احیا و مرمت چاه خانه‌ها، نیاز باغستان سنتی قزوین
تاریخ انتشار: ۹ خرداد ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۲۰۶۸۲۲۳
به گزارش گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان، باغستان سنتی شهر قزوین به عنوان اساسی‌ترین عنصر اکوسیستم قزوین محسوب می‌شود و هویت اجتماعی مردم قزوین را رقم می‌زند.
این پهنه سبز در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده و تحت عنوان کمربند سبز قزوین یاد می‌شود و به زعم فعالان زیست محیطی این کمربند ریه شهر قزوین است و نقش کلیدی در پاکیزگی هوا ایفا می‌کند و سپر دفاعی در برابر ریزگرد‌ها و سیل محسوب می‌شود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
در باغستان سنتی قزوین از گذشته‌های دور تاکنون چاه خانه‌ها به عنوان مکانی برای نگهداری وسایل و ابزار باغداری و محل استراحت باغداران به صورت اشتراکی مورد استفاده قرار می‌گرفتند، اما به مرور زمان با تغییر شرایط و سبک زندگی، آداب و رسوم استفاده از چاه خانه‌ها نیز دستخوش تغییراتی شد.
متاسفانه از یک سو مساحت این پهنه سبز در اطراف شهر قزوین کاهش یافت و از سوی دیگر به دلیل گسست‌های فرهنگی ایجاد شده، تمایل و انگیزه باغداران برای استفاده اشتراکی از این چاه خانه‌ها کاهش یافت و فرهنگ استفاده از آن‌ها رو به فراموشی گذاشت.
به اعتقاد کارشناسان، چاه‌خانه‌ها یکی از عناصر فیزیکی و نماد‌های هویت ساز باغ‌های سنتی قزوین بوده و باغستان سنتی قزوین در واقع بخش مهمی از هویت تاریخی و فرهنگی مردم این شهر را به لحاظ سیستم آبیاری، گونه‌های مقاوم گیاهی، ژن‌های منحصر به فرد و پیشینه تاریخی شامل می‌شده است.
وجود بنایی با عنوان چاه‌خانه در داخل این باغ‌ها با شاخص‌های ویژه که به لحاظ کاربری و تامین نیاز‌های باغدار و باغستان بوده است، جزو میراث ارزشمند معماری سازگار با اقلیم طبیعی است که ساماندهی و احیای آن‌ها علاوه بر حفظ این واحد‌های معماری بومی موجب تقویت نظام سنتی در حفاظت از باغستان شده و زمینه را برای حضور و استفاده مجدد باغداران فراهم می‌کند.
قدمت بنای چاه‌خانه‌های فعلی، متعلق به دوره صفوی تا پهلوی بوده و هم اکنون از حدود ۳۰۰ تا ۴۰۰ چاه‌خانه‌ای که در باغ‌های سنتی پیرامون شهر قزوین وجود داشته، کمتر از یک دهم آن‌ها باقی مانده و مابقی به طور کامل تخریب یا نیمه ویران شده‌اند.
احیا و مرمت چاه خانه‌ها، نیاز باغستان سنتی قزوینچاهخانهها در طول سده‌ها پناهگاه باغداران و نمایانگر الگوی اصیلی از ارتباط بین انسان، طبیعت و معماری بوده و معمولاً از آجر و ملات خشت و گل ساخته می‌شدند.
فضای چاه‌خانه به عنوان استراحتگاه مشترک باغبانان و محل انبار وسایل آنان بوده و در زمان آبیاری و به خصوص در فصل محصول برای حفاظت از محصولات باغی استفاده می‌شده است.
با توجه به این وضعیت، درخواست‌های زیادی برای احداث چاه خانه‌های جدید به سازمان باغستان‌های سنتی شهرداری قزوین ارسال می‌شود درحالیکه دست این سازمان برای صدور مجوزهای جدید به دلیل احتمال تغییر کاربری و تبدیل باغستان به ویلا‌های شخصی بسته است.
با توجه به این موضوع از یک سو وجود چاه خانه‌ها برای باغداران و کارگران ضروری و لازم است و از سوی دیگر احتمال می‌رود صدور مجوزهای جدید به بلایی بنیان کن برای باغستان تبدیل شود و در آینده‌ای نه چندان دور، حیات کل باغستان را به مخاطره اندازد.
باغستان سنتی شهر قزوین که گردادگرد این شهر را فراگرفته است در گذشته نه چندان دور بیش از چهار هزار هکتار مساحت داشته، ولی هم اکنون از این پهنه سرسبز، حدود ۲ هزار و ۴۰۰ هکتار باقی مانده است.
اگرچه باغستان سنتی شهر قزوین در فهرست آثار ملی ثبت شده است، اما متاسفانه این باغستان به دلیل مشکلات مختلف از قبیل کمبود آب، فقدان راه و امنیت، و تهدید‌های توسعه شهری در معرض نابودی قرار دارد و هر روزه دایره وسعت آن تنگ‌تر و کوچکتر می‌شود.
در این میان حفظ آداب و سنت‌های قدیمی آن از جمله چاه خانه‌ها که محل استراحت و نگهداری وسایل کارگران و باغداران بوده است به همان سبک و سیاق گذشته شاید یکی از راه‌های حفظ باغستان و تامین نیاز باغداران باشد.
برای کسب آگاهی بیشتر در این زمینه با مدیران دستگاه‌های مرتبط مصاحبه کرده و درخواست‌ها و مشکلات مرتبط در این زمینه را جویا شده است.
درخواست‌های زیادی برای احداث چاه خانه‌های جدید مطرح میشودمدیرعامل سازمان باغستان‌های سنتی شهر قزوین گفت: امروزه چاه خانه‌ها به یکی از مشکلات جدی سازمان باغستان‌ها تبدیل شده اند و باغداران، تقاضا‌های بسیار زیادی برای احداث چاه خانه‌های جدید دارند.
محمد کریم کاظم پور گفت: تغییر سبک و محیط زندگی به آپارتمان نشینی موجب شده است تا باغداران دیگر مثل گذشته نمی‌توانند در محیط منزل وسایل و ابزار باغبانی را نگهداری کنند و نیازمند مکانی اختصاصی برای نگهداری آن‌ها هستند.
وی افزود: از سوی دیگر گاهی باغداران از ابتدایی‌ترین امکانات مانند یک سرویس بهداشتی یا مسایل دیگر هم محروم هستند به همین دلیل مراجعات زیادی به ما دارند و طبق قانون ما اساسا نمی‌توانیم هیچ مجوز جدیدی در این زمینه صادر کنیم.
کاظم پور گفت: تعداد چاه خانه‌های قدیمی هم محدود است و وراثتی شدن بخشی از آن‌ها و اختلاف نظر‌های موجود میان باغداران که قبلا به صورت اشتراکی از آن‌ها استفاده می‌کردند مشکلات زیادی را به وجود آورده است.
احیا و مرمت چاه خانه‌ها، نیاز باغستان سنتی قزویناین مسئول با بیان اینکه باغداران برای دریافت مجوزهای جدید احداث چاه خانه به سازمان مراجعه می‌کنند، افزود: ما این موضوع را در کمیته فنی باغستان که سازمان‌های مرتبط هم حضور دارند مطرح کردیم تا در خصوص آن تصمیم گیری شود و باغداران میان سازمان‌ها معطل نشوند.
وی افزود: به نظر ما تصمیم گیری نهایی در این خصوص باید در دستگاه قضا انجام شود که اساسا آیا ما می‌توانیم با یک استاندارد خاصی مجوز احداث چاه خانه جدید بدهیم یا خیر؟
کاظم پور گفت: به هرحال این مشکل هم اینک میان باغداران وجود دارد و با توجه به تغییر شرایط و محیط زندگی باغداران باید به آن توجه شود.
این مسئول گفت: در حال حاضر ۲۰ درخواست برای ساخت چاه خانه در باغستان سنتی قزوین ثبت شده است، اما تقاضا‌های بیشتری در این زمینه وجود دارد.
مجوز مرمت چاه خانه‌ها در همان مکان سابق داده میشودمدیر امور اراضی جهاد کشاورزی استان قزوین گفت: گرداگرد شهر قزوین را باغستان سنتی و اراضی درجه یک کشاورزی فراگرفته است و باید در اجرای طرح‌های عمرانی و توسعه‌ای نگاه بلند مدت و طبق برنامه داشت.
پرویز عبدی گفت: در چشم انداز اجرای طرح‌ها باید طوری طراحی صورت گیرد که کمترین آسیب به باغستان برسد، ولی متاسفانه هرطرح شهری که اجرا شد اول از همه باغستان تحت الشعاع قرار گرفت.
وی در خصوص احیای چاه خانه‌های باغستان سنتی قزوین، گفت: حدود ۱۲۰ چاه خانه که به عنوان اتاق کارگری و نگهبانی نیز یاد می‌شوند در باغستان از قدیم وجود داشته است و ما مشکلی در بازسازی آن‌ها نداریم.
عبدی گفت:اگر سازمان باغستان‌ها و میراث فرهنگی به ما مکان چاه خانه‌ها را اعلام کنند ما در همان نقطه به همان میزان و سطح و وسعت، سریعا کار‌های کارشناسی و فنی آن را انجام داده و مجوز مورد نیاز را صادر می‌کنیم.
وی افزود: خواهش ما این است که در راستای قانون حرکت کنیم تا در آینده به مشکل برنخوریم.
احیا و مرمت چاه خانه‌ها، نیاز باغستان سنتی قزوینمدیر امور اراضی جهاد کشاورزی استان قزوین گفت:برای احداث مجوزهای جدید در این زمینه طبق ضوابط ما تنها به مساحت‌های بالای یک هکتار امکان صدور مجوز را داریم و ما نمی‌توانیم برای هر دو هزار و سه هزار متر مربع، یک مجوز صادر کنیم که در این صورت، یک شهر در داخل باغستان ایجاد می‌شود.
عبدی گفت: تعداد چاه خانه‌ها در گذشته به صورت کاملا دقیق و کارشناسی تعیین شده و به صورت اشتراکی میان باغداران مورد استفاده قرار می‌گرفته است و الان نیاز به احداث چاه خانه‌های جدید احساس نمی‌شود.
وی تصریح کرد: ما انجام کار‌های کارشناسی مرمت و احیای این چاه خانه‌ها را حتما در دستور کار قرار می‌دهیم و با قید فوریت و به سرعت برای انجام آن‌ها اقدام خواهیم کرد.
امکان احیای چاه خانه‌ها از محل منابع مرمت مشارکتی وجود داردمدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان قزوین گفت: بخشی از ضوابط عرصه باغستان، حفاظت از چاه خانه‌های سنتی است و براساس عکس‌های هوایی و مطالعات انجام شده مشاور و محفوظاتی که بین باغداران وجود دارد ما حدود ۱۰۲ چاه خانه سنتی داریم که جای آن‌ها مشخص است.
علیرضا خزائلی درخصوص مرمت و احیای این چاه خانه‌ها گفت: در سفر مونسان وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به استان قزوین در زمستان سال گذشته این موضوع را طرح کردیم و تصمیمات خوبی در این زمینه گرفته شد.
وی گفت: ما سرفصلی به عنوان مرمت مشارکتی داریم که طبق آن، اجازه داریم از منابع دولتی در خارج مالکیت دولت در قالب عقد قرارداد مشارکت مرمت هزینه کنیم.
احیا و مرمت چاه خانه‌ها، نیاز باغستان سنتی قزوینخزائلی افزود: ما اجازه این کار را در عرصه چاه خانه‌های باغستان دریافت کردیم و متقاضیان چاه خانه‌های اشتراکی یا مالکیتی می‌توانند به سازمان مراجعه کنند و کمک ما را در قالب مصالح به خصوص آجر سنتی دریافت کنند.
وی گفت: مالکان موظف هستند چاه خانه را براساس اصول و ضوابط مرمتی احیا کرده و مورد بهره برداری قرار دهند.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان قزوین تاکید کرد: این فرصت نباید برای احداث اتاقک نگهبانی و کارگری یا موارد دیگر محسوب شود، چون چاه خانه‌ها بخشی از آداب و رسوم باغداران و باغستان سنتی بوده اند و باید این آداب و سنت حفظ شود.
فرایند اداری مرمت و احیای چاه خانه‌ها تسریع شود/احداث چاه خانه جدید ممنوعدادستان قزوین در این باره گفت:حدود ۱۲۰ چاه خانه در باغستان سنتی قزوین از گذشته دور باقی مانده است که با توجه به اینکه امروزه وسعت باغستان کاهش پیدا کرده، همین میزان برای رفع نیاز باغداران برای استفاده اشتراکی کافی است.
محمد قاسمی گفت: اگر قرار است مجوز احداث بنای جدیدی داده شود باید طبق مقررات با آن برخورد صورت گیرد، ولی الان خواسته ما این است که برای مرمت و احیای چاه خانه‌های قدیمی تسریع شود و پروسه اداری آن کوتاه گردد تا به کار غیرمجاز در باغستان منجر نشود.
احیا و مرمت چاه خانه‌ها، نیاز باغستان سنتی قزوینوی گفت: احداث چاه خانه جدید در باغستان ممنوع است و باید به گونه‌ای اقدام شود که توقع جدید میان باغداران در این زمینه ایجاد نشود و صرفا احیا و مرمت چاه خانه‌ها در دستور کار قرار گیرد.
با توجه به اهمیت و نقش چاه خانه‌ها در پهنه سبز باغستان سنتی قزوین اگرچه صلاح نیست که مجوزهای جدید احداث چاه خانه داده شود، ولی می‌توان با همکاری و هماهنگی دستگاه‌های متولی از جمله جهاد کشاورزی، میراث فرهنگی و باغستان سنتی قزوین زمینه مرمت و احیای چاه خانه‌های قدیمی را تسریع کرد و حمایت‌های مالی لازم را از صاحبان باغستان به عمل آورد.
منبع ایرنا
انتهای پیام/پ
منبع: باشگاه خبرنگاران
کلیدواژه: مکان تاریخی جاذبه گردشگری نیاز باغستان سنتی قزوین احداث چاه خانه های جدید سازمان باغستان ها سنتی شهر قزوین چاه خانه ها میان باغداران مجوز های جدید میراث فرهنگی مرمت و احیای استان قزوین برای احداث قزوین گفت
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۲۰۶۸۲۲۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
۷ بومگردی برتر یزد که باید بشناسید
آفتاب‌‌نیوز :
شهر یزد با معماری منحصربه‌فرد و بادگیر‌های معروفش، مقصدی جذاب برای سفر است. گشت‌وگذار در کوچه‌پس‌کوچه‌های خشتی، بازدید از مسجد جامع یزد، میدان امیر چخماق و باغ دولت آباد، تجربه‌ای فراموش‌نشدنی را برای شما رقم خواهد زد. این شهر به آب‌وهوای خنک بهاری، جاذبه‌های تاریخی و مذهبی بی‌شمار و مردم مهمان‌نواز مشهور است. اقامتگاه‌های بومگردی فرصتی برای تجربه زندگی سنتی در قلب بافت تاریخی یزد هستند. هتل‌ها نیز با امکانات رفاهی متنوع، اقامتی راحت و آسوده را برای شما فراهم می‌کنند.
چرا سفر به یزد تجربه‌ای فوق‌العاده است؟
برای اقامت در یزد می‌توانید از تنوع اقامتگاه‌های بومگردی و هتل یزد استفاده کنید. سفر به یزد تجربه شگفت‌انگیز و متفاوتی از سفر به خطه‌ای است که تاریخچه غنی را در دل خودش جای داده است. بازدید از آرامگاه‌ها، مساجد و بازار‌های قدیمی با معماری خشتی، فرصت آشنایی عمیق‌تر با فرهنگ و تمدن ایرانی را در اختیار شما می‌گذارد.
علاوه‌براین، طبیعت زیبا و مناطق بکر اطراف شهر یزد نظیر بیابان‌ها، کوهستان‌ها و چشمه‌های آب شیرین به شما اجازه می‌دهند در این سفر از آرامش و زیبایی طبیعت لذت ببرید. درنهایت، باید به مردم بسیار خون‌گرم و مهمان‌نواز یزد اشاره کرد که با استقبال بی‌نظیر از مسافران، تجربه سفر به این شهر را به یکی از به‌یادماندنی‌ترین خاطرات شما تبدیل می‌کنند.
تجربه اقامت در اقامتگاه‌های بومگردی و هتل در یزد
برای اقامت در یزد شما می‌توانید از دو گزینه اقامتگاه‌های بومگردی یا هتل یزد استفاده کنید که هرکدام تجربه منحصربه‌فرد خود را دارند. اقامتگاه‌های بومگردی با معماری سنتی و فضای آرام و دلنشین به شما اجازه می‌دهند با زندگی سنتی مردمان این منطقه آشنا شوید و در فضایی نزدیک‌تر به طبیعت و روستا‌ها زندگی کنید. از طرف دیگر، هتل‌ها با امکانات رفاهی و مدرن خود، اقامتی راحت و لوکس در مرکز شهر و با دسترسی آسان به جاذبه‌های گردشگری را ارائه می‌دهند.
بهترین اقامتگاه‌های بوم گردی شهر یزد
در این مقاله، به معرفی بهترین اقامتگاه‌های بوم گردی یزد می‌پردازیم. این اقامتگاه‌ها که در بافت تاریخی شهر یا در روستا‌های اطراف واقع شده‌اند، فضایی سنتی و دلنشین را برای شما فراهم می‌کنند. با حضور در این اقامتگاه‌ها می‌توانید با فرهنگ و آداب و رسوم مردم یزد آشنا شوید و از غذا‌های محلی خوشمزه این شهر لذت ببرید. اقامتگاه‌هایی که در اینجا معرفی شده‌اند، براساس معیار‌های مختلفی مثل موقعیت مکانی، امکانات رفاهی، قیمت و نظرات مسافران رتبه‌بندی شده‌اند.
اقامتگاه بوم گردی نارنجستان یزد
اقامتگاه بومگردی نارنجستان با قدمتی ۲۰۰ ساله، در قلب بافت تاریخی یزد و جنب امامزاده سهل ابن علی واقع شده است؛ بنابراین اگر قصد اقامت در هتل یزد را ندارید و به‌دنبال فضایی دور از هیاهوی شهری هستید، این اقامتگاه با معماری سنتی و اصیل یزدی، فضایی دلنشین و خاطره‌انگیز را برای شما فراهم می‌کند. این اقامتگاه سه اتاق به‌نام‌های ترنج، گندم و تاک با امکاناتی متفاوت را در اختیارتان می‌گذارد که باتوجه‌به تعداد نفرات مسافران، از آن‌ها میزبانی خواهد کرد.
اقامتگاه بومگردی شاخه نبات یزد
اقامتگاه بومگردی شاخه نبات یکی دیگر از قدیمی‌ترین اقامتگاه‌های یزد با قدمتی بیش از ۱۰۰ سال است. شاخه نبات درواقع یک خانه قدیمی مربوط به دوران پهلوی است که در سال ۱۳۹۸ مجددا بازسازی شد و با حفظ معماری سنتی و نوستالژیک خود، به‌عنوان یک اقامتگاه بومگردی فعالیت می‌کند.
این خانه سنتی که از ۵ واحد اقامتی تشکیل شده است، تجربه زندگی در خانه‌های سنتی یزدی با نورگیر‌های قدیمی و پنجره‌های سنتی را در اختیارتان قرار می‌دهد. علاوه‌براین، فاصله بسیار کمی با بافت سنتی یزد و مرکز شهر دارد.
اقامتگاه بومگردی نقره یزد
اقامتگاه بومگردی نقره مناسب کسانی است که می‌خواهند در سفر خود از ترافیک شهری و امکانات رفاهی هتل یزد فاصله بگیرند و در خانه‌ای قدیمی با معماری سنتی و زیبا اقامت داشته باشند. این یک خانه قدیمی است که در سال ۱۳۹۶ مجددا بازسازی شده و با ۸ باب اتاق در یک طبقه و حیاط، از مسافران میزبانی می‌کند. اقامتگاه نقره دارای فضایی سنتی و دلنشین، حیاطی زیبا با حوض آب و درختان انار، ایوان و شاه‌نشین، اینترنت، صبحانه رایگان و قیمت مناسب جهت رزرو است.
خانه صفا یزد
اقامتگاه بومگردی خانه صفا یزد در فضایی دل‌انگیز و سرسبز با درختان نارنج و انار واقع شده است. حیاط این اقامتگاه با حوض فیروزه‌ای و تخت‌های سنتی، فضایی آرام و دلنشین را برای استراحت و دورهمی‌های دوستانه فراهم کرده است. قدمت این اقامتگاه به دوره قاجار بازمی‌گردد که با معماری سنتی یزد بازسازی شده است. استفاده از المان‌هایی مثل بادگیر، گنبد، آجرکاری و طاق‌نما، فضایی نوستالژیک را برای مهمانان تداعی می‌کند.
اقامتگاه خشت و خاطره یزد
یکی دیگر از اقامتگاه‌های بوم گردی یزد که با قدمتی بیش از یک قرن در کوچه‌وپس‌کوچه‌های خشتی این شهر کویری واقع شده است، اقامتگاه خشت و خاطره یزد است. به‌جای رزرو هتل یزد و زندگی شهری، می‌توانید یکی از ۴ اتاق بهار، تابستان، پاییز و زمستان در این خانه را رزرو کرده و از معماری سنتی و اصیل آن با فضایی خاطره‌انگیز لذت ببرید.
خانه سه نیک یزد
خانه سه نیک یزد نام یک خانه قدیمی با قدمتی بیش از ۲ قرن پیش است که به یک خانواده زرتشنی تعلق دارد. اکنون این خانه ۳ طبقه به یک اقامتگاه بومگردی سنتی تبدیل شده است که با حیاط اندرونی، حیاط بیرونی و نارنجستان و همین‌طور یک زیرزمین به‌عنوان گالری، به مسافران سرویس‌دهی می‌کند. اتاق‌های این اقامتگاه با نام‌های اصیل ایرانی مثل گردآفرید، گشتاسب، رودابه و ... نام‌گذاری شده‌اند و فاصله نزدیکی تا آتشکده زرتشتیان یا بازار‌های سنتی مجموعه خان دارد.
اقامتگاه بومگردی طارونه یزد
اقامتگاه بومگردی طارونه که با نام خانه گیوه‌چی نیز شناخته می‌شود، در مرکز شهر یزد و قلب بافت تاریخی آن قرار دارد. قدمت این بنا به دوره زندیه بازمی‌گردد که در سال ۱۳۹۷ و پس از مرمت مجدد، به‌عنوان یک اقامتگاه بومگردی فعالیت خودش را آغا کرد. این اقامتگاه در ۱۰ باب اتاق، حیاط باصفا با درختان انار، حوض آب و تخت‌های سنتی، ایوان و شاه‌نشین از مسافران میزبانی می‌کند.
با استفاده از سامانه رزرو آنلاین هتل فلای تودی می‌توانید هتل یزد و اقامتگاه‌های بومگردی این شهر را به‌راحتی و فقط با چند کلیک ساده رزرو کنید.
خودکشی از رزیدنتها به پزشکان رسیده؛ چرا دکتر سمیرا آلسعیدی خودکشی کرد؟/ «خودکشی پزشکان بهمثابه یک انتحار اجتماعی است»