بی مهری وزارت نیرو به صنعت نیروگاهی کشور

نشست مشترک هیئت مدیره انجمن نیروگاه‌های ایران و انجمن کارفرمایان نیروگاههای تولید پراکنده استان با رئیس خانه صنعت و معدن ایران و کانون کارفرمایان استان صبح امروز _ چهارشنبه ۱۲ خردادماه _ با موضوع عدم توجه مدیران وزارت نیرو به موضوع تولید، پیامدها و خسارات ناشی از قطعی برق گسترده در کشور برگزار شد.

به گزارش خبرنگار ایمنا، در این نشست حمیدرضا شجاعت، نایب رئیس کانون کارفرمایی عالی ایران و دبیر کانون کارفرمایان استان اصفهان با اشاره به مشکلاتی که گریبانگیر فعالان صنعت نیروگاهی کشور شده است، اظهار کرد: اقدامات وزارت نیرو در دوره اخیر موجب شده سرمایه گذاری بخش خصوصی در زمینه تولید برق جذابیت خود را از دست داده و سرمایه گذار گریزان شود این در حالی است که سال‌ها است شعار افزایش تولید و حمایت از آن توسط مقام معظم رهبری داده می‌شود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

آسیب چندین هزار میلیاردی قطعی برق به اقتصاد کشور

وی افزود: تولید به زیربنا نیاز دارد که یکی از مهمترین آنها برق است، اما در این شرایط دغدغه مسئولان بلند پایه کشور فقط قطعی با برنامه است و از وزارت نیرو درخواست می‌کنند که بی برنامه برق را قطع نکند. قطعی برق کشور در طول روز به میزان ۱۲۰ هزار مگاوات است که آسیب ناشی از آن به چندین هزار میلیارد می‌رسد؛ وزارت نیرو این هزینه را می‌پردازد ولی حاضر نیست بدهی‌های خود را به نیروگاه‌های پراکنده پرداخت کند تا این نیروگاه‌ها وارد مدار شده و کمبود تولید برق در تابستان را جبران کنند.

نایب رئیس کانون کارفرمایی عالی ایران با بیان اینکه مهم‌ترین ویژگی نیروگاه خصوصی طبق اصول پدافند غیر عامل آن است که در زمان‌های قطعی سراسری می‌تواند وارد مدار شود، گفت: تاخیرهایی که در شروع کار نیروگاه‌ها به وجود آمده ناشی از نرخ بهره‌ای است که باید به بانک پرداخت کنند، اما با قیمت برقی که دولت پرداخت می‌کند توانایی پرداخت آن را ندارند.

وزارت نیرو برق را با یک سوم قیمت از نیروگاه‌ها خریداری می‌کند

همچنین در این نشست محمود پور بهزاد، رئیس انجمن نیروگاه‌های تولید پراکنده اصفهان، اظهار کرد: وزارت نیرو اعلام کرده که برق تولیدی نیروگاه‌هایی که قراردادشان پیش از سال ۹۵ بسته شده را به قیمت ۲۵۰ تومان خریداری می‌کند و این در حالی است که اکنون این رقم ۸۹۰ تومان است، بنابراین برق با قیمت یک سوم میزانی که اکنون اعلام شده از تولید کنندگانی که در سال ۹۵ قرارداد بسته‌اند خریداری می‌شود.

وی تصریح کرد: به نظر می‌رسد وزیر نیرو می‌خواهد عمداً خاموشی ایجاد کند و قصد نابود کردن صنعت نیروگاهی بخش خصوصی را دارد.

وزارت نیرو سیاست کاهش مصرف را جایگزین افزایش تولید کرده است

در ادامه این نشست حمیدرضا صالحی، نایب رئیس انجمن نیروگاههای تولید پراکنده ایران، اظهار کرد: وزارت نیرو به جای افزایش ظرفیت نیروگاهی و حمایت از نیروگاه داران، سیاست‌های کاهش مصرف را در پیش گرفته است. در این چند سال نه تنها نیروگاه جدیدی ایجاد نشده بلکه نیروگاه‌های خصوصی خاموش و یا نیمه خاموش شده، زیرا مطالبات آنها از طرف دولت پرداخت نشده است.

وی افزود: بیش از پنج سال است مطالبات نیروگاه‌ها پرداخت نشده و اکنون نیز وزارت نیرو اعلام آمادگی کرده که چهار ماه از مطالبات این نیروگاه‌ها را با یک سوم قیمت پرداخت می‌کند. قیمت خرید برق از نیروگاه‌های کوچک مقیاس به ازای هر مگاوات برق تولیدی ۲۵۰ تومان توسط وزارت نیرو اعلام شده و این در حالی است که هزینه تمام شده تولید برق اکنون ۳۵۰ تومان است. نرخ ارزان و عدم پرداخت مطالبات منجر به خاموشی نیروگاه‌های خصوصی شده است.

نایب رئیس انجمن نیروگاه‌های تولید پراکنده ایران گفت: از وزارت نیرو درخواست می‌شود، بودجه‌ای به نیروگاه‌ها تزریق کنند و نرخ خرید برق نیز افزایش یابد به گونه‌ای که برای تولید کننده صرفه اقتصادی داشته باشد. اکنون با ۱۰ هزار مگاوات کمبود برق مواجه هستیم بنابراین لازم است که دولت از توان بخش خصوصی برای تأمین برق کشور استفاده کند.

طلب دو هزار میلیاردی نیروگاه‌ها از وزارت نیرو

صالحی افزود: طلب نیروگاه‌های خصوصی مجموعاً دو هزار میلیارد تومان است و وزیر نیرو نیز هیچ گاه این حقوق را مطالبه نکرده است. ۱۵ فروردین ماه از وزرات نیرو درخواست کردیم هزینه‌های نیروگاه‌های کوچک مقیاس را تأمین کنند، مطالبات ما را پرداخت کنند تا برق مورد نیاز کشور را تأمین کنیم، اما هیچ همکاری انجام نشد.

همچنین در این نشست امید اسلامی دبیر انجمن نیروگاه‌های پراکنده اصفهان، گفت: راهکار برق منطقه‌ای برای نیروگاه‌هایی که از مدار خارج شده یا هنوز مجوز ورود به مدار نگرفته‌اند، کنسل کردن قرارداد عنوان شده است و توجیه آنها نیز این است که با اضافه کردن خط گاز به نیروگاه‌های دولتی به راحتی می‌توانند تولید را افزایش دهند.

وی افزود: ارزان‌ترین برق دنیا را در این شرایط تولید می‌کنیم و در مقابل خریدار کسی است که اختیار قانونی داشته و تعیین قیمت را به گونه‌ای که برای تولید کننده صرفه اقتصادی ندارد خریداری می‌کند. مشکل بیش از ۷۰ درصد این نیروگاه‌ها کسانی هستند که به دلیل وام‌های صندوق توسعه و ناتوانی در پرداخت آن با مشکل مواجه شده‌اند.

اگر قطعی برق صنایع ادامه یابد به دادستانی شکایت خواهیم کرد

سیدعبدالوهاب سهل آبادی، رئیس خانه صنعت، معدن و تجارت ایران و کانون کارفرمایان استان اصفهان نیز در این جلسه اظهار کرد: بر اساس اعلام نیروگاه داران، مجموع ظرفیت نیروگاه‌های کوچک مقیاس ۴۰۰ مگاوات است، گناه صنعت چیست که نباید برق داشته باشد؟ به عنوان دفاع از صنعت عام کشور که رئیس مجلس به آن برنامه قطعی می‌دهد چه اقدامی انجام شده است؟

وی افزود: قطعی برق، صنایع را با مشکلات بسیاری مواجه کرده است و اگر ادامه یابد به دادستانی شکایت خواهیم کرد و این در حالی است که نیروگاه‌های خصوصی کشور با ظرفیت ۴۰۰ مگاواتی می‌توانند برق مورد نیاز صنعت را تأمین کنند.

نیروگاه‌های تولید پراکنده در اولویت پرداخت مطالبات قرار گرفته‌اند

همچنین در این نشست مالک جعفری، مدیر نیروگاه‌های پراکنده برق منطقه‌ای اصفهان، گفت: ۱۱۰ مگاوات ظرفیت نامی نیروگاه‌های پراکنده استان اصفهان است، اکنون تولید این نیروگاه‌ها ۷۰ مگاوات بوده و حدود دو درصد از برق استان را تولید می‌کنند. پرداخت مطالبات این نیروگاه‌ها مهم‌ترین مشکلی است که وجود دارد و بر اساس آخرین مصوبه هیئت وزیران بدهی هزار و ۴۰۰ میلیارد تومانی وزارت نیرو توسط سازمان هدفمندی پرداخت شود و نیروگاه‌های تولید پراکنده در اولویت پرداخت قرار گرفته‌اند.

وی افزود: مصرف برق استان اصفهان در حدود هزار مگاوات بیشتر از تولید برق در آن است. در بودجه، تأسیس نیروگاه به بخش خصوصی واگذار شد، نیروگاه‌های خصوصی اکنون با تمام مشکلات در حال تولید هستند.

به گزارش خبرنگار ایمنا، در پایان این نشست، رئیس خانه صنعت معدن و تجارت ایران در تماس‌هایی با رئیس ستاد تسهیل و رفع موانع تولید کشور و معاون دادستان کل کشور مسائل مطرح شده در جلسه را عنوان کرده و خواستار پیگیری مستقیم این مشکلات شد.

همچنین انجمن تولیدکنندگان ترکیبی نیرو، حرارت و برودت ایران نیز در پی این نشست بیانه‌ای صادر کرده که متن آن به شرح زیر است:

"پویش الف: آشفتگی - ب: بلاتکلیفی در صنعت برق

وزارت نیرو، نیروگاه‌ها را دعوت به خاموشی می‌کند

مصوبه ۳۴۸ هیئت تنظیم بازار برق ایران و ابلاغ آن توسط وزارت نیرو تیر خالصی بود به آخرین امید نیروگاه‌هایی که این روزها شاهد تلاش‌های بی ثمرشان برای رفع موانع تولید و بهبود فضای کسب و کار در حوزه نیروگاهی هستند.

وزارت نیرو نیروگاه‌ها را مجبور می‌کند برق را پایین‌تر از هزینه تمام شده و صرفاً در پنج ماه از سال بفروشند و هفت ماه از سال آنها را وادار به خاموشی می‌کند. وزارت نیرو حتی توصیه شرکت توانیر به عنوان بازوی تخصصی خود را در تعیین نرخ برق نیروگاه‌های مقیاس کوچک نمی‌پذیرد و نرخ خرید برق را حدود ۳۰ درصد کمتر از نرخ پیشنهادی توانیر تعیین می‌کند!

وزارت نیرو بر خلاف سیاست‌های اصل ۴۴ قانون اساسی با رقابت حداکثری با نیروگاههای خصوصی اجازه فروش مستقیم برق را به نیروگاههای مقیاس کوچک نمی‌دهد. مطابق دستورالعمل یارانه‌های متقاطع وزارت نیرو بنا بود به مشترکین برخوردارتر برق را گران‌تر فروخته و از محل منابع حاصله به مشترکین ضعیف‌تر برق را با یارانه عرضه کند ولی شرایط را به گونه‌ای رقم زده که نیروگاههای خصوصی را نیز وارد معادله کرده، از آنها به عنوان منبع تأمین یارانه استفاده کرده و به مشتریان برخوردار و غیر برخوردار یارانه می‌دهد. وزارت نیرو، قویاً نیروگاه‌ها را دعوت به عدم توسعه و حتی خاموشی، تعطیلی و جمع‌آوری می‌کند. وظیفه اصلی وزارت نیرو، بدواً تأمین و توزیع برق بوده و در حال حاضر وزارت نیرو خود را مسؤول توزیع عادلانه خاموشی می‌داند.

تابستان پارسال وزارت نیرو در حالی که شدیداً به نیروگاه‌ها مقروض بود با کیف‌های پر از پول و بسته‌های متنوعی از پاداش به سراغ مشترکین صنعتی و کشاورزی می‌رفت تا آنها را موقتاً ترغیب به عدم مصرف کند تا کمبود برق، کمتر خود را نشان دهد غافل از آنکه این سیاست، پایدار نیست و امسال برای حصول همان نتیجه احتیاج به سه برابر پول و پاداش بیشتر هست در عوض نیروگاه‌ها که زیربنای صنعت برق هستند رانده و درمانده و ناامیدتر از همیشه به دنبال خروج از این صنعت هستند.

اینها همه در شرایطی است که مجلس از هر دوره دیگری همراه‌تر با وزارت نیرو بوده و بیش از هر زمان دیگری جهت خلق منابع جدید برای وزارت نیرو از خود انعطاف نشان داده است. امید است تلاش‌های بین‌المللی برای رفع تحریم‌ها به زودی به نتیجه برسد و صنعت و اقتصاد کشور رونق بگیرد ولی آیا آن روز، بدون تولید برق کافی، امکان جهش تولید، رشد اقتصادی و خیز صنعت وجود خواهد داشت؟ آیا در آن روز، برق گلوگاه توسعه کشور نخواهد بود؟ با وجود کمبود واضح برق در کشور، ظرفیت قابل توجهی از نیروگاه‌ها با نرخ‌های اعلام شده امکان تولید برق نداشته و طبیعتاً خاموش خواهند ماند و همچنانکه در طول سال گذشته تعدادی از نیروگاه‌ها جمع‌آوری شدند این روند تشدید خواهد شد.

این انجمن قویاً به صاحبان صنایع و نیز مراکز حساس نظیر بیمارستان‌ها و مراکز خدماتی توصیه می‌کند اتکای خود را به برق شبکه کم کرده و از روش‌های جایگزین برای تأمین برق خود استفاده نمایند چراکه با ادامه سیاست‌های فعلی دست کم چند سال آینده را با طعم خاموشی سپری خواهند نمود. از سیاست سازان و تصمیم گیرندگان وزارت نیرو نیز انتظار می‌رود بیش از این بر بدن نحیف صنعت نیروگاهی کشور تازیانه نزنند.

انجمن تولیدکنندگان ترکیبی نیرو، حرارت و برودت ایران"

کد خبر 498033

منبع: ایمنا

کلیدواژه: نیروگاه نیروگاه خورشیدی نیروگاه های تجدیدپذیر نیروگاه حرارتی اصفهان نیروگاه برق نیروگاه اصفهان شهر شهروند کلانشهر مدیریت شهری کلانشهرهای جهان حقوق شهروندی نشاط اجتماعی فرهنگ شهروندی توسعه پایدار حکمرانی خوب اداره ارزان شهر شهرداری شهر خلاق نیروگاه های تولید پراکنده نیروگاه های پراکنده انجمن نیروگاه نیروگاه های خصوصی نیروگاه ها صنعت نیروگاهی نیروگاه ها نیروگاه ها نیروگاه ها وزارت نیرو استان اصفهان بخش خصوصی نایب رئیس تولید برق قطعی برق

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.imna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایمنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۲۱۱۱۴۶۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

تابستان منهای خاموشی

افزایش ظرفیت نیروگاهی و مدیریت مصرف دو راهبرد اصلی جبران فاصله بین تولید و مصرف برق در فصل گرما به شمار می‌آید که با تکیه بر آنها به ویژه مدیریت مصرف، وزارت نیرو پیش‌بینی می‌کند امسال مشترکان بخش‌های مختلف با مشکل خاموشی روبه‌رو نشوند.

به گزارش خبرگزاری ایمنا، دوره اوج مصرف تابستان پارسال مصرف برق را به ۷۳ هزار و ۵۰۰ مگاوات رساند و این وضعیت به گفته محمود کمانی؛ معاون وزیر و رئیس سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره‌وری انرژی برق (ساتبا)، دو ماه ادامه داشت در حالی که تولید حداکثر نیروگاه‌های کشور حدود ۶۱ هزار و ۵۰۰ مگاوات بود، بنابراین در حدود ۱۲ هزار مگاوات ناترازی برق رخ داد و امسال نیز پیش‌بینی می‌شود پنج درصد به این عدد اضافه شود.

فصل گرم بدون خاموشی

با توجه به محدودیت تأمین گاز برای نیروگاه‌ها و مشکلات تأمین سوخت مایع از یک سو و زمان‌بر بودن برنامه توسعه ۳۰ هزار مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر در برنامه‌ریزی پنج ساله از سوی دیگر، رئیس سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره‌وری انرژی برق یکی از مسیرهای مهم برای جبران ناترازی برق را کاهش مصرف می‌داند و می‌گوید: وزارت نیرو در بخش خانگی با اعطای مشوق برای کاهش مصرف برق اقدام کرده که در نتیجه این اقدام وزارت نیرو، در دو سال گذشته افزایش مصرف خانگی نداشتیم و عمده افزایش مصرف مربوط به صنعت بوده است، به گونه‌ای که در تابستان ۱۴۰۲ برای نخستین بار در تاریخ، مصرف برق صنعت از خانگی پیشی گرفته که نوید بخش رونق تولید است.

این در حالی است که همایون حائری، معاون وزیر نیرو در امور برق و انرژی درباره میزان ناترازی برق در کشور می‌گوید: ۲۰ هزار مگاوات ناترازی برق که اعلام شده صحت ندارد و نمی‌توان عدد دقیقی را اعلام کرد زیرا ناترازی برق بستگی به مدیریت مصرف دارد اما با توجه به تدابیر در نظر گرفته شده، خاموشی‌ها نداریم.

دو گام مدیریت مصرف انرژی

افزایش ظرفیت نیروگاهی و مدیریت مصرف دو راهبرد اصلی دولت در سال‌های اخیر بوده است؛ بر این اساس، در بخش افزایش ظرفیت نیروگاهی سه محور مهم در دستور کار قرار دارد که عبارتند از توسعه نیروگاه‌هایی با برنامه‌ریزی برای افزایش ۱۰ هزار مگاوات به ظرفیت نیروگاهی کشور که تاکنون هشت هزار مگاوات از برنامه‌ریزی اجرا شده، محور دوم استفاده از ظرفیت صنایع انرژی بر برای سرمایه‌گذاری بود که در این محور نیز ۱۰ هزار مگاوات برنامه‌ریزی شد و سرانجام محور سوم استفاده از نیروگاه‌های تجدیدپذیر برای رفع ناترازی است که ۱۰ هزار مگاوات در کشور پیش‌بینی شد و مدیر عامل توانیر اعلام کرده است که از ابتدای دولت سیزدهم تا کنون ۲۵۰ همت در این راستا سرمایه‌گذاری شده و ۵۰۰ همت در برنامه قرار دارد در نتیجه در دو سال گذشته ۸۲۶۰ مگاوات ظرفیت نیروگاهی جدید وارد مدار شده و تأمین برق صنایع نیز در زمستان ۱۷.۶ درصد رشد داشته که رقم قابل توجهی است.

پیشتازی هزینه‌ها بر درآمدها

ابراهیم خوش‌گفتار؛ رئیس هیأت‌مدیره سندیکای شرکت‌های تولیدکننده برق با اشاره به شکل‌گیری مشکل ناترازی در برق از سال ۱۳۹۳ و ادامه آن تاکنون اظهار می‌کند: اگر قیمت برق منطقی شود، می‌توان امیدوار بود برنامه‌های مدیریت مصرف محقق و مشکل ناترازی برطرف شود.

وی همه حوزه از جمله تولید محصولات، خدمات و نیز فعالیت‌های اقتصادی و صنعتی را وابسته به برق می‌داند و می‌افزاید: منطقی نبودن قیمت برق یکی از دلایل اصلی وجود ناترازی است، زیرا درآمد صنعت برق، تناسبی با هزینه‌هایش ندارد.

رئیس هیأت‌مدیره سندیکای شرکت‌های تولیدکننده برق درباره راهکار حل این مساله می‌گوید: نخستین راهکار کنترل مصرف است، به دنبال این موضوع، صرفه‌جویی و پیک‌سایی اتفاق می‌افتد، همچنین ضروری است که واقعی کردن قیمت برق نیز به عنوان یکی از راهکارهای کلیدی دنبال شود.

وی گام بعدی را اصلاح وضعیت پرداخت‌ها در بخش خصوصی عنوان می‌کند و ادامه می‌دهد: در حال حاضر تولیدکنندگان خصوصی و غیردولتی برق ۵۰ هزار میلیارد تومان از وزارت نیرو طلب دارند که به موقع به آنها پرداخت نشده، گاهی نیز مواردی که برای حمایت از بخش خصوصی در برخی از قوانین مصوب و ابلاغ شده نیز در این زمینه مورد توجه قرار نمی‌گیرد.

در مسیر اصلاح فرآیندهای مالی

از سوی دیگر حمیدرضا باقری؛ معاون بازار برق شرکت مدیریت شبکه برق ایران منشأ اصلی ناترازی برق در کشور را ناترازی‌های مالی در این صنعت می‌داند و اظهار می‌کند: با اصلاح فرآیندهای مالی، جریان نقدینگی در صنعت برق رشد محسوس داشته و چالش‌های موجود در تولید و مصرف برطرف خواهد شد.

وی با اشاره به چالش خریدهای شرکت‌های توزیع برق از بازار عمده فروشی و همچنین وضعیت بدهکاری شرکت‌های توزیع و مطالبات نیروگاه‌ها می‌افزاید: با اصلاح فرآیند ساز و کارهای مالی در صنعت برق و با توجه به اصلاح نرخ ترانزیت توزیع و انتقال، درصدی از وصول مطالبات قبوض برق به حساب جاری شرکت‌های توزیع واریز می‌شود تا هزینه‌های جاری آنها را پوشش دهد.

معاون بازار برق ایران تصریح کرد: بقیه وصول مطالبات از قبوض، پس از پرداخت حقوق و عوارض دولتی و مالیات بر ارزش افزوده به حساب‌های وکالتی آنها برای خرید برق واریز می‌شود تا برق مورد نیاز مشترکین در درجه اول از بورس انرژی خریداری شود، در غیر این صورت باید با قیمت‌های بازار برق از مدیریت شبکه خرید کرده و به طور هفتگی مطالبات نیروگاه‌ها تسویه شود.

به گفته امسال مشترکین صنعتی دو درصد و مشترکین اداری نیز بایستی دست‌کم پنج درصد از انرژی مورد نیاز خود را از تابلوی سبز بورس انرژی خریداری کنند، در غیر این صورت باید نسبت به احداث سامانه خورشیدی اقدام نمایند.

منع قانونی نیروگاه‌سازی دولت و محدودیت منابع

کارشناسان یکی از دلایل ناترازی برق در سال‌های اخیر را توسعه نیافتن نیروگاه‌ها متناسب با مصرف برق می‌دانند، تا جایی که آمار نشان می‌دهد در مدت ۱۵ سال گذشته، رشد سالانه پیک مصرف برق به طور متوسط نزدیک به ۵ درصد بوده است.

در دهه ۷۰ و ۸۰ تلاش شد با توجه به پیش‌بینی نیاز مصرفِ سال‌های آتی، برنامه‌ریزی‌های لازم جهت افزایش به موقع ظرفیت‌های نیروگاهی انجام شود اما در دهه ۸۰ ظرفیت نیروگاهی سالانه به طور متوسط ۱۲.۵ درصد و در ۱۰ سال گذشته سالانه تنها ۳.۵ درصد به ظرفیت نامی نیروگاه‌های کشور اضافه شده بنابراین در برابر رشد بیش از ۴۵ درصدی پیک تقاضای برق در سال‌های ۱۳۹۲ تا ۱۴۰۰، رشد ظرفیت نیروگاهی تنها برابر با ۲۱ درصد بوده است.

با کاهش روند توسعه نیروگاه‌ها در کشور در دهه ۹۰ و از سال ۱۳۹۳ حداکثر برق تقاضای برق مورد نیاز با قدرت تأمین شده اختلاف پیدا کرد که باعث ایجاد ناترازی برق شد، این ناترازی تا پایان دهه ۹۰ تشدید شد و در سال ۱۴۰۰ به ۱۲ و سال ۱۴۰۱ به ۱۰ هزار مگاوات رسید.

منع قانونی ورود دولت به نیروگاه‌سازی و مالکیت نیروگاه و محدودیت منابع یکی از مواردی است که باعث کاهش رشد ظرفیت نیروگاهی است و آمار حکایت از آن دارد که حجم سرمایه‌گذاری دولتی در صنعت برق (بخصوص تولید) از آغاز دهه ۹۰ کاهش چشم‌گیری داشته است.

بی انگیزگی بخش غیردولتی برای سرمایه‌گذاری جدید در ساخت نیروگاه نیز از دیگر عوامل عدم توسعه متناسب نیروگاه‌ها با مصرف برق به شمار می‌آید، زیرا انجام نشدن به موقع تعهدات مالی وزارت نیرو در خرید تضمینی برق از نیروگاه‌های خصوصی موجب از بین رفتن امکان بازپرداخت وام صندوق توسعه ملی توسط سرمایه‌گذار شده که ریشه در اختلاف بین هزینه‌ها و درآمدهای وزارت نیرو و ایجاد ناترازی مالی دارد.

زارت نیرو در بخش خانگی با اعطای مشوق برای کاهش مصرف برق اقدام کرده که در نتیجه این اقدام وزارت نیرو، در دو سال گذشته افزایش مصرف خانگی نداشتیم و عمده افزایش مصرف مربوط به صنعت بوده است

نیازهای رو به رشد انرژی در بخش خانگی و صنعتی

حسن مرادی؛ کارشناس مسائل انرژی در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا در این باره اظهار می‌کند: کشور ما در یک منطقه آب و هوایی گرم و خشک قرار گرفته و موقعیت اقلیمی ما چندان مطلوب نیست به ویژه چند استان در قسمت جنوبی کشور قرار دارند که در تابستان هوای آنها تا ۵۰ و ۵۵ درجه سانتی گراد افزایش می‌یابد که باعث مصرف بسیار گسترده برق و کولرهای گازی می‌شود.

وی خاطرنشان می‌کند: از سوی دیگر ما یک کشور در حال رشد و توسعه هستیم و بر این اساس دولت‌ها همواره تلاش می‌کنند اقداماتی در زمینه مسکن‌سازی انجام دهند که نخستین نیاز آن مربوط به تأمین انرژی برق است.

این کارشناس مسائل انرژی با اشاره به روند رو به رشد مشترکان برق در کشور می‌گوید: هنوز برخی از مناطق کشور به شبکه برق متصل نیستند بنابراین در اثر ورود الکتریسیته به مناطق صعب‌العبور و دور افتاده کشور و همچنین زاد و ولد و گسترش شهرها تقاضا برای مصرف برق نیز همواره در حال افزایش است.

وی یکی از مشکلات وزارت نیرو را تکیه به برخی نیروگاه‌های برقابی می‌داند و ادامه می‌دهد: سدهای عظیمی با هزینه‌های بسیار بالا به این امید ساخته شدند که بتوانیم از انرژی برق تولیدی آنها استفاده کنیم اما در یک دوران خشکسالی نسبی قرار گرفتیم و به جز تعداد اندک، بسیاری از از واحدهای الکتریکی یا برقابی استان‌ها قابل استفاده نیست که این موضوع نیز مزید بر علت به شمار می‌آید.

ناهمخوانی روند مصرف با تولید

مرادی نیروگاه‌های سیکل ترکیبی را نیازمند سرمایه‌گذاری می‌داند و یادآور می‌شود: نیروگاه‌هایی که در گذشته و در برخی مناطق مانند کیش افتتاح شده بود، تبدیل به سیکل ترکیبی شدند و از این طریق در تولید برق صرفه‌جویی شود اما همچنان روند مصرف با تولید همخوانی ندارد و مصرف از تولید به ویژه در فصول گرم سال پیشی می‌گیرد.

وی با اشاره به لزوم محاسبه تعرفه برق در مناطق جنوبی کشور با مبالغ بسیار پایین می‌گوید: در این بخش لازم است که ممیزی انجام شود تا این برق ارزان مورد سو استفاده احتمالی قرار نگیرد یا بی‌رویه مصرف نشود به عنوان مثال در موارد واگذاری انشعاب رایگان برق به مساجد، نظارت لازم صورت گیرد تا اماکن تجاری و وابسته اطراف مسجد به بهانه تولیت‌ها از برق رایگان استفاده نکنند.

این کارشناس مسائل انرژی ایجاد نیروگاه‌های زیست توده را گامی ارزشمند و معنادار در مسیر تأمین انرژی مصرفی توصیف می‌کند و می‌افزاید: اعلام شده که قرار است بیش از سه هزار مگاوات برق از نیروگاه زیست توده در تهران تأمین شود که این حرکت می‌تواند بسیاری از کسری‌ها را جبران کند، با همین رویه لازم است که دولت در زمینه سرمایه‌گذاری فعالانه اقدام کند تا به موازات افزایش مصرف مردم با ورود به فصل گرما بتوانیم از ظرفیت‌های تولیدی موجود در کشور نیز استفاده کنیم.

به دنبال جذب سرمایه‌گذاری صنایع و بانک‌ها

وی افزایش ظرفیت تولید برق را ضروری می‌داند و اظهار می‌کند: تولید برق مازاد این امکان را فراهم می‌کند که با سوآپ با کشورهای همسایه، انرژی مورد نیاز آنها را تأمین کنیم بر این اساس یکی از اقدامات ضروری دولت در وزارت نیرو تولید برق با سوخت و امکانات موجود برای صادرات به کشورهای همسایه مانند عراق از طریق کابل و فیبر است، در چشم‌انداز بلندمدت نباید تنها به فکر جبران ناترازی باشیم بلکه باید با صدور بخشی از انرژی تولیدی به ویژه در فصول سرد سال به فکر ایجاد درآمد ارزی صادراتی باشیم و به همسایگانمان نیز کمک کنیم.

مرادی درباره راهکار کاهش سهمیه برخی صنایع در فصل گرما برای مدیریت مصرف می‌گوید: تعطیلی صنایع مولد و دارای نیروی کار به بهانه کمبود برق به صلاح نیست بلکه می‌توان شرایطی ایجاد کرد که بانک‌ها تسهیلات مناسبی در اختیار صنایع قرار دهند تا واحدهایی مانند کارخانجات آلومینیوم، فولاد، پالایشگاه و پتروشیمی‌ها بتوانند برق مورد نیاز خود را تولید کنند.

وی رونق سرمایه‌گذاری در این بخش را نیازمند فراهم کردن بستر ورود شرکت‌های خارجی عنوان می‌کند و ادامه می‌دهد: با فراهم کردن این بستر، کارخانجات داخلی در تأمین انرژی مورد نیاز خودکفا خواهند شد و نه تنها به شبکه توزیع سراسری وابسته نیستند بلکه به شبکه سراسری نیز کمک کنند تا بتواند مازاد برق و ظرفیتی تولید خود را به کشورهای همسایه صادر کند.

ساختمان‌های اداری شهرهای بزرگ، مناسب تجهیزات خورشیدی

این کارشناس مسائل انرژی درباره اقدامات صورت گرفته برای تأمین نیاز بخش خانگی از طریق نصب پنل‌های خورشیدی یادآور شد: هدف اصلی این طرح درست است اما منازل خانواده‌های تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی که هدف این طرح هستند، کوچک است همچنین در صورتی که خانه از اسکلت و پشت‌بام قوی برخوردار نباشد ممکن است سقف نیاز به تعمیر داشته باشد که به تجهیزات پنل خورشیدی آسیب می‌رساند و این موضوع آموزش شیوه بهره‌گیری از دستگاه‌های تولید برق خورشیدی برای بهره‌برداران را ضروری می‌کند.

وی با تاکید بر ضرورت گسترش این طرح می‌گوید: در صورتی که دولت گسترش برق تولیدی در مقیاس‌های کوچک را در برنامه دارد باید از ساختمان‌های اداری شهرهای بزرگ به ویژه پایتخت شروع کند، سالن‌های عظیمی مانند نمایشگاه بین‌المللی یا وزارتخانه‌ها ظرفیت خوبی برای نصب تجهیزات خورشیدی و تولید برق است، اگرچه با نیروگاه‌های کوچک مقیاس به سختی می‌توان موضوع نگهداری و تعمیر را مدیریت کرد.

مرادی خاطرنشان کرد: تجربه وارد کردن آبگرمکن‌های خورشیدی نامرغوب از طریق برخی شرکت‌های چینی تجربه ناموفقی بود و باعث شد که بهره‌گیری از انرژی خورشیدی حتی برای استفاده از آب گرم و دستگاه‌هایی مانند میوه خشک کن نیز در حد صف کاهش یابد.

وی شیوه مدیریت برق در فصل گرم امسال را بسته به شرایط آب و هوایی کشور می‌داند و می‌گوید: اگر گرما طاقت‌فرسا باشد، دولت با مشکل جدی رو به رو است اما متعادل بودن آب‌وهوا این امکان را ایجاد می‌کند که مشکلی برای گذران فصل گرم نداشته باشیم، امیدوارم دولت قبل از ورود به فصل گرما اقدامات جدی را برای توسعه شبکه انجام دهد.

این کارشناس مسائل انرژی با اشاره به لزوم توجه به مدیریت مصرف ادامه می‌دهد: دولت و مجلس سال‌ها تلاش کردند با اطلاع‌رسانی و ابزارهای گوناگون، مصرف‌کنندگان را به استفاده از لامپ‌های کم‌مصرف و ال‌ای‌دی تشویق کنند، اما هنوز در برخی ادارات دولتی لامپ‌های مهتابی معمولی، نئون پیچی و حتی سه رشته‌ای مصرف می‌شود، در روشنایی معابر نیز چراغ‌های پرمصرف بسیار دیده می‌شود که لازم است دولت در کوتاه مدت این سیستم‌ها را تغییر دهد تا با اندک توجه و سرمایه، صرفه‌جویی جدی در مصرف برق به دست آید.

کاهش ۳۵ درصدی مصرف با بهینه‌سازی

حمیدرضا صالحی، عضو هیأت نمایندگان اتاق ایران در گفت‌وگو با ایمنا اظهار می‌کند: اکنون نزدیک به ۸۵۰۰ مگاوات ناترازی برق در کشور داریم که با توجه به افزایش سالانه میزان مصرف برق، وضعیت در ۱۰ سال آینده بدتر خواهد شد.

نایب‌رئیس کمیسیون انرژی اتاق ایران ناترازی انرژی را به زیان بخش تولید می‌داند و می‌گوید: اختلاف بین تولید و مصرف برق در فصل گرما باعث کاهش میزان تولید صنایع و خسارات به آنها می‌شود، این مشکل به بی‌توجهی به سرمایه‌گذاری در تولید انرژی و برنامه‌ریزی برای مصرف بهینه در سال‌های گذشته برمی‌گردد که با تدوین سیاست‌های جدی می‌توان این مشکلات را برطرف کرد.

وی پیش بینی می‌کند با بهینه‌سازی مصرف انرژی، میزان مصرف بین ۳۰ تا ۳۵ درصد کاهش یابد و می‌افزاید: آزادسازی قیمت انرژی باعث توجه مصرف‌کنندگان به ارزش آن خواهد شد با وجود این در سال‌های اخیر در دو بخش تولید و مصرف بهینه موفق نبودیم و ناترازی انرژی سال به سال در حال افزایش بوده است.

صالحی فراهم کردن بستری برای سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در حوزه برق و گاز را ضروری عنوان می‌کند و می‌گوید: در شهرک‌های صنعتی و نواحی مختلف کشور نیز این ناترازی دیده می‌شود؛ به عنوان مثال استان‌های فارس، تهران و یزد بیشترین ناترازی را در شهرک‌های صنعتی دارند.

وی یکی از راه‌های کاهش ناترازی را توسعه انرژی‌های تجدید پذیر بیان می‌کند و توضیح می‌دهد: در اروپا حتی در منازل از انرژی‌های تجدید پذیر استفاده می‌شود، اما در کشور ما می‌توان این وضعیت را در حوزه صنایع بهبود داد، برای توجه به تجدیدپذیرها در حوزه صنایع، انجمن ساتکا سمینارهایی در سراسر کشور برگزار می‌کند که امسال نیز این موضوع در دستور کار است.

نایب‌رئیس کمیسیون انرژی اتاق ایران تصریح می‌کند: سهم ظرفیت برق تجدیدپذیر در ایران به ۱.۳ درصد و سهم انرژی برق تجدیدپذیر به ۰.۵۵ درصد می‌رسد، اما ۳۰ درصد از کل برق تولیدشده در جهان در سال ۲۰۲۲ از منابع تجدید پذیر بوده است.

بر اساس اطلاعات و مستند دقیق جهانی شدت مصرف انرژی در ایران اکنون چهار برابر کشورهای توسعه‌یافته و دوبرابر میانگین جهانی است که این موضوع در کنار استفاده از سیستم‌های سرمایشی فاقد استانداردهای لازم در فصل گرما، باعث شده میزان مصرف برق کشور تا ۴۰ درصد تنها در یک‌بازه زمانی ۲۰۰ ساعته افزایش یابد.

بر اساس اعلام وزارت نیرو، صنعت برق کشور در فصل سرد سال با مازاد ظرفیت تولید برق روبه‌روست بنابراین مشکل اصلی ناترازی در صنعت برق کشور، شدت بالای مصرف انرژی است و کم‌هزینه‌ترین روش رویارویی با این مشکل نیز تلاش برای کاهش شدت مصرف انرژی و مدیریت مصرف برق در فصل گرم سال به شمار می‌آید بر همین اساس امسال با تعریف ۱۸۰ برنامه و شروع پویش با انرژی برای گذر از تابستان احتمال خاموشی کمرنگ شده است اما این برنامه بدون همکاری مصرف‌کنندگان بخش‌های خانگی، صنعتی و تجاری قابل اجرا نخواهد بود.

کد خبر 749023