خلق پول برای موجه نشاندن ترازنامه بانک‌ها
تاریخ انتشار: ۸ خرداد ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۲۰۶۳۹۸۴
شقاقی شهری گفت: محاسبات نشان می‌دهد ۹۰ درصد پول در اقتصاد ایران از سوی بانک‌ها خلق می‌شود و بانک‌ها برای موجه نشان دادن ترازنامه خود به خلق پول دست زده اند. به گزارش پول نیوز، خلق پول روندی در علم اقتصاد است که طی آن نقدینگی یک کشور افزایش می‌یابد. یک بانک مرکزی می‌تواند با خریدن منابع مالی یا قرض دادن به مؤسسات مالی به اقتصاد پول جدید وارد کند (که به سیاست پولی انبساطی مشهور است).
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
بانک مرکزی با انتشار اسکناس و یا ایجاد پول از طرق دیگر، ابتدا سبب به وجود آمدن و به گردش افتادن مقداری پول می‌شود. آنگاه مردم یا سپرده‌گذاران بخشی از پول جدید را به صورت اسکناس نزد خود نگهداری کرده و بقیه آن را به صورت سپرده بانکی نزد بانک‌های تجاری سپرده می‌گذارند. پس به این ترتیب به ازای ایجاد هر پول جدیدی توسط بانک مرکزی بخشی از آن به صورت سپرده‌های بانکی در اختیار بانک‌های تجاری قرار می‌گیرد.
بانک‌های تجاری نیز بخشی از سپرده‌های سپرده‌گذاران را به صورت ذخیره نگهداری کرده و بقیه آن را صرف اعطای وام و اعتبار به وام‌گیرندگان می‌نمایند، اما اعطای وام و اعتبار به معنای ایجاد یک پول جدید اعتباری است.
زیرا علاوه بر آنکه حق برداشت برای سپرده‌گذار اصلی محفوظ است و حق استفاده از سپرده خود را دارد، برای وام گیرنده نیز از طریق اعتبار یک وسیله پرداخت و دادو ستد فراهم شده که منشا آن اعطای اعتبار بانک‌های تجاری است. در واقع پول جدید اعتباری به وجود می‌آید. بیشتر افراد تصور می‌کنند که عملیات وام‌دهی بانک‌ها تأثیری بر حجم پول موجود در اقتصاد ندارد، درواقع آنان نقش بانک‌های تجاری را محدود به واسطه‌گری می‌دانند. در این تفکر کل پول موجود در اقتصاد کشور توسط دولت به وجود آمده است. حال آنکه این تفکر اشتباه بوده و بخش اعظم پول موجود در اقتصاد توسط بانک‌های تجاری خلق شده است و نه دولت یا بانک مرکزی. معنای خلق پول در دنیای امروز ما متحول شده و بیشتر نوعی اعتبار است، یعنی وقتی شما اعتباری را دارا هستید، مردم براساس آن اعتبار، کالا و خدماتی را در اختیار شما قرار می‌دهند. این اعتبار و خلق پول، در وهله اول توسط بانک‌های مرکزی انجام می‌شود و در مرحله دوم، این اعتبار در درون شبکه بانکی خلق می‌شود، یعنی بانک‌ها این امکان را دارند که این خلق پول یا خلق اعتبار را انجام دهند. محاسبات نشان می‌دهد ۹۰ درصد پول در اقتصاد ایران از سوی بانک‌ها خلق می‌شود، البته این نسبت در سایر کشور‌ها بالاتر است و هر چقدر که نظام بانکی به سمت بلوغ بیشتری پیش می‌رود، این عدد بیشتر می‌شود؛ این در حالی است که سود سپرده‌ها نزد بانک، چیزی نیست که در بانک باشد؛ بلکه صرفاً یک عدد و تعهد به شمار می‌رود؛ یعنی بانک تعهد می‌دهد که این پول را هر زمان که سپرده‌گذار بخواهد، در اختیار وی قرار دهد؛ بنابراین، چون سهم اسکناس از مراودات تجاری کاهش یافته، مجموعه تکامل پرداخت‌های غیر اسکناسی را شاهد هستیم که باعث می‌شود بانک‌ها قدرت و تسلط بیشتری بر روی خلق پول بیابند.
در واقع، موجودی حساب‌ها تبدیل به پول رایج شده و این حساب‌ها نزد بانک‌ها محفوظ است و آن‌ها می‌توانند حساب‌ها را کم و زیاد کنند؛ این در حالی است که روش‌هایی که بر مبنای آن، بانک‌ها خلق پول می‌کنند، به گونه‌ای است که هر نوع پرداخت بانک به اشخاص غیربانکی و غیردولتی، از طریق خلق پول انجام می‌شود؛ ضمن اینکه وام دادن به مردم و خریدن دارایی از یک نفر، یا دادن سود‌های سپرده و نظایر آن، همه پرداخت‌هایی هستند که منجر به خلق پول می‌شوند.
در ایران همه انواع دارایی‌ها از سوی بانک‌ها خریداری می‌شود و موضوع فعالیت سفته بازانه آن‌ها قرار می‌گیرد که این تهدید و مشکل، به مراتب جدی‌تری از خلق پول است.
به موازات این عملیات، بانک‌ها دریافت پول هم دارند که همین امر، منجر به محو پول می‌شود که آن هم فرآیند معکوس خلق پول به شمار می‌رود؛ به این معنا که وقتی یک وام دریافت و اعتبار به حساب فرد در بانک داده می‌شود، عدد حساب وام‌گیرنده بالا رفته و یک نرخ در لحظه ایجاد می‌شود که در واقع، خلق پول است؛ بنابراین به همان شکل تسهیلاتی که برگردانده می‌شود؛ در یک لحظه پول را از حساب مشتری خارج و به حساب بانک واریز می‌نماید؛ بنابراین به لحاظ عملیات حسابداری این پول جایی نمی‌رود، بلکه محو می‌شود.
با وام‌دهی، موجودی سپرده توسط بانک و با دستکاری آن، کاهش می‌یابد و از بین می‌رود؛ پس بانک‌ها به صورت روزمره و متوالی مشغول فعالیت‌هایی هستند که منجر به خلق پول و دریافت شده و در نهایت، این امر به محو و کاهش خالص مانده آن می‌انجامد که رشد نقدینگی را در پی دارد؛ پس آن ۹۰ درصدی که بانک‌ها خلق پول دارند، از اینجا ناشی می‌شود؛ البته پرداخت بانک‌ها به سایر بانک‌ها و پرداخت آن‌ها به دولت و بانک مرکزی، از طریق خلق پول نیست و پول آن‌ها از جنس پایه پولی است و باز هم باید با آن، تسویه کنند و مثل این است که با چک نمی‌توان بدهی را با هم تسویه کرد و باید با سند، بدهی خود را پرداخت نمود و سند بانکی نیاز است؛ البته تسویه حساب بانک‌ها با یکدیگر یا بانک‌ها با بانک مرکزی و دولت باید از توسط سندی قوی‌تر انجام شود که بر این اساس، بانک‌ها وقتی می‌خواهند این تسویه را انجام دهند، با حساب‌های نزد بانک مرکزی که شامل ذخایر احتیاطی بوده و جزو اصلی پایه پولی است، تسویه می‌کنند؛ پس به صراحت می‌توان گفت که کار روزمره بانک، خلق و ایجاد پول از یک سو و محو آن از سوی دیگر است که تفاضل آن ۹۰ درصد خلق پول را تشکیل داده و منجر به افزایش نقدینگی می‌شود.
کار روزمره بانک، خلق و ایجاد پول از یک سو و محو آن از سوی دیگر است که تفاضل آن ۹۰ درصد خلق پول را تشکیل داده و منجر به افزایش نقدینگی می‌شود.
در دنیا نیز بانک‌ها سهم بسیار بالایی در خلق پول دارند و این موضوع، هنوز هم در دنیا محل سوال و تردید است و در این رابطه پیشنهاد‌هایی وجود دارد که این روش را تغییر دهند؛ پس در دنیا نیز این وجود دارد و مورد قبول افراد و اشخاص است؛ ولی اشکال کار در ایران این است که خلق پول به هر شکلی که باشد، یک اتفاق دولت ساخته و محصول کار دولت است؛ محصول نوآوری بانکداران نیست؛ آنچه که بانک را قادر به خلق پول می‌کند، وارد شدن به یک شبکه از روابط است که مهمترین پایه آن، اتصال و ارتباط با بانک مرکزی و دسترسی به وجوه نقد این بانک است. در همین رابطه وحید شقاقی شهری کارشناس سیستم بانکی بیان کرد: مهمترین مشخصه چاپ پول در کشور نرخ تورم است و در همه جای دنیا تورم بالا ناشی از کسری بودجه و ناترازی دخل و خرج دولت‌ها است که این کسری هم معمولا از محل خلق پول تامین می‌شود. وی افزود: باید هزینه تولید پول را با کاهش هزینه‌های بانکداری مانند کاهش حقوق کارمندان، حرکت به سمت بانکداری الکترونیکی و روش‌های از این دست کاهش دهیم. این کارشناس بانکی حرکت نقدینگی به سمت بانک‌ها را سبب خلق نقدینگی می‌داند و می‌گوید: هر چقدر که پول به سمت بانک‌ها حرکت کند خلق نقدینگی هم افزایش پیدا می‌کند و به خاطر اینکه بازار پولی یک بازار بدون ریسک با سود ثابت است، سرمایه‌گذار حاضر به کار کردن با این پول در بازار نیست یعنی فرد پول خود را وارد بازار نمی‌کند، اما اگر ورود نقدینگی هم به شبکه بانکی کم باشد نظام بانکداری را با مشکل مواجه می‌کند. شقاقی شهری در ادامه گفت: بانک‌ها برای موجه نشان دادن ترازنامه خود به خلق پول دست زده اند اما باید باید سیاست‌های پولی از دیگر سیاست‌ها جدا باشد و این به معنای استقلال بانک مرکزی است.
منبع: پول نیوز
کلیدواژه: بانک مرکزی سیستم بانکی اقتصاد ایران بانک خلق پول پول نیوز کرونا بانک های تجاری بانک ها خلق بانک مرکزی خلق پول پایه پولی توسط بانک پول جدید نزد بانک حساب ها ۹۰ درصد
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.poolnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «پول نیوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۲۰۶۳۹۸۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
طعنه سنگین میرسلیم به وزیر اقتصاد و رئیس کل بانک مرکزی
به گزارش تابناک، مصطفی میرسلیم نماینده تهران در مجلس شورای اسلامی در حساب کاربری خود در شبکه اجتماعی ایکس نوشت:
«وزیر امور اقتصادی و دارایی و رئیس کل بانک مرکزی، اگر نمی توانند ارزش پول ملی را حفظ کنند، امضایشان را از روی اسکناس‌ها بردارند چون با کاغذ پاره فرقی ندارد.»
علت فوت پزشک متخصص در استان فارس در دست بررسی است