پرفسور اکبری خطاب به وزیر بهداشت: آیا سنگاندازیهای وزارت بهداشت در موضوع جمعیت با ابراز علاقه شما به رهبری همخوانی دارد؟!
تاریخ انتشار: ۳ خرداد ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۲۰۱۰۰۷۱
پرفسور مـحمـداسـماعـیل اکبری در پاسخ به نامه برکناری خود توسط وزیر بهداشت، خطاب به دکتر نمکی نوشت: آیا کوتاهیهای متعدد، سنگاندازیها و بعضا عنادورزیها در موضوع جمعیت در طول دو سال گذشته، توصیفات شما پیرامون رابطهتان با رهبری را تائید میکند؟! - اخبار اجتماعی -
به گزارش خبرنگار اجتماعی باشگاه خبرنگاران پویا؛ سعید نمکی، وزیر بهداشت طی نامهای ضمن بیان برخی اختلاف نظرها با مشاور عالی خود، دکتر اکبری را برکنار کرد! این در حالی بود که عمده انتقاد دکتر اکبری ناظر به رویههای غلط ضدجمعیتی در بخشهای مختلف دولت از جمله در بدنه وزارت بهداشت بوده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
پرفسور مـحمـد اسـماعـیل اکبری؛ به عنوان مشاور عالی سابق وزیر بهداشت، پدر پزشکی جامعهنگر ایران، فوق تخصص جراحی غدد و سرطان از دانشگاه جانزهاپکینز آمریکا، رئیس انجمن آموزش پزشکی ج.ا.ا و رئیس مرکز تحقیقات سرطان در قالب یک نامه، جوابیهای به وزیر بهداشت نگاشته است که در ادامه میخوانیم:
هوالشافی
جناب آقای دکتر سعید نمکی
وزیر محترم بهداشت، درمان و آموزش پزشکی
سلام علیکم؛
نامه شماره 100/290 مورخ 1400/3/01 جنابعالی به اینجانب در پیامرسان مجازی از طریق دوستان واصل شد. از مرقومه احساسی شما سپاسگزارم و حتما سابقه چند ده سال دوستی را فراموش نمیکنم و همچنان برای دوام آن تلاش مینمایم و از صمیم قلب برایتان آرزوی توفیق دارم.
امروز سوم خرداد است و خاطره نبرد همرزمان نازنینم که با پیروزی همراه بود، پشتوانه این مرقومه است انشاالله تعالی. جهت عدم تصدیع برای خوانندگان معظم، مقدمه را کوتاه میکنم و تنها به چند موضوع اصلی میپردازم.
چیزی که موجب عدم همخوانی دیدگاهها، صحبتها و مشاورههای بنده با شما شده است، بیشتر مبتنی بر اصول علمی، قانونی و اخلاقیای بود که تجزی از آن را جایز نمیدانم و به عونالله در آینده نیز ملتزم به آنها خواهم بود.
بنده و شما بیش از یک سال یکدیگر را ندیدیم و به علت اقدامات شما و دوستانتان، اینجانب بیش از 15 ماه است که به وزارت بهداشت نیامدهام، چرا که هیچ امکانی از سوی وزارت متبوع در اختیار نداشتم و من اقدامات خویش را در بیرون از وزارتخانه انجام میدهم و پیگیری میکنم.
جنابعالی با شناخت 40 سالهای که از بنده دارید احتمالا بیش از هر کس مستحضرید که عنوان مشاور عالی، هیچ تاثیری برایم نداشته است؛ نمیدانم و متعجبم چرا در روزهای پایانی دولت دوازدهم، آن برادر محترم به جای تمرکز بر امورات و وظایف بر جای مانده در حوزههای مختلف، خود را مشغول فضاسازی رسانهای و منحرف کردن اذهان کرده است.
در هر صورت با توجه به مرقومه شما و انتشار عمومی آن، جهت ثبت در تاریخ، آگاهی همکاران ارجمند و ملت شریف و عزیز ایران و همچنین بیان برخی حقایق و آشکارسازی فرافکنیها، نکاتی را در سه دسته کلی عنوان میکنم و امیدوارم مرضی حق تعالی قرار گیرد.
⁂ مقوله جمعیت
روزی که اینجانب به مقوله جمعیت ورود کردم، جنابعالی وزیر نبودید و قرار هم نبود این ردا را بر تن بپوشانید؛ لذا سِمت شما و به تبع آن عنوان کاغذی اینجانب بیارتباط با این موضوع است؛ به فضل الهی از امروز با توانی مضاعف و روحیهای شادابتر این مقوله حیاتی را پیگیری میکنم.پس از دریافت ابلاغ سرپرستی وزارت بهداشت از جناب رئیس جمهور، در اولین ملاقاتمان، مقوله جمعیت و مراقبت از آن و لزوم حرکت به سمت اجرای سیاستهای کلی جمعیت را مطرح کردم که مورد قبول جدی شما واقع شد و اگر خاطرتان باشد، مقرر گردید بعد از اولین بسیج ملی کنترل فشار خون که به پیشنهاد اینجانب طرح گردید، عملیات اجرا آغاز شود که متاسفانه هرگز نشد و به بنده عنوان نمودید که مقامات بالا بهطور مکتوب، مانع شدهاند که البته دیده و نمایان نگردید.جنابعالی علاوهبر ابلاغ مشاور عالی برای اینجانب که آن را در رسانهها دیدم و مکتوبی از آن ندارم، در نامهای که برای مقام معظم رهبری تنظیم کردیم (مورخ 1398/7/20) و از سوی شما رسانهای شد، صراحتا اعلام فرمودید که بنده " نماینده تامالاختیار وزیر در موضوع جمعیت" هستم که موجب خوشحالی برخی بزرگان و دلسوزان شد. چندین بار کلاما فرمودید که هر آنچه بنده لازم میدانم، انجام شود. وقتی از عدم همکاری مدیران میانی گله کردم، گفتید شخصاً اقدام کنم، اگرچه در آن روزها غیر از یک کارشناس محترم و یک اتاق و آبروی دیرینه در وزارت بهداشت که لطف الهی است، چیزی در اختیار نداشتم البته از سالهای دفاع مقدس و سوم خرداد که سالروز حماسهای بزرگ است آموخته بودم که با همین شرایط، بهترینها را میتوان رقم زد و با نیت خیر، فرصتها ایجاد میشود و الحمدلله این توفیق حاصل شد و گفتمان علمی پیرامون جمعیت در سطح وسیعی گسترش پیدا کرد.نمیدانم شما چه برداشتی از عنوان نماینده تامالاختیار وزیر دارید؟ (امیدوارم نظیر برداشتتان از جایگاه مشاور نباشد چرا که مشاور در نگاه جنابعالی باید حرفهای گیرندهی مشاوره را تائید و تکرار کند!) لکن هیچکدام از معدود ابلاغهای من برای اساتید و متخصصان و تشکیل گروه علمی مشورتی (متشکل از جمعیتشناسان، اقتصاددانان، فعالان اجتماعی، آماردانها، گروههای مختلف پزشکی و مدیریت سلامت عمومی) جایگاه اداری نداشتند و آن عزیزان هنوز نیز که بیش از یک سال و نیم از تقابل جدی با فعالیتهای اینجانب میگذرد و ارتباط خاصی با وزارتخانه ندارم، دلسوزانه و بدون هیچ چشمداشتی با بنده کار میکنند که همینجا از همه آن عزیزان فرهیخته کمال سپاسگزاری را دارم.بنده بهعنوان مشاور عالی وزیر، نماینده تامالاختیار وزیر در موضوع جمعیت و به گفته خودتان مدیر پروژه ملی جمعیت! ریالی بودجه و حداقلی از امکانات را در اختیار نداشتم و هیچ تخصیص اعتباری صورت نپذیرفت؛ البته موضوع به همینجا منتهی نشد و جنابعالی و دوستان از ماهها قبل از کرونا، اقدامات برنامهریزی شده مختلفی را برای شکستن و خستهکردن انجام دادید که اِعجاب بزرگان، دوستان و آگاهان را بر انگیخت و بنده به دلیل عدم ایجاد حاشیه برای سیاستهای مظلوم کلی جمعیت و وزارت بهداشت و درمان و حفظ حرمتها سکوت کرده و میکنم.بیش از 90 نامه رسمی تنها در موضوع جمعیت و مسائل مرتبط با آن در حیطه کاری وزارت بهداشت درباره عدم تطابق یا تضاد عملکرد حوزههای مختلف وزارتخانه با سیاستهای کلی جمعیت خدمت شما نوشتم که آخرین آن به شماره 804/102د در تاریخ 1400/2/11 بود که متاسفانه همچون موارد قبلی، مورد عنایت قرار نگرفت و نتیجه مثبتی حاصل نگردید همچنین جنابعالی در نامهای شبهعلمی علیه مصوبه جوانی جمعیت و حمایت از خانواده که گام نخست خوبی در اجرای سیاستهای کلی جمعیت در حوزههای اقتصادی، اجتماعی و سلامت است و شفافیت در ارائه برخی خدمات از ویژگیهای برجسته آن است (همان چیزی که باید قانونا با پرونده الکترونیک سلامت از سوی وزارت بهداشت در همه حوزهها اجرا میشد و علیرغم وجود زیرساختهای اصلی و تکلیف قانونی در برنامههای پنج ساله، مغفول مانده است و در صورت نهادینه شدن میتوانست کمکهای بزرگی به نظام سلامت کشور کند) مرقوم نمودید که خط بطلانی به گفتههای قبلی شما و مشاورههای اینجانب بود. قطعا کسی از شما توقع ندارد که مسائل اقتصادی و اجتماعی مرتبط با جمعیت را حل کنید، اما آیا جلوگیری از کشته شدن سالانه هزاران جنین سالم نیز جزء وظایف شما نیست؟ چرا شما با ذینفعان شبهعلمی و اقتصادمحور، همراه و همصدا شدید؟در مورد عدم همکاری برخی مدیران، همانطور که در نامهتان اشاره کردهاید و حضوراً در آخرین ملاقات نیز علت آن را نقص در توان و آگاهی آن برادران محترم عنوان نمودید، بهنظر اینجانب عدم اعتقاد و بعضا لجاجت و عناد موثرتر بوده است؛ بهطوری که در بسیاری از بیانات و دستورالعملها نقض قوانین و تعارض با سیاستهای بالادستی صورت گرفت که شاید روزی مورد واکاوی و ارزیابی قرار گیرد. این در حالی است که رهبری حفظه الله تعالی صراحتا در پاسخ سریع به نامه فوقالاشاره، امربه رسیدگی به دستورالعملها و قوانین مورد نیاز در حوزه جمعیت را به وزارت بهداشت ابلاغ فرمودند که رسانهای نیز شد و دلیل اصلی تلاش بیوقفه و پیگیری مستمر اینجانب جهت اصلاح دستورالعملهای قبلی و ایجاد دستورالعملهای جدید مورد نیاز، همان دستور صریح ایشان بود که متاسفانه همکاری مناسبی صورت نپذیرفت.در مرقومهتان با احساسی خاص، جملاتی را به بنده منتسب نمودید که من بخاطر ندارم اما بر برخی از آنها میتوان مهر تائید زد و این امر نباید از سوی دیگران و شما تحقیر پنداشته شود چرا که ما همه در یک جبهه برای تعالی جمهوری اسلامی ایران تلاش میکنیم و با این اوصاف میتوانستیم بهتر به یکدیگر کمک کنیم و اگر شوق و اعتقاد به خدمت وجود داشته باشد قطعا چنین چیزی رخ نداده است. اگر در برابر این قبیل مسائل احساس حقارت به وجود میآید، قطعا با مشکلات واقعی که حتی قابل مقایسه با این موضوع نیستند، نمیتوان با توفیق مواجه شد.اما در مورد نگرانی شما از مشورت بنده با عدهای از عزیزان و نمایندگان گروههای سیاسیای که همسوی دولت محترم، جنابعالی و گردانندگان وزارت بهداشت نبودند، باید عرض کنم که بنده فارغ از جهتگیری سیاسی و سلایق افراد، با دلسوزان، قانونمداران، متخصصان و محققان هماندیشی میکنم و انشاالله این رویه را ادامه خواهم داد. شایان ذکر است که سعی کردم غالب جلسات در وزارتخانه نباشد و در دفتر شخصی یا سایر اماکن برگزار شود که موجبات نگرانی شما فراهم نگردد.به هر حال اعتقاد به سیاستهای کلی نظام که برآمده از قانون اساسی است، یک تکلیف و وظیفه است و نه سلیقه و به هر حال این اختلاف میان ما وجود دارد همچنین لزوم توجه اجرایی و واقعی و نه صرفا کلامی به تذکرات و دستورات رهبری معظم مدظلهالعالی به وزیر بهداشت (این امر بیانگر این است که وزارت بهداشت باید بهعنوان نهادی پیشران در حوزه جمعیت عمل کند و به مرور همه دستگاهها را به میدان آورد و چه حیف که 2 سال زمان را از دست دادیم) بین ما وجود دارد.جناب وزیر، رهبری مدظلهالعالی در کلامی فرمودهاند: «یکی از خطراتی که وقتی انسان درست به عمق آن فکر میکند، تن او می لرزد، این مسئلهی جمعیت است» حال آیا کوتاهیهای متعدد، سنگاندازیها و بعضا عنادورزیها در این موضوع در طول دو سال گذشته، توصیفات شما پیرامون رابطهتان با رهبری را تائید میکند؟! آیا گزارشهایی که در این زمینه ارسال داشتهاید با حقیقت عملکردتان همخوان است؟ آیا اینکه وزارت تحت امر شما نمیخواهد سهم خود را در حل معضل جمعیت بر عهده بگیرد، غصهای بر غصههای رهبر انقلاب نمیافزاید؟ اینجانب بهعنوان مشاور سابق شما از این کمکاریها و سنگاندازیها به پیشگاه باری تعالی توبه میکنم.یکبار دیگر صمیمانه توصیه میکنم ضمن مرور دقیق مکتوبات و مشاورههای قبلی، به اصلاح مسیر فعلی اقدام کنید و به اصلاحگری رویه اشتباه طولانیمدت وزارت بهداشت در حوزه جعیت مفتخر شوید که بی شک کمک بزرگی به آینده اقتصاد، سلامت و امنیت این مرز پرگهر خواهد بود؛ بهعنوان یک برادر و دوست قدیمی از شما میخواهم، ایجاد تحول در دیدگاه خود و همکارانتان که از مسیر پژوهش، مطالعه، تعقل، دلسوزی و عدم سیاستزدگی میسر میشود را در پیش گیرید و مراقبت نمایید که منشأ صحبتهایتان در موضوع جمعیت، ادعاهای افرادی نباشد که به دلیل تخلفات امنیتی، تحت تعقیب قانونی هستند.⁂ مقوله کرونا
کرونا این مهمان ناخواسته موجب زحمت فراگیر و عمیق همکاران فرهیخته و ایثارگر بهداشت و درمان و البته نمایش افتخار آفرینیهای آن عزیزان شد. اینجانب روزانه در کنار آنها شاهد فداکاریهایشان در محیط کاری خویش هستم و طول عمر با عزت را برای تکتک آن عزیزان از حضرت دوست طلب دارم.با عنایت به اشاره شما و البته جهت جلوگیری از اطاله کلام، تنها به نامههای معروف سهگانه که خطاب به روسای محترم دانشگاهها و دانشکدههای سراسر کشور ارسال کردم (به دلیلی که حضوراً صحبت کردیم) اشاره مینمایم. در آن نامهها چارچوبهای علمی و تجربی مهار اپیدمی و تجربههای قبلی در کشور عنوان شده است؛ الحمدلله با تلاش برخی عزیزان، بخشی از آن چارچوبها در طرح شهید سپهبد سلیمانی عزیز اجرایی شد، لکن هنوز اصرار بر عمل به برخی اصولِ جا مانده و جزئیات آن دارم. از ذکر تذکرات، پیامهای شفاهی و کتبی متعدد دیگر در این مورد، خودداری میکنم.
⁂ مقوله سرطان
از الطاف الهی به این بنده حقیر خدا است که معدود عزیزانی را میتوانید پیدا کنید که علاوهبر موضوع تکنیکی تشخیص و درمان سرطان (که الحمدلله به برکت انقلاب اسلامی ایران، اکنون همکاران دانشمند زیادی در این زمینه وجود دارند) و توفیق مسئولیت آموزش و تربیت فلوشیپهای مختلف در این حوزه برای کل کشور، از امور مدیریتی و سیاستگذاری آن مشتمل بر مقولات هزینه-اثربخشی، مدیریت ارزانسازی، مقوله تعارض منافع و تقاضای القایی، چگونگی سطحبندی خدمات و امثالهم نیز مطلع یا تجربه داشته باشد. این مهم حاصل تخصیص زمان قابلتوجهی از حداقل40 سال فعالیت در حوزه پزشکی و مدیریتِ سلامت است.در پایان باز هم از نامه آن برادر محترم تشکر کرده و آن را در تاریخ 43 سال گذشته و عمر باقیمانده دوستی با شما حفظ میکنم و قدمت دوستی را حرمت میدارم اما حریم ساختار جمعیت را بهدلایل پیشگفت، رها نمیکنم. تقاضا مینمایم در ماههای پایانی خدمت (که انشاالله مستدام باد) ضمن دوری از حاشیهسازی و مصاحبههای مکرر، بر امورات کاری خود تمرکز نمائید و بهطور ویژه کاری کنید که جزء سربازان خدوم در اجرایِ سیاستهای کلی جمعیت و اصلاح روند جمعیتی ایران عزیزمان به حساب آئید؛ انشالله تعالی.
و السلام علی من اتبع الهدی
محمد اسماعیل اکبری
معلم دانشگاه
گفتنی است، پرفسور اکبری در مراسم اعطای "جایزه ملی جمعیت" به وی که بههمت شورایعالی انقلاب فرهنگی و در روز ملی جمعیت (30 اردیبهشت) برگزار شد، در انتقاد از انفعال و بیتوجهی وزارت بهداشت نسبت به مسئله مهم جمعیت اظهار کرده بود: "متأسفانه وزارت بهداشت موافق سیاستهای جمعیتی پیش نرفته است و عملکرد آن هم موافق این سیاستها نبوده است و چند حرکت تبلیغی در روزهای نزدیک به روز ملی "جمعیت" در ایام پایانی این دولت، دردی از این مسئله حیاتی دوا نخواهد کرد."
نمکی "منتقد اصلی سیاستهای غلط جمعیتی وزارت بهداشت" را عزل کرد!اظهارات ضدجمعیتی وزیر بهداشت؛ آیا نمکی حاضر به مناظره جمعیتی میشود؟!برخی مسئولان کشور همچنان در پی "کنترل جمعیت" هستند!/ تنها 15 سال برای استفاده از پیک جمعیتی باقی مانده است!حرکات تبلیغی وزارت بهداشت دردی از معضل "جمعیت" دوا نخواهد کرد!کلیپ/ حفظ جمعیت کشور در گروی فرزندآوری دهه شصتیها و هفتادیهایکی از بحرانهای بزرگ کشور مسئله "جمعیت" استکاهش موالید و افزایش مرگومیر در ایران یک "هشدار جدی جمعیتی" است"نرخ رشد جمعیت ایران" در حال رسیدن به "صفر!"/ ازدواج و فرزندآوری باید به مطالبه ملی تبدیل شودراهکارهای حل مسئله "جمعیت" باید بومیگرا باشد/ مردم باید تأثیر فرزندآوری بر آینده را باور کننداز سیر تا پیاز "غربالگری بارداری" در ایران/ آیا طرح "جمعیت" بهدنبال حذف غربالگری است؟!انتهای پیام/
منبع: تسنیم
کلیدواژه: سعید نمکی تک فرزندی سالمندی جمعیت وزارت بهداشت کاهش جمعیت سعید نمکی تک فرزندی سالمندی جمعیت وزارت بهداشت کاهش جمعیت سیاست های کلی جمعیت وزارت بهداشت موضوع جمعیت دستورالعمل ها سنگ اندازی ها وزیر بهداشت عنوان مشاور مشاور عالی آن عزیزان سیاست ها حوزه ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۲۰۱۰۰۷۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
قلیان اکسیژن چیست و چه خطراتی میتواند داشته باشد؟
چند روزی است که بحث سرو «قلیان اکسیژن» در بسیاری از کافهها و سفرهخانهها و مخاطرات پیدا و پنهان آن، سوژه رسانهها و شبکههای اجتماعی شده است و بحث بر سر مضر بودن یا نبودن این قلیان بالا گرفته است.
به گزارش روزیاتو، قصه از این قرار است که وزارت ارشاد برای کاهش مصرف دخانیات در میان جوانان، در یک طرح بالینی و آزمایشی از ترکیب گازهای شیمیایی N۲O و اکسیژن استفاده کرده که به گواه مصرفکنندگان باعث احساس سرخوشی و خلسه موقتی میشود.
اما آیا دختران و پسران جوانی که طی این سالها اقدام به استعمال قلیان اکسیژن کرده و میکنند، میدانند که عملاً در حال شرکت در «طرح مطالعاتی» وزارت بهداشت هستند تا این وزارتخانه از طریق این افراد به عوارض پیدا و پنهان استعمال قلیان اکسیژن پی ببرد؟!
آنگونه که مسئولان وزارت بهداشت به رسانهها اعلام کردهاند، «پاکدم» یا همان «قلیان اکسیژن» ثبت اختراع شده و براساس یک طرح مطالعاتی درحال عرضه است.
یکی از مصرفکنندگان قلیان اکسیژن میگوید که حس استفاده از این گاز تداعیکننده احساس فصد خون بود! (فصد خون یا رگزنی یکی از روشهای خونگیری در طب سنتی است.) یعنی همانگونه که فصد خون، فشار خون را به میزان قابلتوجهی پایین میآورد؛ ظاهرا استفاده از این ترکیب گاز شیمیایی نیز فشار خون فرد را تا حدی پایین میآورد.
مضرات قلیان اکسیژن ترکیبات قلیان اکسیژن چیست؟در بررسیهای صورت گرفته به این نتیجه رسیده ایم که در مراکزی که در ایران عرضه میشود، عموما N۲O همراه با اکسیژن یا هوای فشرده است. در کشورهای دیگر به صورت کپسول است که این کپسولها را مستقیم استنشاق میکنند یا اینکه این کپسولها را داخل بادکنک آزاد میکنند و سپس بادکنک را استنشاق میکنند.
نسبت آن نیز ۲۵ به ۷۵ است. آنگونه که سایر پزشکان دیگر نیز گفتهاند، گاز N۲O برای حالت نیمهبیهوشی در دندانپزشکی اطفال هم استفاده میشده، اما وزارت بهداشت استفاده آن را محدود کرده و تنها مراکز دولتی این گاز را برای ایجاد حالت نیمه بیهوشی استفاده میکنند.
مجری طرح قلیان اکسیژن؟ وزارت بهداشت!رئیس دبیرخانه ستاد کشوری کنترل دخانیات وزارت بهداشت در گفتگو با تسنیم گفته است که طرح مطالعاتی دستگاه «پاکدم» یا «قلیان اکسیژن» در زمان حاضر بهصورت آزمایشی، تحت نظارت وزارت بهداشت حدود دو سال است که در ۱۰ استان کشور در حال اجراست.
این وسیله ثبت اختراع شده و بعد از اینکه تاییدیه آن از سازمان غذا و دارو گرفته شد بهعنوان تجهیزات پزشکی ثبت شده و در سازمان غذا و دارو استانداردهایی برای آن در نظر گرفته شده است.
در این وسیله از ترکیب گازهای اکسیژن و N۲O با رعایت حدود تعیینشده در سازمان غذا و دارو برای اطمینان از اینکه ضرری برای سلامتی افراد نداشته باشد، استفاده میشود.
او همچنین توضیح داده است: «این طرح در مرحله آزمایشی قرار دارد و بعد از مشخص شدن نتایج مطالعه که تحت نظارت دانشگاههای علوم پزشکی مرتبط انجام میشود، در صورت اثبات اثربخشی و تاثیر آن بر کاهش مصرف قلیان دخانی، بهصورت سراسری اجرا خواهد شد.
وزارت کشور نیز به استانهای مجری طرح، این موضوع را ابلاغ کرده و نمونهبرداریها از استانهای تحت پوشش این طرح در حال انجام است. در مرحله اولیه مطالعه، شاخصهای سلامتی هنگام استفاده از این دستگاه مورد بررسی قرار گرفت که نتایج نشان داد براساس شاخصهای مدنظر، استفاده از دستگاه پاکدم یا قلیان اکسیژن ضرری برای سلامتی افراد ندارد.»
بهزاد، ولی زاده درباره ترکیب موجود در این قلیان گفته است: «در این دستگاه گاز N۲O بهعنوان گاز خنده و شادیآور در ترکیب با اکسیژن مورد استفاده قرار گرفته و احتمال میرود که این ترکیب بتواند جایگزین اعتیاد به نیکوتین و تنباکو باشد.
شواهد تاکنون نشان داده افرادی که این وسیله را مصرف کردهاند پس از مصرف قلیان اکسیژن تمایل چندانی به مصرف مواد دخانی ندارند. البته باز هم باید نتایج آزمایش بهطور قطعی مشخص شود. انتظار داریم که با پایان یافتن مرحله آزمایشی این طرح، علاوهبر مشخص شدن اثرات مرتبط با سلامتی، درباره بحث جایگزینی آن با مواد اعتیادآوری مانند نیکوتین و تنباکو نیز به نتیجه برسیم.»
مخالفان و مجریان طرح قلیان اکسیژن هر دو از یک نهادند!علیرغم تایید این طرح توسط یکی از مقامات وزارت بهداشت، ظاهرا همه مسئولان وزارت بهداشت موافق قلیان اکسیژن نیستند. تسنیم نوشته حسن آذریپور، عضو کمیته کشوری کنترل دخانیات وزارت بهداشت درباره خطرات قلیان اکسیژن گفته: «با توجه به اینکه اکسیژن خالص در حد مشخصی بهلحاظ پزشکی عوارضی را برای فرد بههمراه دارد، باید مصرف آن تحتنظر کارشناسان و مقدار اکسیژن آن مشخص باشد، چون بههرحال اکسیژن خالص منجر به مسمومیت میشود و در فرد استعمالکننده سردرد ایجاد میکند همچنین منجر به اتساع عروق مغزی میشود و برای فرد مشکلات چشمی بههمراه میآورد.»
بهدنبال استعلام سازمان میراث فرهنگی و گردشگری درباره استفاده از قلیان اکسیژن، مرکز نظارت و اعتباربخشی امور درمان این وزارتخانه طی نامهای به معاونت سلامت دانشگاههای علوم پزشکی تهران، ایران و شهید بهشتی خواستار بررسی کارشناسانه و علمی این مورد شد. در پاسخ به این استعلام دانشگاههای علوم پزشکی شهید بهشتی و ایران طی نامههایی به مضرات استفاده از قلیان اکسیژنی اشاره و مخالفت علمی خود را اعلام کردند.
احساس سرخوشی، خلسه و خنده پس از استنشاق گازیکی از مصرفکنندگان قلیان اکسیژن میگوید که حس استفاده از این گاز تداعیکننده احساس فصد خون بود! یعنی همانگونه که فصد خون، فشار خون را به میزان قابلتوجهی پایین میآوردف ظاهرا استفاده از این ترکیب گاز شیمیایی نیز فشار خون فرد را تا حدی پایین میآورد.
ناگفته نماند این مساله مورد تایید پزشکانی بود که در رابطه با این ترکیب گاز با آنها گفتگو کرده بودیم. طبق مشاهدات در یکی از کافههای عرضهکننده این قلیان در مرکز شهر تهران، تفاوت قلیان اکسیژن با قلیانهای سنتی این است که دود ندارد؛ چراکه اقتضای شکل و سیاق عرضه کردن آن گاز به فرد، دقیقا همین بدون دود بودن آن است.
البته شکل قلیان هم تفاوت دارد و شیشه قلیان متصل به تجهیزات اصلیای است که گاز را وارد قلیان میکند. در کنار شیشه پایینی قلیان، لولههای پلاستیکی کوچکی وصل است که گاز را وارد محفظه میکند. به قسمت بالایی نیز یک بادکنک وصل است که هنگام استنشاق خالی و بعد پر میشود. آنگونه که مشاهده شد، قلیان اکسیژن دوز دارد و بستگی به خواسته افراد، دوز آن سبک و سنگین میشود.
گروهی از جوانانی که درحال مصرف این گاز بودند، در هنگام مصرف خندههای عجیب و قابل توجهی داشتند. آنگونه که پزشکان متخصص بیهوشی میگویند، این گاز به میزان قابل توجهی احساس سرخوشی میدهد. یعنی فرد در هنگام مصرف، حالت شادی دارد و تا حدودی به زیادهگویی مبتلا میشود. اما باز هم این حالت آنقدرها در فرد ماندگار نیست و وقتی از کشیدن یا استنشاق این گاز دست میکشد، آن حالت سرخوشی از بین میرود که همین موضوع هم در میان مصرفکنندگان قلیان اکسیژن قابل مشاهده بود.
گاز مخصوص اتاق عمل در ریههای جوانان عادیتعدادی از متخصصان بیهوشی میگویند که معمولا N۲O در اتاقهای زایمان و برای کاهش درد زایمان، اما بهطور کنترل شده استفاده میشود. همچنین در برخی مراکز تخصصی دندانپزشکی کودکان نیز برای ایجاد یک حالت نیمهبیهوشی در کودکان و البته با مجوز وزارت بهداشت مورد استفاده قرار میگیرد و مراکز خصوصی اجازه استفاده از این گاز را ندارند.
یکی از متخصصان بیهوشی تاکید میکند که استفاده از گاز N۲O خالص باعث کاهش اکسیژن در خون و پس از چند ساعت مرگ فرد خواهد شد، بنابراین مصرف این گاز یا باید ترکیب شده با اکسیژن باشد یا با دوز کنترل شده مورد استفاده قرار بگیرد.
همچنین اکسیژن خالص نیز همین حالت سرخوشی را ایجاد میکند، اما باز هم استنشاق اکسیژن خالص باعث فیبروز ریه خواهد شد و امکان عرضه آن به صورت عمومی وجود ندارد؛ بنابراین ایده متخصصان بیهوشی این است که N۲O که در حال عرضه توسط کافیشاپها و قهوهخانههاست، قاطی شده با اکسیژن یا هوای فشرده است.
جهانپور: باید از زیرزمینی نشدن طرح استقبال کردکیانوش جهانپور، سخنگوی سابق وزارت بهداشت معتقد است این موضوع جدیدی نیست. او گفت: «گاز N۲O بهصورت اسپری دستی و کپسولهای استنشاقی در خیلی از کشورها برای مصارفی غیر از مصارف پزشکی شروع شده بود و میتوان گفت این ماجرا مدتهاست شروع شده و حتی در یکدسته از مکانها تفریحی، کلابها و مکانهایی با عنوان اکسیژن پارتی چنین چیزی را ارائه میدهند.
بعضی کشورها رویکرد مخالفت با موضوع را داشتند و بهنوعی ممنوع کردند. برخی کشورها هم این دارو را محدود و در زمره داروهای تحتکنترل قرار دادند. برخی ایالتهای آمریکا نیز مصرف شخصی آن را آزاد اعلام کردهاند. در کشور ما نیز جدید نیست و حداقل چندسالی میشود که در قالب الگوی مصرفی با عنوان قلیان، مصرف آن شروع شده است.»
جهانپور در ادامه توضیح داد: «ظاهرا بهدنبال اینکه در کافیشاپها بعضا استفاده میشد، تا جایی که شنیدم وزارت بهداشت نیز نوعی طرح آزمایشی به اجرا گذاشته تا بررسی کنند این طرح آیا میتواند رفتارهای پرخطرتری مانند استعمال دخانیات را کمتر یا اصلاح کند؟ یا این امر را که رفتاری کمخطرتر از استعمال دخانیات باشد، بهدنبال دارد؟ بهنظر میرسد بیشتر جنبه آزمایشی داشته است. اما بههرحال نمیتوان به آن واژه مطالعه بالینی یا کارآزمایی اطلاق کرد.»
سخنگوی سابق وزارت بهداشت، اما احتمال داد وزارت بهداشت رویکرد بهتر یا درستتری را اتخاذ کند. او ادامه داد: «من جزئیات طرح را نمیدانم. قطعا خود دوستان در وزارت بهداشت باید اطلاعرسانی کنند. اما باید از این رویکرد استقبال کرد. بههرحال با هر پدیدهای با واژه ممنوعیت یا غیرقانونی قلمداد داشتن یا حتی بزه و جرمانگاری مواجه نشدهاند؛ چراکه در دنیا مطالعاتی وجود دارد که احتمال میدهند عوارض این نوع گاز از دخانیات و مواد روانگردان به نسبت کمتر است. اما همین هم نباید بهگونهای اطلاق یا نامگذاری شود که در نوع خود، تبلیغ این محصول باشد. دقیقا مانند همین نامی که به آن دادهاند، یعنی قلیان اکسیژن. بهعبارتی تبلیغات مثبت آن موجب ترویجش میشود.»
انتخاب بین بد و بدتر!جهانپور تاکید کرد این طرح ممکن است تغییر رفتاری از رفتار پرخطرتر نسبت به رفتار کمخطرتر باشد، اما تبلیغ آن نباید صورت بگیرد. او تصریح کرد همین قلیان اکسیژن هم بیعارضه نیست و آنچه باید در این رابطه گفته شود، این است که عارضه کمتری دارد.» ممنوعیت مطلق و زیرزمینی کردن این موارد تنها موجب میشود ایمنی و استانداردهای استعمال آن رعایت نشود و گاهی ممکن است خطرات آن بیشتر هم باشد.
باید از این رویکرد و سیاست استقبال کرد، ولی درمورد اینکه صرفا در کافیشاپها عرضه میشود و با یک فرمول خاص، این مساله قابلبررسی است و باید با دیدگاهی جامعنگر به موضوع نگاه کرد. بههرحال سیگار هم یک فرآورده آسیبرسان به سلامت است، اما هم به کشور وارد و هم مصرف میشود.»
جهانپور همچنین معتقد است میتوان برای استفاده از سیگار در جامعه محدودیت گذاشت، مثلا برای افراد زیر ۱۸ سال ممنوع باشد یا اینکه عوارض و مالیات اعمال شود یا استانداردهای استفاده از سیگار در اماکن عمومی وضع شود. او درباره استعمال قلیان اکسیژن نیز گفت: «درباره این مساله بههرحال پاک کردن صورتمساله مثل برخورد قانونی یا ممنوعیت استعمال، برخورد درستی نیست و ظاهرا تا جایی که من شنیدهام، وزارت بهداشت تا الان درباره این موضوع چنین رویکردی نداشته است.»
عوارض مصرف قلیان اکسیژنجهانپور، اما معتقد است N۲O عوارضی به این شدت ندارد، اما بههرحال میتواند عوارضی هم داشته باشد که باید احتیاط کرد، ولی بهصورت کلی عارضه مرگ را بهدنبال ندارد. به گفته او «پیش از این در دنیا بهصورت استنشاقی مصرف شخصی این گاز را داشتهایم، حتی در صنایع غذایی و شیمیایی نیز کاربردهایی دارد.»
او ادامه داد: «بههرحال میتوان با رویکرد یک کالای آسیبرسان سلامت با آن برخورد کرد، یعنی اجازه تبلیغ نباید داده شود. واژهای مانند قلیان اکسیژن را نباید نشر داد؛ چراکه قلیان اکسیژن این شبهه را ایجاد میکند که افراد ماده مفیدی مانند اکسیژن را مصرف میکنند، درحالی که چنین امری نیست و بههرحال اینگونه نیست که مصرف شدید آن مرگبار باشد یا رفتار پرخطرتری نسبت به برخی دیگر از دخانیات داشته باشد.»
جهانپور همچنین در رابطه با عوارض گزارششده از استنشاق این گاز گفت: «تا امروز عوارضی که در جهان گزارش شده، یکی از بارزترین آن این است که موجب دفع و کاهش ویتامینها ازجمله B۱۲ میشود و قاعدتا در درازمدت برای سیستم عصبی و حتی اعصاب محیط مرکزی مشکلاتی ایجاد میکند.
همچنین کمخونیهایی- ناشی از کمبود B۱۲- یکی دیگر از عوارض آن است. این البته جزء هشدارهایی است که فرد مصرف مکرر و مزمن داشته باشد و بهصورت حاد با توجه به این گاز، حالت خنده یا خلسه، یک ضعف عمومی ایجاد کند. آنچه بیشتر گزارش شده، امکان کاهش فشار خون است که این امر موجب سرگیجه میشود.»
مطالعات طرح آزمایشیتان را در اختیار عموم قرار دهیدبا توجه به گفتگوهای صورتگرفته توسط متخصصان بیهوشی، آنچه مورد مطالبه است، این است که وزارت بهداشت طرح مطالعاتی انجامشده برای استنشاق این گاز را در دسترس مردم یا رسانهها قرار بدهد تا استدلالات علمی طرح شفاف و ابهامات در رابطه با عوارض این طرح، برای متخصصان و مردم برطرف شود.
مساله مورد انتقاد دیگر که در جریان و حاشیه گزارش میدانی تهیهشده به آن رسیدیم، این است که وزارت بهداشت از طریق چه مکانیسمی بر عرضه استاندارد و صحیح این گاز نظارت دارد؟ اینکه درصد عرضهشده در هر دستگاه به چه میزان است و مصرفکننده قلیان اکسیژن چند درصد N۲O همراه با اکسیژن یا هوای فشرده دریافت میکنند؟
در صورت تخلف در عدم اعمال استانداردهای ابلاغی و تحتالشعاع قرار گرفتن سلامتی افراد مصرفکننده چه کسی پاسخگو است؟ خود مرکز ارائهدهنده یا مجری طرح یعنی وزارت بهداشت؟ تمام اینها ابهامات و تناقضاتی است که وزارت بهداشت، با وجود موج رسانهای بهوجود آمده علیه این طرح، اما حاضر به شفافسازی آن نیست.
کانال عصر ایران در تلگرام