره کل در میان بگذارند.

مریم خباز - جامعه / روزنامه جام جم

منبع: جام جم آنلاین

کلیدواژه: امتحانات نهایی پروتکل های بهداشتی دانش آموزان کنکور 1400 حوزه های امتحانی دانش آموزانی امتحانات نهایی دانش آموزان جلسه امتحان آموزش و پرورش ما می گوید آموزش وپرورش کیفیت آموزش رعایت فاصله سال های قبل کلاس نهمی بچه ها کلاس نهم فاصله ها عده ای

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت jamejamonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «جام جم آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۱۹۹۶۷۱۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

الگوی مهاجرت دانشمندان در جهان چیست؟ / فاصله جغرافیایی کم‌تر؛ احتمال انتقال دانش بیشتر

به گزارش خبرنگار علم و فناوری ایسکانیوز؛ دانشمندان و محققان معمولا برای پیشرفت شغلی و تحقیقات خود مبادرت به مهاجرت به کشورهای دیگر می‌کنند. مطالعه روی این جابه‌جایی‌ها در سراسر مرزها کار دشواری است و تا همین اواخر عمدتا در حیطه مطالعات موردی و نظرسنجی بوده است. اما با افزایش داده‌های منتشر شده که به طور غیرمستقیم ردپای دانشمندان را به تصویر می‌کشد، به محققان سیاستگذاری و اطلاع‌رسانی فرصت جدیدی برای ترسیم جابه‌جایی‌های جهانی دانشمندان می‌دهد.

درک جریان جابه‌جایی دانشمندان، ردیابی جایی که آنها آموزش دیده‌اند، کشوری که به آنجا مهاجرت کرده‌اند و ربط آنها به رشته‌ای که در آن فعالیت می‌کنند و نوع دانشگاه تحقیقاتی که در آن استخدام می‌شوند، برای سیاست علم و مهاجرت امری بسیار مهم است.

شواهد 2 دهه گذشته نشان می‌دهد که الگوهای گسترده‌تری پیرامون جهانی شدن در حال تغییر هستند که به طور خاص از نظر اقتصادی، سیاسی و فرهنگی به هم پیوسته هستند، زیرا جریان‌های ایده و جابه‌جایی دانشمندان و کلا مردم نه تنها از کشوری به کشور دیگر، بلکه از قاره‌ای به قاره دیگر اتفاق می‌افتد. با این حال تفاوت‌های اساسی بین نوع جابه‌جایی دانشمندانی که از اروپا به آسیا مهاجرت می‌کنند یا آنهایی که از آسیا به اروپا مهاجرت می‌کنند، وجود دارد. درک این پویایی هم از نظر مطالعات علمی و هم از منظر سیاست علمی مهم است. به عنوان مثال، جابه‌جایی دانشمندان بین مناطق فراملی می‌تواند پیوندها با یک جامعه تحقیقاتی ملی را تا حد زیادی تضعیف کند. این به طور بالقوه اثرات منفی فرار مغزها را رد می‌کند و در عوض می‌تواند انتقال دانش مثبت را تقویت کند، چیزی که برخی از محققان آن را «گردش مغز» نامیده‌اند.

در مقاله‌ای که در ماه اوت 2020 در مجله «ساینس دایرکت» منتشر شده، محققان از داده‌های ORCID استفاده کردند. ارکید یا شناسه آزاد پژوهشگران و نویسندگان/مشارکت‌کنندگان برای شناسایی منحصر به‌فرد دانشمندان و دیگر نویسندگان دانشگاهی است. در واقع، ارکید یک سازمان غیرانتفاعی، برای شناسایی همه کسانی است که در تحقیقات، دانش و نوآوری مشارکت می‌کنند، به صورت یکتا شناسایی می‌شود و بین فعالیت‌های علمی آنها با شناسه‌شان ارتباط برقرار می‌کند. این داده‌ها شامل تحصیلات دانشمندان از جمله مدرک تحصیلی، موسسه اعطا کننده مدرک، تاریخ اعطای مدرک، جزئیات شغلی آنها شامل همه سمت‌های پس از دکتری و همچنین کتاب‌شناختی شامل عناوین انتشارات، تاریخ انتشار و نام مجلات مقالات و کتاب‌هایی است که دانشمندان منتشر می‌کنند. بنابراین، داده‌های ارکید می‌تواند فاکتورهایی چون پیشرفت شغلی را برای ترسیم مشاغل و جابه‌جایی جغرافیایی دانشمندان ارائه دهد. از آنجا که می‌توان نقطه شروع جغرافیایی مشاغل علمی دانشمندان را در زمان شناسایی کرد، می‌توان روندهای جغرافیایی را با وضوح بالاتری نسبت به پایگاه‌های داده سنتی کشف کرد.

محققان این مقاله روی 116 هزار و 400 دانشمندی تمرکز کرده‌اند که دارای مدرک دکتری هستند و بین سال‌های 1980 تا 2010 پس از دریافت مدرک دکتری خود حداقل در یک موسسه علمی استخدام شده‌اند. آنها سپس مهاجرت دانشمندان را به سه دسته کوچ داخلی (یعنی در داخل همان کشوری که تحصیل کرده‌اند)، مهاجرت منطقه‌ای (یعنی به یک کشور در همان منطقه) و مهاجرت جهانی (به یک منطقه یا قاره دیگر) تقسیم کردند.

این رویکرد درک بسیار عمیق‌تری از مهاجرت ارائه می‌کند، زیرا گردش دانشمندان مثلاً فرار مغزها و دستاوردهای مغزها (brain drains and brain gains) نه فقط مهاجرت آنها را در سطح بین‌المللی نشان می‌دهد، بلکه به طور ویژه روابط جغرافیایی، سیاسی یا اجتماعی بین جایی که دانشمندان ترک کرده‌اند و جایی که به عنوان مقصد مهاجرت انتخاب کرده‌اند را نشان می‌دهد.

محققان این مقاله می‌گویند: ما متوجه شدیم که مهاجرت بین کشورها از دهه 1980 نسبت به مهاجرت در داخل کشورها راکد مانده است. با این حال، دانشمندانی که در سطح بین‌المللی حرکت می‌کنند، نه تنها به طور فزاینده‌ای در همان منطقه مهاجرت می‌کنند، بلکه به طور مکرر و به مسافت‌های کوتاه‌تر نیز سفر می‌کنند.

مهاجرت علمی نیروی کار و انواع آن

دانشمندان به دنبال کمک مالی، پیدا کردن تیم‌های تحقیقاتی نخبه و اعتبار از یک کشور به کشور دیگر نقل مکان می‌کنند و این امر تا حدود زیادی به رشته‌های خاص بستگی دارد. این تاثیر به ویژه در میان پراستنادترین محققان جهان که به طور سیستماتیک و دسته جمعی به کشورهایی با سرمایه گذاری‌های تحقیق و توسعه بالا مهاجرت می‌کنند، بسیار دیده می‌شود. البته کیفیت زندگی و نگرانی‌های خانوادگی نیز تا حد زیادی در تصمیم گیری‌های مهاجرت موثر است. برای مثال، بسیاری از دانشمندان و به ویژه بسیاری از زنان تمایلی به مهاجرت فرزندان نوجوان خود به خاطر فرصت‌های شغلی در خارج از کشور ندارند.

نکته دیگری که محققان این مقاله ساینس دایرکت بیان می‌کنند، این است که معمولا دانشمندان با مهارت بالا، وعده‌های رشد اقتصادی، نوآوری و توسعه را از کشورهای مقصد خود دریافت می‌کنند. زیرا هر چه جامعه علمی یک کشور در همکاری‌های بین‌المللی بیشتر مشارکت داشته باشد و مهاجرت بیشتری در میان دانشمندان آن کشور وجود داشته باشد، تأثیر کار علمی آن کشور بیشتر می‌شود.

افزایش مهاجرت علمی به طور نامتناسبی به نفع کشورهایی است که از قبل دارای جوامع علمی بزرگ و با بودجه کافی هستند. نگرانی ناشی از به دست آوردن مزایای مرتبط با مهاجران با مهارت بالا - یا از دست دادن این مزایا در هنگام خروج - از پایان جنگ جهانی دوم منجر به بحث‌های سیاستی و تحقیقات سیاسی در سطح بالا شده است.

چشم‌انداز در حال تغییر مهاجرت علمی جهانی

یکی از محورهای این بحث، تغییر موازنه قدرت در جامعه علمی جهانی است؛ آن هم با تسلط طولانی مدت آمریکا به طور فزاینده‌ای توسط اروپای منسجم و اقتصادهای رو به رشد در آسیا مثل چین، کره جنوبی و هند به چالش کشیده می‌شود. اگرچه آمریکا در جذب محققان پربار و کارآمد از خارج از کشور موفق است، اما در مقایسه با 20 سال پیش، سهم کمتری از تحقیقات پیشگامانه را در سراسر جهان تولید می‌کند. در واقع، در طول مدت زمان مشابه، بسیاری از کشورهای آسیایی مانند چین و کره جنوبی خود را در زمره تأثیرگذارترین کشورها در علم و مهندسی قرار داده‌اند و از نظر تعداد مقالات تولید شده و تولید تعداد فزاینده‌ای از تحقیقات با استناد بالا پس از آمریکا در رتبه دوم قرار دارند. برای دانشمندان کشورهایی چون برزیل، هند و روسیه، یکی از عوامل محدود کننده اصلی در آسیا مانع زبانی است و دید بسیاری از تحقیقات آنها را محدود می‌کند.

تأثیر مهاجرت توسط خود دانشمندان نیز احساس می‌شود. دانشمندانی که مهاجرت می‌کنند پراستنادتر هستند، دانشمندانی که آمریکای شمالی را ترک می‌کنند به طور متوسط 10 درصد استناد بیشتری به دست می‌آورند و همکارانی که به خارج از اروپای شرقی مهاجرت می‌کنند، 170 درصد بیشتر به دست می‌آورند.علاوه بر این، مهاجرت همکاری‌های علمی بین‌المللی بیشتری را به همراه دارد. به نظر می‌رسد این امر به جای افزایش اعتبار، نتیجه داشتن یک شبکه اجتماعی گسترده‌تر باشد، زیرا اندازه شبکه تحقیقاتی بین‌المللی برای دانشمندان مهاجر بزرگ‌تر از دانشمندان غیر مهاجر است.

بیشتر بخوانید: محقق در 2 دانشگاه آمریکا: نفس مهاجرت خوب است؛ به شرطی که شرایط برگشت وجود داشته باشد

علاوه بر این، دانشمندانی که به دانشگاه‌های نخبه‌تر مهاجرت می‌کنند، عملکرد بهتری نسبت به کسانی ندارند که این کار را انجام نمی‌دهند؛ اگرچه در هنگام رفتن به دانشگاه کمتر نخبه، افت جزئی در عملکرد علمی وجود دارد. افزایش بهره‌وری ناشی از مهاجرت در آن سوی مرزها برای یک فرصت شغلی جدید می‌تواند به زمان نیاز داشته باشد.

گردش منطقه‌ای در مهاجرت جهانی

مرزهای جغرافیایی در مورد نیروی کار و محصولات در حال از بین رفتن است، زیرا اقتصادهای سراسر جهان خود را به سمت تجارت آزاد و تولید و توزیع اطلاعات در طول چند دهه گذشته سوق داده‌اند. این اغلب به عنوان نشانه‌ای از جهانی شدن اقتصاد جهانی تلقی می‌شود. شواهد نسبتاً مبهم است. به عنوان مثال، در همین دوره، اقتصاد جهانی در سطح منطقه‌ای به هم پیوسته‌تر شده است، حتی زمانی که در سراسر جهان ارتباط متراکم‌تری پیدا کرده است. بنابراین، اقتصاد جهانی، شاید به طور غیر شهودی، به طور همزمان جهانی‌تر و منطقه‌ای‌تر می‌شود.

این موضوع به طور خاص برای مهاجرت نیز صادق بوده است. شبکه جهانی مهاجرت در چند دهه گذشته به ویژه با ظهور کشورهای مقصد جدید در خارج از آمریکای شمالی و اروپا، بیشتر به هم مرتبط شده است. در عوض، بزرگ‌ترین تغییرات در سطح منطقه‌ای رخ داده است، به طوری که اروپا، آفریقا و آسیای شرقی هر کدام در طول یک دوره زمانی بیشتر به صورت منطقه‌ای در هم تنیده شده‌اند. منطقه‌بندی در مقیاس‌های کوچک‌تر نیز عمل کرده است، زیرا الگوهای واضحی در اروپای مرکزی، غربی و شمالی در شبکه مهاجرت پدیدار شده‌اند.

مطالعات نشان می‌دهد که کشورهایی که بیشتر به روی علم باز هستند - یعنی کشورهایی که بیشترین همکاری‌های بین‌المللی و بیشترین مهاجرت را در بین دانشمندان خود دارند - همچنین از تولید تأثیرگذارترین تحقیقات علمی سود می‌برند. ولی با این حال، احتمال همکاری بین هر 2 دانشمند هنوز به فاصله فیزیکی حساس است و احتمال بازگشت به کشور پس از مهاجرت با همان پیوندهای مشترک افزایش می‌یابد. در نتیجه می‌توان گفت که مزایا و هزینه‌های مرتبط با مهاجرت به مسافت طی شده بستگی دارد. به طور خاص، مهاجرت منطقه‌ای ممکن است برای کشورهایی که از «فرار مغزها» رنج می‌برند مضر نباشد، زیرا انتقال دانش ناشی مهاجرتی که فاصله بین کشور فرستنده و پذیرنده کم باشد، محتمل‌تر است؛ یعنی احتمال برگشت نخبه‌هایی که مهاجرت منطقه‌ای کرده‌اند، بیشتر است.

البته ناگفته نماند که این مورد همیشه هم صادق نیست. زیرا برخی کشورها از جمله کشورهای اروپایی وجود دارند که هزینه‌های هنگفتی را برای مهاجرت دانشمندان خود می‌پردازند و برای اینکه آنها را دوباره به کشور برگردانند، مزایای بسیاری برایشان قائل می‌شوند. علاوه براین، محققان علاقه‌مند به وضعیت علم جهانی به کاهش هژمونی یا سلطه‌گری آمریکا و اهمیت فزاینده مراکز تحقیقاتی در آسیا، آفریقا و آمریکای لاتین هستند، روشی مشابه را در پیش می‌گیرند.

به طور کلی، هدف از این مقاله ارائه برخی از اولین آمارهای توصیفی مربوط به نحوه مهاجرت دانشمندان در سطح بین‌المللی است. یعنی چه تعداد از کسانی که از طریق مرزها مهاجرت می‌کنند در مقایسه با کشورهای دور به یک کشور نزدیک می‌روند؟ این میزان در سراسر جهان چگونه متفاوت است و در طول زمان چگونه تغییر می‌کند؟

پاسخ به این سوالات از این رو حائز اهمیت است که شور و نشاط یک جامعه تحقیقاتی ملی به نزدیکی دانشمندانش بستگی دارد، زیرا دانشمندان نزدیک به کشورشان نسبت به دانشمندانی که دورتر هستند، همکاری‌های بیشتری در حوزه تحقیقات با کشور خود دارند.

انتهای پیام/

نسترن صائبی صفت کد خبر: 1229172 برچسب‌ها آموزش عالی